- •1 Дәріс. Кiрiспе. Жалпы мәлiметтер, арнайы крандардың сыныпталуы және конструкциясы
- •1 Сурет. Арнайы крандардың жіктелуі
- •2 Дәріс. Арнайыландырылған көпірлі кран. Жалпы мағлұмыт және конструкциялық ерекшелігі
- •2 Сурет. Арнайыландырылған көпірлі кран:
- •3 Сурет. Домен пеші үшiн арналған сақиналық кран
- •4 Сурет. Сақиналық кранның бағанасын көтеруi тетiгінің схемасы
- •5 Сурет. Бағаналы көпірлі кранның сұлбасы
- •6 Сурет. Магнитті көпірлі кран
- •7 Сурет . Домалақ пішіндегі жүккөтергіш электромагниті
- •8 Сурет. Магнитті көпір кранды арбаша
- •9 Сурет. Магниттi кранның кабелдiк барабанын ерiксiз келтiрудiң схемалары
- •10 Сурет. Солқылдақ аспалы траверстің схемасы:
- •11 Сурет. Грейфер көпірлі кран
- •12 Сурет. Бір еселі грейфердің сұлбасы
- •13 Сурет. Екі арқанды грейфердің сұлбасы
- •7 Кесте
- •14 Сурет. Магнитті-грейферлі көпірлі кран
- •3 Дәріс. Металлургиялық крандар: құйма және соғуға арналған, олардың түрлері, арналуы және орындайтын операциялары.
- •18 Сурет. Стриппер механизмнің есептiк сұлбасы
- •21 Сурет. Жүк көтергіштігі 125-30 т құйма краны:
- •1 Және 2 – негізгі және көмекші арбашалар; 3 – ақырғы арқалық.
- •22 Сурет. Соғуға арналған кранның негізгі көрінісі
- •23 Сурет. Шөмішті кранның қысқышымен көтеру сұлбасы
- •24 Сурет. Босату құрылғысы бар механизмнің кинематикалық сұлбасы
- •25 Сурет. Шөмішті кранның көтеру механизмінің босату құрылғысының сұлбасы.
- •26 Сурет. Қақтайтын кранның көмкерушiсiнiң схемасы
- •4 Дәрiс. Төрт тағанды крандар. Құрылысының ерекшеліктері, қолданылуы және жіктелуі
- •27 Сурет . Төртағанды кранның жалпы көрінісі:
- •28 Сурет. Төрттағанды крандарының екi арқалықты арқалықтарының қимасы
- •29 Сурет. Тiрек. Төрт тағанды кранның екi арқалығы
- •30 Сурет. Көпiрдегі арбаның көтеру және жылжу механизмдерін орнатудағы арқанының схемасы
- •31 Сурет. Көпірдегі жетектің орналасуына байланысты арбашаның жылжудағы механизмінің сұлбасы
- •32 Сурет. Төрттағанды крандардың орын ауыстыруындағы механизмнің схемалары:
- •33 Сурет. Ерiксiз келтiру жетегіндегіндегі басып алу қорғауышы
- •34 Сурет. Ұрлаудан қорғағыш басып алу айдаушысы
- •35 Сурет. Ұрлаудан қорғағыш басып алудағы есептiк сұлбасы
- •36 Сурет. Өзі құрастырылатын төрттағанды кранның схемасы
- •37 Сурет. Төрт тағанды крандармен контейнерлерді қармау тәсілдері
- •8 Кесте
- •38 Сурет. Төрт тағанды крандардың тірегіндегі жүктемені және көлденең кран жолын есептеу сұлбасы
- •39 Сурет. Төрт тағанды кранды тұрақтылыққа есептеу сұлбасы
- •5 Дәріс. Штабелдеуші крандар, құрылысы және кранның негізгі параметрлері
- •40 Сурет. Қоймада орнатылған сөрелі штабелдеуші крандардың сұлбасы:
- •41 Сурет. Көпірлі және сөрелі штабелдеуші крандар
- •42 Сурет. Жүк қармау құрылғыларының құрылысы
- •6 Дәріс. Көпірлі қайтатиегіштер және мұнаралы крандар
- •45 Сурет. Көпірлі қайтатиегіш
- •46 Сурет. Грейфер арбасымен төселген көпірлі қайтатиегіш
- •47 Сурет. Аударып тиегіш көпірлі кранның есептеу сұлбасы
- •48 Сурет. Жағалаулық контейнерлік тиегіш
- •9 Дәріс. Жебелі өздігінен жүретін крандар, құрылысының ерекшеліктері мен есептері
- •65 Сурет. Автомобиль шассиіне орнатылатын кранның металл құрылымының қаңқасы:
- •66 Сурет. Өздігінен жүретін крандардың мұнаралы-жебелі жабдықтары
- •67 Сурет. Ак-75 автомобилді кранның механизмдерінің жетегінің сұлбасы
- •68 Сурет. Механизмдері топтық жетекті к-161 пневмодөңгелекті кранның сұлбасы
- •69 Сурет. Шынжыр табанды механизмның схемасы
- •70 Сурет. Шынжыр табанды кранның грунтiне қысымның анықтауына схемалар
- •10 Дәріс. Жүзгіш және кемелік крандар. Жіктелуі, құрылысы және негізгі параметрлері
- •71 Сурет. «Витязь» кранының сұлбасы Қалқымалы кран
- •72 Сурет. Жылжымайтын колоннасы бар кемелік кранның сұлбасы
- •73 Сурет. Жылжымалы рамасы бар кемелік төрттағанды краны:
23 Сурет. Шөмішті кранның қысқышымен көтеру сұлбасы
24 Сурет. Босату құрылғысы бар механизмнің кинематикалық сұлбасы
Қысқы қолдану арқылы негізінде қысқа дайындамаларға кермелеу жүргізіледі. Қысқы көмегімен дайындаманы ұстаудың ерекшелігі, қысқы алқасының нүктесіне қатысты дайындаманың консолды орналасуы кезінде дайындама салмағына қарағанда аударғыш шынжырына үлкен жүктеме құрамыз. Жоғарғы соққыны сыққан кезде. Дайындамамен бірге аударғыш шынжыры да төмен қарай орын ауыстырады. Жылжымайтын кері салмақта аударғыш шынжыры дайындамаға қарағанда аз ғана қозғалады.
Кранның көтеру механизмін және аударғышын босату механизмінің құрылысы. Жүк көтергіштігі 150 т соғуға арналған кранның босату құрылғысы бар көтеру механизмінің кинематикалық сұлбасы 24 суретте көрсетілген. Бұл жерде көтеру механизмін босату қалыптастырылады.
25 Сурет. Шөмішті кранның көтеру механизмінің босату құрылғысының сұлбасы.
Қақтайтын (26 сурет) кранның iлмек салпыншағы iлмектi қолдайды. Соңғыға 3-шi 4 көмкерушiнiң серiппелерiнiң сегiз комплекттерi құрастырған 5-шi рамасымен бiрлескен шанышқы өстердiң арқасында бекiткен. Баспасөз қысым 17-шi балқытудың жанында пiшiлген зат тұтқыр патронға 15тен 16, шынжырлы жұлдызшаға пластинкалы шынжыр арқылы берiледi, бұл жұлдызшаның подшипниктерi және 6 көмкерудi қаңқаға. Баспасөз соңғы соққылардың әсерiнен тербетiледi айналдыр - серiппелердегi қыздыратын бағыт 4. Сонымен бiрге динамикалық жүктемелердi кенет қысқарады және жанында серiппелердiң қосымша деформациялары 4 пайда болатын күштер ревышают емес.
Көмкерушiнiң негiзгi тағайындауы пiшiлген затының көмектесуiнде тұрады зонт өсiн балқытуға және оның айналуын қамтамасыз етуде айнала күй. Қақтайтын кран бұзаулай алты қырлы немесе сегiз қырлы патронның бiр бөлiгiнде 17 орналасқан пластинкалы шынжырларды қолданады пiшiлген затының айналулары үшiн.
26 Сурет. Қақтайтын кранның көмкерушiсiнiң схемасы
Электр қозғағышының қоректенуi қозғалыста 1 тiзбектi берiлiс алып келетiн кабелдiк барабаннан солқылдақ кабел арқылы 10 iске асады. Червяк редукторы, 10 тежедi және 7 электр қозғағышы тербететiн рамада 13 орналастырған. Бұл раманың салпыншағының нүктелерi 12 және серiппеге тiстi берiлiстi шестерняның өстерiне 18 болады. Шестерняның тiстерiне баспасөздiң салмағынан пiшiлген затының айналуында 12 қосымша жүктемелер 14 доңғалақтың тiстерi арқылы берiледi. Оның аспалысы өстер 13 раманың теңселтуi айнала бұл жүктемелердiң әсерiнде пайда болады 12 шестерняның подшипниктерiнiң бiлiгiмен дәл келетiн. Сонымен бiрге червяк доңғалағының бұрау моментi 7 электр қозғағышының бұрау моментi сан рет аз 11 байқауы керек. Тетiк жұмыс iстегенде 13 раманың теңселтуi шақыратын червяк редукторының корпусындағы реактивтi момент көрiнiп қалады. Балқытудың жанында баспасөздiң салмағының әсерлерi және 6 көмкерушiнiң 12 және 14 корпусының червяк редукторы және тiстi берiлiстiң реактивтi моменттерi салдарынан тiк жазықтықтағы күрделi тербелгiш қозғалысын жасайды. Бұл қозғалыстар iлмек салпыншағына 1 берiледi.
Әдебиеттер: 1 нег.[54-32], 4 нег.[318-326], 1 қос., 2 қос.
Бақылау сұрақтары:
1. Соғуға арналған және құйма крандарының қолданылу саласы?
2. Көтеру құрылғыларының механизмдерін сипаттаңыз?
3. Термиялық цехтарда қандай крандар қолданылады?
4. Мартен қорытпасын шешіндіруге арналған крандарға сипаттама беріңіз?
5. Прокат цехтарында қолданылатын крандар?