- •1 Дәріс. Кiрiспе. Жалпы мәлiметтер, арнайы крандардың сыныпталуы және конструкциясы
- •1 Сурет. Арнайы крандардың жіктелуі
- •2 Дәріс. Арнайыландырылған көпірлі кран. Жалпы мағлұмыт және конструкциялық ерекшелігі
- •2 Сурет. Арнайыландырылған көпірлі кран:
- •3 Сурет. Домен пеші үшiн арналған сақиналық кран
- •4 Сурет. Сақиналық кранның бағанасын көтеруi тетiгінің схемасы
- •5 Сурет. Бағаналы көпірлі кранның сұлбасы
- •6 Сурет. Магнитті көпірлі кран
- •7 Сурет . Домалақ пішіндегі жүккөтергіш электромагниті
- •8 Сурет. Магнитті көпір кранды арбаша
- •9 Сурет. Магниттi кранның кабелдiк барабанын ерiксiз келтiрудiң схемалары
- •10 Сурет. Солқылдақ аспалы траверстің схемасы:
- •11 Сурет. Грейфер көпірлі кран
- •12 Сурет. Бір еселі грейфердің сұлбасы
- •13 Сурет. Екі арқанды грейфердің сұлбасы
- •7 Кесте
- •14 Сурет. Магнитті-грейферлі көпірлі кран
- •3 Дәріс. Металлургиялық крандар: құйма және соғуға арналған, олардың түрлері, арналуы және орындайтын операциялары.
- •18 Сурет. Стриппер механизмнің есептiк сұлбасы
- •21 Сурет. Жүк көтергіштігі 125-30 т құйма краны:
- •1 Және 2 – негізгі және көмекші арбашалар; 3 – ақырғы арқалық.
- •22 Сурет. Соғуға арналған кранның негізгі көрінісі
- •23 Сурет. Шөмішті кранның қысқышымен көтеру сұлбасы
- •24 Сурет. Босату құрылғысы бар механизмнің кинематикалық сұлбасы
- •25 Сурет. Шөмішті кранның көтеру механизмінің босату құрылғысының сұлбасы.
- •26 Сурет. Қақтайтын кранның көмкерушiсiнiң схемасы
- •4 Дәрiс. Төрт тағанды крандар. Құрылысының ерекшеліктері, қолданылуы және жіктелуі
- •27 Сурет . Төртағанды кранның жалпы көрінісі:
- •28 Сурет. Төрттағанды крандарының екi арқалықты арқалықтарының қимасы
- •29 Сурет. Тiрек. Төрт тағанды кранның екi арқалығы
- •30 Сурет. Көпiрдегі арбаның көтеру және жылжу механизмдерін орнатудағы арқанының схемасы
- •31 Сурет. Көпірдегі жетектің орналасуына байланысты арбашаның жылжудағы механизмінің сұлбасы
- •32 Сурет. Төрттағанды крандардың орын ауыстыруындағы механизмнің схемалары:
- •33 Сурет. Ерiксiз келтiру жетегіндегіндегі басып алу қорғауышы
- •34 Сурет. Ұрлаудан қорғағыш басып алу айдаушысы
- •35 Сурет. Ұрлаудан қорғағыш басып алудағы есептiк сұлбасы
- •36 Сурет. Өзі құрастырылатын төрттағанды кранның схемасы
- •37 Сурет. Төрт тағанды крандармен контейнерлерді қармау тәсілдері
- •8 Кесте
- •38 Сурет. Төрт тағанды крандардың тірегіндегі жүктемені және көлденең кран жолын есептеу сұлбасы
- •39 Сурет. Төрт тағанды кранды тұрақтылыққа есептеу сұлбасы
- •5 Дәріс. Штабелдеуші крандар, құрылысы және кранның негізгі параметрлері
- •40 Сурет. Қоймада орнатылған сөрелі штабелдеуші крандардың сұлбасы:
- •41 Сурет. Көпірлі және сөрелі штабелдеуші крандар
- •42 Сурет. Жүк қармау құрылғыларының құрылысы
- •6 Дәріс. Көпірлі қайтатиегіштер және мұнаралы крандар
- •45 Сурет. Көпірлі қайтатиегіш
- •46 Сурет. Грейфер арбасымен төселген көпірлі қайтатиегіш
- •47 Сурет. Аударып тиегіш көпірлі кранның есептеу сұлбасы
- •48 Сурет. Жағалаулық контейнерлік тиегіш
- •9 Дәріс. Жебелі өздігінен жүретін крандар, құрылысының ерекшеліктері мен есептері
- •65 Сурет. Автомобиль шассиіне орнатылатын кранның металл құрылымының қаңқасы:
- •66 Сурет. Өздігінен жүретін крандардың мұнаралы-жебелі жабдықтары
- •67 Сурет. Ак-75 автомобилді кранның механизмдерінің жетегінің сұлбасы
- •68 Сурет. Механизмдері топтық жетекті к-161 пневмодөңгелекті кранның сұлбасы
- •69 Сурет. Шынжыр табанды механизмның схемасы
- •70 Сурет. Шынжыр табанды кранның грунтiне қысымның анықтауына схемалар
- •10 Дәріс. Жүзгіш және кемелік крандар. Жіктелуі, құрылысы және негізгі параметрлері
- •71 Сурет. «Витязь» кранының сұлбасы Қалқымалы кран
- •72 Сурет. Жылжымайтын колоннасы бар кемелік кранның сұлбасы
- •73 Сурет. Жылжымалы рамасы бар кемелік төрттағанды краны:
35 Сурет. Ұрлаудан қорғағыш басып алудағы есептiк сұлбасы
(24)
Мұндағы µ – доңғалақтардың ребордаларындағы үйкелес еселiгi, оларды тең 1 қабылдайды Rx және Rп – бос және жағалауға таяу жер доңғалақтарға қысым; Mт – тежеуiштердiң моментi, жағалауға таяу жер доңғалақтардың күнiмен бiлiгiне Приваға.
Арнайы төрттағанды крандарды ерекше түрлері. Төрттағанды крандарды монтаж болады сыйымды операцияны жеткiлiктi. Монтаждың жеңiлдiктерi үшiн құрастыратын төрттағанды крандар жасалған. Бұл монтажы олардың (сонымен бiрге қосалқы жүк көтеру құрал-саймандар және автомобилдiк крандардың тартуын қажеттiлiк түсiп қалайын деп қалады) меншiктi тетiктерiмен қамтамасыз етiлген крандар барлық кең таратудан астам алады.
Егер төрттағанды кранды Көпiр (36 сурет) тiк төртбұрышты қимасы болса, онда болуы мүмкiн Көпiр бұрылысының жеке тiректердiң арбаларының орын ауыстыруының әр түрлi жылдамдықтарында. Мұндай арған - тұтқалы байластыратын тетiктермен Ккс төрттағанды крандар молар жабдықтайды.
Күш теңдеу бойынша өзi көтерiлетiн төрттағанды кранның бағандарының қысып буы үшiн анықтала ала алды:
Т = Gctg (25)
мұндағы G – кранның салмағы монтажда; а – көлденеңге тiрек бағандарының көлбеу бұрышы жазықтық тасы; n – төрттағанды кранның тiректерiнiң бағандарының саны, n= 4.
Тiрек бағандардың арқасында арнайы орындауына тиiстi көлбеу бұрышы оларды кранның көпiр көтеруiнде қамтамасыз етуге болады.
36 Сурет. Өзі құрастырылатын төрттағанды кранның схемасы
Контейнерлік крандар. Бұл крандар үлкен салмақты контейнерлерді тасымалдауға арналған. Оларды пайдалану кезінде тиеу және түсіру уақыты қысқарады.
Контейнерлік крандардың негізгі ерекшеліктері жүк қармау құрылғысының – спредердің болуы. Контейнерлік крандарда көбінесе екі консол болады.
Контейнерлік крандардың жүк көтергіштігін контейнерлердің жүк көтергіштіктеріне байланысты қабылдап алады. Спредердің өзіндік массасы үлкен болып келеді. Контейнерлік кран арқылы контейнерлерді қармау тәсілі 37 суретте көрсетілген. Жалпыға арналған крандарды пайдалану кезінде контейнерді төменгі фитингілері бойынша қармауға болады (37, а сурет). Бұлардың ішінде ең өнімдісі спредерлер қолдану болып табылады, ол Т-үлгілі басы (сүңгі) бар бұрыштық бұрылмалы құлыпы (37, б сурет) бар қаңқадан тұрады. Спредердің өлшемі контейнердің өлшеміне дәл сәйкес келеді. Сонымен қатар, жылжымалы қаңқасы бар спредер болады. Бұл жағдайда спредер әртүрлі өлшемді (көбінесе екеу) контейнерлерді қармауда қолданылуы мүмкін. Сүңгілер спредерлерде орнатылған арнайы жетектен бұрылады.
37 Сурет. Төрт тағанды крандармен контейнерлерді қармау тәсілдері
Гидроэлектростанцияларға арналған төрт тағанды крандар. Бұл крандар гидроэлектростанцияларды орнату мен пайдалануға қатысты опреацияларды орындауға арналған.Бұл крандар салыстырмалы аз пролеті кезінде жүк көтергіштігі жоғары (100-500 т) болып келеді.
Көбінесе, консоль иінін басқа да көлік құралдарына тиеп немесе түсіруге қолайлы есептеулер арқылы қабылдайды. Консолда орналасқан арбашаның жүктік ілмегі 200-300 мм көлік құралының платформасының жиегіне жетпеуі мүмкін. Кейде консол иінін оған ілінген жүктің шарты бойынша да (мысалы, контейнерлер) анықтайды. Демек, консол иінін азайту қажет. Ілмектің көтеру биіктігін кран орындайтын операциялар мен жүктің биіктігіне байланысты таңдап алады. Бірақ, бұл биіктіктерді 7,0-10 м кем алмайды. Жұмыс алаңының күйінің талаптарын жақсарту үшін кейде кранның биіктігін ұлғайту қажеттілгі туындылады. Кран базасының өлшемі тіреуіш тіректер арасында жүктердің қозғалу мүмкіндігінің есебі бойынша анықталады. Көбінесе пролеттің базаға қатынасы . Жұмыс режимі жеңіл крандар үшін. Егер кран қоймада қолданылса, яғни жүк рельссіз көлік құралымен берілсе, онда олардың қозғалысы қолайлы болуы үшін крандық жолдардың рельстерін тереңдетеді. Бұл жағдайда жүріс арбашасында 100 мм кем емес клиренс болуы керек
Төрт таған крандарының негізгі есептері. Төрттағанды крандардың жүктемелердiң негізгі есептері 8 кестеде келтiрiлген.