- •1 Дәріс. Кiрiспе. Жалпы мәлiметтер, арнайы крандардың сыныпталуы және конструкциясы
- •1 Сурет. Арнайы крандардың жіктелуі
- •2 Дәріс. Арнайыландырылған көпірлі кран. Жалпы мағлұмыт және конструкциялық ерекшелігі
- •2 Сурет. Арнайыландырылған көпірлі кран:
- •3 Сурет. Домен пеші үшiн арналған сақиналық кран
- •4 Сурет. Сақиналық кранның бағанасын көтеруi тетiгінің схемасы
- •5 Сурет. Бағаналы көпірлі кранның сұлбасы
- •6 Сурет. Магнитті көпірлі кран
- •7 Сурет . Домалақ пішіндегі жүккөтергіш электромагниті
- •8 Сурет. Магнитті көпір кранды арбаша
- •9 Сурет. Магниттi кранның кабелдiк барабанын ерiксiз келтiрудiң схемалары
- •10 Сурет. Солқылдақ аспалы траверстің схемасы:
- •11 Сурет. Грейфер көпірлі кран
- •12 Сурет. Бір еселі грейфердің сұлбасы
- •13 Сурет. Екі арқанды грейфердің сұлбасы
- •7 Кесте
- •14 Сурет. Магнитті-грейферлі көпірлі кран
- •3 Дәріс. Металлургиялық крандар: құйма және соғуға арналған, олардың түрлері, арналуы және орындайтын операциялары.
- •18 Сурет. Стриппер механизмнің есептiк сұлбасы
- •21 Сурет. Жүк көтергіштігі 125-30 т құйма краны:
- •1 Және 2 – негізгі және көмекші арбашалар; 3 – ақырғы арқалық.
- •22 Сурет. Соғуға арналған кранның негізгі көрінісі
- •23 Сурет. Шөмішті кранның қысқышымен көтеру сұлбасы
- •24 Сурет. Босату құрылғысы бар механизмнің кинематикалық сұлбасы
- •25 Сурет. Шөмішті кранның көтеру механизмінің босату құрылғысының сұлбасы.
- •26 Сурет. Қақтайтын кранның көмкерушiсiнiң схемасы
- •4 Дәрiс. Төрт тағанды крандар. Құрылысының ерекшеліктері, қолданылуы және жіктелуі
- •27 Сурет . Төртағанды кранның жалпы көрінісі:
- •28 Сурет. Төрттағанды крандарының екi арқалықты арқалықтарының қимасы
- •29 Сурет. Тiрек. Төрт тағанды кранның екi арқалығы
- •30 Сурет. Көпiрдегі арбаның көтеру және жылжу механизмдерін орнатудағы арқанының схемасы
- •31 Сурет. Көпірдегі жетектің орналасуына байланысты арбашаның жылжудағы механизмінің сұлбасы
- •32 Сурет. Төрттағанды крандардың орын ауыстыруындағы механизмнің схемалары:
- •33 Сурет. Ерiксiз келтiру жетегіндегіндегі басып алу қорғауышы
- •34 Сурет. Ұрлаудан қорғағыш басып алу айдаушысы
- •35 Сурет. Ұрлаудан қорғағыш басып алудағы есептiк сұлбасы
- •36 Сурет. Өзі құрастырылатын төрттағанды кранның схемасы
- •37 Сурет. Төрт тағанды крандармен контейнерлерді қармау тәсілдері
- •8 Кесте
- •38 Сурет. Төрт тағанды крандардың тірегіндегі жүктемені және көлденең кран жолын есептеу сұлбасы
- •39 Сурет. Төрт тағанды кранды тұрақтылыққа есептеу сұлбасы
- •5 Дәріс. Штабелдеуші крандар, құрылысы және кранның негізгі параметрлері
- •40 Сурет. Қоймада орнатылған сөрелі штабелдеуші крандардың сұлбасы:
- •41 Сурет. Көпірлі және сөрелі штабелдеуші крандар
- •42 Сурет. Жүк қармау құрылғыларының құрылысы
- •6 Дәріс. Көпірлі қайтатиегіштер және мұнаралы крандар
- •45 Сурет. Көпірлі қайтатиегіш
- •46 Сурет. Грейфер арбасымен төселген көпірлі қайтатиегіш
- •47 Сурет. Аударып тиегіш көпірлі кранның есептеу сұлбасы
- •48 Сурет. Жағалаулық контейнерлік тиегіш
- •9 Дәріс. Жебелі өздігінен жүретін крандар, құрылысының ерекшеліктері мен есептері
- •65 Сурет. Автомобиль шассиіне орнатылатын кранның металл құрылымының қаңқасы:
- •66 Сурет. Өздігінен жүретін крандардың мұнаралы-жебелі жабдықтары
- •67 Сурет. Ак-75 автомобилді кранның механизмдерінің жетегінің сұлбасы
- •68 Сурет. Механизмдері топтық жетекті к-161 пневмодөңгелекті кранның сұлбасы
- •69 Сурет. Шынжыр табанды механизмның схемасы
- •70 Сурет. Шынжыр табанды кранның грунтiне қысымның анықтауына схемалар
- •10 Дәріс. Жүзгіш және кемелік крандар. Жіктелуі, құрылысы және негізгі параметрлері
- •71 Сурет. «Витязь» кранының сұлбасы Қалқымалы кран
- •72 Сурет. Жылжымайтын колоннасы бар кемелік кранның сұлбасы
- •73 Сурет. Жылжымалы рамасы бар кемелік төрттағанды краны:
9 Сурет. Магниттi кранның кабелдiк барабанын ерiксiз келтiрудiң схемалары
Кабелдік барабан Н биіктікте және кабелдің жағдайы бір тірек санына тең.
zн = Н/п(Dб + dк) (2)
мұндағы Dб – кабельді барабанның диаметрі; dк – кабель диаметрі.
Траверса. Шамадан тыс ұзын жүктерді жүктеу кезінде жүк көтеру электромагниттер траверстер көмегімен жүзеге асады. Траверс солқылдақ немесе қатты аспалының көмегiмен кран арбашасымен байланысқан. Солқылдақ аспада траверстер (10 сурет) көтерiлу механизмнен бағытталған арқандарда iлiніп қойылған. Траверстің оте улкен ұзындығын да (6-16 м) белгілі бір шамадағыбарабандар арасындағы қашықтық керек болады.
10 Сурет. Солқылдақ аспалы траверстің схемасы:
а - арқандар арқылы; б, в – тұрақты және айнымалы қиманың қораптарқалықтар түрiндегi траверс.
Мұндай жүйеде екi орташа ажыратуда да, төрт магнит те де, жұмыс iстей алады.
Грейферлi крандар. Грейфер көпiрлi крандар (11 суретте көрсетілген) сусымалы және шақпақ материалдарды көтеру үшін арналған. Бұл крандар жүк қармағыш құрылымдары ретінде грейферлерге ие болады. Грейферлi крандарда екі барабанды грейфер лебедкасы бар, оның бiрi артта жүрушi арқанның орауы үшiн грейфердiң жақтарын жабуына арналған, ал екіншісі – ұстап тұратын арқанның орауы үшiн арналған. Көтергiш барабан артта жүрушi көтеру және грейфердiң түсiруiнде сонымен бiрге жұмыс iстейдi. Бұл крандардың жүк көтергiштiгі грейфер және жүктiң жиынтық массамен анықталады.
11 Сурет. Грейфер көпірлі кран
Грейферлер. (12 сурет) бiр еселi грейфер үш траверстердi бiр арқанмен жүргiзiлiп алады.
12 Сурет. Бір еселі грейфердің сұлбасы
Материалға ашық грейфердiң түсiруiнде тiркейтiн құрылымның табандатқан бiртұтас болуға кинематиялық автоматты тұйықталуы не орташа және төменгi траверстерiнен кейiн болады.
13 Сурет. Екі арқанды грейфердің сұлбасы
(13 сурет) екi арқанды грейфер төменгi, жоғарғы траверстi жақтан тұрады. Жақтар екi вертикаль қабырғалар және түп тұратын қатты металл құрылмалар болады.
Грейфердiң батырып алатын қабiлеттiлiгi. Грейфердiң меншікті массасы МЕСТ 24599-81 стандартына сәйкес
mгр = kгрQкр (3)
мұндағы Qкр – кранның номиналды жүк көтеретiнi; kгр – материалды кесіп алу қасиеттерi және кейбiр қосымша шарттарға байланысты қабылдайтын коэффициент [батырып алатын материалдар үшiн кiшiсi мәндер, ар жағында т үшiн үлкен - (7 кесте) материалдардың] = 0, 375-0, 6.
Батырып алған материалдың массасы шектi мәннен астам болуы керек
mг = kмQкр (4)
мұндағы kм = 1 - kгр.
Грейфердiң батырып алатын қабiлеттiлiгi МЕСТ 24599-81 стандартына сәйкес (0,63 және 8)кг кемiнде болуы тиіс.
(кг) тг нақты батырып алатын қабiлеттiлiктi жобалау сатыларына грейфердiң геометриялық параметрлерiнiң қабылданған күйiндегі есептi тексередi. МЕСТ (24599-81) стандарты келесi тәуелдiлiктi қолдануға ұсынылады:
mг = ρBLУcp (5)
мұндағы ρ – материалдың үйiндi тығыздығы, кг/м3; В – жақтардың енi, (13 сурет), м; L – ең үлкен ашылуды жағдайда екi жақтармен шаншып аударатын шеттердiң арасындағы қашықтық, (13 сурет), м; Уср – грейфердiң орташа тереңдеуi ожаулауда, м. Эксперименталдi мәлiметтер негiзiнде
мұндағы h0= 0,3 м – тереңдiктiң модулы; L3 – ожаулаларды грейферден процесске сорылатын артта жүрушi арқанның ұзындығы, м; mгр – грейфердiң массасы, кг; 2Вq0 – материалға грейфердiң енгiзуi үшiн қажеттi грейфердiң шартты массасы кг қажеттi (7 кесте); q0 – грейфердiң енгiзуiне жүктi көнгiштiктiң мiнездемесi, кг/м; ? = 0, 6 + 0.8 В/L – аудармалық коэффициент, осы тәжірибеден жетектеу формуласын аламыз.