83. Ксро-дагы жэне Казахстандагы Кайта куруга бетбурыс

1985 ж. СОКП ОК сәуір айындағы Пленумы)1985 жылы КОКП ОК сәуір айындағы пленумында М. С. Горбачев әлеуметтік-экономикалық өмірдің мәселелеріне жаңаша қарауға әрекет жасалынды. Пленумда әлеуметтік-экономикалық дамуды жеделдету бағыты жарияланды. Бұл серпілісті саяси басшылық дамудың экономикалық қарқынының бәсендеуіне жол бермеу және негізгі күштерді осы бағытқа жұмылдыру арқылы жүзеге асыруға тырысты.Ғылыми-техникалық прогресс негізінде экономиканың құрылымдық қайта құру проблемаларын КОКП ОК-нің ірі мәжілісінде талқылау жаңа басшылықтың алғашқы қадамы болды. 1986 жылдың ақпанында болған КОКП-ның 17-съезіндебұл бағыт қолдау тауып, дамытылды.Жаңа басшылық әлеуметтік және экономикалық дағдарысты бүкіл мемлекеттік жүйені қайта құру арқылы емес, жекелеген шаралардың көмегімен, идеялық саяси тәрбиені күшейту арқылы болдырмауға болады деп есептеді. Алғашқыда жарияланған мақсаттар мен нақты өмірдің арасындағы күрделі қайшылықтардың нәтижесі 1986 жылғы Алматыдағы желтоқсан оқиғаларына жеткізді.

69 Қазақстанның 1925-40 жж индустриялық дамуы.

1920-1921 жж тек жеке кәсіпорындар ғана қалпына келтірілді, жалпы алғанда бұл процесс 1922ж 2 жартысында ғана ойдағыдай өрістетілді. 1923 жыл Республиканың халық шаруа-ғын қалпынакелтіруде бетбұрыс жыл болды. 1 кезекте ауыл шару-қ шикізаттарын өндейтін кәс.орын. қалпына келтірілді, бұған 1922 жылғы егін шаруа-ң жақсы болуы көмектесті. Қостанай, Орал, Семей губернелерінде, Павлодарда және т.б. жерлерде ірі диірмендер жұмыс істей бастады. Солт. Қаз-да май заводтары қалпына келтірілді, жаңадан 20 май заводы салынды. Тамақ өнеркәсібінің басқа салаларында да не белгілі табыстарға қол жетті, мәселен, 1923ж тасмызда Елек және Коряков тұз кәсіпшіліктері қалпына келтірілді, олар үлкен күрделі қаржыны талап етпеді. Респуб-ң оңтус-де мақта тазалау заводтарының, тері илейтін, жүн жуатын жжәне жеңіл өнеркәс-ң басқа кәс.орын-ң жұмысы шабан болса да жолға қойыла бастады. Петропавлда 1923ж қалпына келтірілген киіз байпақ, тон, тері илейтін және шойын құятын заводтар біртұтас кәс.орын-өнеркәсіп комбинатына біріктірілді. Алматыда, Шымкентте, Талғарда тері илейтін заводтар қайтадан жұмыс істей бастады. Мұнай өнеркәсібі неғұрлым жедел қалпына келтірілді: Ембі мен Доссор кәсіпшіліктері 1925ж өзінде-ақ өнімділігі 1913ж дәрежесінен артты. 1925 жылы ғана Риддердің кәс.орын-н қалпына келтіру жұмыстары қайта жүргізілді. Қарағанды және Екібастұз көмір кендері Спасск заводы, Успенск кеніші және басқа кен қазатын және кен қорытатын кәс.орын-р қарап тұрды. Тек 1925 жылы ақырында ғана Қарсақбай мыс қорыту заводын және оның тартабанды Байқоңыр-Қарсақбай-Жезқазған темір жолынқалпына келтіру жұмыстары басталды. Респуб-ң негізгі темір жол желісі Орынбор-Ташкент магистраліне жол қатынасы халық комиссариатының тарапынан едәуір мөлшерде паровоз және вагон, отын, әр түрлі материалдар бөлінді, транспорт шаруаш-ң жоғары маман темір жол басшылары жіберілді және тағы басқа жаңа жолдар, әсіресе “Астық” жолдары Жетісу темір жолының жалғасы ретінде Луговой ға, одан Пішпек станциясына дейінгі жол, Петропавл-Көкшетау темір жолы, сондай-ақ Оңт.-Сібір магистралінің Ақмола-Қарағанды-Павлодар тармағы салынды. Алғашқы екі жол Жетісу мен Солт. Қаз-нан елдің ашаршылыққа ұшыраған аудандарына астық тасу үшін, соңғы жол Коряков (Кереку) кәсіпшіліктерінен тұз тасып әкету үшін салынды. Риддер полиметалл комбинаты, Қарсақбай мыс комбинаты, Ертіс мыс қорыту заводы және басқа қайта құрылған кәсіпорындар базасында жұмыс істеді. Шымкент қорғасын заводы, Балхаш мыс қорыту және Ашысай полиметалл комбинаттары салынды. Текелі полиметалл және Жезқазған мыс қорыту комбинаттары, Өскемен қорғасын-мырыш заводы және басқалар салынып жатты. Мұның көпшілігі тек Қаз-ғы ғана емес, сол сияқты елдегі түсті металлургияның ең ірі кәс.орын—ы еді. Көмір өнеркәсібі қауырт дамыды, 1940жылы оның 90% Қарағанды бассейінінің үлесіне тиді, ол Домбасс пен Кузбасстан кейінгі елдің үшінші көмір ошағына айналды. Қаз-н мұнай шығару жөнінде үшінші орынға (Ресей мен Әзірбайжаннан кейінгі) шықты. Химия өнеркәсібі дамыды: Шымкент химфарм зауыты қайта құрылды. 1939ж Ақтөбе хим комбинаты қатарға қосылып, ол фосфор тыңайтқыштарын шығара бастады. Арал сульфат ойдағыдай жұмыс істеді, Қаратау фосфорит кенішін игеруге даярлық жасала бастады және т.б.