37. В.Франклдiң “экзистенциалдық вакуум ұғымының маңыздылығын талдап беріңіз

Виктор Эмиль Франкл Венада, еврей отбасында 1905 жылы 26 наурызда дүниеге келген. Ол жас кезінен бастап психологияға қатты қызыққан. Өзінің гимназиядағы дипломдық жұмысын философиялық ойлау психологиясына арнаған. 1923 жылы гимназияны бітіріп, Вена медицина Университетіне түсіп, неврология мен психиатрия мамандығын оқиды. Франкл депрессия мен өз-өзіне қол жұмсау психологиясын аса мән беріп зерттеген. Алғашында Франкл Адлер мен Фрейдтің оқуларына сүйенген, бірақ кейіннен олардың көзқарастарымен келіспеген. 

Экзистенциальді вакуум.Қазіргі заманда көптеген адамдар ішкі жан-дүниелерінің бос екенін айтып, күйзеліп жүр. Дәл осындай күйді Франкл «экзистенциальді вакуум» деп атаған. Экзистенциальді вакуумның этиологиясы келесі фактілерден шығады. Біріншіден, адамаға, жануарларға сияқты ешқандай инстинкт немесе басқа бірдеңе  не істеу керегін айтпайды. Екіншіден, бағзы заманғы салт-дәстүрлер, құндылықтар адамға не істеу керегін айтпайды. Тіпті кейде адамның өзі де не істегісі келетітнін білмейді. Керісінше, адам басқалар не істесе соны жасағысы келеді, немесе, басқалар одан не күтсе соны жасайды. Осы жайттардан кейін спецификалық невроздық дерт пайда болады. Франкл оларды «ноогендік невроздар» деп атаған. Осы невроздарды Нибауэр, Люкс, Фрэнк, Бакли, Вернер, Вольхард, Ланген, Прилл, Попельский, Нина Толл сынды көптеген ғалымдар зерттеген. Осы зерттеулерге сәйкес, барлық невроздардың 20%-ы ноогендік невроздарға жатады екен. Осы статистикаға сәйкес, американдық студенттердің арасында өлім-жітім көрстеткіші бойынша екінші орында өз-өзіне қол жұмсау тұрады. Олардың көбісі осы ноогендік невроздарға байланысты. Ғалымдар АҚШ-тағы Айдахо қаласының универсиетеінің өз-өзіне қол жұмсамақ болған 60 студенттен неге өз-өзіне қол жұмсамақ болғандарын сұраған кезде, мынадай жайттар анықталған екен: барлық 60 студенттің 80 %-ы өмірді әрі қарай жалғастыруға еш мән жоқтығын айтқан. Ең қызығы, сол  60 студенттің 93%-ы дендері сау, материалдық жағынан жақсы қамтамасыз етілген, оқу үлгерімдері де жақсы екен. АҚШ-тың Білім департаменті 360 Университеттердің  189733 студенттерінен сұраған кезде, олардың 73,7 %-ы өмірдің мәнін тапсақ екен деп жауап берген. Экзистенциальді ваккум- бір мезетте тез тарап, күшейіп отыратын феномен. Тіпті фрейдтік психоаналитиктер бұны жоққа шығыра алмай отыр. Адамдарда өмірдің мәні жоқтығы дерті күннен-күнге артып отыр. Алайда, фрейдтіктер логотерапияның «экзистенциальді вакуум» деген терминін қолданбайды. Сонда, бұл экзистенциальді вакуумге түсіп қалмау үшін не істеуіміз керек деген сұрақ туындайды. Бәлкім біз бәріміз философияны оқуымыз керек шығар…Бірақ Зигмунд Фрейд философияға карсы болған.  Американдық «Эскайвер» журналында былай жазылған: «Әлем тарихында ешқашан да жыныстық қатынасқа  қатты қызыққан Америка сияқты ел болмаған». Демек, егер бұл шындық болса, онда, орташа американдық басқаларға қарағанда әлдеқайда көбірек экзистенциальді фрустрацияға түскетіні туралы гипотеза шындыққа айналып отыр. Вена медициналық Университетінің студенттерінен сұрағанда, олардың 40%-ы экзистенциальді вакуумді бастан кешіргендіктерін айтқан. Ал Американдық студенттердің 81%-ы экзистенциальді вакуумді бастан кешірген.Экзистенциальді фрустрация көбінесе баз кешу немесе апатия ретінде болады.