- •III. Приголосні. Сполучення приголосних
- •Сполучення приголосних
- •IV. Поділ на склади
- •Поділ на склади відбувається:
- •V. Наголос
- •Довгота I короткiсть складу
- •I. Правила довготи (Наголос на другому складi від кiнця слова)
- •II. Modus (Спосіб) :
- •IV. Numěrus (Число) :
- •V. Persōna (Особа) :
- •III. Основи й основні форми дієслова
- •Imperatīvus futūri від дієслова esse:
- •2. Numěrus (число)
- •Зразок відмінювання іменників і відміни
- •Зразки відмінювання іменників іі відміни
- •5.Порядок слів у латинському простому реченні
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Зразок відмінювання дієслів в Imperfectum indicatīvi actīvi
- •Зразок відмінювання дієслів у Futūrum I indicatīvi actīvi
- •Відмінювання дієслова esse (бути)
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Зразок відмінювання іменників голосного типу ііі відміни:
- •Зразок відмінювання іменників мішаного типу ііі відміни:
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Зразок відмінювання прикметників ііі відміни
- •Суплетивні ступені порівняння
- •Описові ступені порівняння
- •Неповні ступені порівняння
- •IV. Синтаксис відмінків при ступенях порівняння прикметників
- •Genetivus partitīvus (Родовий частковий)
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Зразок відмінювання дієслів у Perfectum indicatīvi actīvi
- •Зразок відмінювання дієслів у Futurum II indicatīvi actīvi
- •Слова до тексту
- •I. Узгодьте прикметники з іменниками в роді, числі й відмінку. Перекладіть словосполучення, що утворилось.
- •Iі. Визначте відмінкові форми словосполучень, перекладіть на рідну мову.
- •V. Перекладіть на рідну мову.
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Зразок відмінювання іменників V відміни
- •Слова до тексту
- •Іменні ознаки герундія:
- •Дієслівні ознаки герундія:
- •4. Інфінітиви
- •Слова до тексту:
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •(Орудний незалежний, або самостійний)
- •Зведена таблиця відмінкових закінчень
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Зразок відмінювання дієслів і-IV дієвідмін у praesens coniunctīvi actīvi:
- •Зразок відмінювання дієслів і-IV дієвідмін у praesens coniunctīvi passīvi:
- •Imperfectum coniunctīvi actīvi et passīvi (Минулий час недоконаного виду умовного способу активного та пасивного стану)
- •Зразок відмінювання дієслів I-IV дієвідмін в іmperfectum coniunctīvi actīvi:
- •Зразок відмінювання дієслів і-IV дієвідмін у іmperfectum coniunctīvi passīvi:
- •Рerfectum coniunctīvi actīvi et passīvi (Минулий час доконаного виду умовного способу активного та пасивного стану)
- •Зразок відмінювання дієслів і–іv дієвідмін у perfectum coniunctīvi actīvi:
- •Зразок відмінювання дієслів і–іv дієвідмін у perfectum coniunctīvi passīvi:
- •Рlusquamperfectum coniunctīvi actīvi et passīvi (Давноминулий час умовного способу активного та пасивного стану)
- •Зразок відмінювання дієслів і–іv дієвідмін у plusquamperfectum coniunctīvi actīvi:
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Слова до тексту
- •Складнопідрядні речення, що вводяться сполучником ut (ne) Складнопідрядні речення з підрядними мети (ut (ne) fināle)
- •Складнопідрядні речення з підрядними додатковими (ut (ne) obiectīvum)
- •Складнопідрядні речення з підрядними наслідковими (консекутивними)
- •Складнопідрядні речення з підрядними пояснювальними (ut (quod) explicatīvum)
- •Складнопідрядні речення, що вводяться сполучником cum
- •Підрядні речення часу
- •Підрядні речення з сполучником cum concessīvum (допустове)
- •Підрядні речення з сполучником cum adversatīvum (протиставне)
- •Слова до тексту
Зразок відмінювання дієслів і–іv дієвідмін у perfectum coniunctīvi passīvi:
|
І |
ІІ |
ІІІ |
IV |
Singulāris |
||||
1. |
laudātus, a, um sim |
doctus, a, um sim |
scriptus, a, um sim |
munītus, a, um sim |
2. |
laudātus, a, um sis |
doctus, a, um sis |
scriptus, a, um sis |
munītus, a, um sis |
3. |
laudātus, a, um sit |
doctus, a, um sit |
scriptus, a, um sit |
munītus, a, um sit |
Plurālis |
||||
1. |
laudāti, ae, a simus |
docti, ae, a simus |
scripti, ae, a simus |
munīti, ae, a simus |
2. |
laudāti, ae, a sitis |
docti, ae, a sitis |
scripti, ae, a sitis |
munīti, ae, a sitis |
3. |
laudāti, ae, a sint |
docti, ae, a sint |
scripti, ae, a sint |
munīti, ae, a sint |
Допоміжне дієслово sum, fui, esse (бути) у perfectum coniunctīvi:
Особа |
Singulāris |
Plurālis |
1. |
fu-ĕri-m |
fu-erĭ-mus |
2. |
fu-ĕri-s |
fu-erĭ-tis |
3. |
fu-ĕri-t |
fu-ĕri-nt |
Рlusquamperfectum coniunctīvi actīvi et passīvi (Давноминулий час умовного способу активного та пасивного стану)
Plusquamperfectum coniunctīvi actīvi утворюється додаванням до основи перфекта суфікса -issē- і особових закінчень активного стану (-m, -s, -t, -mus, -tis, -nt).
Зразок відмінювання дієслів і–іv дієвідмін у plusquamperfectum coniunctīvi actīvi:
Особа |
І |
ІІ |
ІІІ |
IV |
Singulāris |
||||
1. |
laudav-isse-m |
docu-isse-m |
scrips-isse-m |
muniv-isse-m |
2. |
laudav-isse-s |
docu-isse-s |
scrips -isse-s |
muniv-isse-s |
3. |
laudāv-isse-t |
docu-isse-t |
scrips -isse-t |
muniv-isse-t |
Plurālis |
||||
1. |
laudav-issē-mus |
docu-issē-mus |
scrips-issē-mus |
muniv-issē-mus |
2. |
laudav-issē-tis |
docu-issē-tis |
scrips-issē-tis |
muniv-issē-tis |
3. |
laudav-isse-nt |
docu-isse-nt |
scrips-isse-nt |
muniv-isse-nt |
Plusquamperfectum coniunctīvi passīvi складається з двох частин: дієприкметника минулого часу доконаного виду пасивного стану (рarticipium perfecti passīvi) основного дієслова і допоміжного дієслова sum, fui, esse – «бути» в іmperfectum coniunctīvi.
Зразок відмінювання дієслів І-ІV дієвідмін у plusquamperfectum coniunctīvi passīvi:
Особа |
І |
ІІ |
ІІІ |
IV |
Singulāris |
||||
1. |
laudātus, a, um essem |
doctus, a, um essem |
scriptus, a, um essem |
munītus, a, um essem |
2. |
laudātus, a, um esses |
doctus, a, um esses |
scriptus, a, um esses |
munītus, a, um esses |
3. |
laudātus, a, um esset |
doctus, a, um esset |
scriptus, a, um esset |
munītus, a, um esset |
Plurālis |
||||
1. |
laudāti, ae, a essēmus |
docti, ae, a essēmus |
scripti, ae, a essēmus |
munīti, ae, a essēmus |
2. |
laudāti, ae, a essētis |
docti, ae, a essētis |
scripti, ae, a essētis |
munīti, ae, a essētis |
3. |
laudāti, ae, a essent |
docti, ae, a essent |
scripti, ae, a essent |
munīti, ae, a essent |
Допоміжне дієслово sum, fui, esse (бути) у plusquamperfectum coniunctīvi:
Особа |
Singulāris |
Plurālis |
1. |
fu-isse-m |
fu-issē-mus |
2. |
fu-isse-s |
fu-issē-tis |
3. |
fu-isse-t |
fu-isse-nt |
Вправи
1. Провідміняйте в усіх часах кон’юнктива активного і пасивного стану:
suadeo, suasi, suasum, ēre – радити, пропонувати;
conscendo, scendi, scensum, ĕre – піднятися, зійти;
migro, āvi, ātum, āre – переходити, переїжджати;
sentio, sensi, sensum, īre – думати, відчувати.
II. Визначіть граматичні форми дієслова: audīmus, audiāmus, audiebātis, audiretis, audīris, audireris, audivi, audivĕrim, audivissent, audivĕrant, audītus sit, audītus est, audīta eras, audīta esses.
ІІІ. Визначіть часові форми дієслів:
florent, floreant; cedit, cedĕret; vincebātur, vincerētur; concordēmus, concordavissēmus; noscis, noscas; retinuĕrant, retinuĕrint.
IV. Виділіть суфікси кон’юнктива:
optet, canas, opservarētis, valērent, adhibeātur, comparaverĭtis, occupavisses, caverēmus, excĭtet, monuisset, putavĕrim.
III. Перекладіть на рідну мову:
De Theseo
Aegeus, rex Atheniensium, filium Minōis, qui in insŭla Creta regnābat, necāvit. Cura hic mortem filii comperisset, cum multis navibus ad ora Attĭcae venit et Athēnas expugnavit. Ut filii mortem vindicāret, Atheniensibus imperavit, ut certis temporis spatiis certum numerum adulescentium et virgĭnum in Cretam navibus portārent. Ilii Minotauro, bestiae saevissimae, in cibi loco praebebantur; Minotaurus autem in labyrintho, opĕre illo mirabĭli Daedăli artifĭcis, custodiebātur, ex quo nemo exĭtum reperīre potĕrat.
Theseus, Aegei filius, qui in Peloponnēso educātus erat, cura in patriam venisset et de calamitate gravi audivisset, patrem orāvit, ut socius esset miserorum homĭnum, qui eo tempore in Cretam navigare debēbant. «Ego, pater», inquit, «beluam illam necābo et hanc poenam turpem finiam». Pater filio oranti obsecūtus est. Theseus, cum in Cretam venisset, cum comitĭbus in labyrinthum pervēnit et post pugnam acerrĭmam Minotaurum occīdit. Tum auxilio Ariadnae, filiae Minois, quae misericordia adulescentis mota erat, redĭtum e labyrinthi erroribus reppĕrit et cura comitĭbus in patriam revertit. Sed patri adventu suo mortem paravit. Ille enim filio imperavĕrat, ut, si conservatus esset, color velorum in redĭtu albus esset. Theseus autem verba patris memoria non retinuĕrat et vela nigra, quae erant calamitatis signum, non mutavĕrat. Aegeus, qui ad litus maris in saxo sedens filii adventum exspectābat, cum vela nigra vidisset, in mare se praecipitavit, quod ex eo tempore Aegaeum est appellatum.