Səkkizinci fəsil ailə ne`məti və onun əsəri

Ötən bəhslərdə ev mühitinin insan və onun düzgün tərbiyəsi üçün çox faydalı, sağlam ruh inkişafı üçün mühüm bir məktəb olmasını qeyd etdik. İnsan bu mühüm məsələyə yaxşı diqqət edib münasib fürsət və imkanlardan lazımınca istifadə edə bilsə və ümdə məsələ olan öz əsəblərini tam surətdə ələ ala bilsə həm özünü, həm də başqalarını düzgün tərbiyə və islah edə bilər.

Özünü və başqalarini tərbiyə etmək

Bilirsiniz ki, İslam məktəbində tə`kid olunmuş vacib və mühüm məsələlərdən biri də insanın özünü yaxşı əxlaq sahibi edərək özündə sağlam ruh yaratması, qısa sözlə “özünü islah etməsi” problemidir. Özümüzü islah, nəfsimizi pak etmək ümdə vəzifələrimizdən sayıldığı kimi, başqalarının tərbiyə olunması haqda da fikirləşib onların düzgün tərbiyə və islah olunması üçün birinci mühüm addım olan ailə qurmaq da vacib vəzifələrdən biridir.

“Ey iman gətirənlər! Özünüzü və ailənizi Cəhənnəm odundan qoruyun.”²

İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alih) peyğəmbərliyə seçilən zaman Allah tərəfindən öz qohum-əqrəbasını, yaxın adamlarını ilahi əzabdan qorxutmaq, yə`ni camaatı islah edərək tərbiyələndirmək işini və öz qohumlarını haqq yoluna də`vət etməyə əmr olundu:

“Ey Peyğəmbər! Öz qohumlarını Allahdan qorxut!”³

Başqa sözlə, cəmiyyətin islahını öz ailə və qohumlarından başla, əvvəl öz ailəni, sonra isə sair cəmiyyət üzvlərini islah et!

Eləcə də özünün və həyat yoldaşının yaxşı əxlaqa yiyələnməyinə çalışmaq və övladlarını İslamın bəyəndiyi, göstəriş verdiyi kimi tərbiyələndirmək ataların çox böyük vəzifələrindən biridir. Bu mühüm məsələ yalnız insanın öz əsəblərini tam surətdə ələ alması və özünü pis, xoşagəlməz əməllərdən qoruması ilə mümkündür. Bilin ki, özünüislah, övladları düzgün tərbiyələndirmək və onların mə`nəvi şəxsiyyət kimi böyüməsi üçün ev mühitindən yaxşı bir ocaq yoxdur və tapılmayacaqdır.

Saleh və Allah bəyənən işlərimizlə həyat yoldaşımızın əxlaqını öz əxlaqımıza uyğunlaşdıra bilərik. Əlbəttə, bu öz rəftar və əxlaqımızın me`yarı müqədəs İslam şəriətinə araxalandığı zaman gerçəkləşə bilər.

Ailə–insan tərbiyəsi ocaği

Ailə ər-arvad münasibətlərinin yüksəlməsi, təkamülə yetməsi üçün gözəl bir məktəbdir. Ürək genişliyinə malik olub söz qəbul edə bilsək bu mühitin faydası daha artıq olacaqdır. Belə ki, bu növ işlərdə təkrar, israr etməyin və dözümlü olmağın çox böyük tə`siri vardır. Habelə danışıq da tə`sir göstərir, lakin iş və əməllə göstərilən nəsihətin tə`siri daha böyükdür.

Birinə ilk nəsihət tə`sir etməzsə və həmin nəsihəti təkrar edərək məsələni ciddi tutmaqla bu tə`sir daha artıq olacaq, agahlığı artacaqdır. Bu müvəffəqiyyət tənha hövsələli və ürək genişliyinə sahib olmaq sayəsində əldə oluna bilər.

Psixoloqların öz hədəflərinə nail olmaq üçün gördükləri işlərdən biri sözlərini təkrar etməkdir. Amma əməl və rəftarın əsəri daha çoxdur, belə ki, əgər kişi namazı ilk vaxtlarında qılarsa arvad da namazı əvvəl vaxtda qılaraq ibadət əhlinə çevriləcəkdir.

Kişi evdə ədəblə danışarsa hər halda, istər-istəməz arvad və uşaqlarda tə`sirini qoyacaqdır. Təcrübə ilə sübut olunmuşdur ki, ədəbli ata-anaların övladları həmişə ədəbli olmuşdur.