- •1 Дәріс. Кiрiспе. Жалпы мәлiметтер, арнайы крандардың сыныпталуы және конструкциясы
- •1 Сурет. Арнайы крандардың жіктелуі
- •2 Дәріс. Арнайыландырылған көпірлі кран. Жалпы мағлұмыт және конструкциялық ерекшелігі
- •2 Сурет. Арнайыландырылған көпірлі кран:
- •3 Сурет. Домен пеші үшiн арналған сақиналық кран
- •4 Сурет. Сақиналық кранның бағанасын көтеруi тетiгінің схемасы
- •5 Сурет. Бағаналы көпірлі кранның сұлбасы
- •6 Сурет. Магнитті көпірлі кран
- •7 Сурет . Домалақ пішіндегі жүккөтергіш электромагниті
- •8 Сурет. Магнитті көпір кранды арбаша
- •9 Сурет. Магниттi кранның кабелдiк барабанын ерiксiз келтiрудiң схемалары
- •10 Сурет. Солқылдақ аспалы траверстің схемасы:
- •11 Сурет. Грейфер көпірлі кран
- •12 Сурет. Бір еселі грейфердің сұлбасы
- •13 Сурет. Екі арқанды грейфердің сұлбасы
- •7 Кесте
- •14 Сурет. Магнитті-грейферлі көпірлі кран
- •3 Дәріс. Металлургиялық крандар: құйма және соғуға арналған, олардың түрлері, арналуы және орындайтын операциялары.
- •18 Сурет. Стриппер механизмнің есептiк сұлбасы
- •21 Сурет. Жүк көтергіштігі 125-30 т құйма краны:
- •1 Және 2 – негізгі және көмекші арбашалар; 3 – ақырғы арқалық.
- •22 Сурет. Соғуға арналған кранның негізгі көрінісі
- •23 Сурет. Шөмішті кранның қысқышымен көтеру сұлбасы
- •24 Сурет. Босату құрылғысы бар механизмнің кинематикалық сұлбасы
- •25 Сурет. Шөмішті кранның көтеру механизмінің босату құрылғысының сұлбасы.
- •26 Сурет. Қақтайтын кранның көмкерушiсiнiң схемасы
- •4 Дәрiс. Төрт тағанды крандар. Құрылысының ерекшеліктері, қолданылуы және жіктелуі
- •27 Сурет . Төртағанды кранның жалпы көрінісі:
- •28 Сурет. Төрттағанды крандарының екi арқалықты арқалықтарының қимасы
- •29 Сурет. Тiрек. Төрт тағанды кранның екi арқалығы
- •30 Сурет. Көпiрдегі арбаның көтеру және жылжу механизмдерін орнатудағы арқанының схемасы
- •31 Сурет. Көпірдегі жетектің орналасуына байланысты арбашаның жылжудағы механизмінің сұлбасы
- •32 Сурет. Төрттағанды крандардың орын ауыстыруындағы механизмнің схемалары:
- •33 Сурет. Ерiксiз келтiру жетегіндегіндегі басып алу қорғауышы
- •34 Сурет. Ұрлаудан қорғағыш басып алу айдаушысы
- •35 Сурет. Ұрлаудан қорғағыш басып алудағы есептiк сұлбасы
- •36 Сурет. Өзі құрастырылатын төрттағанды кранның схемасы
- •37 Сурет. Төрт тағанды крандармен контейнерлерді қармау тәсілдері
- •8 Кесте
- •38 Сурет. Төрт тағанды крандардың тірегіндегі жүктемені және көлденең кран жолын есептеу сұлбасы
- •39 Сурет. Төрт тағанды кранды тұрақтылыққа есептеу сұлбасы
- •5 Дәріс. Штабелдеуші крандар, құрылысы және кранның негізгі параметрлері
- •40 Сурет. Қоймада орнатылған сөрелі штабелдеуші крандардың сұлбасы:
- •41 Сурет. Көпірлі және сөрелі штабелдеуші крандар
- •42 Сурет. Жүк қармау құрылғыларының құрылысы
- •6 Дәріс. Көпірлі қайтатиегіштер және мұнаралы крандар
- •45 Сурет. Көпірлі қайтатиегіш
- •46 Сурет. Грейфер арбасымен төселген көпірлі қайтатиегіш
- •47 Сурет. Аударып тиегіш көпірлі кранның есептеу сұлбасы
- •48 Сурет. Жағалаулық контейнерлік тиегіш
- •9 Дәріс. Жебелі өздігінен жүретін крандар, құрылысының ерекшеліктері мен есептері
- •65 Сурет. Автомобиль шассиіне орнатылатын кранның металл құрылымының қаңқасы:
- •66 Сурет. Өздігінен жүретін крандардың мұнаралы-жебелі жабдықтары
- •67 Сурет. Ак-75 автомобилді кранның механизмдерінің жетегінің сұлбасы
- •68 Сурет. Механизмдері топтық жетекті к-161 пневмодөңгелекті кранның сұлбасы
- •69 Сурет. Шынжыр табанды механизмның схемасы
- •70 Сурет. Шынжыр табанды кранның грунтiне қысымның анықтауына схемалар
- •10 Дәріс. Жүзгіш және кемелік крандар. Жіктелуі, құрылысы және негізгі параметрлері
- •71 Сурет. «Витязь» кранының сұлбасы Қалқымалы кран
- •72 Сурет. Жылжымайтын колоннасы бар кемелік кранның сұлбасы
- •73 Сурет. Жылжымалы рамасы бар кемелік төрттағанды краны:
39 Сурет. Төрт тағанды кранды тұрақтылыққа есептеу сұлбасы
Төрттағанды крандарды орнықтылық желдiң жүктемесiнiң есепке алуы бар кран жолы туралы ұзына бойына және көлденең бағыттардағы аударылуға тоқтату және инерция күштерiнде тексередi. Тiреулерге қозғалатын кранның тоқтатуында немесе басып кетуде жолдың соңында орнықтылық коэффициентiдi (39 сурет) теңдеу бойынша анықтайды.
(29)
мұндағы G – кран салмағы; Q – жүктің салмағы; Рин – инерция күші; Fр – жұмыс жасау кезіндегі кранның желдік жүктемесі (МЕСТ 1451-77 бойынша анықталады); l – кран базасы; h – кранның ауырлық центріне дейінгі биіктігі; р – рельске әсер ететін жүктеменің желдік жүктемесі. Тұрақтылық коэффициенті 1,15.
Инерция күші келесі формуламен анықталады:
(30)
мұндағы v – кранның қозғалыстағы жылдамдығы, м/с; t – тоқтау уақытысы, t=3-8 с.
Консольлердiң ұшып шығуы әдетте сол немесе басқа көлiк құралдарының ыңғайлы жүктеудi есептеу немесе жүк түсiрулерiнен қабылдайды. Консоль орналасқан 200-300 ммдегi арбаның жүк таситын iлмегi көлiк құралдың платформасының өлкесiне дейiн жетпеуi мүмкiн болатынын анықталған. Мысалы, консольнiң ұшып шығуы кейде контейнерлердiң жүктi оны астында уақытша шарттарынан анықтайды. Консольлердiң ұшып шығуы азайту керек.
Әдебиет: 1 нег.[32-50], 1 қос., 2 қос.(арнаулы бөлім).
Бақылау сұрақтары:
1. Төрттағанды крандарды негiзгi параметрлер.
2. Электр станциялары үшiн төрттағанды крандарға мiнездеменi дайында.
3. Контейнерлiк крандар деген не ме?
5 Дәріс. Штабелдеуші крандар, құрылысы және кранның негізгі параметрлері
Штабелдеуші крандар – биіктігі 25 м және одан да жоғары көп қабатты сөрелермен жабдықталған механикаландырылған қоймаларған қызмет көрсетуге арналған.
Шталелдеуші крандар көпірлі және сөрелі болып бөлінеді.
40 Сурет. Қоймада орнатылған сөрелі штабелдеуші крандардың сұлбасы:
1 – жеткізуші роликті конвейерлер; 2 – роликті конвейердің бұрылмалы секциясы; 3 – пакет өлшемдерін бақылаушылар; 4 – үлестіргіш конвейерлер; 5 – жүктерді қоюға арналған алаң; 6 – сөрелі кран.
Тіректі тәсіл бойынша штабелдеуші крандардың рельстік жолы тіректі немесе аспалы болып келеді. Бұлай бөлу шартты болып келеді. Аспалы штабелдеуші кран жүріс арбашасына асылып бекітіледі.
Штабелдеуші кранның жүк көтергіштігі көбінесе 5 т аспайды, бірақ штабелдеуші крандардың жүк көтергіштігі 10 т артығы да қолданылады.
Отандық крандардың көтеру биіктігі 10 м құрайды. Көтеру биіктігі 8-12м/мин. Көпірінің қозғалу жылдамдығы 50 м/мин (еденнен бақарылатын крандарда 36м/мин), арбашаның қозғалу жылдамдығы 12-20 м/мин. Колоннаның айналу жиілігі 4 айн/мин. Кәдігімгі ілмекті крандармен салыстырғанда штабелдеуші кранның бір ерекшелігі барлық механизмдерінің дәл тоқтауы. Сондықтан, жоғарғы жұмыстық жылдамдықта төменгі жылдамдықпен (үстемелі) қозғалу мүмкіндігі қарастырылады. Отандық крандарда үстемелік жылдамдық: көтеру кезінде 4 м/мин, көпірдің қозғалуында 10 м/мин, арбашаның қозғалуы 5 м/мин.