4 Тақырып. Қауым Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның генотипі ретінде

Тапсырмалар:

1. Батыс пен Шығыстағы қауымдардың ортақ және ерекше тұстарын анықтаңыздар және оны кесте арқылы көрсетіңіздер.

ОСӨЖ өткізу түрі:

Студенттердің орындаған кестелерін талқылау.

Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқау:

Кесте толтыру үшін ұсынылған әдебиеттерге шолу жасау керек және Батыс пен Шығыстың қауымдық құрылысының дамуының негізгі белгілеріне назар аударған жөн.

Негізгі әдебиеттер: 1, 6, 7, 8, 11, 15, 18, 19, 20, 24, 26, 27, 29

Қосымша әдебиеттер: 1, 5, 6, 19, 25, 26, 28, 31, 32, 33, 35, 36,

37

5 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның діни негіздері

Тапсырмалар:

М.Вебердің «Таңдамалы шығармаларын» оқып, оны конспектілеу.

ОСӨЖ өткізу түрі:

Конспектілерді тексеру.

Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқау:

М.Вебердің тезисіне көңіл аударыңыз. Әсіресе протестантизмнің негізінде жеке еркіндік, жеке жауапкершілік принциптері тарай бастады және ол демократияның туындауына, саяси мәдениеттегі плюрализмге әкелді.

Негізгі әдебиеттер: 1, 6, 7, 8, 11, 15, 18, 19, 20, 24, 26, 27, 29

Қосымша әдебиеттер: 5, 6, 19, 25, 26, 28, 31, 32, 33, 35, 36,

37

6 Тақырып. Шығыстағы және Батыстағы авторитаризм мен демократияның бір біріне өзара ықпалы

Тапсырмалар:

Төменде ұсынылған мәтіндерге сараптама жасаңыздар және берілген сұрақтарға жауап жазыңыздар.

ОСӨЖ өткізу түрі:

Жауаптарды конспектілеу.

Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқау:

Э. Бенеш «Бүгінгі және ертеңгі демократия» («Демократия сегодня и завтра»)

«Коммунизм, исходя из философии материализма, в своих принципиальных тезисах о I государстве антииндивидуалистичен. Основной идеей и основой сознания каждой I отдельной личности должно быть, согласно его представлениям, сознание государственного и общественного коллективизма, а не индивидуальное сознание. Общественный (и государственный) коллективизм следует рассматривать как основной и главный элемент социального существования. В своей деятельности, в своем сосуществовании и в своем развитии индивидуум зависит от этого коллективизма и исходит из него. Он — первичен, индивидуум — вторичен...

Демократия в своей теории и политической практике исходит не из коллективистского сознания, а из сознания индивидуальности отдельной личности, и рассматривает, следовательно, человеческое существо как первичное и основное, а общественный коллективизм (и особенно государство), складывающийся из отдельных людей, -как вторичное. Таким образом, для коммунизма развитие и свобода отдельной личности подчинены коллективистскому пониманию человеческого общества, а государство и коммунистическое общество в своем всемогуществе и суверенности являются для него абсолютной и высшей мерой всех ценностей, в том числе ценностей нравственных и духовных вообще. Отсюда — такая склонность к безоглядному жертвованию индивидом во имя государства и общества».

Сұрақ:

1. Коммунизм мен демократияның арасындағы айырмашылық неде? Коммунизмді қандай саяси режимнің түріне жатқызуға болдады? Неліктен? Коммунизм мен демократия қарама-қарсы жүйеге жата ма?

2. Қандай жағдайда индивидуализм демократияға айналады?

Сіздің пікіріңізше, неліктен автор коммунизм мен демократияны жан-жақты салыстырып қарастырады (бұл жұмыстың жазылған уақыты 1942 ж.)?

4. Қазіргі кездегі өмірдегі жағдайлардан және тарихтан автордың ойын бекіте түсетін немесе қарсы келетін мысалдар келтіріңіздер.

Дэн Сяопин «Реформаның қадамын тездету» («Ускорить шаги реформы» (из беседы 12 июня 1987 г.))

«Демократия, которая осуществляется в капиталистическом обществе, является буржуазной, а фактически демократией монополистического капитала. Это не что иное, как борьба партий во время предвыборной кампании, разделение законодательной, исполнительной и судебной власти. Допустимо ли для нас разделение власти? У нас институт собраний народных представителей, народная демократия, осуществляемая под руководством компартии. Самое большое преимущество социалистического государства в том, что все, что решено сделать, немедленно исполняется после принятого решения без каких-либо преград».

Сұрақтар:

1. Автор демократияға қалай қарайды?

2. Сіз Дэн Сяопинмен дауласа алар ма едіңіз? Олай болса Сіз қандай уәж (аргумент) қолдана алар едіңіз?

3. Сіздің пікіріңізше барлық елдерде билікті бөлу демократияның міндетті элементі болып табыла ма? Неліктен?