PraktykumLAAG
.pdf9. Геометрія прямої і площини |
141 |
Коментар. Стислий загальний розв’язок задачі:
M(r ) P r r0,u,v компланарні P : (r r0,u,v) 0.
За нормальний вектор площини P можна взяти вектор |
|
|
|
(P) [u |
, |
|
]. |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
n |
v |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9.9. |
Записати |
|
|
|
рівняння |
|
|
площини |
P, |
що |
|
|
проходить |
|
через |
пряму |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x 1 |
|
|
y 3 |
|
|
|
z |
паралельно вектору |
|
(1;0;3)T . |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
L : 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
8 |
|
|
|
1 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Розв’язання. [3.4.1.] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
З рівняння прямої L і умови задачі випливає, |
що точка M0(1; 3;0) |
P і на- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
прямний вектор прямої |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
s(L) ( 3;8; 1)T |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
паралельний площині P. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
Вектори |
|
та |
|
|
— неколінеарні, бо 3 |
8 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
s |
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Нехай точка M( |
|
|
) P. Площину P, яка проходить через точку M0 |
паралель- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
r |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
но векторам |
|
|
та |
|
|
задає рівняння (див. зад. 9.8) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
a |
s |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y 3 |
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[2.12.3] |
x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
|
|
|
|
|
|
) 0 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
3 |
|
0 |
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
r0, |
a |
, |
s |
1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
8 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x 1) ( 24) (y 3) 8 z 8 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24x 8y 8z 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Рівняння шуканої площини |
|
|
P : 3x y z 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
9.10. |
Записати |
|
|
|
рівняння |
|
|
площини |
P, |
|
що |
|
|
|
проходить |
|
через |
точки |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
M1(2; 1;3), M2(1;1;1) паралельно вектору |
|
(7; 4;0)T . |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Розв’язання. [3.3.1, 3.3.4.] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
Вектори |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
M M |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
— |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
r r 1 |
( 1) |
|
|
та a |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
неколінеарні, бо |
|
|
1 |
|
2 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Нехай точка M(r ) P. Площину P, яка проходить через точку M1 паралель-
но векторам M1M2 r2 r1 та a задає рівняння (див. зад. 9.8)
9. Геометрія прямої і площини |
143 |
9.13.1.З’ясувати, чи є рівняння площини 4x 6y 12z 11 0 нормованим. Якщо ні, то знормувати його.
Розв’язання. [3.3.7, 3.3.6.]
11 0;
(4; 6; 12)T |
|
|
|
|
|
|
16 36 144 |
196 14 1. |
Рівняння не є нормованим, оскільки нормальний вектор площини не одинич-
1
ний. Знормуємо рівняння, помноживши його на 14 :
72 x 73 y 76 z 1411 0.
Коментар. У нормованому рівнянні коефіцієнти при x,y і z є координатами одиничного нормального вектора, а вільний член має бути від’ємним.
9.13.2. З’ясувати, чи є рівняння площини |
3 x |
6 y |
|
2 z 3 0 |
нормованим. |
||||||||||||
Якщо ні, то знормувати його: |
|
7 |
7 |
|
7 |
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Розв’язання. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
T |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
6 |
|
2 |
|
|
9 |
36 4 |
|
49 |
|
|
|||||
3 0; |
3 |
; |
|
|
|
|
|
1. |
|
||||||||
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
7 |
|
7 |
|
|
|
|
7 |
|
|
7 |
|
|
||
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рівняння не є нормованим, оскільки вільний член додатний. Знормуємо його, помноживши на 1:
73 x 76 y 72 z 3 0.
Задачі для аудиторної і домашньої роботи
9.14.Запишіть канонічні і параметричні рівняння прямої, що проходить через точку M0(2; 0; 5) паралельно:
1) |
вектору |
|
(2; 3;5)T ; |
2) |
вектору a |
(0;1;2)T ; |
||
a |
||||||||
3) |
осі Ox; |
|
|
4) |
осі Oy; |
|||
5) |
прямій x 1 |
y 2 |
z 1 ; |
|
|
|||
|
5 |
2 |
1 |
|
|
|
||
6) |
прямій x 2 t,y 2t, z |
1 |
1 t. |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
9. Геометрія прямої і площини |
145 |
9.23.Запишіть рівняння площини, що проходить через точку:
1)M1( 2;3; 1) паралельно площині Oxy;
2)M2(4; 1;5) паралельно площині Oxz;
3)M3( 3; 2;2) паралельно площині Oyz.
9.24.Запишіть нормоване рівняння площини:
1) 5y 12z 26 0; |
2) x |
2y z 10 0. |
9.25.Перевірте, які з точок A( 1;2;3), B(1; 2;1), C(0;1;2),D(3;0;3) та
E(5; 7;11) лежать на площині 2x 3y z 9 0.
9.26.Знайдіть довжини відрізків, що відтинає від координатних площин площина:
1) 2x 3y 9z 18 0; |
2) x 2y 5z 20 0. |
9.27.Знайдіть об’єм тетраедра, який відтинає від координатного кута площина:
|
|
|
|
|
1) 3x 2y z 12 0; |
|
|
2) x 2y 5z 10 0. |
||||||||||||||||||||||||||
9.28. |
|
Як розташовано щодо системи координат Oxyz площина: |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1) 3y 2z 1 0; |
|
|
|
2) 2x y 5z 0; |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
3) 2x y 1 0, |
|
|
|
|
4) 2x y 0; |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
5) x z 0; |
|
|
|
|
|
|
|
6) 3y 4z 0; |
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
7) 2x 3 0; |
|
|
|
|
|
|
8) z 4 0. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||
Відповіді |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 2t, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
y |
|
|
|
z 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
9.14. |
1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
y |
3t, |
|
t ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
5t, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
x 2 |
|
|
y |
|
z 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
2) |
|
|
|
, |
|
t, |
t |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
0 |
|
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 2t, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 t, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2, |
|
|
|
||||
|
|
x 2 |
|
|
y |
|
z 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
y |
|
z 5 |
|
|
|
|
|
|
|||||||
3) |
|
|
|
|
, |
|
0, |
t |
; 4) |
|
|
, |
|
t ; |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
y t, |
||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
0 |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
1 |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z 5, |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 5t, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 t, |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
y |
|
z 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
y |
|
z 5 |
|
|
|
|
|||||||||||
5) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6) |
|
|
|
|
|
|
t . |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
y |
2t, |
t |
; |
|
|
|
|
|
|
, |
y 2t, |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
5 |
|
|
2 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
2 |
|
1 2 |
|
|
|
1 |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 t, |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z 5 |
|
|
t, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
10. Задачі на прямі й площини |
149 |
||
|
|
|
5 ( 1) |
2, |
|
|
|
x 7 |
|
||
|
|
|
|
|
|
P L M |
|
|
( 1) |
|
(2; 3;1). |
|
: y 4 |
3, M |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 ( 1) |
1; |
|
|
|
z 5 |
|
||
|
|
|
|
|
|
Коментар. Стислий загальний розв’язок задачі:
Площина P n і пряма L s перетинатимуться лише в одній точці, якщо
P L n s (n, s ) 0.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(r |
) L, |
|
|
r |
ts , |
|
||||||||||||
M |
|
r |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
M ( |
|
) P |
( |
|
|
|
|
, |
|
) |
0 |
|||||||
r |
r |
r |
n |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
(r0 ts r1,n) 0 t(s ,n) (r0 r1,n) 0;
|
( |
r1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
t |
r0,n) |
|
|
|
|
r1 |
r0,n) |
s . |
||||||||||||||||||||||
r |
r |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
(s ,n) |
|
(s ,n) |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.5. Знайти проекцію точки M0(1;0;1) на площину P : 4x z 12 0.
Розв’язання.
[Крок 1.] Пряма L, яка проектує точку M0 на площину P пе- |
L |
|||
рпендикулярна до P, а отже має параметричні рівняння (див. |
M0 |
|||
зад. 10.3) |
|
|
|
P |
|
|
|
M |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 1 4t, |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
L : y 0, |
|
Рис. до зад. 10.5 |
||
|
|
|
|
|
|
|
1 t. |
|
|
z |
|
|
||
|
|
|
|
|
[Крок 2.] Знайдімо точку M — проекцію точки M0 — точку перетину прямої |
||||
L і площини P (див. зад. 10.4): |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4x z 12 0, |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
1 |
4t, |
|
|
x |
|
|
||
|
|
|
M ( 3; 0; 0). |
|
M : |
0, |
|
||
y |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
1 |
t |
|
|
z |
|
|
||
|
|
|
|
|