Ұсынылатын әдебиеттер

1.Экскурсоведение. Емельянов Б.В. //М.: Советский спорт, 2004//

2.Основы экскурсоведения. Дьякова Р.А., Емельянов Б.В., Пасечный П.С. //М.: Просвещение, 1985//

3.Экскурсионное дело. Долженко Г.П. //М. – Р-н-Д: Издательский центр «МарТ», 2006//

4.Туризм как объект управления. Квартальнов В.А., Зорин И.В.

//М.: Финансы и статистика, 2004/

5. Экскурсоведение. Савина Н.В., Горбынева З.М. //Минск: БГЭУ, 2004/

6.Экскурсионная работа. Сичинаева В.А. //М.: Просвещение, 1981//

Тақырып 2: Ресейде экскурсиялық жұмыстың қалыптасуы

XIX ғасырдағы саяхатшылардың ашылымдары жақсы дамыған. Тарихта маңызды үлкен экспедицияға орыс әскері жер шарылық саясатын енгізуге болады. Ол И.Ф. Крузенштерн жэне Ю.Ф. Лисенскийдің басқаруымен өтеді (1803-1806ж).

Саяхат Санкт - Петербургтан басталды. Ол бір күннен кейін "Надежда" жэне "Нева" кемелер Копенгагенге жетті, Атлантика болды. 1803 ж. қараша айында орыс үлттык тарихи флотында бірінші рет олардың кемелері экваторды кесіп өтті. 1804 ж. ақпан айында кеме флотилиясы Тынық мүхитына шықты. Ауа райы бүзылып, кемелер бір - бірін жоғалтады. Ю.Ф. Лисенский осы жағдайда келісім бойынша Пасха аралында күтеді. Бірақ И.Ф. Крузенштерн тезірек жүктерді Камчаткаға апарып, Жапонияға баруға асығады. Лисенскийдің кемесі кемесі "Надежда" бірнеше күн Пасха аралында тосады.Кейін екі кеме Карниз аралында кездеседі. Осында Крузенштерн картаға маңызды қүрастырулар мен қосымша енгізулер енгізеді. Ол Вашингтон аралдары бірнеше рет талай теңіз жүзішулермен ашылғаның түсінеді. Жапония жағалауында апатқа "Надежда" келтіреді әрен аман қалған кеме Нагасакиде тоқталады.

Рязановтың елшілік қызметі еш нәтиже берген жоқ. Осы кезде Жапония шетелдерге жабық ел болды. Үкімет басындағы адамдар Ресеймен дипломатиялық қарым - қатынасқа мүлде қарсы болды. Бір жүмадан кейін Нагасаки қаласынан кетуге мэжбүр болды. Жапондықтардың қарсылықтарына қарамай "Надежда" кемесі батыс жағалауымен жүзіп өтті. Алдын ала суреттер жасалып Ламерус жасаған қателіктерді түзетті. Әлі су астынан шықпаған төрт арал ашылды. Оларды қауіпсіздігіне қарап оларды "Каменные ловушки" деп аталып кетті.

Ю.Ф. Лисянский тағы бір жаңа рекорд жасады 142 күнде тоқтаусыз Оңтүстік Қытайдан Англияға жетті. 1806 жылы шілдесінде "Нева" якорын Ресейде тастады. Екі жүмадан кейін "Надежда" да таяп қалды. Тарихи жер жер шарын айналу тоқтады. Антарктиданың ашылуы ресей теңізжүзушілермен тікелей байланысты. 1818 ж - 1821 жылдарындағы екінші дүниежүзілік саяхатыида "Восток" жэне "Мирный" кемелерінде Беленсгаузен мен Лазаревтің бастауымен басталды.

Беленсгаузен мен Лазаревтің экспедициясы 1820 жылы 16 қаңтар Антарктиданы зерттеуі басталды. Беленсгаузен Антарктиданы "Мұзды материк" деп атады. Екі рет келсе де Антарктиданы эр түрлі багытпен айналып шықты. Аннтарктидагы Сидней айлагында кездесті. Сиднейден экспедиция Тынық мұхитқа аттанды. Ашылмаған архипелагтарды ашты. Олар Ресей жэне Әскери мемлекет есімімен аталды. 1820 жылы күзде флотилия Сиднейге тагы да аттанды. Сол жерден тагы да Антарктидага бет бүрды. Бірақ енді Батыс жарты шарга екі жыл ішінде 50 миль жүзіп экспедиция кронедатқа оралды. Экспедиция нэтижесінде географиялық, гидрографиялық жэне климаттық зерттеулер жасады. Олар көптеген ботаникалық, зоологиялық жэне этнографиялық комплекциялар әкелді.

Экспедиция нэтижесі Беленсгаузен екі мәрте Оңтүстік Мүзды мүхиты жэі.'г дүние жүзі 1819 -- 1820 жылдары "Восток" жэне "Мирный" кемелерінде жүзіп шығуы мәлім.