64.Қайта сақтандырудың сыныпталуы

Қ.с/у тәу/і қайта с/ға беру әдісіне ж/е құқықтық қатынастарды рәсімдеу тәртібіне қарай факультативтік,облигаторлық болып бөлінеді:-Ф.қ.с/у қ. Сақтанушының ұсынған тәуекелін қ.сақтанушы қабылдауы ж/е қабылдамауы мүмкін.Сонымен қатар қ.сақтанушы арасындағы шарт б/ша әрбір т. өз алдына жеке сақтандырылуы мүмкін.Облиг/қ б/ша қ.с/у шартына сәйкес с/шы алған барлық ж/е әрбір тәеуекл/і дереу қ.с/ға міндетті,ал қ.с/шы оларды сөзсіз түрде өз жауапкершілігіне алуға міндетті.Бұл қ.с/ң артықшылығы оперативтілігінде.Қ.с/у түрлеріне қарай:квоталық ж/е эксцеденттік.Квот/қ шарты б/ша тәуекел қ.с/ға с/у сомасымен келісімдік пайыз б/ша н/е нақты бір сомада беріледі.Экз/к шарты б/ша с/шы/ң жеке ұсталымдарымен сипатталады,ол өз жауапкершілігінде болады,э/қ негізделген мөлшері.

65 Шетелдерде сақтандыру рыногын ұйымдастыру принциптері. Қазіргі таңда сақтандыру нарығында да капиталды концентрациялау мен централизациялау көрініс табуда. өзге де экономикалық саларда қызмет жасайтын ірі корпарациялармен байланысы бар күшті сақтандыру монополиясы қалыптасуда. Олар әлемдік сақтандыру нарығының көп бөлігің басқарады. Ондай АҚ түрінде құрылған сақтандыру компаниялары ірі мемлекеттерде орналасқан. Яғни олар ең ірісі Ұлыбританияда, германияда, францияда, ұсақтары АҚШта. Бірдей сақтандыру нарығын қалыптастыру жиырма жылға созылған үш этаптан тұрады. Бірінші этапта еркіндік принціпі қарастырылады, яғни онда филиалдар мен өкілдіктердің басқа шетел терр.да ену мүмкіндігі. Екінші, дерективаға байланысты сақтандыру компаниясындағы еуропалық деңгейде құрылуы керек болатын және оны қадағалау орталық офис орналасқан мемлекетке беріледі. Бұл этап екіншісіне, яғни тоқтап қалған топты жылжыту, ал соңғы этап, үшінші ұрпаққа ұласты.

Бірегей сақтандыру нарығы бес прицип бойыншы жүйеленеді:

1. жалғаз лицензия приципі кез келген компанияға әр түрлі қызмет түрімен айналысуға, еуропа терр. Бойынша шектеусіз қызмет етуге және мемлекет тарапынан техникалық және қаржылық жағдайын реттеу.

2. еуропа мемлекеттерінде ешқандай шектеусіз жұмыс жасауға рұқсат алу

3. қадағалау органдарынан өзара келісім негізінде рұқсат алу

4. сақтандыру компаниясының ашық акционерлері мен басқару аппараттарының ертеректерде белгіленген басқарудың және бағалаудың өзгеруі.

5. капиталдың еркін қозғалысы принципін жүзеге асырудағы либерализация ережесі.

Еуропадағы бірегей сақтандырудың жорамалдуы бойынша:

1. бірегей сақтандыру нарығында сақтандыру қызметін еуропаның он бес елінде қалыптастыру

2. компания филиалдарының, өкілдіктерінің қызметін сақтанушының жағына шығу еркіндігі

3. стандарттың құқықтық комплекс, яғни ережелер, дерективалар, кеңес берулер.

66.АҚШ тағы сақтандыру ерекшеліктері. Жаңа сақтандыру нарығында АҚШ тың сақтандыру жүйесі әлемандеүлкен орын алып, өзінің көп қырлылығымен тең таппайды. АҚШ тың манаполиясының елу проценті барлық елдерде қолданылады. Бұл мемлекетте он мың сақтандыру компаниясы, оның ішінде сегіз мыңнан астамы мүлікті сақтандыру б.т. әр штатта өзінің сақтандыру туралы заңы бар, сол себептен сақтандыру туралы заң барлық штатта бірдей қолданылмайды. Демек әр штат өзінің жарғылық капиталын, сақтандыру түрлерін, сақтандыруды реттеу, брокерлер, агенттер б.ша лицензия беріп қадағалайды. Сақтандырудың екі түріқолданылады:

• АҚ

• Бірлесіп сақтандыру

Мемлекеттік сақтандыру қолданылмайды. Компанияладың акцияларына з және ж тұлғалар иелік ете алады. АҚШ тың тарихында қалыптасу бойынша көп жылдан бері бірігіп сақтандыру қолданылады. Бірақ көлемі бойынша олар АҚ нан кем. Мемлекетте үш сақтандыру типі бар:

• Беинефит өмірді сақтандыру, денсаулықты сақ.у, зейнетақыны сақ.у, депозитті сақ.у, медициналық сақ.у.

• Жеке мүлікті сақ.у:көлік, азаматтардың мүлкі және т.б.

• Коммерциялық сақ.у: басқа да жағдайларды сақ.у.

Қазіргі кезде АҚШ тың сақ.у активтері екі триллион долларды құрайды, яғни орта есеппен әр компанияға ек жүз миллион доллар тиесілі.

Барлық сақтандырушылар толығымен тексеріледі, олар үш компаниямен аналитикалық тексеру жүргізеді:

• A.M.BEST

• ModyS

• Standard S Poors, яғни бұлар қаржылық тұрақтылықты сақтандыру каталогтарын, сондай ақ тәуекел мен төлем қабілеттілігін қадағалап отырады.

Брокерлік компаниялар өзінің спецификалық бөлімшелерін иеленеді, яғни олар өзге компаниялардың анализін қарау, олардың қаржылық жағдайын, жұмыстың ыңғайлылығын, қызметтердің бағасын қадағалайды. АҚШ та өмірді сақ.у бойынша ірі компаниялар жоғары мәртебеге ие. Сондықтан олардың қарамағына әр түрлі зейнетақы қорынан мииардттаған қаржылар жіберіледі, сондай ақ инвестициялар салынады. Мұндай ресурстарды тиімді қолдану арқылы пайда табады(шамамен 0.1%). Американдық сақтандырулар үшін ең басты пайда сақ.у қызметінен емес, инвестициядан көп пайда табады. Олар жүздеген коммерциялық банктер мен компаниялармен жұмыс жасайды. Сақ.у компаниясымен үйымдық негізін АҚ мен бірігіп сақ.у қоғамдары құрайды. Андерайтерлер мен сақ.у брокерлерінің институттары бар. өмірді сақ.у б.ша ірі сақ.у қоғамы пруденсиялдық 20мың сақ.у брокерлері бар, одан басқа да брокерлік фирмаларды атауға болады. Мысалы: «марш макленал», «александр», «фрекхол», «фредс.дджеймс»және т.б.