- •1.Мұнайгаз ұңғыларын бұрғылауда қолданылатын бұрғылау қондырғылары.
- •2.Турбобұрғылардың құрылымы, жұмыс жасау принципі.
- •3.Бұрғылау қондырғысының тәл жүйесі.
- •Билет № 2
- •1. Бұрғылау тізбегін және қашауды айналдыруға арналған жабдықтар.
- •2. Шегендеу құбырларының түрлері, құрылымы.
- •3. Бұрандалы қозғалтқыштар.
- •1. Түпкі қозғалтқыштар принциптік сұлбалары конструкциялық ерекшеліктері.
- •2. Бұрғылау қашауларының конструкциясы.
- •3. Бұрғылау құбырларының түрлері, өлшемдері мен классификациясы.
- •1. Электробұрғылар, арналуы, конструкциясы.
- •2. Бұрғылау қондырғысының көтеру кешені.
- •3. Ұңғының құрылымы жайлы қысқаша мәліметтер.
- •1. Бұрғылау құбырларының құлыптары, арналуы, құрылымы.
- •2. Ұршықтар, арналуы, конструкциясы.
- •3. Тәл жүйесі, құрамы, арналуы.
- •1. Түпкі қозғалтқыштардың түрлері, артықшылықтар мен кемшіліктері.
- •2. Бұрғылау шығырының қосымша тежегіштері.
- •3. Бұрғылау қондырғысы жетектерінің түрлері, таңдалуы.
- •1. Бұрғылау қондырғысының қозғалтқыштары, оларды таңдау принциптері.
- •2. Бұрғылау ерітіндісін тазартуға арналған жабдықтар.
- •3. Шегендеу тізбегінің құрылымы, түрлері.
- •2. Бұрғылау сораптарының құрылымы.
- •1. Жоғарғы күштік жетектің (жкж) құрылымы, қолдану орыны.
- •2. Бұрандалы түпкі қозғалтқыштар, құрылымы, қолданылуы.
- •3. Бұрғылау қондырғыларының қозғалтқыштары.
- •2. Тәл арқандары – тағайындалуы, өлшемдері, негізгі параметрлері.
- •3. Пкр – құрылымы мен жұмыс істеу принципі.
- •2. Бұрғылау сораптарының компенсаторлары.
- •3. Плашкалы превентордың конструкциясы мен жұмыс істеу принципі.
- •1. Әмбебап превенторлар, тағайындалуы, конструкциясы мен жұмыс істеу принципі.
- •1,2 – Айдаушы клапандар; 3,4 – сорушы клапандар; 5,6 – сол жақ және оң жақ аумақтар; 7 – шток
- •3. Бұрғылау шығырларының гидродинамикалық тежегіштері.
- •1. Бұрғы қашауларының топталынуы.
- •2. Бұрғылау қондырғыларының тәл жүйесін жабдықтау.
- •3. Бұрғылау шығырлары, негізгі талаптар мен классификациясы
- •1. Ұңғыны бұрғылау тәсілдері.
- •3. Тәл арқанын таңдау, тәл жүйесін жабдықтау
- •1. Сорапты-циркуляциялық кешеннің қабылдау желісі, айдау манифольді, тіреу сораптары.
- •2. Күштік берілістер, муфталар.
- •3. Бұрғылау мұнаралары негіздері, көпірлер, стеллаждар.
- •2. Сорапты-циркуляциялық кешеннің механикалық және гидравликалық араластырғыштары.
- •3. Лақтыруға қарсы жабдықтар (лқж), құрамы, орналасу сұлбасы.
- •1.Тәл блогының арналуы, құрылымы.
- •2. Бұрғылау сұйығынан құм айыруға арналған агрегаттар.
- •3. Виброелектің құрылымы, арналуы.
- •2. Гидроциклонның арналуы, жұмыс жасау принципі.
- •3. Муфталардың арналуы, құрылымы, классификациясы.
- •1.Шинно-пневматикалық муфталардың арналуы, құрылымы, және жұмыс істеу принципі.
- •2. Айналмалы превенторлардың конструкциясы. Жұмыс істеу принципі.
- •3. Бұрғылау мұнараларын есептеу негіздері.
- •2. Фрезерлі-ағынды диірмендердің құрылымы, арналуы.
- •3. Электромагнитті муфталардың арналуы, құрылымы және жұмыс істеу принципі.
- •1. Ұңғыға цемент құйуға арналған жабдықтың (цементтеу головкасы) құрылымы, жұмыс жасау принципі.
- •2. Превенторларды басқару жүйесі.
- •3. Пневмокомпенсаторлар, жұмыс жасау принципі, түрлері.
- •1. Бұрғылау шығырының тежегіш түрлері, функциялары.
- •3. Дегазаторлардың және центрифугалардың қолданылатын орыны, жұмыс жасау принципі.
- •1.Шарошкалы қашаулардың қолданылу мүмкіншілігіне қарай топталуы.
- •2.Діңгекті мұнаралардың құрылымы, қолданылуы, ерекшеліктері.
- •1. Бұрғылау құбырлары тізбегі, құрамы, арналуы.
- •2. Бұрғылау қондырғысын таңдау принциптері.
- •3.Бұрғылау сорабын таңдау.
1. Бұрғылау құбырлары тізбегі, құрамы, арналуы.
Бұрғылау құбырлары тізбегінің бұрғы қашауының жұмысы мен ұңғы оқпанының бағытына тигізетін әсері өте зор. Сондықтан бұрғылау құбырлары тізбегі құрамын дұрыс жобалау керек. Ол үшін олардың атқаратын міндеттерін жете білу қажет. Бұрғылау құбырлары тізбегінің негізгі элементтері: болаттан жасалған бұрғылау құбырлары, жеңілдетілген, ауырлатылған бұрғылау құбырлары, әртүрлі аудармалар, тіктеуіштер мен кеңейткіштер, кері клапандар, жетекші құбыр, центратор, калибратор, амортизаторлар, сүзгілер, маховиктер қорғаушы сақиналар. Бұлардың әрқайсысының өзіне тән атқаратын белгілі міндеті бар. Оларды керекті жерінде қолданбау бұрғылау жұмыстарын шиеленіс пен апат жағдайларына әкеліп соқтырады.
2. Бұрғылау қондырғысын таңдау принциптері.
Стандартқа енгізілген негізгі параметрлер ретінде БҚ-ның жүккөтергіштігі қабылданды. Мысалға, БУ 80 БрД, БУ 125 және т.б.
МЕСТ-16293-70 бойынша ілмекке түсетін жүк және 1м бұрғылау тізбегінің салмағы 30кг болатын бұрғылаудың шартты тереңдігіне байланысты БҚ-ның 9 классы ұсынылған. Кейін бұл МЕСТ өзгертіліп жүккөтергіштіктің орнына шартты бұрғылау тереңдігі енгізілді (БУ 2500ДГУ немесе БУ3000 БД).
МЕСТ-16293-82 бойынша БҚ-ның 12 классы енгізілген, олардың негізгі параметрлері ілмекке түсетін мүмкін жүтеме мен шартты бұрғылау тереңдігі болып табылады. Сәйкесінше БУ шифрында ілмекке түсетін мүмкін жүтеме мен шартты бұрғылау тереңдігі көрсетіледі (мысалға, БУ 1600/100 ЭУ).
Маңызды ерекшелінетін белгілер қатарына күштік жетегінің типі жатады: Д-дизелді, ДГ-гидравликалық дизель, ДЭР-электрлі-дизель реттегіш, Э- электрлі ауыспалы ток, ЭП-электрлі тұрақты ток. Сонымен бірге монтаждауға қабілеттілігі көрсетіледі – У-(универсаль) әмбебап.
БУ-2500 ДГУ және БУ-2500-ЭУ негізгі және көмкші жабдықтары шынжыр табанды тележкалы ауыр жүк тасмалдағыштарға монтаждалынады. Мұнаралы блокта мұнара, бұрғылау шығыры, ротор, АКБ-3м кілті, көмекші шығыр, консульді-бұрылу кілтінің басқару пулті орналасады.
3.Бұрғылау сорабын таңдау.
Бұрғы сораптары ұңғыға қысым мен жуу сұйығын айдау үшін қолданылады. Бұрғылау жұмыстарында тек горизонтал, жетекті, поршенді сораптар қолданылады.
Бұрылау сораптарына қойылатын негізгі талаптар:
сораптың берілісі ұңғыны тиімді жуумен қамтамасыз ететіндей шекте реттелген болуы керек;
сораптың қуаты ұңғыны және түпкі гидравликалық қозғалтқыштың жетегін жууға жеткілікті болуы керек;
жуу сұйығының сораптан шығу жылдамдығы бұрғылауда қиындықтар тудыратын, қосымша энергетикалық шығындар мен қажу салдарынан бұзылатын инерционды күштер мен қысым бүлкілін жою үшін тепе-теңдікті ұстауы керек;
сораптар құрамында абразивті майлары бар тоттануға бейім әр түрлі тығыздықтағы жуу ерітінділерімен жұмыс істеуге жабдықталған болуы керек;
жуу ерітіндісімен жанасатын тораптары мен бөлшектерінің ұзақмерзімділігі жеткілікті және істен шыққан жағдайда оңай және тез ауыстыруға жабдықталған болуы керек;
ірі габаритті тораптары мен бөлшектері жөндеу және техникалық қызмет көрсету кезінде сенімді орналастарумен жабдықталған болуы керек;
жетекті бөлігінің тораптары мен бөлшектері жуу ерітіндісінен қорғалған болуы және тексеру мен техникалық қызмет көрсетуге қолайлы болуы керек;
сораптар жинақты түрде тасмалдауға жабдықталған болуы керек;
сорап конструкциясы сорапты агрегаттың қозғалтқышының оң және сол жағына орналасу мүмкіндігі болуы керек;
сораптардың сенімділігі мен ұзақмерзімділігі олардың экономиялығы мен пайдалану қауіпсіздігімен сәйкес болуы керек.