- •1.Мұнайгаз ұңғыларын бұрғылауда қолданылатын бұрғылау қондырғылары.
- •2.Турбобұрғылардың құрылымы, жұмыс жасау принципі.
- •3.Бұрғылау қондырғысының тәл жүйесі.
- •Билет № 2
- •1. Бұрғылау тізбегін және қашауды айналдыруға арналған жабдықтар.
- •2. Шегендеу құбырларының түрлері, құрылымы.
- •3. Бұрандалы қозғалтқыштар.
- •1. Түпкі қозғалтқыштар принциптік сұлбалары конструкциялық ерекшеліктері.
- •2. Бұрғылау қашауларының конструкциясы.
- •3. Бұрғылау құбырларының түрлері, өлшемдері мен классификациясы.
- •1. Электробұрғылар, арналуы, конструкциясы.
- •2. Бұрғылау қондырғысының көтеру кешені.
- •3. Ұңғының құрылымы жайлы қысқаша мәліметтер.
- •1. Бұрғылау құбырларының құлыптары, арналуы, құрылымы.
- •2. Ұршықтар, арналуы, конструкциясы.
- •3. Тәл жүйесі, құрамы, арналуы.
- •1. Түпкі қозғалтқыштардың түрлері, артықшылықтар мен кемшіліктері.
- •2. Бұрғылау шығырының қосымша тежегіштері.
- •3. Бұрғылау қондырғысы жетектерінің түрлері, таңдалуы.
- •1. Бұрғылау қондырғысының қозғалтқыштары, оларды таңдау принциптері.
- •2. Бұрғылау ерітіндісін тазартуға арналған жабдықтар.
- •3. Шегендеу тізбегінің құрылымы, түрлері.
- •2. Бұрғылау сораптарының құрылымы.
- •1. Жоғарғы күштік жетектің (жкж) құрылымы, қолдану орыны.
- •2. Бұрандалы түпкі қозғалтқыштар, құрылымы, қолданылуы.
- •3. Бұрғылау қондырғыларының қозғалтқыштары.
- •2. Тәл арқандары – тағайындалуы, өлшемдері, негізгі параметрлері.
- •3. Пкр – құрылымы мен жұмыс істеу принципі.
- •2. Бұрғылау сораптарының компенсаторлары.
- •3. Плашкалы превентордың конструкциясы мен жұмыс істеу принципі.
- •1. Әмбебап превенторлар, тағайындалуы, конструкциясы мен жұмыс істеу принципі.
- •1,2 – Айдаушы клапандар; 3,4 – сорушы клапандар; 5,6 – сол жақ және оң жақ аумақтар; 7 – шток
- •3. Бұрғылау шығырларының гидродинамикалық тежегіштері.
- •1. Бұрғы қашауларының топталынуы.
- •2. Бұрғылау қондырғыларының тәл жүйесін жабдықтау.
- •3. Бұрғылау шығырлары, негізгі талаптар мен классификациясы
- •1. Ұңғыны бұрғылау тәсілдері.
- •3. Тәл арқанын таңдау, тәл жүйесін жабдықтау
- •1. Сорапты-циркуляциялық кешеннің қабылдау желісі, айдау манифольді, тіреу сораптары.
- •2. Күштік берілістер, муфталар.
- •3. Бұрғылау мұнаралары негіздері, көпірлер, стеллаждар.
- •2. Сорапты-циркуляциялық кешеннің механикалық және гидравликалық араластырғыштары.
- •3. Лақтыруға қарсы жабдықтар (лқж), құрамы, орналасу сұлбасы.
- •1.Тәл блогының арналуы, құрылымы.
- •2. Бұрғылау сұйығынан құм айыруға арналған агрегаттар.
- •3. Виброелектің құрылымы, арналуы.
- •2. Гидроциклонның арналуы, жұмыс жасау принципі.
- •3. Муфталардың арналуы, құрылымы, классификациясы.
- •1.Шинно-пневматикалық муфталардың арналуы, құрылымы, және жұмыс істеу принципі.
- •2. Айналмалы превенторлардың конструкциясы. Жұмыс істеу принципі.
- •3. Бұрғылау мұнараларын есептеу негіздері.
- •2. Фрезерлі-ағынды диірмендердің құрылымы, арналуы.
- •3. Электромагнитті муфталардың арналуы, құрылымы және жұмыс істеу принципі.
- •1. Ұңғыға цемент құйуға арналған жабдықтың (цементтеу головкасы) құрылымы, жұмыс жасау принципі.
- •2. Превенторларды басқару жүйесі.
- •3. Пневмокомпенсаторлар, жұмыс жасау принципі, түрлері.
- •1. Бұрғылау шығырының тежегіш түрлері, функциялары.
- •3. Дегазаторлардың және центрифугалардың қолданылатын орыны, жұмыс жасау принципі.
- •1.Шарошкалы қашаулардың қолданылу мүмкіншілігіне қарай топталуы.
- •2.Діңгекті мұнаралардың құрылымы, қолданылуы, ерекшеліктері.
- •1. Бұрғылау құбырлары тізбегі, құрамы, арналуы.
- •2. Бұрғылау қондырғысын таңдау принциптері.
- •3.Бұрғылау сорабын таңдау.
1. Бұрғылау қондырғысының қозғалтқыштары, оларды таңдау принциптері.
Қолданылатын қозғалтқыштарына байланысты бұрғылау қондырғыларының жетектері дизельді, газотурбиналы және электрлі болып бөлінеді.
Дизельді және газотурбиналы жетектер – автономды – электр желісі жоқ шалғай жерлерде барлау және пайдалану бұрғылауларында қолданылады. Кей жағдайларда оның электрлі жетекке қарағанда экономиялық тиімділігіне байланысты жекеменшік компанияларда кеңінен қолданылады.
Электрлі жетектер – автономды емес және оларды тек электр желісімен жабдықталған бұрғылау орындарында ғана қолдануға болады. Бірақ қазіргі кезде электрлі жетектердің дамуына байланысты дизелді-электрлі және сұйық жанармаймен, табиғи және ілеспе газбен жұмыс істейтін газотурбиналы электрстанциясы кеңінен қолдау тауып отыр.
Топтасқан жетекте бұрғылау қондырғысының шығыры, сорабы және роторы сәйкес берілістерді жалпы қозғалтқыштан алады. Сонымен бірге саны және қозғалтқыш қуаты азаяды.
Жеке жетектерде шығыр, ротор және бұрғылау сораптарының жеке қозғалтқыштары болады.
Аралас жетек дизелді топтасқан жетектердің күші екінші бұрғылау сорабының жұмысына жеткіліксіз болғанда қолданылады. Бұл жағдайда ротор, шығыр және бұрғылау сораптарының біреуі топтасқан жерекпен, ал екінші бұрғылау сорабы жеке жетекпен жабдықталады.
Электрлі бұрғылау қондырғыларында аралас жетектер кеңінен қолданылады, ротор мен шығыр топтасқан жетекке, бұрғылау сораптары жеке жетекке жабдықталады.
2. Бұрғылау ерітіндісін тазартуға арналған жабдықтар.
Бұрғылау ерітінділерін дайындау және өңдеу құрылғылары әсер ету принципі бойынша механикалық және гидравликалық болып бөлінеді.
Механикалыққа:
сазалмастырғыш (МГ2-4, Г2-П-2);
фрезерлі-ағынды диірмендер (ФСМ-3, ФСМ-7) жатады.
Гидравликалықтарға:
-гидроэжекторлы араластырғыштар (БПР);
-гекторлы-гидромоторлы араластыру құрылғылары (УПР-Р-2);
-гидравликалық араластырғыштар (ГДМ-1);
-гидравликалық диспергаторлар (ДГ-1).
3. Шегендеу тізбегінің құрылымы, түрлері.
Ең алдымен ұңғыманың құрылымын жобалау керек, яғни ұңғымаға неше шегендеу құбыры, қандай тереңдікке түсіріледі, олардың диаметрлері, қашаудың диаметрлері, сақиналы кеңістіктегі цементтің көтерілу биіктігін анықтау керек.
Ұңғыманы құрастыру жоғарыдан төменге қарай жасалады. Түскен сайын оның диаметрі кішірее береді.
Бірінші кезекте ең үлкен диаметрдегі шегендеу құбырының орнына – бағыттаушы (І) деп аталатын интервал бұрғыланады. Кейін келесі кіші диаметрдегі тізбекті – кондукторды (ІІ)түсіру үшін интервал таңдаймыз, одан кейін аралық (ІІІ) деп аталатын шегендеу тізбегінің орнын, одан кейін келесі тізбек (соңғы) – пайдаланудың (ІV) орнын бұрғылаймыз.
Билет № 8
Бұрғылау ерітіндісін дайындауға арналған жабдықтар
Бұрғылау ерітінділерін дайындау және өңдеу құрылғылары әсер ету принципі бойынша механикалық және гидравликалық болып бөлінеді.
Механикалыққа:
сазалмастырғыш (МГ2-4, Г2-П-2);
фрезерлі-ағынды диірмендер (ФСМ-3, ФСМ-7) жатады.
Гидравликалықтарға:
-гидроэжекторлы араластырғыштар (БПР); -екторлы-гидромоторлы араластыру құрылғылары (УПР-Р-2);
-гидравликалық араластырғыштар (ГДМ-1);-гидравликалық диспергаторлар (ДГ-1).
Ұнтауқ тәріздес материалдарды (саз, барит және т.б.) қолданудың өсуіне байланысты соңғы жылдары гидравликалық құрылғылар кең тарала бастады. Механикалықтарға қарағанда олардың өнімділігі жоғары, бұрғылау ерітінділерінің сапасын қаматамасыз етеді және материалдардың шығынын үнемдейді.