Жарнама және бәсеке

Жарнама (реклама, французша – жар саламын) – тауарлардың, қызмет көрсетудің тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат беру және оған деген сұранысты көбейту мақсатында таратылатын хабарлама.Жарнама – ақпарат құралдар: теледидар, радио, газет, интернет, проспектілер, плакаттар, тағы басқалар арқылы жүзеге асырылатын коммуникацияның түрі.

Бәсеке (Состязание; contention) — ортақ ресурсты пайдаланудағы жүйелердің немесе программалардың өзара таласушылығы; қандай жұмыс бекетінің арнаға қатынас құра алатынын анықтауға мүмкіндік беретін ұстаным.

Жарнама мен бәсеке екеуі де нарық заманының жемістері. Нарық бар жерде бәсеке бар. Бәсеке бар жерде жарнама да болады. Нарықтың бұлжымас талабы - тауарды сату. Сатқанда да, әйтеуір керек қылған адам өзі келіп сатып алады деген емес. Біріншіден, басқаның емес, сенің тауарың сатылуы тиіс. Нарық заманы ол сауданың заманы. Сауда болған жерде бәсеке болмай қалмайды. Ойлап қараңыздаршы, сүт өндіріп сататын екі зауыт бар екен делік. Бірінің сүті тез сатылады да, екіншісінікі өтпей жатады. Осыдан бәсеке пайда болады. Жалпы бәсеке адал жолмен жүрсе, ол халыққа қызмет етеді. Бәсекелестер тауарын өткізу үшін ең бірінші кезекте өнімдерінің сапасын жақсартуға тырысады. Сапалы өнімді халыққа таныстырып, жарнамалап оның өтімділігін арттыру қажет. Осы арада жарнама көмекке келеді.

Жарнама сауданың қозғаушы күші (Реклама – двигатель торговли) деген қанатты сөз бар. Жарнама да адамға қызмет етеді. Ол мыңдаған тауарлардың арасынан әркімге өзінің іздегенін тауып алуға жол сілтеп, бағыт-бағдар береді. Біз білмеген, бұрын болмаған тауарларды көпшілікке таныстырады. Жарнаманың әсерінен кейбір тауарлар есте қалады. Оларды ақша жұмсап сатып алып пайдаланып көргің келеді. Жарнама мен бәсеке адал, дұрыс болғанда халыққа қызмет етеді.

Тапсырмалар:

1-тапсырма. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз.Түсінгеніңізді айтып беріңіз.

2-тапсырма. Тыңдаңыз, оқыңыз және есте сақтаңыз.

Жарнама агенттігі	Қабылдау	Жүзеге асыру
Мемлекеттік лицензия	Шақыру қағазы	Сұраныс
Көлісімшарт	Құттықтау папкасы	Тапсырыс
Құқықтану	Түптеу	Тарату
Қаржы және экономика	Қызмет көрсету	Хабарлама
Тұтынушылық	Кәсіпқой операторлар
Ақпарат беру

3-тапсырма. Сұхбатты рөлге бөліп оқыңыздар.

- Сәлеметсіз бе?

- Сәлеметсіз бе?

- Мен сіздердің телеарналарыңызға біздің фирманың шикізатын жарнамалауды ұсынайын деп едім.

- Қандай фирманың шикізаты?

- «Сервис-пласт» фирмасының металлопластикалық телезелері.

- Жарнамаңыздың сапасы қандай?

- Сапасы жақсы. Кәсіпқой операторлар түсірген.

- Жарнамаңыз неше минуттық?

- 2 минуттық.

- Жарайды, жарнамаңыздың көлемі аз болса, қабылдаймыз.

- Арасы қанша болады?

- Қымбат емес. Күнніне неше рет көрсетілуіне қарай төлейсіз.

- Күнніне 20 рет көрсетілсе жақсы болар еді.

- Она келісімшарт жасайық.

4-тапсырма. Жарнама түрлерімен танысып, әр жарнама түріне мысалдар келтіріңіз.

1. Сату орнындағы жарнама;	________________________________________
2. Институционалдық (жақсы пікір қалыптастыру мақсатындағы) жарнама;	________________________________________ ________________________________________
3. Хабарламалық жарнама;	________________________________________
4. Сауда және көлік жүйесіндегі жарнама;	________________________________________
5. Көше жарнамасы;	________________________________________
6. Ауызша жарнама;	________________________________________

5-тапсырма. Жарнаманы оқыңыз. Өзіңіз жарнама мәтінін құрастырыңыз.

«Санат» жарнама-баспа орталығы ұсынады:

• Сіздердің мәтіндеріңізбойынша шақыру қағазы және құттықтау папкалары;

• Мақтау қағаздары, визиткалар;

• Афишалар, плакаттар;

• Кітаптар, бланктер;

• Түптеү.

6-тапсырма. Жайылма сөйлемдерді жалаң сөйлемге айналдырыңыз.

1. Ең алғаш жарнама жұмысын 1841 жылы ағылшын азаматы Волни Пальмер ашты.

2. XX ғасырдан бастап жарнама жаңа бағытта дами бастады.

3. Жарнама қысқа, мәнді болу керек.

4. Біздің қалада ілінетін суретті жарнамалар көп.

7-тапсырма. Берілген жарнамалар қандай жарнама түріне жататынын көрсетіңіз.

Суреттер	___________________.
Шақыру	___________________.
Киноафиша	___________________.
Кітап	___________________.
Плакат	___________________.
Бланк	___________________.
Түптеу	___________________.
Визитка	___________________.

8-тапсырма. Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап беріңіз.