- •Патофизиология-2. «қан түзуші жүйе» модулі.
- •Дәрістер жинағы
- •Гемолиздік анемиялар
- •Жүре пайда болған гемолиздік анемиялар
- •Жүре пайда болған қауырт гемолиздік анемиялар
- •Тұқымқуатын гемолиздік анемиялар
- •Теміртапшылықты анемиялар
- •Теміртапшылықты анемияның патогенезі:
- •Теміртапшылықты анемия
- •В12 витамині–тапшылықты анемиялар
- •Этиологиялық жайттар
- •Гемостаздың бұзылу түрлері
- •Геморрагиялық синдром
- •Вазопатиялар
- •Тромбоцитопатиялар – тромбоциттердің сапалық өзгерістері (қызметтерінің бүзылыстары)
- •Тромбоцитопениялар мен тромбоцитопатиялардың салдарлары:
- •Коагулопатиялар
- •Даму тетіктері:
- •Прокоагулянттар тапшылығы:
- •Антикоагулянттардың артықшылығы:
- •Фибринолиздің артып кетуі:
- •Ангиогемофилия –Виллебранд ауруы
- •Лейкоздардың этиологиясы
- •Патогенезі
- •Қалыпты қан түзуші жасушаның лейкоз жасушасына айналуы
- •Миело - және лимфопролиферациялық синдромның клиникалық көріністері және олардың патогенезі
- •Балалардағы лейкоздардың ерекшеліктері.
- •Әдебиет:
- •Тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік ұсыныстар
- •Тәжірибелік жұмыстар
- •Әдебиеттер
- •Тәжірибелік жұмыстар
- •Әдебиеттер:
- •1.6 Аудиториядан тыс өзіндік жұмыстарға арналған әдістемелік ұсыныстар (сөж)
- •Әдебиеттер
- •1. Ситуациялық есептерді шығару
- •«Қан жүйесі» модулі бойынша мерзімдік бақылау
- •Жүре пайда болған жедел гемолиздік анемия
- •Жүре пайда болған жедел гемолиздік анемия
- •Миелоидты типті лейкемоидты серпіліс
- •2. Ситуациялық есептер әр сабақтағы есептерді қараңыз
- •Есептердің жауаптары
- •Гемостаз бұзылыстары
Әдебиеттер
Негізгі
Ә.Нұрмұхамбетұлы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – С. 297-324.
Патофизиология учебник / СД. Литвицкий П.Ф. – 4-е изд. – М., ГЭОТАР-МЕД., 2008. – С. 309-318.
Патофизиология//Под ред. Новицкого В.В., Гольдберга Е.Д., Уразовой О.И.– М., ГЭОТАР-МЕД., 2т. 2009.- С. 27-62
Патологическая физиология//Под ред. Зайко Н.Н., Быця Ю.В. - Москва: МЕДпресс-информ, 2004 – С. 351-370
Патофизиология. Основные понятия: учебное пособие. Ефремов А.В.– М., 2008.– С.83-92
Қосымша
6. Нурмухамбетов А.Н. Патофизиология в схемах и таблицах – Кітап, 2004 – С.178-190.
7. Руководство по гематологии//Под ред. А.И Воробьева.- М.: Ньюдиамед, 2007.-1275 с.
8. Шиффман Ф. Дж. Патофизиология крови. Пер. с англ. – М. – СПб: ЗАО «Издательство Бином», «Невский Диалект», 2007 – С.71-123.
9. Л.А. Кузьмина. Гематология детского возраста. М.: 2001.- 400 с.
БАҚЫЛАУ (сынамалық тапсырмаларды орындау)
«Патологиялық физиология бойынша сынамалық тапсырмалар» сынамалық тапсырмалардың нұсқасы // Қазак тіліне аударған М.Б.Байбөрі, редакциялаған Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова.– Б 243-270.
№ 2 тақырып: ЛЕЙКОЦИТОЗДАР ЖӘНЕ ЛЕЙКОПЕНИЯЛАР. ЛЕЙКОЗДЫҢ ӘРТҮРІНДЕ ҚАННЫҢ ЖАСУШАЛЫҚ ҚҰРАМЫ МЕН ҚАН ТҮЗІЛУІНІҢ ПАТОФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
Мақсаты:
Лейкоцитоздар мен лейкопениялардың, миело- және лимфопролиферациялық синдромның жалпы этиологиясы мен патогенезін меңгеру
Оқытудың міндеттері:
Берілген тақырыпты меңгерген студент орындай алады:
миело- және лимфопролиферациялық сидромның себептерін сипаттауды
лейкоцитоздар мен лейкоцитопениялар және лейкоздың жіктелуін
лейкоцитоздар мен лейкопениялардың, миело- және лимфопролиферациялық синдромның даму тетіктерін түсіндіруді
лейкоцитоздар мен лейкопениялардың, миело- және лимфопролиферациялық синдромның гемограммаларын сараптауды
ситуациялық есептерді қорытындылауды
қауырт және созылмалы миело- және лимфолейкоз дамыған науқастардың қан жағындысын анықтауды
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
Лейкоцитоз, анықтамасы, жіктелуі. Патогенезі бойынша түрлерінің сипаттамасы. Нейтрофилді лейкоцитоз кезіндегі лейкоциттік өрнектегі өзгерістер. Ядролық солға жылжу туралы түсінік. Ядролық солға жылжудың түрлері.
Лейкоцитопениялар, аныктамасы, жіктелуі. Агранулоцитоз (гранулоцитопении) туралы түсінік, себептері, организм үшін маңызы.
Гемобластоздар туралы түсінік
Лейкоздардың этиологиясы мен патогенезі.Қауырт және созылмалы миело- және лимфолейкоздарда қан түзілуі бұзылысы мен қан көрінісі.
Миело- және лимфопролиферациялық синдромның клиникалық көріністерінің патогенезі
Балалардағы лейкоздың ерекшеліктері
Үйрету және оқыту әдістері: Пікірталас, шағын топпен жұмыс істеу: тәжірибелік жануарлар мен анемиялық синдромы бар аурулардың қан жағындысын зерттеу, гемограммаларды талдау, ситуациялық есептерді шығару, оқыту бағдарламаларымен жұмыс жасау
Тәжірибелік жұмыстар
№1 Тапсырма. |
Әртүрлі лейкоцитоздар мен лейкоцитопениялар кезіндегі лейкоциттік өрнекті талдап, қорытынды жасау (№1 кесте) |
Қорытынды жасағанда мыналарды көрсету:
Лейкоцитоз, лейкоцитопениялар түрін.
Гранулоциттердің ядролық солға жылжуы барын.
Лейкоциттердің түрлерінің шынайы және салыстырмалы өзгерістерін.
Осындай бұзылыстар кездесетін ауруды атау.
Лейкоциттік өрнек өзгеруінің патогенезін.
№1 - кесте
Лейкоциттікөрнек
1 л қандағы лейкоциттер саны (шынайы магына) |
Базофилдер |
Эозинофилдер |
нейтрофилы |
Лимфоциттер |
Моноциттер | |||
Миелоциттер |
Метамиелоциттер |
Таяқша ядро-лылар |
Сегмент ядролы | |||||
4-9 х 109/л |
0-0,08 х 109/л |
0,1-0,35 х 109/л |
- |
- |
0,18-0,4 х 109/л |
3-5,5 х 109/л |
1,8-2,5 х 109/л |
0,2-0,6 х 109/л |
|
0-1% |
1-5% |
- |
- |
3-5% |
51-67% |
21-35% |
4-8% |
Лейкоциттікөрнектегі өзгерістер | ||||||||
№1. 15х109/л |
- |
1% |
- |
2% |
15% |
65% |
13% |
4% |
№2. 11х109/л |
- |
13% |
- |
- |
2% |
59% |
21% |
5% |
№3. 7х109/л |
5% |
2% |
- |
- |
5% |
60% |
22% |
6% |
№4. 10х109/л |
- |
2% |
- |
- |
3% |
45% |
46% |
4% |
№5. 9х109/л |
- |
2% |
- |
- |
2% |
51% |
24% |
20% |
№6. 1х109/л |
- |
- |
- |
- |
- |
30% |
61% |
9% |
№7. 16х109/л |
- |
1% |
3% |
5% |
16% |
65% |
3% |
7% |
№8. 12х109/л |
- |
- |
- |
- |
6% |
60% |
25% |
9% |
№9. 3,4х109/л |
- |
1% |
- |
- |
2% |
45% |
44% |
8% |
№2 Тапсырма. |
Әртүрлі лейкозды науқастардың гемограммаларын талдау. |
Гемограмма талдау жасағанда мына алгоритмдерді қолдану керек:
Лейкоциттердің жалпы санына қөңіл аудару керек. Осы белгісіне қарай лейкозды анықтау.
Бласты және жетілген жасушалар арақатынасын анықтау, лейкоциттердің барлық даму сатыларындағы элементтерінің болу-болмауына назар аудару.
Қызыл қан түйіршіктері мен тромбоциттер жағынан өзгерістер барына сипаттама беру.
Гемограмма бойынша жалпы қорытынды жасау.
Гемограммалар:
Эритроциттер-2,8х1012/л Ретикулоциттер-0,3% Лейкоциттер-12,8х109/л Миелобласттар-97% Промиелоциттер-0,5% Сегментядролынейтрофилдер-2,5%
|
Эритроциттер-3,1х1012/л Лейкоциттер-81х109/л Миелобластар-4% Промиелоциттер-12% Миелоциттер-14,5% Метамиелоциттер-10% Таяқша ядролылар-8% Сегментядролылар-37,5% Эозинофилдер-5% Базофилдер-9% Лимфоциттер-0% Моноциттер-0% |
Эритроциттер-3,1х1012/л Ретикулоциттер-0% Тромбоциттер-10,6х109/л Лейкоциттер-1,5х109/л Лимфобласттар-78% Лимфоциттер-14% Моноциттер-8% |
Эритроциттер-2,05х1012/л Лейкоциттер-84х109/л Миелобласттар-95,5% (лимфобласттар?) Эозинофилдер-0% Базофилдер-0% Пероксидазағареакция оң (миелобластар) |
Эритроциттер-0,78х1012/л Лейкоциттер-288х109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқша ядролылар-1% Сегмент ядролылар-2% Эозинофилдер-1% Базофилдер-0% Лимфоциттер-95% Моноциттер-1% Боткин-Клейн-Гумпрехт денешіктері көп мөлшерде |
Эритроциттер-3,8х1012/л Лейкоциттер-2,8х109/л Миелобласттар-31% Промиелоциттер-1% Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқша ядролылар-4% Сегмент ядролылар-10% Эозинофилдер-22% Базофилдер-0% Лимфоциттер-30% Моноциттер-2% |
Эритроциттер-4,25 х1012/л Лейкоциттер-2,7 х109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқша ядролылар-1,5% Сегмент ядролылар-8,5% Эозинофилдер-0,5% Базофилдер-0% Лимфоциттер-7% Моноциттер-4,5% Бласттыжасушалар-78% Цитохимиялықреакциялар теріс (ажыратылмаған бластық жасушалар) |
Эритроциттер-0,99 х1012/л Тромбоциттер-12,2 х109/л Лейкоциттер-9,3 х109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқша ядролылар-2% Сегмент ядролылар-10% Эозинофилдер-0% Базофилдер-0% Лимфобластар-62% Лимфоциттер-20% Моноциттер-6% |
№3 Тапсырма. |
Қан жағындысынан миело- және лимфобласты лейкозды зерттеу. |
Әдісі:Иммерсиялық ұлғайту аркылы қан жағындысын қарап, лейкоциттердің жалпы санын анықтау. Жас және жетіліп келе жатқан лейкоциттер түрлерін анықтау. Лейкоздың қай түрі екенін қорытындылау
№ 4 тапсырма. Ситуациялық есептерді шығару.
1 есеп
Науқас Р., 56 жаста невмония диагнозымен жолданды. Ауру тарихында жиі суық тиіп ауырғаны, соңғы жылы екі қайтара пневмониямен ауырып, амбулаториялық емделді. Қарап тексергенде мойын және қолтық асты лимфа түйіндері ұлғайған, эластикалы, жұмсақ, сипағанда ауырмайды. Бауыры мен көкбауыры аздап ұлғайған. Қан анализі:
Гемоглобин – 120 г/л; Эритроцит – 4,0х1012/л; Ретикулоцит – 0,2%;
Тромбоцит - 150 х109/л; Лейкоцит -55 х109/л
Нейтрофилдер: метамиелоцит -0%;таяшаядролы-1%; сегментядролы-16%
Эозинофил -0%; Базофил – 0%; Пролимфоцит – 5%; Лимфоцит – 76%
Моноцит – 2%
ЭТЖ-25мм/сағ
Қан жағындысында көп мөлшерде Боткин-Гумпрехт денешіктері
қанның қандай ауруы туралы ойлауға болады?
клиникалық көріністердіңпатогенезін түсіндіріңіз
2 есеп
Науқас Е., 35 жаста, ауруханаға аяқтарының ауырғанына, ішінің аздап ауыратынына, құрғақ жөтелге шағымданып түсті. Қарап тексергенде ұсақ нүктелі, дақты көптеген геморрагиялар анықталды. Лимфа түйіндері, бауыры, көкбауыры ұлғайған.
Қан анализі:
Гемоглобин – 90 г/л; Эритроцит – 3,0х1012/л; Ретикулоцит – 0,2%;
Тромбоцит - 30 х109/л; Лейкоцит -17 х109/л
Нейтрофилдер: метамиелоцит -0%;таяқшаядролы-1%; сегментядролы-16%
Эозинофил -0%; Базофил – 0%; Бласты жасушалар– 56%
Лимфоцит – 23%; Моноцит – 2%
Пероксидаза мен липидтерге реакция теріс. Шик реакцияоң(гликогенбөлек түйіршіктер түрінде)
қанның қандай ауруы туралы ойлауға болады?
клиникалық көріністердіңпатогенезін түсіндіріңіз
№ 5 тапсырма |
Оқыту бағдарламасынмен немесе мультимедиялық көрсетіліммен жұмыс |