50. Өкпені жасанды үрлеу техникасын келтіріңіз.

Өкпені жасанды тыныс алдыру: Алдымен зардап шегушіні қатты жерге жатқызып, басын артқа қарай шалқайтып, егінің астынғы жағын алға қарай жылжытып, науқастың аузын ашу керек. Содан соң салфеткаға оралған саусақпен науқастың ауыз-қуысын тазалау қажет: құсықтан, қаннан, құмнан, жасанды тістен. Тілін шығарып туйреуішпен бекітіледі. Алғашқы көмек кезіндегі жасанды тыныс алдыру. Ол екі әдіспен жүргізіледі: «ауызға-ауыз», «ауыздан-мұрынға».

«Ауыздан-ауызға» дем жіберу үшін, дем беруші бір қолымен маңдайынан басып, науқастың басын артқа шалқайтады да терең дем алып науқастын мұрнын қысып, аузына дем жібереді, содан кейін зардап шегушінің шамалы ауа шығаруына мүмкіндік береді. Дем жібергенде көкірек қуысы 4-5 см көтерілуі керек. Егер ауа өткізетін түтікшелер болса, солар арқылы да дем жіберуге болады. Сондай-ақ арнайы резенкеден немесе пластмассадан жасалған Амбу қапшықтарын қолдануға болады. Егер де реанимацияны бір құтқарушы жүргізсе, онда кеудені 15 рет басқанда өкпеге 2 рет ауа үрлейді.

«Ауыздан-мұрынға» әдіс кезінде зардап шегушінің жағы қарысып немесе жарақаттанған кезде, аузының шырышты қабығы күйікке шалдыққанда қолданылады. Бұл әдіспен жасанды демалуды жүргізу үшін құтқарушы бір қолымен маңдайынан басып зардап шегушінің басын артқа шалқайтады, мұрын қуысын тазалайды, екінші қолымен жақты жоғары көтеріп ауызды жабады. Мұрынға салфетка немесе қол орамал төсеп, ауа үрлейді. Тынысқа ауа беру жиілігі минутына 16-18 рет.

Балаларға жасанды тыныс алдыру кезінде ерінмен ауыз бен мұрынды қатар қамтиды, ауаны азырақ үрлейді, ересектерге қарағанда жиі, баланың жасына қарай. Басқа қолданылатын әдістер Сильвестр, Шефер әдістері.

51. Тж кезінде іздестіру-құтқару жұмыстары жүргізілуін сипаттаңыз.

Зардап шеккендерге берілетін көмектің негізгі мәні оның тезділігінде және жасалған іс-әрекеттердің тиімділігінде.

Құтқару жұмыстарға төмендегілер жатады:

• көмекке келер күштердің жүрер жолдарын барлау;

• жолдағы немес апат орындағы өрттің жайылынуына жол бермеу;

• апат болған жердегі баспаналардағы адамдарға көмекке бару, оларға ауа баратын жолдар іздеу;

• құлаған үйлер астындағы қалған адамдарды іздестіру;

• оларды шығару;

• зардап шеккендерге дәрігерлік көмек көрсету, ауруханаларға аттандыру;

• халықты химиялық және радиацияланған аудандардан, су басқан аудандардан көшіру;

• адамдарды, олардың киімдерін санитарлық тазартудан өткізу;

• территорияны, құрылыстарды, транспортты басқа техниканы химиялық улы заттардан, радиациядан тазарту.

Құтқару жумыстары, адамдарды құтқарып алуымен тікелей байланысты, оған мыналар кіреді:

• басылып не қамалып қалған орындарда зардап шеккендерді іздеу;

• зардап шеккендерді шығарып алу (оларға жету жолдарын жасау);

• зардап шеккендерге алғашқы медициналық жәрдем көрсету;

• зардап шеккендерді апат болған жерден көшіру мыналарды қамтиды;

• өрт сөндіру ;

• коммуналды-энергетикалық және техникалық желілердегі апаттарды жою;

• тосқауылдарға кіру жолдарын жасау;

• осал құрылыстарды күшейту.