2.2 Алынған өнімдерді анықтаудың физико-химиялық әдістері және құрал-жабдықтары

1. Дизель отыны құрамындағы күкіртті анықтау әдісі

Дизель отыны құрамындағы күкіртті анықтау ГОСТ 1437-56 бойынша ПОСТ 2Мк аппаратында жүргізілді (6-сурет). Бүл әдіс жану кезінде түзілетін күкіртті газ пероксиді ерітіндісі арқылы байқалатын SO₂-ні SO₃-ке тотығуына негізделген. Анықтау құралы ретінде тегістелген тізесі бар кварцты түтік қолданылады.

Cурет 6 – ПОСТ 2Мк аппараты

Ұстап алғыш реагент ретінде 150 мл дистилденген суға 5 мл пергидрол және 0,02н күкірт қышқылының 7 мл құю арқылы дайындалатын күкірт қышқылды сутек пероскиді ерітіндісін пайдаланылады.

14 Кесте – пост 2Мк аппаратының техникалық көрсеткіштері

Аппараттың техникалық көрсеткіштері
Жағу температурасы, °С	900-950
Күкірт мөлшерінің диапазоны, %	0,001 - 5,0
Жағуға берілетін ауа көлемі, дм3/мин	0,5
Қуаттылығы, кВт	1,5
Өлшемдері, мм	740х336х436
Массасы, кг	28

Индикатор ретінде 1:1 қатынасында алынған метил қызылдың 0,2 % спирт ерітіндісін, 40% NаОН ерітіндісін және гидроскопиялық мақтаны қолданады. Өлшендіні 30-40минут бойы пешті өнімге ақырын жылжыту арқылы 900-950⁰С өртейді. Сұйық мұнай өнімдерінің өлшендісін 0,05-0,2 г аралығында , ал мұнай коксын 0,2-0,5 г аралығында алып, 0,0002 г дәлдікпен өлшейді. Өлшендіні қайықшаның түбіне тең орналастырады. Әр сынамадағы күкірт мөлшерін екі өлшендіде қатар анықтайды. Екі бірдей зерттеудегі нәтиженің алшақтығын 5%-дан аспауы керек. Егер күкірт мөлшері 0,5%-дан аз болса, рұқсат етілген ауытқу төменгі нәтиженің биіктігінің 10%-нан аспауы керек. Егер үлкен ауытқу тіркелсе үшінші рет анықтау жүргізіп, нәтиже ретінде стандартты ауытқуға сәйкес келетін, бір-біріне жақын екі зерттеудің орташа арифметикалық санын алады [72].

2.2.2 Дизель отынының лайлану, қату және шекті фильтрлену температураларын анықтау

Cурет 7 – ИНПН "КРИСТАЛЛ" аппараты

ISO 9001 стандарты бойынша дизель отынының лайлану, қату және шекті фильтрлену температураларын анықтау ИНПН «КРИСТАЛЛ» аппаратында жүргізілді (сурет 7). ИНПН «КРИСТАЛЛ» аппаратының техникалық көрсеткіштері 15-кестеде берілген. Зерттеу үшін дизельдің 2,3-2,5 мл мөлшерін аппараттың арнайы пробиркасына құйып, оны салқындату криостатына орналастырамыз. Салқындату процесін іске қосып, электронды дисплейде нәтиже шыққанша күтеміз. Сигнал дыбысынан кейін, дизелі бар пробирканы алып, лезде төмен қаратамыз. Сұйықтық 5 сек ішінде қозғалыссыз тұрғаны зерттеудің аяғына дейін жеткенін білдіреді. Тәжірибені кемінде 3 рет қайталаймыз.

15 кесте – ИНПН «КРИСТАЛЛ» аппаратының техникалық көрсеткіштері

Көрсеткіш	Өлшем бірлігі	Мәні
Үлгі көлемі	мл	1,9 ±0,1
Салқындатудың ең төменгі көрсеткіші	гр. С	-70
Лайлану температурасынын қателігі	гр.С	1
Қату температурасының қателігі	гр.С	2
Өлшеудің максималды уақыты	мин.	25
Өлшеудің минималды уақыты	мин.	15
Өлшемі	мм	240х240х140
Массасы	кг	3