- •Тіл төңірегіндегі толғамдар
- •Замана талабы
- •Мәселе қайда жатыр...
- •Елбасы айтады
- •«Қазақстан Республикасының мемлекеттік сәйкестігін
- •Өткен ғасыр сабағы – бүгінге сын Мемлекеттік тілдер («Дала уалаяты», №13, 1891 жыл)
- •(Қазақ тілін мәһкәмаларда жүргізу туралы) Қазақстанның губірналық һәм ояздық сәуәт комитеттерінің төрағаларына
- •Жүз жыл бұрын жазылған құзырхат
- •1905 Жылғы 26 маусым,
- •Ұлылардан – ұлағат
- •Қазақ тілі жоғалмас
- •Міржақып Дулатұлы:
- •Мектеп қай тілде болуы керек?
- •Мұсадан хат келді
- •Олай емес «казахский язык!»
- •Перевод
- •Тіл үшін күрескен қайраткерлер
- •С.Оспанов, Қарқаралы тарихи-өлкетану мұражайының директоры. Сәкен сынды ұл қайда?
- •Қазақ Мырзажан атаған жанашыр
- •Қазақша хатқа орысша жауап бергені үшін жауапкершілікке тарту керек
- •Қазақстан компартиясы Орталық Комитетінің басшыларына хат
- •Үкімет тілге шындап бет бұра ма?
- •Пікір. Ұсыныс. Тілек. Ортақ тіл ортақ рухты қалыптастырады
- •2002 Жылғы 1 қазан. Тіл саясаты – ішкі саясатымыздың негізгі өзегі
- •2002 Жылғы қыркүйек пен 2003 жылғы маусым айларындағы өсу үрдісі
- •Інжу-маржан тіл туралы мақал-мәтелдер
- •Ұлы ойшылдар – тіл туралы
- •Р.Эмерсон.
- •С.Малов.
- •Қазақ тілінің қалыптасу тарихы
- •Құжаттар сөйлейді
- •Деректер мен дәйектер
- •Тіл туралы:дұрыс сөздер мен бұрыс сөздер
- •Қазақтың діні, тілі, жазуы сұмдық пікір, суық қолдан тыныш боларға керек.
- •Ахмет Байтұрсынұлы.
- •Мұхтар Әуезов.
- •Ғабит Мүсірепов.
- •Халел Досмұхамедов.
- •Ілияс Омаров.
- •Темірбек Жүргенов.
- •Бауыржан Момышұлы.
- •Ескертпе сөз
- •Гейдар Әлиев.
- •... Оларды таптап кетеді
- •Тәуелсіздіктің екі түрі немесе Рух пен Қарын егемендігі
- •Иманғали Тасмағамбетов,
- •Хасен Оралтай,
- •Нәмет Келімбетов,
- •Мұхтар Мағауин,
- •Амангелді Айталы,
- •Бекет Тұрғараев,
- •Владимир Козлов,
- •Ойлы оқиға
- •Тіл: іс-тәжірибе, ұсыныс, пікірлер
- •Елбасының Қазақстанды әлемнің бәсекеге барынша қабілетті
- •Өткеннен үлгі
- •Бос сөзге орын қалмайды
- •Адымен мемлекеттік тілді дамытайық...
- •Таза қазақ мектептері көбейді
- •Менімен қазақша сөйлес...
- •Қазақ кодексі
- •Тілдің аяғына тұсау болған себептер
- •Бағдарлама ұсынамын
- •Сот үкімін орындауға «Комсомольская правда-Казахстан» мен «Известия-Казахстан» басылымдары да
- •Ахмет Байтұрсынұлы.
- •Оралхан Бөкей,
- •Алтын сөз:
- •Тіл тұтастығы туралы
- •Сұлтан Оразалинов,
- •Мемлекеттік тілдің мәселесін партизандық тәсілмен шешуге болмайды
- •Темірхан Медетбек,
- •Ұрымтал сөз:
- •Өзгені ғайбаттауды доғарып, істі ширатайық
- •Сенат селт етті...
- •Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты...
- •Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі...
- •Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі...
- •Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігі
- •Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі
- •Қазақстан Республикасы Энергетика және минералдық ресурстар министрлігі
Сенат селт етті...
Президентіміз айтқан «нақты да қатал сұраныс туатын» кезге «осы бастан дайын болу» мақсатын көздейтін Сенат бағдарламасы ... үш кезеңнен тұрады. Ол 2006 жылғы қыркүйектен басталып, 2008 жылғы желтоқсанда аяқталады. Мысалы, бірінші кезең – 2006 жылы қыркүйектен басталып, 2008 жылғы желтоқсанда аяқталады. Екінші кезең – 2007 жылғы маусымнан желтоқсанға дейінгі аралық. Ал үшінші кезең – 2008 жылғы қаңтардан желтоқсанға дейінгі уақытты қамтиды. Сөйтіп Парламент мемлекеттік тілге көшетін 2009 жылғы осылайша алдын ала нақты дайындық жасалады.
Бірінші кезеңде өкімдік-ұйымдастырушылық сипаттағы құжаттарды тікелей мемлекеттік тілде әзірлеу жүзеге асырылады (Бұлардың қандай құжаттар екендігі бағдарламада түстеп көрсетілген). Екінші, үшінші кезеңдерде әзірленетін құжаттар да осылайша нақты тізбеленіп көрсетілген, олар кезең-кезеңіне қарай бірте-бірте күрделілене түседі.
... Бағдарламаға сәйкес аппаратта арнаулы комиссия құрылды. Барлық жұмыс осы комиссия арқылы жүргізіледі.
Серікқали Байменше,
Сенат аппараты Жалпы бөлімі меңгерушісінің
орынбасары, филология ғылымының докторы.
(«Ана тілі», 03.08.06).
Ал мемлекеттік органдар ше?..
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты...
... Республика бойынша сот жүйесінде мемлекеттік тілді оқып-үйрену жұмысы қажетті деңгейде жолға қойылды. Мысалы, 2005 жылы 70-ке жуық Жоғарғы Соттың қызметкерлеріне мемлекеттік тілді меңгергендігі туралы куәлік берілді. Сот жүйесінде ісқағаздарын мемлекеттік тілге көшіру жөніндегі жұмысты одан әрі жүзеге асыру мақсатында арнайы бағдарлама бекітілген.
Жоғарғы Сотта ісқағаздарын аударма жасау әдісінен бірте-бірте арылып, қызметкерлердің құжаттарды мемлекеттік тілде тікелей дайындауына жан-жақты көңіл бөліп отырмыз.
Осы мақсатта әрбір қызметкер өзінің атқарып отырған қызметімен байланысты мемлекеттік тілдегі заң терминдерін қолданып, өз беттерінше іс құжаттарын мемлекеттік тілде дайындай білу бағытында оқытыла бастады.
Қайрат Мәми,
Төраға
(«Ана тілі», 03.08.06).
Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі...
... Министрліктің «Іс жүргізуді кезең-кезеңімен мемлекеттік тілге көшіру кестесін бекіту» туралы бұйрығы шықты. Оның мақсаты: мемлекеттік тілді мемлекеттік органдар жүйесіндегі мемлекеттік басқару тілі мен негізгі қатынас құралы ретінде қолдану...
Қазірдің өзінде министрліктегі бірқатар құжаттар (өтініш, бұйрық, қаулы жобалары, көшіру) мемлекеттік тілде дайындалады.
2004-2005 жылдары министрліктің 147 қызметкері қазақ тілін оқыту курсын тамамдап, сертификат алса, ол курс биыл да ұйымдастырылды. Одан басқа, Қазақстан Үкіметінің 2001 жылдың 29 тамызындағы «Смета бойынша тиісті органдарды ұстауға бөлінген қаржы есебінен Қазақстан Республикасы мемлекеттік орган қызметкерлеріне сыйлық беру, материалдық көмек көрсету және олардың лауазымдық жалақыларына үстемеақы тағайындау ережесін бекіту» туралы қаулысына сәйкес министрлікте қазақ тілінде құжаттар дайындайтын қызметкерлерге үстемеақы тағайындайтын комиссия құрылды.
... Аталған комиссия министрлік қызметкерлеріне орындалған құжаттардың сапасы мен көлеміне қарай тоқсан сайын үстемеақы төлеп тұрады.
Кәрім Мәсімов,
министр
(«Ана тілі», 03.08.06).