Местоимения

Местоимения в татарском языке употребляются вместо самостоятельных слов, но не называют и не определяют их содержания.

Местоимения бывают:

Простые:мин,син,ул,кем,ни(что),нәрсә,ник(почему),нинди(какой),үз(свой),шушы(этот),теге(тот).

Производные. Образуются прибавлением аффиксов -ча/-чә, -дый/-ди, -дыр/-дер, -лык/-лек, -лай/-ләй.Барча(весь);ничә(сколько);барлык(весь);андый,мондый,тегенди(такой);нинди(какой);ниндидер(какой-то);болай,тегеләй(так);алай(так, этак).

Сложные:беркем(никто);кайбер(некоторый);һәркайсы(каждый);һичкайчан(никогда).

Парные:ул-бу(что-либо);андый-мондый(какой-нибудь);алай-болай(так-сяк);тегене-моны(то да се).

Составные:әлләкем(кто-то);әлләкайда(где-то);әлләкайчан(давно);теләсәкайсы,теләсәнинди(любой);кемдәбулса(кто-нибудь).

Разрядыместоимений

Личные (зат алмашлыклары): мин (я), син (ты), ул (он, она, оно), без (мы), сез (вы), алар (они). Местоимения склоняются по падежам.

Склонение местоимений мин,ул

Баш килеш мин ул

Иялек килеше минем аның (у него/нее;

(у меня, мой) его/ее)

Юнәлеш килеше миңа (мне) аңа/аңарга (ему, ей)

Төшем килеше мине (меня) аны (его, ее)

Чыгыш килеше миннән аннан/аңардан

(от/с меня) (с/от него/нее)

Урын-вакыт килеше миндә анда/аңарда

(у меня, на мне) (у него/нее; на

нем/ней)

Указательные (күрсәтү): ул,бу(это);шул(этот);теге(тот);шундый,андый,мондый(такой);алай,болай,тегеләй,шулай(так).

Баш килеш бу (этот) шул (тот)

Иялек килеше моның шуның

Юнәлеш килеше моңа/моңарга шуңа

Төшем килеше моны шуны

Чыгыш килеше моннан/моңардан шуннан

Урын-вакыт монда/моңарда шунда

Вопросительные (сорау): кем(кто);ни,нәрсә(что);кайсы(который);каян,кайдан(откуда);кайчан(когда);нинди(какой);ник,нигә(зачем);ничек(как);ничә,күпме(сколько).

Собирательные (билгеләү): һәр,һәрбер(каждый);бар,барча,барлык,һәммә(весь);бөтенесевсе;үз(свой).

Склонение местоимения үз

единственное число множественное число

I үзем (я сам) үзебез (мы сами)

II үзең (ты сам) үзегез (вы сами)

III үзе (он сам, она сама, үзләре (они сами)

           оно само)

Баш килеш үзем (я сам/сама) үзләре

Иялек килеше үземнең (у самого/самой) үзләренең

Юнәлеш килеше үземә (самому/самой) үзләренә

Төшем килеше үземне (самого/саму) үзләрен

Чыгыш килеше үземнән (от самого/самой) үзләреннән

Урын-вакыт килеше үземдә (у самого/самой; на самом/самой) үзләрендә.

Неоределенные (билгесезлек). Показателями являются частицы -дыр/-дер, -тыр/-тер,әллә:әлләкем,кемдер(кто-то);әлләнинди,ниндидер(какой-то);әлләничек,ничектер(как-то) и др.

Отрицательные (юклык). Показателем являются числительноебери частицаһич:һичкем,беркем(никто);һичнәрсә,бернәрсә(ничто);һичничек,берничек(никак) и др.

Притяжательные (тартым). Образуются посредством аффиксов -ныкы/-неке:минеке(мой),синеке(твой),шуныкы(его),үзебезнеке(наш),аларныкы(их) и др.

Автобиография

Автобиоргафия (шәхеснамә) – үз тормышыңның төп вакыйгалары турында кыскача хроникаль-белешмә рәвешендә язу. Аның текстында автобиография язучының исеме, фамилиясе, әтисенең исеме, туган урыны, вакыты, укыган урыны, хезмәт эшчәнлеге, хәзерге вакытта эшләгән урыны һәм гаилә әгъзалары турында мәгълүмат бирелә.

Шәхеснамә Мин, Андреева Анастасия Валерий кызы, 1987 нче елның 20 нче маенда Татарстан Республика­сының Түбән Кама шәһәрендә туганмын. 1994 – 2004 нче елларда Түбән Кама шәһәренең 47 нче номерлы урта мәктәбендә укыдым. Шул елны А.Н. Туполев исемендәге Казан дәүләт техник университетының гуманитар факультетына читтән торып укырга кердем. Хәзер дүртенче курс студенты. 2004 нче елның декабреннән бүгенге көнгә кадәр «ДОМО» кибетендә сату-алу буенча менеджер булып эшлим. Ирем Дмитрий Казан мотор төзүчеләр заводында өлкән мастер булып эшли. Имзам 2008 ел, 26 нчы август

Автобиография Я, Андреева Анастасия Валерьевна, родилась 20 мая 1987 года в городе Нижнекамск Республики Татарстан. В 1994 – 2004 гг. училась в средней школе № 47 города Нижнекамска. В этом же году заочно поступила в Казанский государственный технический университет им. А.Н. Туполева. Сейчас студентка 4 курса. С декабря 2004 года по сегодняшний день работаю ме­неджером по продажам в магазине «ДОМО». Муж Дмитрий работает старшим мастером в КМПО. Подпись 26 августа 2008 года