- •18 Філасофія і яе сутнасць
- •Эвалюцыя філасофіі.
- •Узаемаадносіны філасофіі і прыватных навук.
- •Матэрыялізм і ідэалізм.
- •Мілецкая ( іянійская ) філасофія.
- •Элейская філасофія.
- •Сутнасць гомеамерый і праблемы пазнання.
- •Філасофія зянона(490--420)
- •.Філасофія сафістаў.
- •Філасофія сакрата(466--399 да н. Э.)
- •Філасофія платона ( 427 -- 347г.Д.Н.Э.)
- •Вучэнне Платона аб душы.Працэс пазнання.
- •Разуменне дзяржавы ў Платона.
- •Філасофія арыстоцеля.
- •Адноснасць формы і матэрыі. Родавыя і відавыя формы.
- •Логіка Арыстоцеля.
- •Характарыстыка атамаў.
- •Пытанні гнасіялогіі ў філасофіі атамістаў.
- •Якасць атамаў; тлумачэнне выпадковасці і заканамернасці.
Якасць атамаў; тлумачэнне выпадковасці і заканамернасці.
Атамы не маюць колеру, смаку, паху, але гэтыя без'якасныя атамы здольны ствараць ўсе якасці прадметаў. Так як існуе вялікая колькасць атамаў і іх камбінацый, то існуе і бясконцае мноства якасцей, якія ўласцівы прадмету. Напрыклад, якасць цяпла ў прадметах ствараецца шарападобнымі і рухлівымі атамамі; чорны колер узнікае ад шаргаватых і няроўных атамаў; белы колер, наадварот, творыцца гладкімі атамамі; гук--гэта спрасаванне атамаў; колеравасць--гэта гушчыня атамаў; гарката выклікаецца малымі, гладкімі і круглымі атамамі, паверхня якіх мае зазубрыны.
Дэмакрыт цалкам адмаўляў выпадковасць ў Сусвеце, прыродзе і чалавеку, чым і прызнаваў прадвызначанасць лёсу, жыцця і смерці чалавека на падставе таго, што атамы рухаюцца толькі па дакладна--вызначаных арбітах. Прадвызначанасць і жорсткая зададзенасць руху атамаў закладвала асновы для ўзнікнення філасофскага паняцця дэтэрмінізм(прычынная абумоўленасць), які адмаўляе ў прынцыпе сам факт выпадковасці. Пры такой катэгарычнасці ўзнікалі пэўныя складанасці, калі атамісты разважалі пра узнікненне новага і ці ўвогулле яно ёсць.
У адрозненні ад Дэмакрыта Эпікур прызнаваў выпадковасць зыходзячы з таго, што існуе траякі рух атамаў: падзенне атамаў па прамой лініі; адхіленне атамаў ад прамой лініі; рух у выніку сутыкненне атамаў. У той час , як Дэмакрыт надзяляў атамы толькі характарыстыкамі формы, парадку і палажэння, Эпікур прызнаваў у іх і розную вагавую цяжкасць. Менавіта яна і дазваляе атамам час ад часу адхіляцца і змяшчацца з зададзеных арбітаў руху. А гэта рабіла магчымым прызнання выпадковасці, як прычыны для ўзнікнення новага, як неабавязковага паўтору ранейшага, як ўзнікненне індывідуальных прадметаў.