- •Қазақстан Республикасы ғылым және білім министрлігі
- •«Қазіргі әлемдегі тоталитаризм және демократия»
- •050202-Халықаралық қатынастар
- •1. Пәннің оқу бағдарламасы – syllabus
- •1.1 Оқытушы туралы мәліметтер:
- •1.2 Пән туралы мәліметтер:
- •1.3 Пререквизиттері:
- •1.4 Постреквизиттер:
- •1.5 Пәннің қысқаша мазмұны:
- •1.6 Пән бойынша тапсырмаларды орындау және өткізу кестесі
- •1.7 Әдебиеттер тізімі
- •1.8 Баға туралы ақпарат:
- •1.9 Курстың саясаты мен рәсімі
- •2. «Қазіргі әлемдегі тоталитаризм және демократия» пәні бойынша оқу-әдістемелік материалдар
- •2.1 Курстың тақырыптық жоспары
- •2.2 Лекция сабақтарының тезистері
- •1 Тақырып. Кіріспе.
- •2 Тақырып. Авторитаризм және демократия: тарихи-теориялық экскурс
- •3 Тақырып. Қауым Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның генотипі ретінде
- •4 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның діни негіздері
- •5 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның бір біріне өзара ықпалы
- •6 Тақырып. Ксро-ғы тоталитаризмнің пайда болуы мен күйреуі
- •7 Тақырып. Авторитаризм мен демократияның аралығы (Корея Республикасы, Тайвань, Бразилия)
- •8 Тақырып. Орталық Азия елдеріндегі саяси трансформация
- •9 Тақырып. Қазақстандағы демократиялық процестер
- •10 Тақырып. Қазақстандағы азаматтық қоғам
- •2.3 Семинар сабақтарының жоспары
- •1 Тақырып. Авторитаризм және демократия: тарихи-теориялық экскурс
- •2 Тақырып. Демократиялық процесс және оның акторлары
- •Семинар сұрақтарына жауапты ұсынылған әдебиеттердің ішінде м.Н. Грачев, а.С. Мадатовтардың «Демократия: методология исследования, анализ перспектив» атты еңбегінен іздеңіздер.
- •3 Тақырып. Қауым Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның генотипі ретінде
- •4 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның діни негіздері
- •5 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның бір біріне өзара ықпалы
- •6 Тақырып. Ксро-ғы тоталитаризмнің пайда болуы мен күйреуі
- •7 Тақырып. Үндістанның мысалындағы демократия
- •8 Тақырып. Авторитаризм мен демократияның аралығы (Корея Республикасы, Тайвань, Бразилия)
- •9 Тақырып. Орталық Азия елдеріндегі саяси трансформация.
- •10 Тақырып. Қазақстандағы демократиялық процестер
- •2.4 Оқытушының жетекшілігімен орындалатын студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша сабақтардың жоспары.
- •1 Тақырып. Авторитаризм және демократия: тарихи-теориялық экскурс
- •Демократия және оған қарама қарсы б. Муссолинидің «Фашизмнің доктринасы»
- •2 Тақырып. Демократиялық процесс және оның акторлары
- •3 Тақырып. Демократия және демократиялық прициптер
- •4 Тақырып. Қауым Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның генотипі ретінде
- •5 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның діни негіздері
- •6 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның бір біріне өзара ықпалы
- •Э. Бенеш «Бүгінгі және ертеңгі демократия» («Демократия сегодня и завтра»)
- •Р. Дарендорф «Еркіндікке жол: демократизация және оның Шығыс Еуропадағы проблемалары» («Дорога к свободе: демократизация и ее проблемы в Восточной Европе»)
- •7 Тақырып. Ксро-ғы тоталитаризмнің пайда болуы мен күйреуі
- •Н. И. Бухарин «Пролетариат диктатурасының теориясы» («Теория пролетарской диктатуры» (1919 г.))
- •К. Каутский «Демократиядан мемлекеттік құлдыққа дейін» («От демократии к государственному рабству»)
- •8 Тақырып. Үндістанның мысалындағы демократия
- •9 Тақырып. Авторитаризм мен демократияның аралығы (Корея Республикасы, Тайвань, Бразилия)
- •10 Тақырып. Орталық Азия елдеріндегі саяси трансформация
- •11 Тақырып. Қазақстанның саяси жүйесіндегі демократизация
- •12 Тақырып. Қазақстандағы азаматтық қоғам
- •2.5 Студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша сабақтар жоспары
- •2.6 Өзін-өзі бақылау сұрақтары:
- •Оқу сабақтарына бағдарламалық және мультимедиялық ілеспе
- •2.8 Өзін-өзі тексеру үшін арналған «Қазіргі әлемдегі тоталитаризм және демократия» пәні бойынша тест тапсырмалары
- •2. 9 «Қазіргі әлемдегі тоталитаризм және демократия» пәні бойынша емтихан сұрақтарының тізімі
- •«Қазіргі әлемдегі тоталитаризм және демократия» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен
- •050202 – Халықаралық қатынастар
2.4 Оқытушының жетекшілігімен орындалатын студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша сабақтардың жоспары.
1 Тақырып. Авторитаризм және демократия: тарихи-теориялық экскурс
Тапсырмалар:
1. Төменде ұсынылған мәтіндерге сараптама жасаңыздар және берілген сұрақтарға жауап жазыңыздар.
ОСӨЖ өткізу түрі:
Конспектілерді тексеру, сұрақтарға әзірлеген жауаптарды талқылау.
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқау:
Семинар сабағына әзірленуге арналған әдістемелік нұсқауды қараңыздар. Себебі семинарға ұсынған сұрақтарды өзіндік жұмыстарды орындау кезінде тереңірек қарастыруға төмендегідей мәтін беріледі:.
Платон «Мемлекет» («Государство») (б.э.д. IV ғ.)
«Демократия, на мой взгляд, осуществляется тогда, когда бедняки, одержав победу, некоторых из своих противников уничтожат, иных изгонят, а остальных уравняют в гражданских правах и в замещении государственных должностей, что при демократическом строе происходит большей частью по жребию...
Казалось бы, это самый лучший государственный строй. Словно ткань, испещренная всеми цветами, так и этот строй, испещренный разнообразными нравами, может показаться всего прекраснее. Вероятно, многие, подобно детям и женщинам, любующимся всем пестрым, решат, что он лучше всех...
В демократическом государстве нет никакой надобности принимать участие в управлении, даже если ты к этому и способен; не обязательно и подчиняться, если ты не желаешь, или воевать, когда другие воюют, или соблюдать, подобно другим, условия мира, если ты мира не жаждешь. И опять-таки, если какой-нибудь закон запрещает тебе управлять либо судить, то все же можешь управлять и судить, если это тебе придет в голову. Разве не чудесна на первый взгляд и не соблазнительна подобная жизнь... Человеку оказывается почет, лишь бы он обнаружил расположение толпе... Когда юноша, выросший... без должного воспитания и в обстановке бережливости, вдруг отведает меда трутней и попадет в общество опасных и лютых зверей, которые способны доставить ему всевозможные наслаждения, самые пестрые и разнообразные, это-то и будет у него, поверь мне, началом перехода от олигархического типа к демократическому».
Сұрақтар:
1. Автордың демократияға деген көзқарасы қандай?
2. Антикалық дәуірге қарағанда қазіргі кезде демократия туралы пікірлер өзгерді ме?
3. Платонның қай пікірімен келісесіз? Қай пікірімен келіспейсіз?
4. Сіздің ойыңызша Платон адамның демократиялық типін қалай түсінген?
5. Платонның саяси көзқарастары туралы тағы не білесіздер?
Демократия және оған қарама қарсы б. Муссолинидің «Фашизмнің доктринасы»
«После социализма фашизм обрушивается на всю систему демократической идеологии и отвергает как ее теоретические предпосылки, так и практическое применение. Фашизм отрицает, что большинство может направлять человеческое общество одним лишь фактом своего большинства; он отрицает, что множество может управлять путем периодической консультации, и утверждает неизменно полезное и плодотворное неравенство людей, которое не может быть до конца выровнено путем такой простой механической операции, как всеобщее избирательное право. Демократический режим можно определить как иллюзию суверенитета, время от времени даруемую людям, тогда как реальная действующая власть находится в руках других, скрытых и не несущих ответственности, сил. Демократия - режим, номинально лишенный короля, но на деле управляемый многими королями — королями более абсолютистскими, деспотичными и разрушительными, чем один настоящий король, даже если он тиран».
Сұрақтар:
1. Автордың демократияға деген көзқарасы қандай?
2. Құжатта көрсетілген қандай ой-пікірге байланысты Сіз қарсы дау айта аласыз?
3. Демократия кезінде теңдік болады ма?
4. Муссолини және оның саясатының салдары туралы не білесіздер?
Негізгі әдебиеттер: 1, 6, 7, 8, 11, 15, 18, 20, 24, 26
Қосымша әдебиеттер: 3, 4, 5, 8, 9, 10, 12, 16, 21, 22, 26, 28,
31, 34, 38