- •Беларуская мова
- •.Уводзіны
- •2. Змест вучэбнага матэрыялу
- •Афіцыйна-справавы стыль
- •3. Вучэбна-метадычная карта дысцыпліны “Беларуская мова (прафесійная лексіка)” (дзенная форма навучання”) Спецыяльнасць “Лагістыка”
- •4.1 Асноўная літаратура:
- •Матэрыялы семінарскіх заняткаў па дысцыпліне Тэма 1. Мова і соцыум. Беларуская мова сярод славянскіх моў. (2 гадзіны)
- •Тэма 2. Гістарычныя этапы фарміравання і развіцця беларускай мовы. (2 гадзіны)
- •Тэма 3. Лексікалогія. Слова. Лексічнае занчэнне слова. Класіфікацыя беларускай лексікі (2 гадзіны)
- •4. Тэмы рэфератаў
- •Дз…вяты
- •Пастаўце знакі прыпынку.
- •Вызначце граматычную аснову сказа .
- •Знайдзіце словазлучэнні з памылкамі ў дзеяслоўным кіраванні.
- •Знайдзіце слова, у якім дапушчана памылка і запішыце яго правільна.
- •Я. Брыль
- •1.Выберыце правільны адказ. Асноўныя віды складаных сказаў:
- •2. Вызначце тыпы сказаў. У адпаведнасці з тыпамі запішыце іх нумары:
- •3. Запішыце нумары ў адпаведнасці са сказамі, якія імі абазначаны:
- •4. Запішыце нумары складаных сказаў, у якіх часткі спалучаюцца:
- •5. Запішыце нумары складаных сказаў у адпаведнасці з відам сэнсава-граматычных адносін паміж прэдыкатыўнымі часткамі:
- •6. Запішыце нумары складаных сказаў, у якіх часткі спалучаны:
- •7. Запішыце нумары складаных сказаў, у якія вы на мяжы частак паставіце:
- •8. Запішыце нумары, якімі абазначаны сказы:
- •9. Запішыце нумары, якія абазначаюць:
- •10. Выпшыце нумары сказаў у адпаведнасці з іх будовай:
- •Адзначце, у якім радку ўсе словы з не пішуцца разам:
- •Адзначце, у якім радку ўсе прыслоўі пішуцца разам:
- •6. Патрабаванні да заліку па беларускай мове
- •Пералік прыкладных тэарэтычных пытанняў да заліку па беларускай мове:
- •7. Тэксты для аналізу і развіцця мовы Тэксты для перакладу беларусь
- •Симеон полоцкий
- •Белорусский народ
- •Многообразие языка
- •Знаменитые белорусы
- •Тэксты для аналізу Сказ аб Беларусі.
- •Верасень.
- •Наш Францыск Скарына.
- •Бацька гарадоў беларускіх.
- •1. Растлумачце правапіс выдзеленых слоў.
- •Чарнобыльская катастрофа
- •Тэксты для перакладу
- •1. Основные понятия логистики
- •2.Материальный поток и его свойства. Логистическая операция
- •3. Информационные потоки в логистике
- •4. Функции логистики
- •5. Логистика как фактор повышения конкурентоспособности предприятия
- •9. Словарь логистических терминов
- •10. Правілы беларускай арфаграфіі і пунктуацыі
- •Раздзел і арфаграфія
- •Правапіс галосных
- •§ 2. Літары о, ё
- •§ 3. Літары э, е
- •§ 4. Перадача акання на пісьме
- •§ 5. Правапіс літар о, э, а ў складаных словах
- •§ 6. Перадача якання на пісьме
- •§ 7. Правапіс е, ё, я ў складаных словах
- •§ 8. Прыстаўныя галосныя і, а
- •Глава 2 правапіс зычных § 9. Зычныя літары
- •§ 10. Правапіс звонкіх і глухіх зычных
- •§ 11. Зычныя д, т і дз, ц
- •§ 12. Некаторыя cпалучэнні зычных
- •§ 13. Прыстаўныя і ўстаўныя зычныя
- •§ 14. Нескладовае ў і у складовае
- •§ 15. Нескладовае й
- •§ 16. Падоўжаныя і падвоеныя зычныя
- •Глава 3 правапіс мяккага знака і апострафа
- •§ 17. Змякчальны мяккі знак
- •§ 18. Раздзяляльны мяккі знак і апостраф
- •Глава 4 Правапіс абрэвіятур
- •§ 19. Правапіс абрэвіятур
- •Глава 5 правапіс некаторых марфем
- •§ 20. Аднамарфемныя прыназоўнікі
- •§ 21. Прыстаўкі
- •Глава 6 правапіс вялікай і малой літар
- •§ 23. Агульныя правілы правапісу вялікай і малой літар
- •§ 24. Вялікая і малая літары ў асабовых назвах
- •§ 25. Вялікая і малая літары ў назвах асоб, звязаных з рэлігіямі, назвах міфалагічных і казачных герояў
- •§ 26. Вялікая і малая літары ў геаграфічных і астранамічных назвах
- •§ 27. Вялікая і малая літары ў назвах органаў дзяржаўнай улады і арганізацый
- •§ 28. Вялікая і малая літары ў назвах асоб па пасадах, званнях, тытулах
- •§ 29. Вялікая літара ў назвах дзяржаўных і нацыянальных сімвалаў, помнікаў, рэліквій, узнагарод, прэмій, ордэнаў, грамат, прызоў
- •§ 30. Вялікая і малая літары ў назвах дакументаў, іх зводаў, унікальных прадметаў, твораў
- •§ 31. Вялікая і малая літары ў назвах памятных і знамянальных падзей і дат, перыядаў і эпох
- •§ 32. Вялікая літара ў назвах з двукоссем
- •Глава 7 правілы напісання разам, праз злучок і асобна
- •§ 33. Агульныя правілы напісання разам, праз злучок і асобна
- •§ 34. Складаныя назоўнікі
- •§ 35. Складаныя прыметнікі
- •§ 36. Складаныя лічэбнікі
- •§ 37. Прыслоўі
- •§ 38. Прыназоўнікі, злучнікі, часціцы, выклічнікі
- •§ 39. Правапіс не (ня) і ні
- •Глава 8 правілы пераносу
- •§ 40. Правілы пераносу простых, складаных, складанаскарочаных слоў, умоўных графічных скарачэнняў і іншых знакаў
- •Раздзел іі пунктуацыя
- •Глава 9
- •§ 41. Правілы пастаноўкі кропкі
- •Глава 10 пытальнік
- •§ 42. Правілы пастаноўкі пытальніка
- •Глава 11
- •§ 43. Правілы пастаноўкі клічніка
- •Глава 12 шматкроп'е
- •§ 44. Правілы пастаноўкі шматкроп’я
- •Глава 13 коска ў простым сказе
- •§ 45. Коска паміж аднароднымі членамі сказа
- •§ 46. Коска паміж словамі, якія паўтараюцца
- •§ 47. Коска пры параўнальных зваротах
- •§ 48. Коска пры адасобленых азначальных зваротах і словах
- •§ 49. Коска пры адасобленых акалічнасцях і акалічнасных зваротах
- •§ 50. Коска пры словах і спалучэннях слоў, якія ўдакладняюць або абмяжоўваюць значэнне іншых слоў у сказе
- •§ 51. Коска пры пабочных і ўстаўных канструкцыях
- •§ 52. Коска пры зваротку
- •§ 53. Коска пры выклічніках і гукаперайманнях
- •§ 54. Коска пасля сцвярджальных, адмоўных і пытальных слоў і перад імі
- •Глава 14 коска ў складаным сказе
- •§ 55. Коска ў складаназлучаным сказе
- •§ 56. Коска ў бяззлучнікавым сказе
- •§ 57. Коска ў складаназалежным сказе
- •Глава 15 кропка з коскай
- •§ 58. Правілы пастаноўкі кропкі з коскай
- •Глава 16 двукроп'е
- •§ 59. Правілы пастаноўкі двукроп’я
- •Глава 17 працяжнік
- •§ 60. Правілы пастаноўкі працяжніка
- •Глава 18 дужкі
- •§ 61. Правілы пастаноўкі дужак
- •Глава 19 двукоссе*
- •§ 62. Правілы пастаноўкі двукосся
- •Глава 20 знакі прыпынку пры простай мове і цытатах
- •§ 63. Правілы пастаноўкі знакаў прыпынку пры простай мове і цытатах
- •Глава 21 спалучэнне знакаў прыпынку
- •§ 64. Правілы пастаноўкі спалучэнняў знакаў прыпынку
- •Глава 22 паслядоўнасць знакаў прыпынку пры спасылках
- •§ 65. Правілы паслядоўнасці знакаў прыпынку пры спасылках
Установа адукацыі
Федэрацыі прафсаюзаў Беларускай
«Міжнародны інстытут
працоўных і сацыяльных адносін»
Віцебскі філіял
Кафедра сацыяльна-гуманітарных дысцыплін
Беларуская мова
(вучэбна-метадычны дапаможнік
для студэнтаў 1-га курса спецыяльнасці Лагістыка )
Віцебск, 2011 г
Белаурская мова (вучэбна-метадычны дапаможнік для студэнтаў 1-га курса спецыяльнасці Лагістыка ). - Віцебск, 2011. - с.247
Аўтар-складальнік: Грабеншчыкова І.Ф., старшы выкладчык кафедры ГіКПД
Вучэбна-метадычны дапаможнік абмеркаваны на пасяджэнні кафедры СГД Віцебскага філіяла Установы адукацыі Федэрацыі прафсаюзаў Беларускай «Міжнароднага інстытута працоўных і сацыяльных адносін»
Рэцэнзент: .
Рэкамендаваны да друку навукова-метадычнай камісіяй Віцебскага філіяла Установы адукацыі Федэрацыі прафсаюзаў Беларускай «Міжнароднага інстытута працоўных і сацыяльных адносін»
« » 2011 г. Пратакол №
Змест:
|
№ |
|
стар. |
|
|
Уводзіны |
4 |
|
|
Вучэбная праграма дысцыпліны |
5-27 |
|
|
Матэрыялы семінарскіх заняткаў па дысцыпліне |
28 -33 |
|
|
Тэмы рэфератаў |
34-36 |
|
|
Тэставыя заданні |
37-47 |
|
|
Патрабаванні да заліку |
48-49 |
|
|
Тэксты для аналізу і развіцця мовы |
50-57 |
|
|
Тэксты для перакладу |
57-63 |
|
|
Слоўнік лагістычных тэрінаў |
63-77 |
|
|
Правілы беларускай арфаграфіі і пунктуацыі |
77-247 |
-
.Уводзіны
Асноўнымі мэтамі сацыяльна-гуманітарнай падрыхтоўкі студэнтаў ў вну выступаюць фарміраванне і развіцце сацыяльна-асобасных кампетэнцый, заснаваных на гуманітарных ведах, эмацыянальна-каштоўнасным і сацыяльна-творчым вопыце, забяспечваючых рашэнне і выкананне грамадзянскіх, сацыяльна-прафесійных, асобасных задач і функцый. Сфарміраванасць у студэнта сацыяльна-асобасных кампетэнцый садзейнічае развіццю сацыяльна-прафесійнай кампетэнтнасці як інтэграванага выніку адукацыі ў вну.
Высокая моўная культура - неад’емная частка падрыхтоўкі кожнага спецыяліста. Агульнае прызнанне мовы найгалоўнейшым інструментам інфармацыйнага ўздзеяння на асаблівасці моўнай і сацыяльнай сітуацыі ў нашай краіне, павышенне матывацыі публічнай маўленчай дзейнасці патрабуюць ад вышейшай школы рыхтаваць не проста спецыяліста, а камунікатыўна развітую асобу, білінгвістычна падрыхтаваную, якая б на дастатковым узроўні магла наладжваць зносіны на роднай мове ў прафесійна-справавой сферы.
Мэта практычнага курса беларускай мовы - вывучэнне асноўных звестак з адпаведных раздзелаў сістэматычнага курса мовы, падрыхтоўка пісьменнага чалавека, выпрацоўка трывалых навыкаў валодання спецыяльнай лексікай, умення весці дзелавыя гутаркі і афармляць навуковыя паперы на беларускай мове.
Задачы курса:
-
выпрацаваць і замацаваць практычныя ўменні і навыкі граматнага карыстання вуснай і пісьмовай мовай;
-
развіць моўна-эстэтычны густ студэнта, звязаны з чысціней і правільнасцю мовы;
-
пашырыць і ўзбагаціць прафесійны лексічны запас будучага спецыяліста, выпрацаваць уменне практычнага карыстання тэрміналогіяй і прафесійнай лексікай па абранай спецыяльнасці;
-
фарміраваць устаноўку на практычнае ўкараненне атрыманых студэнтамі ведаў у іх прафесійнай дзейнасці;
-
выхоўваць любоў і павагу да мастацкага слова, духоўнай і інтэлектуальнай спадчыны беларускага народа, пачуцце нацыянальнай самапавагі і самаідэнтыфікацыі.
Аб’ектам курса з’яўляецца мова як камунікатыўная сістэма. Праграма арыентавана на замацаванне і ўдасканаленне навыкаў характарыстыкі лексічных груп, асаблівасцей тэрміналагічнай лексікі, асаблівасцей функцыянальных стыляў, тэкстаў розных жанраў, свядомага карыстання моўным матэрыялам адэкватна стылю, мэце, сітуацыі і тэме выказвання; стылістычнымі нормамі адэкватна сітуацыі прафесійных або справавых зносін.
У выніку вывучэння дысцыпліны студэнт павінен:
-
ведаць:
- ролю мовы і маўлення ў працэсе сацыялізацыі асобы;
-функцыі беларускай мовы як асноватворнага кампанента нацыянальнай культуры;
- месца і ролю беларускай мовы ў славянскай і еўрапейскай супольнасці народаў і моў;
- канцэпцыі паходжання і этапы развіцця беларускай мовы;
- сістэму лексічных, граматычных і стылістычных сродкаў беларускай мовы;
- поўны набор прафесійнай лексікі;
-тэрміналагічныя слоўнікі і даведнікі па адпаведных сферах навукова-прафесійнай дзейнасці;
- персаналіі заснавальнікаў беларускай лінгвістыкі.
-
умець:
- граматна карыстацца вуснай і пісьмовай мовай;
- адэкватна ўспрымаць прафесійныя тэксты і навуковую галіновую інфармацыю;
- перакладаць, анатаваць і рэферыраваць прафесійна арыентаваныя тэксты;
-складаць і весці на беларускай мове дзелавую дакументацыю, рыхтаваць навуковыя і публічныя выступелнні;
- выконваць тэсты і тэставыя заданні, якія садзейнічаюць замацаванню вучэбнага матэрыялу.
Вучэбна-метадычны дапаможнік складзены ў адпаведнасці з праграмай “Практыкум па беларускай мове” і прызначаецца для студэнтаў спецыяльнасці “Лагістыка”. Ен арыентуе студэнтаў на замацаванне арфаэпічных, арфаграфічных і пунктуацыйных норм, засваенне спецыяльнай эканамічнай лексікі, выпрацоўку трывалых навыкаў карыстання мовай у розных сферах грамадскіх адносін. Дапаможнік прадугледжвае азнаямленне студэнтаў са спадчынай выдатных прадстаўнікоў беларускай культуры. Засваенню беларускай лексікі, выпрацоўцы нарматыўнага літаратурнага вымаўлення будуць спрыяць пераклады тэкстаў эканамічнага характару, падрыхтоўка паведамленняў, вусных выказванняў.
Дапаможнік уключае ў сябе тэматычны план курса, спіс асноўнай і дадатковай літаратуры, тэмы рэфератаў. Студэнтам прапануюцца тэксты для аналізу, якія будуць садзейнічаць замацаванню набытых моўных навыкаў.