- •1 Дәріс. Кiрiспе. Жалпы мәлiметтер, арнайы крандардың сыныпталуы және конструкциясы
- •1 Сурет. Арнайы крандардың жіктелуі
- •2 Дәріс. Арнайыландырылған көпірлі кран. Жалпы мағлұмыт және конструкциялық ерекшелігі
- •2 Сурет. Арнайыландырылған көпірлі кран:
- •3 Сурет. Домен пеші үшiн арналған сақиналық кран
- •4 Сурет. Сақиналық кранның бағанасын көтеруi тетiгінің схемасы
- •5 Сурет. Бағаналы көпірлі кранның сұлбасы
- •6 Сурет. Магнитті көпірлі кран
- •7 Сурет . Домалақ пішіндегі жүккөтергіш электромагниті
- •8 Сурет. Магнитті көпір кранды арбаша
- •9 Сурет. Магниттi кранның кабелдiк барабанын ерiксiз келтiрудiң схемалары
- •10 Сурет. Солқылдақ аспалы траверстің схемасы:
- •11 Сурет. Грейфер көпірлі кран
- •12 Сурет. Бір еселі грейфердің сұлбасы
- •13 Сурет. Екі арқанды грейфердің сұлбасы
- •7 Кесте
- •14 Сурет. Магнитті-грейферлі көпірлі кран
- •3 Дәріс. Металлургиялық крандар: құйма және соғуға арналған, олардың түрлері, арналуы және орындайтын операциялары.
- •18 Сурет. Стриппер механизмнің есептiк сұлбасы
- •21 Сурет. Жүк көтергіштігі 125-30 т құйма краны:
- •1 Және 2 – негізгі және көмекші арбашалар; 3 – ақырғы арқалық.
- •22 Сурет. Соғуға арналған кранның негізгі көрінісі
- •23 Сурет. Шөмішті кранның қысқышымен көтеру сұлбасы
- •24 Сурет. Босату құрылғысы бар механизмнің кинематикалық сұлбасы
- •25 Сурет. Шөмішті кранның көтеру механизмінің босату құрылғысының сұлбасы.
- •26 Сурет. Қақтайтын кранның көмкерушiсiнiң схемасы
- •4 Дәрiс. Төрт тағанды крандар. Құрылысының ерекшеліктері, қолданылуы және жіктелуі
- •27 Сурет . Төртағанды кранның жалпы көрінісі:
- •28 Сурет. Төрттағанды крандарының екi арқалықты арқалықтарының қимасы
- •29 Сурет. Тiрек. Төрт тағанды кранның екi арқалығы
- •30 Сурет. Көпiрдегі арбаның көтеру және жылжу механизмдерін орнатудағы арқанының схемасы
- •31 Сурет. Көпірдегі жетектің орналасуына байланысты арбашаның жылжудағы механизмінің сұлбасы
- •32 Сурет. Төрттағанды крандардың орын ауыстыруындағы механизмнің схемалары:
- •33 Сурет. Ерiксiз келтiру жетегіндегіндегі басып алу қорғауышы
- •34 Сурет. Ұрлаудан қорғағыш басып алу айдаушысы
- •35 Сурет. Ұрлаудан қорғағыш басып алудағы есептiк сұлбасы
- •36 Сурет. Өзі құрастырылатын төрттағанды кранның схемасы
- •37 Сурет. Төрт тағанды крандармен контейнерлерді қармау тәсілдері
- •8 Кесте
- •38 Сурет. Төрт тағанды крандардың тірегіндегі жүктемені және көлденең кран жолын есептеу сұлбасы
- •39 Сурет. Төрт тағанды кранды тұрақтылыққа есептеу сұлбасы
- •5 Дәріс. Штабелдеуші крандар, құрылысы және кранның негізгі параметрлері
- •40 Сурет. Қоймада орнатылған сөрелі штабелдеуші крандардың сұлбасы:
- •41 Сурет. Көпірлі және сөрелі штабелдеуші крандар
- •42 Сурет. Жүк қармау құрылғыларының құрылысы
- •6 Дәріс. Көпірлі қайтатиегіштер және мұнаралы крандар
- •45 Сурет. Көпірлі қайтатиегіш
- •46 Сурет. Грейфер арбасымен төселген көпірлі қайтатиегіш
- •47 Сурет. Аударып тиегіш көпірлі кранның есептеу сұлбасы
- •48 Сурет. Жағалаулық контейнерлік тиегіш
- •9 Дәріс. Жебелі өздігінен жүретін крандар, құрылысының ерекшеліктері мен есептері
- •65 Сурет. Автомобиль шассиіне орнатылатын кранның металл құрылымының қаңқасы:
- •66 Сурет. Өздігінен жүретін крандардың мұнаралы-жебелі жабдықтары
- •67 Сурет. Ак-75 автомобилді кранның механизмдерінің жетегінің сұлбасы
- •68 Сурет. Механизмдері топтық жетекті к-161 пневмодөңгелекті кранның сұлбасы
- •69 Сурет. Шынжыр табанды механизмның схемасы
- •70 Сурет. Шынжыр табанды кранның грунтiне қысымның анықтауына схемалар
- •10 Дәріс. Жүзгіш және кемелік крандар. Жіктелуі, құрылысы және негізгі параметрлері
- •71 Сурет. «Витязь» кранының сұлбасы Қалқымалы кран
- •72 Сурет. Жылжымайтын колоннасы бар кемелік кранның сұлбасы
- •73 Сурет. Жылжымалы рамасы бар кемелік төрттағанды краны:
18 Сурет. Стриппер механизмнің есептiк сұлбасы
Егер төменгiге 6 және (18 сурет) 14 штемпелдiң бұрандасының 9 бiлiктiң бөлiгi жұлуға пайда болатын үйкелiстердiң күш моменттерiнiң ықпал болса, онда 8 және патронның бағдарлаушы шахталарына 7 жұмыс iстейтiн күштерден реактивтi момент анықтауға болады. Моменттер және бiр тарапқа бағытталғанын байқау керек. Редуктролар сонда реактивтi момент қайта патронға 7 болт арқылы жұғысады. Патронның реактивтi моментiнiң әсерiмен айнала өз тiк өсiн айналуға ұмтылады, дегенмен бұл бағдарлаушы шахталарды кедергi күшi 8 кедергi келтiредi. Бағдарлаушысы патрондарға нәтижеде А және b қашықтықта орналасқан реактивтi күштерi жұмыс iстейдi:
А’= (М1 + М2)/b, (15)
Бағдарлаушы патрондарға аз кенелердi кесектiң көтеруiнде үйкелiс күштейдi
~̴͇ 2 А'µ ~̴͇ , (16)
Демек, көтергiш барабандағы момент
(17)
Мұндағы Кn=2 – көтерудiң полиспаст арқандарының еселiлiгi, басқару үлкен кенелер және теңестiрушi салмақ.
Көтергiш арқан тармақ максимал күшi
S =, (18)
Құйма крандары. Құйма крандарының негізгі арбашаларының жүк көтергіштігі 100-500т, ал көмекші арбашаларының жүк көтергіштігі 20-100т. Құйма крандары арналуы бойынша үш түрге бөлінеді: миксерлік, құюшы, төгуші. Жүк көтергіштігі 125-30т құйма крандарының жалпы көрінісі жалпы көрінісі 2-суретте көрсетілген.
21 Сурет. Жүк көтергіштігі 125-30 т құйма краны:
1 Және 2 – негізгі және көмекші арбашалар; 3 – ақырғы арқалық.
Егер сол жақ қозғалтқыш істен шықса және жүкті оң жақтағы қозғалтқыш көтерсе, онда тісті дөңгелекке келесі моменттер мен күштер әсер етеді:
барабанның екі арқанының керілуінен пайда болатын момент:
М1 = 2SDб/2 = SDб; (19)
барабанның екі арқанының керілуінен пайда болатын момент:
(20)
мұндағы η – барабанның және тісті берілістің ПӘК-і.
Екі момент те сағат тілі бойынша барабанға әсер етеді. Дөңғелек шеңберлік күштер әсер етеді:
жетекші тегершік (31)
(21)
жетектелетін тегершік (3)
Р = 2SDб/(D) (22 )
Жүкті көтеру (немесе ілінген күйде орналасқан) кезінде осы екі күште жоғары бағытталған. Сонда дөңгелекке (51) қосынды күш әсер етеді
(23)
мұндағы Gб – барабан салмағы; S – көтеру арқанының күші.
N күші тісті дөңгелекке 5 және 51 жақын орналасқан барабандардың мойынтіректеріне 4 және 41 бұрамаларын есептеу кезінде есептеледі. Бұрамалар керліуге есептеледі.
Соғуға арналған крандар. Соғуға арналған крандардың жүк көтергіштігі 75 т тен 300 т дейін (22 сурет) болып келеді. Бұл крандар ұстаханалық-баспалау цехында соғылмаларды баспақта соғуға арналған. Кран көпірі бір кран жолымен жылжып отырады.
22 Сурет. Соғуға арналған кранның негізгі көрінісі
Соғуға арналған кранның жұмысының технологиялық ерекшеліктері. Соғуға арналған кранның қозғалу тәсіліне байланысты дайындамаларды: қысқы қолданылатын дайындамаларды соғу, қысқы қолданылмайтын дайындамаларды соғу және құралбілікте дайындаманы соғу деп бөледі. Қысқы қолданылатын дайындамаларды соғу сұлбасы 8 суретте келтірілген. Қысқы арқылы соғу үрдісінде дайындамаларды манипуляциялау үшін оның цапфасына подкатка жүргізіледі. Қысқы аударғыш шынжырының горизонталды өсіне қатысты айналады және бір мезгілде дайындама цапфасына енеді. Соғу кезінде қысқы көмекші көтеруге ілінген аударғыш шынжырымен (12) және теңсалмақпен (8) сүйемелденеді.