7. Утварэнне Вялікага княства Літоўскага і ўваходжанне беларускіх зямель у яго склад.

Дачыненне ўсходне-славянскіх княстваў са сваімі найблізкімі суседзямі ў які вывучаецца перыяд былі досыць складанымі .Землі гістарычнай Літвы ў 10-13вв былі аб'ектам заваёў суседніх славянскіх княстваў. У сваю чаргу Літоўскія і Яцвяжскія дружыны неаднаразова рабілі набегі на славянскія княствы. Гэтыя набегі - галоўная крыніца багацця літоўскай шляхты. У нач 13в соц-эк развіццё прывяло да расслаення грамадства і зараджэнню дзярж-венности. Паліты.ваенна-терр. саюзу гэтых тэрыторый спрыяла пагроза са боку крыжакоў. Паступова ў літ шляхты вылучыліся наиб моцныя правадыры.Наймацнейшы ў гэты перыяд -Міндоўг. Імкненне да саюза з'яўляецца ў гэты перыяд і на славянскіх землях.Рост вырабляе.сіл,укрепл. феод. адносін і т.д. садзейнічалі пераадоленню раздробненасці. Узмацненне гэтага працэсу-12-13вв.Уся Ю і Ў частку Ўсходне-слаўшы терр у 1237-1242гг была захопленая мангола-татарамі , з захаду- крыжакі. У нач 13в Полацкае княства першым прыняло на сябе ўвесь цяжар нападу. Неабходным стаў пошук больш цеснага аб'яднання балт і слаўшы земляў.Склаўся славяна-літ ваенна-паліты аб'яднанне-ВКЛ.Пачаткам ВКЛ стаў паліты саюз 2-х галоўных рэгіянальных сіл.Першыя свае крокі маладое дзярж-у рабіла ў Наваградку. Да шэрага 13в цэнтрам паліты жыцці Бы перанесены з Полацка ў Наваградак. Заснаваны ў 10в Наваградак у 12-13вв быў на піцы свайго развіцця. Расло паліты. значэнне горада ён стаў сталіцай. Адукацыя ВКЛ пачалі наваградскія феадалы, для сваіх мэт яны выкарысталі Міндоўга. Першы князь ВКЛ - Міндоўг. У сваім імкненні пашырыць терр. Уступае ў канфлікт з Даніілам Галіцкім. За падтрымкай Міндоўг звяртаецца да ордэна крыжакоў. У 1251г-прымае каталіцтва, у 1254 карануецца каронай дасланай татам Рымскім, у 1263г быў забіты сваімі набліжанымі. У канцы 13в у ВКЛ правіл Войшалк і Витель, якія працягвалі палітыку пашырэння терр. Пры Вителе ў склад ВКЛ увайшло Полацкае кн-у на правах аўтаноміі. Падчас Гедемина вялікая частка Б. увайшла ў склад ВКЛ.У 1323г Гедемин перанёс сталіцу з Наваградка ў Вільню. Пры Альберце ўсе нашы землі ўвайшлі ў склад ВКЛ. Пасля яго смерці князем стаў у абыход закона Ягайла. Для ўмацавання свайго становішча сватаецца да дачкі князя Зміцера Данскога, які патрабуе васальнай залежнасці ВКЛ. Ягайла не згодзен і таму звяртаецца да Польшчы. У 1384г на польскі пасад збудаваная дачка караля Людовіка - Ядзвіга. Яна была заручаная з Вільгельмам Аўстрыйскім і ў выпадку іх шлюбу Польшча адыходзіць Аўстрыі. Каб пазбавіцца ад нямога. засіллі польскія магнаты выдаюць Ядзвігу за Ягайла. 14 авг. 1385г у г Крэва падпісаныя ўмовы дамовы - Крэўская ўнія. Умовы дамовы:1)Літ князі згаджаліся далучыць свае землі да кароны польскай 2)Ягайла станавіўся каталіком і распаўсюджваў веру 3)падаць Польшчы ўсю казну ВКЛ 4)заплаціць 300тыс флоринтов Вільгельму Австр.5) вярнуць Польшчы ўсе захопленыя ВКЛ землі. Узімку 1386г Ягайла ўступае ў каталіцкую веру, а ў сакавіку карануецца. У выніку крэўскай уніі ВКЛ сохр. сваю незалежнасць. Т.о. унія не выходзіла за рамкі федэрацыі. Унія выклікала апазіцыю літ шляхты , кот узначаліў Вітаўт ,ён зрынуў намесніка Ягайлы і стаў кіраваць дзярж-вом незав-мо ад Польшчы. У 1392г Вітаўт пажыццёва прызначаны "гаспадаром ВКЛ".Для барацьбы з крыжакамі быў распрацаваны план. 15 ліпеня 1410г адбылася Грунвальдская бітва- крыжакі разгромленыя. У 1413 г у Гародне адбыўся сойм феадалаў.На сойме прынятыя Городеньские привелеи, кот ставілі ў другараднае становішча ведаць у кн-ве ў параўнанні з каталікамі. Белы,укр, рускія феадалы пачынаюць барацьбу супраць такога становішча і толькі ў 1434 кароль Ягайла выдае яшчэ адзін привелей па кату ўсім православ феадалам дадзеныя такія жа правы як і каталікам. З 1440 па 1492 князем станавіцца сын Ягайла -Казімір. Нягледзячы на шматлікія цяжкасці кот прынесла ВКЛ 13-пёр пол 16 ст у гэты час завяршаецца фармаванне дзярж-паліты і судовай сістэмы дзяржавы.