- •Қазақстан Республикасы ғылым және білім министрлігі
- •«Қазіргі әлемдегі тоталитаризм және демократия»
- •050202-Халықаралық қатынастар
- •1. Пәннің оқу бағдарламасы – syllabus
- •1.1 Оқытушы туралы мәліметтер:
- •1.2 Пән туралы мәліметтер:
- •1.3 Пререквизиттері:
- •1.4 Постреквизиттер:
- •1.5 Пәннің қысқаша мазмұны:
- •1.6 Пән бойынша тапсырмаларды орындау және өткізу кестесі
- •1.7 Әдебиеттер тізімі
- •1.8 Баға туралы ақпарат:
- •1.9 Курстың саясаты мен рәсімі
- •2. «Қазіргі әлемдегі тоталитаризм және демократия» пәні бойынша оқу-әдістемелік материалдар
- •2.1 Курстың тақырыптық жоспары
- •2.2 Лекция сабақтарының тезистері
- •1 Тақырып. Кіріспе.
- •2 Тақырып. Авторитаризм және демократия: тарихи-теориялық экскурс
- •3 Тақырып. Қауым Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның генотипі ретінде
- •4 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның діни негіздері
- •5 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның бір біріне өзара ықпалы
- •6 Тақырып. Ксро-ғы тоталитаризмнің пайда болуы мен күйреуі
- •7 Тақырып. Авторитаризм мен демократияның аралығы (Корея Республикасы, Тайвань, Бразилия)
- •8 Тақырып. Орталық Азия елдеріндегі саяси трансформация
- •9 Тақырып. Қазақстандағы демократиялық процестер
- •10 Тақырып. Қазақстандағы азаматтық қоғам
- •2.3 Семинар сабақтарының жоспары
- •1 Тақырып. Авторитаризм және демократия: тарихи-теориялық экскурс
- •2 Тақырып. Демократиялық процесс және оның акторлары
- •Семинар сұрақтарына жауапты ұсынылған әдебиеттердің ішінде м.Н. Грачев, а.С. Мадатовтардың «Демократия: методология исследования, анализ перспектив» атты еңбегінен іздеңіздер.
- •3 Тақырып. Қауым Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның генотипі ретінде
- •4 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның діни негіздері
- •5 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның бір біріне өзара ықпалы
- •6 Тақырып. Ксро-ғы тоталитаризмнің пайда болуы мен күйреуі
- •7 Тақырып. Үндістанның мысалындағы демократия
- •8 Тақырып. Авторитаризм мен демократияның аралығы (Корея Республикасы, Тайвань, Бразилия)
- •9 Тақырып. Орталық Азия елдеріндегі саяси трансформация.
- •10 Тақырып. Қазақстандағы демократиялық процестер
- •2.4 Оқытушының жетекшілігімен орындалатын студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша сабақтардың жоспары.
- •1 Тақырып. Авторитаризм және демократия: тарихи-теориялық экскурс
- •Демократия және оған қарама қарсы б. Муссолинидің «Фашизмнің доктринасы»
- •2 Тақырып. Демократиялық процесс және оның акторлары
- •3 Тақырып. Демократия және демократиялық прициптер
- •4 Тақырып. Қауым Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның генотипі ретінде
- •5 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның діни негіздері
- •6 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның бір біріне өзара ықпалы
- •Э. Бенеш «Бүгінгі және ертеңгі демократия» («Демократия сегодня и завтра»)
- •Р. Дарендорф «Еркіндікке жол: демократизация және оның Шығыс Еуропадағы проблемалары» («Дорога к свободе: демократизация и ее проблемы в Восточной Европе»)
- •7 Тақырып. Ксро-ғы тоталитаризмнің пайда болуы мен күйреуі
- •Н. И. Бухарин «Пролетариат диктатурасының теориясы» («Теория пролетарской диктатуры» (1919 г.))
- •К. Каутский «Демократиядан мемлекеттік құлдыққа дейін» («От демократии к государственному рабству»)
- •8 Тақырып. Үндістанның мысалындағы демократия
- •9 Тақырып. Авторитаризм мен демократияның аралығы (Корея Республикасы, Тайвань, Бразилия)
- •10 Тақырып. Орталық Азия елдеріндегі саяси трансформация
- •11 Тақырып. Қазақстанның саяси жүйесіндегі демократизация
- •12 Тақырып. Қазақстандағы азаматтық қоғам
- •2.5 Студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша сабақтар жоспары
- •2.6 Өзін-өзі бақылау сұрақтары:
- •Оқу сабақтарына бағдарламалық және мультимедиялық ілеспе
- •2.8 Өзін-өзі тексеру үшін арналған «Қазіргі әлемдегі тоталитаризм және демократия» пәні бойынша тест тапсырмалары
- •2. 9 «Қазіргі әлемдегі тоталитаризм және демократия» пәні бойынша емтихан сұрақтарының тізімі
- •«Қазіргі әлемдегі тоталитаризм және демократия» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен
- •050202 – Халықаралық қатынастар
Н. И. Бухарин «Пролетариат диктатурасының теориясы» («Теория пролетарской диктатуры» (1919 г.))
«Демократия, поскольку мы подразумеваем под этим словом определенный политический строй, была до сих пор одной из форм — самой утонченной формой господства буржуазии. В чем состояла основная предпосылка демократического устройства? В наличии ряда фикций, которые чрезвычайно ловко использовались для систематического обмана масс. Основной такой фикцией было понятие общенародной воли, «нации», «целого». Вся система демократических учреждений покоится на «общенародности». Нетрудно понять классовый смысл «общенародных» норм. Понятно, что в действительности есть классы с противоположными непримиримыми интересами; понятно, что ни о какой «общенародной» воле которая объединяла бы и рабочих, и капиталистов, в действительности нет и речи. Но буржуазии нужна, ей необходима фикция «общенационального». Буржуазия — правящее меньшинство. Но как раз потому, что она — меньшинство, ей приходится, чтобы держать массы в повиновении, говорить от имени «всей нации», ибо она не может открыто говорить от имени кучки. Таким образом возникает фетиш общенародной воли, и буржуазия выступает как нация, как «страна», а буржуазная государственная организация — как общее всем «отечество»...
Сұрақтар:
1. Құжаттың авторы демократия деп нені түсінеді?
2. Автор жалпыұлттық пен таптықтың арасындағы айырмашылықты неден көреді?
3. Автордың позициясын растайтын фактілерді көрсете аласыз ба?
К. Каутский «Демократиядан мемлекеттік құлдыққа дейін» («От демократии к государственному рабству»)
«Чем больше разрастается бюрократия и чем сильнее становится ее власть, тем скорее она из слуги общества делается его господином; тем скорее начинает свои собственные профессиональные интересы ставить выше интересов общества; тем более становится тяжеловесной и формалистичной; тем больше в ней увеличивается коррупция и узость. Подчинение бюрократии обществу; критика должностных тайн свободной печатью; противопоставление бюрократическим органам свободно образуемых партийно-политических организаций; существование рядом с централизованной верхушкой государственной бюрократии - правительством централизованного организма, существующего милостью народа и действующего силой народа, т. е. парламента, - все это становится потребностью не только для народных масс, но и для самого государства, все силы которого начинают вырождаться, если народу не удается добиться введения этих политических установлений. Так возникает современная демократия, которая является уже не первобытной демократией рода, общины, марки, но демократией государства, которое лишь благодаря ей превращается в современное государство».
Сұрақтар:
1. Қазіргі демократияның адамзат тарихының дамуының ерте кездеріндегі демократиядан қандай айырмашылығы бар?
2. Демократияның негізгі шарты қандай?
3. Демократияның өмір сүруі үшін ең қауіпті нәрсе не?
4. Автордың ойлары бүгінгі таңда қаншалықты өзекті?
Негізгі әдебиеттер: 1, 6, 7, 8, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 24,
26
Қосымша әдебиеттер: 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 16, 22, 34, 38