9)Станауленне раннефеадальных дзяржаўных у ўсходніх славян .Кіеўская Русь як лакальная цывілізацыя (862 - 1125).

Гісторыкі спрачаюццаці, ці была Кіеўская Русь. Зараз пад тэрмінам К.Р. маюць на увазе раннія феадальныя дзяржавы усходніх славян 9 -12 ст, на чале якой стаяў кіеускі Князь.

Прычыны утварэння К.Р.

1)Сац . Эк. Прычыны –Развіццё сельск.гаспад.гандлю.

2)Унутрапалітычныя – ішоў працесс славянізацыі балтаў

3) Зненія абставіны

4)Нарманская тэорыя.

К.Р. – вялікі комплекс лакальных культур.

862 г. – Рурыка запрасілі у Ноўгарад.

Дзяржава трымалася выключна на сіле зброі.

Князь Уладзімер завершыў аб’яднанне К.Р.

У 1125 г Дзяржава распалася.

10) Полацкае,Тураускае і іншыя княствы на тэррыторыі Беларусі

Самым магутным і значным княствам на тэрыторыі Беларусі ў 10 -13 ст. з’яўлялася Полацкая зямля,гістарычным ядром якой было племянно княжанное княжанне крывічоў- палачан больш ранніх часоў.

Ужо ў першым упамінанне Полацка ў Іпацьеускім летапісе 862 годам адзначана яго воласць.Полацк тады не падпарадкоўваўся Кіеву.

Полацкая зямля размяшчалася ў пауночнай Беларусі , уключаючы Віцебскую вобласць і пауночную палову Менскай. На пауночным захадзе ўладанні полацкіх князёў прасціраліся па ніжняму цячэнню Заходняй Дзвіны.

У летапісе Полацк залічаны да гарадоў, дзе “седяху велиции князи, под Олгом суще” ў апавяданні пра яго паход на Канстанцінопальу 907 г.Упамінанне пра Полацк пацвярджае, што полацкая знаць і мясцовыя князі дзейнічалі абапяраючыся на кіеускага князя.Полацк у пачатку 10 ст. можна разглядаць як саюзніка Кіева.

У апошняй трэці 10 ст. у Полацку сядзеў незалежны ад Кіева і Ноўгарада князь Рагвалод.Яго зусім выключнае становішча сярод іншых княстваў летапісец падкрэсліў словамі “трымаў Полацкую зямлю і правіў ёй”.Гэта сведчыць пра самастойнасць Полацка.

Тураускае княства прымыкала да пауднёвых граніц Полацкай зямлі і знаходзілася на тэрыторыі пауднёвай Беларусі ў басейне Прыпяці.Першапачатковы яе палітычны центр – Тўрау.Буйным горадам быў Пінск

Узнікненню і развіццю Турава,як і Пінска,садзейнічала іх выгаднае размяшчэнне на водным Прыпяцка-Бугскім гандлёвым шляху з Кіева у Польшчу.

У 988 г. вялікі кіеускі князь У.Святаслававіч аддау Турау свайму сыну Святаполку.Пасля смерці бацькі (1015г.).

Святаполк пераходзіць на вялікае княжанен у Кіеу,застаушыся тураускім князем. Калі на чале Кіеускай Русі стаяу Яраслау Мудры,ён аддау Турау у валоданне свайму сынуу Ізяславу.Затым пасля бацькі Ізяслау апынууся на троне у Кіеве. Пазней у Тураве княжылі яго сыны:Яраполк і Святаплок.Атрымаушы кіеускі трон у 1093 г. Святаполк Ізяслававіч пакінуў Турау за сабой

11) Паганства на землях Беларусі.

На ўзровень культуры насельніцтва беларускіх земляў у дахрысціянскі перыяд вялікі ўплыў аказаў паганства. Яно ўяўляла сабою комплекс першабытных поглядаў і вераванняў. Погляды насельніцтва выяўляліся праз казкі, быліны. Свет нашых продкаў паўсюдна быў населены багамі. Першае месца сярод іх займаў бог Род, потым Пярун (бог маланак), бог сонца Хорос (Мерка, Купала), Лада(каханне), Жижель (агонь, рамяство), Переплут (бог весялосці, зману, жарты).Часцей за ўсё багі ўяўляліся ў форме ідалаў чалавекападобных.

Ідалы: -радавыя

-племянныя

-асабістыя

Ідалаў ставілі ў свяцілішчах (зваліся капальнямі), якія знаходзіліся як правіла на высокіх узгорках, акружаных валамі, пасярод якіх гарэў рытуальны агонь.

Верылі таксама ў добрых і злых духоў. На чале злых - чорт (нячысцік), упір, вадзянік, волколак (пярэварацень), баба яга. Добрыя - лясун, русалкі, духі якія ўвасабляюць з'явы прыроды (Жыхар).

Прыняцце хрысціянства

Хрысціянізацыя Старажытнай Русі працякала супярэчліва. Калі кіеўская абшчына, падпарадкоўваючыся аўтарытэту княжай улады, прыняла новую веру пакорліва, то іншыя рэгіёны, напрыклад, Ноўгарад, даводзілася хрысціць "агнём і кідаем". Паганства яшчэ доўга захоўвала свае пазіцыі, асабліва ў свядомасці людзей. Праваслаўная царква, прыстасоўваючыся да мясцовага асяроддзя, злучыла святы глыбокай пашаны паганскім багам з культамі святых. Так, свята Купалы зліўся з днём Іяана Хрысціцеля, Пяруна - з днём Іллі Прарока. Захаваўся і чыста паганскі па паходжанні свята масленіцы. Такім чынам ішоў працэс зрастання традыцыйных паганскіх і праваслаўных каштоўнасцяў.

Напрыклад, да Хрыста доўгі час ставіліся не як да адзінага Бога, які паказвае сваім жыццём шлях да выратавання, а мясцоваму бажаству, да якога звярталіся з просьбай пра практычную дапамогу ў зямных справах. Шырокі распаўсюд атрымаў культ Багародзіцы, як заступніцы ўсяго жывога, блізкі і больш зразумелы паганскаму светасузіранню.

У выніку, адбываўся сінтэз праваслаўя і паганства, які прывёў да складання т.зв. "дваяверства", ці рускага праваслаўя. Паступова паганскія элементы з яго выцясняліся, але шматлікія з іх захоўваліся працяглы час. Так, было прынята даваць нованароджанаму два імя - хрысціянскае, наяўнае ў святцах, і паганскае. Лічылася, што такім чынам чалавеку будзе забяспечана заступніцтва хрысціянскага Бога і, у той жа час, яго абароняць паганскія бажаствы. Гэты звычай існаваў не толькі ў нізах грамадства, але і сярод шляхты, а таксама князёў. Досыць успомніць, што Ўладзімір I увайшоў у гісторыю (і ў святцы) пад сваім паганскім імем, а не як Васіль. Гэтак жа як Яраслаў Мудры, хрышчаны Юрыем. Уладзімір Манамах па-хрысціянску клікаўся Васілём Андрэевічам, першыя рускія святыя Барыс і Глеб былі хрышчоныя як Раман і Давыд і г.д.