Тақырып :Макроэкономикалық саясат және оның модельдері

Халықтың әлеуметтік және экономикалық жағдайы алдымен қоғамның әр мүшесінің алатын табыстарының деңгейіне байланысты болады. Табыстар деп адамның тиісті бір мезгілде табатын ақша-қаражатының сомасы айтылады.

Табыстардың негізгі көздеріне жалақы, пайда, дивиденд, паыз, рента, әлеуметтік төлемдер: зейнетақы, жәрдем ақының әр түрлері, сондай-ақ, көлеңкелі экономиканың табыстары жатады.

Халықтардың табыстарының деңгейін анықтау үшін номиналды және нақты табыс көрсеткіштері пайдаланылады.

Номиналды табыс жеке адамдардың бір мезгіл ішінде алатын ақшалары. Ұлттық табыстан міндетті төлемдерді және салықтарды шегеріп тастағаннан кейін қалған табысты қолда бар табыс деп айтады. Нақты табыс деп адамның қолда бар табысына сатып ала алатын тауарлар мен қызмет көрсету саны.

Бірақ та, қоғамдық табыстардың құрылу принциптеріне бір болмағанымен табыстардың теңсіздік шарттары сқталады.

табыс, %

Табыстардың теңсіздік дәрежесін анықтау үшін дүние жүзілік практикада Лоренц қисығы қолданылады (5-сурет).

Көлденең сызығында халық санының пайызын, тік сызықта табыс пайызын белгілейік. Егер халықтың барлық топтарының табысы бірдей болса, онда халықтың 20%-на 20% табыс келеді. Онда ОЕ табыстың абсолюттік теңдігін көрсетеді. Ал үшбұрыш (OEQ) табыстың абсолютті теңсіздігін көрсетеді. Лоренц қисығы АВСДЕ ОЕ сызығынан алыстаған сайын қоғамдағы табыстардың дұрысбөлінбейтінін көрсетеді.

Егер табыстардың шын мәнінде бөлінуі, Лоренц қисығымен анықталса, теңсіздік дәрежесі Джинни коэффициентімен есептелінеді. Джинни коэффициенті ОЕДСВА көлемінің бұрышының OEQ көлеміне қатынасы арқылы анықталады. Джинни коэффициенті неғұрлым үлкен болса, соғұрлым табысты бөлуде теңсіздік жоғары болады.

Табыстарды бөлудегі теңсіздік барлық елдерге тән құбылыс. Сондықтан, осы құбылыстың әлеуметтік салдарын жеңілдету үшін қоғам халықтың кейбір топтарын әлеуметтік қорғау мәселесін шешумен шұғылданады.

Мемлекеттің әлеуметтік қорғау механизіміне жататындар мыналар: тиімді жұмысбастылық жүйесін қамтамасыз ету, күнкөріс минимумының нақты деңгейін ресми анықтау, тұтынушыларды қорғау, табыстардың орнын толтыру, бейімдеу және индекстеу. Сондай-ақ кедей адамдарға қоғамдық тұтыну қорынан әлеуметтік адрестік көмек көрсету. Әлеуметтік шаралар активті және пассивті болады. Әлеуметтік қорғаудың активті формасында жаңа жұмысорындарын ашуды, кадрларды даярлау және қайта даярлау жатады. Пассивті формасына жәрдем ақы және мемлекттің беретін ақшалай қаржыларын жатқызуға болады.

Әлеуметтік қорғаудың негізгі формасы табыстарды индекстеу болып табылады. Ол негізінен бюджет сферасында жұмыс істейтіндердің табыстарының орнын толтыруға бағытталған. Ол үшін тұтыну құндардың индексінен және тұтыну қоржынынан тұратын белгілі жиынтық тауарлар тарифы пайдаланылады. «Тұтыну қоржыны» рационалды және минималды деп бөлінеді. Егер халықтың табысы минималды «қоржынның» құнынан төмен болса, онда ондай адамдар кедейшілік өмір сүрушілер тобына жатқызылады.

Тұтыну қоржыны дегеніміз не? Бұл адамдардың өмір сүруіне қажетті тауарлар мен қызметтердің және басқа да игіліктердің жиынтығын білдіретін ұғым.

Тұтыну қоржынының көлемінің, құрылымын қалай анықтауға болады? Медицина ғылымдарының айтуынша, адам организмінің дұрыс жұмыс істеуі үшін тәулігіне 2344 килокаллорий мөлшерінде күш-қуат қажет. Ал, бұған жету үшін белгілі көлемде тамақ өнімдері қажет. Осы тұтыну қоржынының құнына киім-кешек, рухани қажеттіліктердің құны да кіреді.

Тұтыну қоржынына кіретін тауарларды анықтап, еңбекшілердің табыстары мен шығындарын, тұтыну тауарлары мен қызмет көрсету бағаларының өсуін ескере отырып, республикада халықтың ақшалай табыстары индекстелініп отырады. Индекстеуге материалдық емес өндіріс саласындағылардың табыстары (мұғалім, дәрігер) зейнетақы және тағы да басқа әлеуметтік төлемдер жатады.

Дүние жүзілік практика көрсетіп отырғандай, бюджеттік мекемелерінің қызметкерлерінің табыстары екі индекс негізінде - өндіріс саласындағы жалақының өсу индексі және тұтыну бағалары негізінде индекстелінеді.

Тұтыну қоржыны минималды тұтыну бюджетін есептеу үшін қолданылады.

Минималды тұтыну бюджеті (күнкөріс минимумының мөлшері) жалақының ең аз мөлшерін анықтауға пайдаланылады. Күнкөріс минимумы жанұяның ең аз қажетті материалдық игіліктерінен құрылады.

Күнкөріс минимумының мөлшері халықтың өмір сүру деңгейін анықтайтын көрсеткін.

1$$$ Аталған анықтамалардың қайсысы экономикалық теория пәніне қатысты емес?

А) қажеттіліктерді қанағаттандыру

В) ресурстарды оңтайлы пайдалану

С) шаруашылық субъектілер тәртібі

D) шексіз экономикалық ресурстар

Е) ұлт байлығы

2$$$Фирма мақсаттары және пайданы максимизациялау проблемалары қайда қарастырылады?

А) микроэкономикада

В) макроэкономикада

С) дүниежүзілік экономикада

D) менеджметте

Е) маркетингте

3$$$ Меркантилизм ілімі ұлт байлығының өсуін немен байланыстырған?

А) елге алтынның келуімен

В) елден алтынның шығуымен

С) импорттың өсуімен

D) экспорттың өсуімен

Е) өндірістің өсуімен

4$$ «Табиғи зерттеу және халықтар байлығының себептері» еңбегінің авторы кім?

А) А. Маршалл

В) К. Маркс

С) А. Смит

D) Д. Рикардо

Е) Дж. Кейнс

5$$$ «Жұмысбастылықтың, проценттің және ақшаның жалпы теориясы» еңбегінің авторы кім?

А) Дж. Кейнс

В) Д. Миль

С) К. Маркс

D) Д. Рикардо

Е) А. Маршалл

6$$$ Монетаристтердің қазіргі мектебі қайсы бағытқа жатады?

А) экономикалық теорияның неоклассикалық бағыты

В) экономикалық ой – пікірдің кейнсиандық бағыты

С) экономикалық ой – пікірдің неокейнсиандық бағыты

D) экономикалық ой – пікірдің институционалды – социологиялық бағыты

Е) классикалық экономикалық теорияға

7$$$ Еркін нарықтық қатынастырдың қажеттілігін және экономикаға мемлекеттің араласуын шектеуді қарастырған кімдер?

А) неоклассиктер

В) неокейнсиандықтар

С) кейнсиандықтар

D) институционалистер

Е) классиктер

8$$$ Физиократтар мектебінің атауы қай ресурспен байланысты?

А) материалды ресурстар

В) қаржы ресурстары

С) табиғи ресурстар

D) еңбек ресурстары

Е) интеллектуалды ресурстар

9$$$ Егер ғалым сұраныс пен ұсыныстың тепе - теңдігін салада қарастыратын болса, онда оның талдауы:

А) позитивті

В) нормативті

С) микроэкономикалық

D) макроэкономикалық

Е) А және В жауаптары дұрыс

10$$$ Егер бүкіл ұлттық экономиканың кризисі қарастырылса, онда бұл талдау:

А) позитивті

В) нормативті

С) микроэкономикалық

D) макроэкономикалық

Е) ситуациялық

11$$$ Позитивті экономикалық теория нені қарастырады?

А) бүкіл ұлттық экономиканы

В) жеке шаруашылық субъектілердің тәртібін

С) экономика туралы бағалық ойларды

D) экономикалық шындықты

Е) экономикалық заңдар жүйесі

12$$$ Егер нақты жағдайлар негізінде тұжырымдамалар жасалса, онда берілген тәсіл қалай аталады?

А) талдау

В) жүйелік көзқарас

С) индукция

D) абстракция

Е) дедукция

13$$$ Егер алдымен гипотеза алға қойылып, кейін ол нақты тексерілетін болса, онда берілген тәсіл қалай аталады?

А) талдау

В) жүйелік көзқарас

С) индукция

D) абстракция

Е) дедукция

14$$$ Өндірістің негізгі мақсаты:

А) максимальды пайда табу

В) қажеттіліктерді қанағаттандыру

С) өнім өндіру көлемін арттыру

D) шығындарды көбейту

Е) шығындарды азайту

15$$$ Маркстік экономикалық теория өндірісті қалай сипаттайды?

А) жер, капитал, еңбек

В) қаржылық және өндірістік капитал, еңбек

С) өндірістің заттық және жеке факторлары

D) өндіріс құралдары және адам

Е) С және Д жауаптары дұрыс

16$$$ Экономикалық теориядағы капитал – бұл:

А) қаржы ресурстары

В) қарыздық және қолма – қол ақша құралдары

С) материалды ресурстар

D) инвестициялық ресурстар

Е) өндіріс құралдары

17$$$ Экономикалық теориядағы табиғи ресурстарға қайсысы жатпайды?

А) ауылшаруашылық жерлері

В) пайдалы қазбалар кен орындары

С) минералды шикізат

D) әлемдік мұхит

Е) орман массивтері

18$$$ Экономикалық ресурстардың ортақ қасиеті:

А) шектеулі саны

В) пайдалылық

С) құндылық

D) барлық жауап дұрыс

Е) А және В жауаптары дұрыс

19$$$ Өндірістік мүмкіндіктер қисығындағы әрбір нүкте нені көрсетеді?

А) ресурстар шығындарының әрбір варианттарында екі өнімнің максимальды мүмкін өндіріс көлемі

В) берілген ресурстарда екі өнімнің максимальды мүмкін өндіріс көлемі

С) берілген ресурстарда әрбір өнімдердің максимальды мүмкін өндіріс көлемі

D) берілген ресурстарда екі өнімнің минимальды мүмкін көлемі

Е) берілген ресурстарда әрбір өнімдердің минимальды мүмкін көлемі

20$$$ Өндірістік мүмкіндіктер қисығының ішіндегі нүкте нені сипаттайды?

А) қоғам ресурстары тиімсіз қолданылады

В) берілген тауар өндірісіне ресурстар жеткіліксіз

С) ресурстар рационалды қолданылады

D) ресурстардың біреуі толық көлемде қолданылмайды

Е) қоғам ресурстары азаяды

21$$$ Өндірістік мүмкіндіктер қисығынан тыс орналасқан нүкте нені сипаттайды?

А) қоғам ресурстары тиімсіз қолданылады

В) берілген тауар өндірісіне ресурстар жеткіліксіз

С) ресурстар рационалды қолданылады

D) ресурстардың біреуі толық көлемде қолданылмайды

Е) қоғам ресурстары азаяды

22$$$ Өндірістік мүмкіндіктер қисығы немен сипатталады?

А) ресурстардың шектеулілігі

В) тиімділіктің төмендеуі

С) альтернативті шығындардың болуы

D) тиімділіктің жоғарылауы

Е) ресурстардың көп болуы

23$$$ Егер қолданылатын ресурстар саны ұлғайса, онда өндірістік мүмкіндіктер қисығы өз траекториясын қалай өзгертеді?

А) солға жылжиды

В) оңға жылжиды

С) тік болады

D) көлденең болады

Е) төменге жылжиды

24$$$ Өспелі альтернативті шығындар заңының мәні неде?

А) өндіріс көлемі өскен сайын, шығындар да өседі

В) өндіріс өскен сайын еңбек өнімділігі төмендейді

С) басқа тауарлардың қосымша бірлігін өндіргенде бір тауардың саны қысқарады

D) еңбек өнімділігі көтеріледі

Е) шекті өнім көбейеді

25$$$ Ұдайы өндіріс процесі нені қамтиды?

А) тауарлар және қызметтер өндірісі

В) игіліктерді бөлістіру

С) игіліктермен алмасу

D) игіліктерді тұтыну

Е) барлық варианттар

26$$$ Кеңейтілген ұдайы өндіріс нені қамтымайды?

А) өндірістің өсуі

В) жинақтау нормасының өсуі

С) жинақтау нормасының азаюы

D) тұтынудың ұлғаюы

Е) өндіріс технологиясының жетілуі

27$$$ Өндіріс тиімділігі немен анықталады?

А) еңбек өнімділігі

В) пайда

С) нәтиже және шығындардың қатынасы

D) өндіріс көлемі

Е) тұтыну

28$$$ Өндірістің экономикалық мәнінің басты критерийі:

А) тиімділік

В) пайда

С) өндіріс көлемі

D) сұраныс

Е) ұсыныс

29$$$ Қоғамның экономикалық жүйесі ненің зерттеу объектісі болып табылады?

А) микроэкономика

В) макроэкономика

С) әлемдік экономика

D) кәсіпорын экономикасы

Е) менеджмент

30$$$ Экономикалық жүйенің құрылымы -бұл:

А) жүйе элементтерінің жиынтығы

В) жүйе деңгейлері

С) жүйенің даму стадиялары

D) жүйе элементтерінің арасындағы байланыстар

Е) жүйе элементтерінің модельдері

31$$$ Қоғамның экономикалық жүйесінің элементтері:

А) кәсіпорындар, салалар, салалар топтары, өндіріс сфералары

В) игіліктер өндірісі және қызметтер өндірісі

С) материалды және материалды емес өндіріс

D) өндіргіш күштер және өндірістік қатынастар

Е) ұлттық экономика, экономикалық қатынастар және ұйымдар жүйесі

32$$$ Шаруашылық механизм:

А) экономикалық жүйенің бөлігі

В) экономикалық жүйе

С) субъективті және объективті экономикалық процестерді қамтиды

D) экономикалық жүйеге кірмейді

Е) тек әкімшілік экономикада болады

33$$$ Алғаш рет "экономия" терминін ұсынған ежелгі грек ойшылы?

А) Аристотель

В) Ксенофонт

С) Платон

D) Сократ

Е) Гораций

34$$$ Грек тілінен аударғанда "экономия" термині қандай мағына береді?

А) Үй шаруашылығын жүргізу туралы ғылым

В) Мемлекет шаруашылығын жүргізу туралы ғылым

С) Қоғамды басқару туралы ғылым

D) Экономиканы реттеу туралы ғылым

Е) барлық жауап дұрыс емес

35$$$ "Саяси экономия" терминінің мағынасы:

А) Үй шаруашылығын жүргізу туралы ғылым

В) Мемлекет шаруашылығын жүргізу туралы ғылым

С) Қоғамды басқару туралы ғылым

D) Экономиканы реттеу туралы ғылым

Е) барлық жауап дұрыс емес

36$$$ Экономикалық өсудің бес стадиясы қай теорияда көрсетілген?

А) У.Ростоу

В) Д.Белл

С) В.Зомбарт

D) К.Маркс

Е) Дж.Кейнc

37$$$ "Саяси экономия" терминін алғаш енгізген экономист ғалым?

А) А. Смит

В) Д.Рикардо

С) А.Монкретьен

D) К.Маркс

Е) А.Тюрго

38$$$ А.Монкретьеннің 1615 жылы шыққан мемлекетттік шаруашылықты жүргізу туралы енбегі қалай аталады?

А) "Саяси экономия трактаты"

В) "Халықтар байлығының табиғаты мен себептерін зерттеу"

С) "Капитал"

D) "Салық салу бастамасы"

Е) барлық жауап дұрыс емес

39$$$ Классикалық капитализм шарттарында меншіктің қандай типі алда болады?

А) жеке меншік

В) жеке ұжымдық

С) акционерлік

D) мемлекеттік

Е) алдыңғы қатарлы түрлер жоқ

40$$$ "Меркантилизм" термині аударғанда қандай мағына береді?

А) Экономика

В) Саудагер,купец

С) Қоғам

D) Дін

Е) Кәсіпорын

41$$$ Ел байлығын елге ақшаның келуімен және сыртқы сауданың дамуымен байланыстырған экономикалық ілім?

А) Маржинализм

В) Физиократтар мектебі

С) Институционализм

D) Меркантилизм

Е) Классикалық саяси экономия

42$$$ Мүлікті иелену мүмкіндігін қай сипаттама білдіреді?

А) иелену

В) пайдалану

С) өз құқығында болуы

D) иемдену

Е) беру

43$$$ Мемлекет иелігінен алу дегеніміз не?

А) меншік формасын ауыстыру

В) ұлттандыру

С) мемлекеттен экономикалық процестерді толық басқару функцияларын алып тастау

D) меншік формаларының көп түрлілігіне көшу

Е) жеке меншікке көшу

44$$$ Экономикалық құбылыстардың қайсысы қоғамдық еңбек бөлінісімен байланысты? А) өндірістің пайда болуы

В) пайдалылық

С) экономикалық игіліктер

D) ақша

Е) бірде біреуі байланысты емес

45$$$ Қай теория құнды жалпы пайдалылықпен байланыстырады? А) классикалық

В) маркстік

С) маржиналистік

D) сұраныс және ұсыныс теориясы

Е) Кейнс теориясы

46$$$ Маркстік теориядағы құн – бұл:

А) қоғамдық қажет еңбек шығындары

В) тауар өндірісіне капитал шығындары

С) тауар пайдалылығы

D) барлық өндіріс факторларының шығындары

Е) тауар бағасы

47$$$ Қазіргі ақшалардың пайда болуы немен байланысты?

А) алтынның өз құнын жоғалтумен

В) банк жүйесінің дамуымен

С) қағаз ақшалардың алтынға тез айналуымен

D) заңмен белгіленген курспен

Е) ақшалардың еркін курсымен

48$$$ Қағаз ақшалар қандай формада болады?

А) айналымдық банк билеті

В) айналмайтын қағаз ақшалар

С) несиелік карточкалар

D) депозит

Е) сертификат

49$$$ Несиелік ақшалардың мәні қалай анықталады?

А) құнын сақтау қабілеттілігімен

В) банк есепшотын ашу жеңілдігімен

С) оларды қағаз ақшаға теңестіру мүмкіндігімен

D) олардың құндылығымен

Е) олардың өтімділігімен

50$$$ Еңбекақы төлеу ақшаның қай функциясын орындайды?

А) төлем құралы

В) айналым құралы

С) құн өлшемі

D) жинақ құралы

Е) әлемдік ақшалар

51$$$ Сату, сатып алу кезінде тауарлар мен қызметтерді төлеу ақшаның қай функциясын орындайды?

А) төлем құралы

В) айналым құралы

С) құн өлшемі

D) жинақ құралы

Е) әлемдік ақшалар

52$$$ Вексельдер және банкноталар ақшаның қай функциясының негізінде қалыптасты?

А) құн өлшемі

В) төлем құралы

С) жинақ құралы

D) айналым құралы

Е) әлемдік ақшалар

53$$$ Алтынның демонетизациясы нені білдіреді?

А) ақшаның «бүлінуі»

В) ақшаның тозуы

С) алтынның ақша ролін жоғалтуы

D) алтын монеталарының шығарылуы

Е) алтын монеталық стандарт

54$$$ Айырбастаудың ертедегі кезеңінде ақшаның ролін не орындады?

А) ең пайдалы тауар

В) ең құнды тауар

С) трансакционды шығындарды қысқартатын тауар

D) А және В жауаптары дұрыс

Е) В және С жауаптары дұрыс

55$$$ Айырбас теңдігіне сәйкес:

А) ақшаның құны оның санына тікелей пропорционалды

В) ақшаның құны елде өндірілетін тауарлар құнына кері пропорционалды

С) айналымдағы ақша саны елде өндірілетін тауарлар құнына тікелей пропорционалды

D) ақша құны олардың айналым жылдамдығына тікелей пропорционалды

Е) ақшаның саны ұлттық табысқа тікелей пропорционалды

56$$$ Құнның жеке жұмыс уақытымен шартталуы қай теорияда түсіндіріледі?

А) марксизм

В) маржинализм

С) сұраныс және ұсыныс

D) кейнсиандық

Е) физиократтар

57$$$ Нарық – бұл:

А) тауарлар айырбасы жүретін жер

В) шаруашылықтың орталықтанған механизміне негізделген, сатушылардың және сатып алушылардың әсерлесетін әдісі

С) тауарлы өндіріс және айналым заңдарымен ұйымдастырылған айырбас

D) сатушыларды және сатып алушыларды біріктіретін экономикалық механизм

Е) тауарларды айырбастау әдісі

58$$$ Нарықтың қалыптасу шарттары:

А) өндірістің стихиялы сипаты

В) өндірушілер арасындағы тікелей байланыс

С) қоғамдық еңбек бөлінісі

D) өндіріс құралдарына мемлекеттік меншік болады

Е) орталықтанған жоспарлау болады

59$$$ Нарықтық процестерді экономикалық реттеу қажеттілігін алғаш негіздеген кім?

А) А.Маршалл

В) К.Маркс

С) неоклассиктер

D) маржиналистер

Е) Дж.Кейнс

60$$$ Мемлекеттік реттеу объектілері:

А) салалық нарықтағы бағалар

В) орташа салалық шығындар

С) коммерциялық банктердегі процент

D) айналымдағы ақша саны

Е) тауар нарығындағы тепе – теңдік

61$$$ Мемлекеттің бюджеттік саясатының негізгі құралдары:

А) салықтар

В) дисконттық саясат

С) құнды қағаздар нарығындағы операциялар

D) ақша – несие саясаты

Е) А және С жауаптары дұрыс

62 $$$ Нарықтың қай екі түрі айналым моделіне кіреді?

А) ақша нарығы және ресурстар нарығы

В) ақша нарығы және тауар нарығы

С) нақты және ақша нарығы

D) тауарлар және ресурстар нарығы

Е) ақпарат және еңбек нарығы

63$$$ Нарық инфрақұрылымына не жатады?

А) көлік және байланыс

В) авиакассалар

С) жинақ банктері

D) биржалар

Е) барлық жауап дұрыс

64$$$ Нарықтық экономиканы реттеу бойынша мемлекеттің функциялары қайсысына жатады?

А) тек әлеуметтік проблемаларды шешу

В) монополияға қарсы заңдылықтар шығару

С) бәсекелестікті қорғау

D) инфляцияны және жұмыссыздықты баяулату

Е) С және D жауаптары дұрыс

65$$$ Экономиканы нарықтық ұйымдастыру ұзақ тарихи уақыт бойы қалыптасып келеді, себебі:

А) монополизмге қарсы тұрады

В) кемшіліктері жоқ

С) мемлекет тарапынан реттеледі

D) нарық логикасына бағынады

Е) өзі реттелетін жүйе

66$$$ Аталғандардың қайсысы экономиканы тікелей реттеу элементіне жатады?

А) монополияға қарсы заңдылықты қабылдау

В) есептік саясат

С) салықтық реттеу

D) бюджет саясаты

Е) ақша – несие саясаты

67$$$ Аталғандардың қайсысы экономиканы жанама реттеу элементіне жатады?

А) еңбекақының минимальды деңгейін тағайындау

В) монополияға қарсы заңдылықты қабылдау

С) денсаулыққа зиянды тауарлар өндірісіне тиым салу

D) салықтық реттеу

Е) инфляцияға қарсы саясат

68$$$ Тұтынушылардың, өндірілетін тауардың қосымша бірлігін төмен баға бойынша сатып алу қабілеті нені түсіндіреді?

А) орын басу эффектісі

В) кемитін шекті пайдалылық принципі

С) табыс эффектісі

D) ұсыныс заңы

Е) сұраныс заңы

69$$$ Меркантилизм мектебінің қолдаған негізгі идеясы?

А) Қоғам байлығының негізгі көзі-материалды өндіріс сферасы

В) Қоғам байлығының негізгі көзі - ауыл шаруашылығы

С) Ел байлығы елге ақшаның келуімен және сыртқы сауданың дамуымен байланысты

D) Құн теориясының субъективті жақтарын қарастырған

Е) Барлық жауап дұрыс

70$$$ Өнімге бағаның төмендеуінің себебі не бола алады?

А) бизнеске салықтардың өсуі

В) тұтынушылық шығындардың өсуі

С) ресурстарға бағаның төмендеуі

D) өзара толықтыратын тауарға бағалардың төмендеуі

Е) жоғары бағалардың күтімі

71$$$ Егер екі тауар өзара толықтырылатын болса, онда бірінші тауарғабағаның өсуі:

А) екінші тауарға сұранысты төмендетеді

В) екінші тауарға сұранысты өсіреді

С) екінші тауарға сұраныс көлемін ұлғайтады

D) екінші тауарға сұраныс көлемін төмендетеді

Е) екінші тауардың бағасы өзгеріссіз қалады

72$$$ Нарықтық сұранысқа әсер етпейді:

А) тұтынушылар табысы

В) өзара алмастыратын тауарлар бағасы

С) ресустар бағалары

D) сатып алушылар саны

Е) тұтынушылық талғамдардың өзгеруі

73$$$ Келесі анықтамалардың қайсысы тауардың икемді сұранысының сипаттамасына сәйкес келмейді ?

А) алмастыратын тауарлар саны көп болады

В) сұраныс пайда болатын уақыт аралығы ұзақ болады

С) берілген тауардың бюджеттегі үлесі үлкен болады

D) берілген тауар алғашқы қажеттіліктегі тауар болып табылады

Е) барлық жауап дұрыс емес

74$$$ Маржинализм бағытының өкілдері?

А) Ф.Кенэ, А.Тюрго

В) У.Петти, Д.Рикардо

С) А.Маршалл, А.Пигу

D) Т.Мен, А.Монкретьен

Е) К.Менгер, У.Джевонс

75$$$ Неоклассикалық бағыт өкілдері?

А) Ф.Кенэ, А.Тюрго

В) У.Петти, Д.Рикардо

С) А.Маршалл, А.Пигу

D) Т.Мен, А.Монкретьен

Е) К.Менгер, У.Джевонс

76$$$ Реттелетін экономика теориясын ұсынған, яғни мемлекеттің экономикаға араласуын қолдаған мектеп

А) Кейнс мектебі

В) Маржинализм

С) Марксизм

D) Меркантилизм

Е) Классикалық саяси экономия

77$$$ Қай фактордаң өзгеруі ұсыныс қисығының қозғалысын тудырмайды?

А) ресурстар бағасы

В) салықтар және субсидиялар

С) өнім бағалары

D) нарыққа жаңа фирмалардың шығуы

Е) табиғи құбылыстар

78$$$ Ресурстарға бағалардың өсуі қандай өзгеріс тудырады?

А) сұраныс қисығын жоғары оңға жылжытады

В) сұраныс қисығын төмен солға жылжытады

С) ұсыныс қисығын оңға төмен жылжытады

D) ұсыныс қисығын солға жоғары жылжытады

Е) сұраныс және ұсыныс қисықтары өзгеріссіз болады

79$$$ Экономикалық құбылыстардың мәнді жақтарын көрсететін түсініктер қалай аталады?

А) Экономикалық категориялар

В) Экономикалық заңдар

С) Экономикалық функция

D) Экономикалық әдіс

Е) Барлық жауап дұрыс емес

80$$$ Экономикалық құбылыстардың мәнді жақтарын көрсететін түсініктер қалай аталады?

А) Экономикалық категориялар

В) Экономикалық заңдар

С) Экономикалық функция

D) Экономикалық әдіс

Е) Барлық жауап дұрыс емес

81$$$ Экономикалық құбылыстар арасындағы қайталанатын үздіксіз байланыс:

А) Экономикалық категориялар

В) Экономикалық заңдар

С) Экономикалық функция

D) Экономикалық әдіс

Е) Барлық жауап дұрыс емес

82$$$ Теорияда зерттелген объектілерді практикада қолдану, мемлекеттің экономикалық саясатына негіз жасау экономикалық теорияның қай функциясына жатады?

А) танымдық

В) практикалық

С) болжамдық

D) методологиялық

Е) ғылыми көзқарас

83$$$ Экономикалық теорияның әдістері қандай екі топқа бөлінеді?

А) Орташа және жалпы

В) Орташа және шекті

С) Жалпы және жеке

D) Жеке және орташа

Е) Барлық жауап дұрыс емес

84$$$ Басқа тең шарттарға ұсыныстың өсуі неге әкеледі?

А) бағаның өсуі және көлемнің төмендеуі

В) тепе-теңдік бағаның және көлемнің өсуі

С) бағаның төмендеуі және көлемнің төмендеуі

D) бағаның төмендеуі және көлемнің өсуі

Е) ешқандай жағдайга әкелмейді

85$$$ Шекті пайдалылықтың мәндерінің қай қатары кемитін шекті пайдалылық заңын көрсетеді?

А) 20, 15, 10, 5

В) 2, 3, 4, 5

С) 20, 25, 27, 28

D) 20, 15, 15, 15

Е) 10, 20, 30, 40, 50

86$$$ Пайдалылықтың мәндерінің қай қатары кемитін шекті пайдалылық заңын көрсетеді?

А) 20, 30, 40, 50

В) 20, 45, 75, 110

С) 20, 35, 45, 60

D) 20, 25, 27, 28

Е) 10, 20, 30, 40, 50

87$$$ Кемитін шекті пайдалылық заңы нені білдіреді?

А) шекті пайдалылықтың бағаларға қатынасы барлық тауарлар үшін бірдей

В) сатып алынатын тауарлардың пайдалылығы тұтынушы табысы өскен сайын кеми бареді

С) игіліктің әрбір қосымша бірлігімен әкелінетін пайдалылық, сатып алынатын тауарлар саны өскен сайын кеми береді

D) шығындар өскен сайын тауарлардың пайдалылығы азаяды

Е) шығындар азайған сайын тауарлардың пайдалылығы азаяды

88$$$ Егер тұтынушы бюджеттік сызықпен шектелген жазықтықта жатқан нүкте комбинациясын таңдаса, онда ол:

А) пайдалылықты көбейтеді

В) өз бюджетінен тыс, көп тауар сатып алғысы келгені

С) өз бюджетін толық қолданбайды

D) тұтынушылық тепе-теңдік жағдайында болоды

Е) пайдалылық азайтады

89$$$ Табыс эффектісі қай жағдайда білінеді?

А) адамдар табысы төмендегенде

В) тауардың арзандауы, тұтынушының көп тауар сатып алуына әкеледі

С) адамдар табысы өскен сайын, кейбір тауарларды сатып алу қысқарды

D) адамдар табысы өседі, олар табыстың бір бөлігін жинақтайды

Е) сатып алушылардың табысы көбейеді және олар көп тауар сатып алады

90$$$ Талғаусыздық картасындағы тұтынушылық тепе-теңдік бұл:

А) бюджеттік сызықтың және талғаусыздық қисығының қиылысуы

В) талғаусыздық қисықтарының ішінде ең жоғарғысындағы әрбір нүкте

С) бюджеттік сызық оған жанама толғаусыздық қисығы тең болатын нүкте

D) бюджеттік сызықта орналасқан әрбір нүкте

Е) бюджеттік сызықпен шектелген кеңістіктегі әрбір нүкте

91$$$ Ресурсқа сұраныс неден тәуелді?

А) өзара толықтыратын тауарлардың бағалары

В) берілген ресурс көмегімен өндірілетін өнім бағасынан

С) берілген ресурс бағасынан

D) өзара алмастырушы тауар бағасынан

Е) ешбір жағдайдан тәуелді емес

92$$$ Экономиканы түгел зерттеу - бұл:

А) Микроэкономика

В) Макроэкономика

С) Менеджмент

D) Маркетинг

Е) Инновация

93$$$ Бәсекелік нарықтардағы еңбекақы төлеудегі айырмашылықтар немен түсіндіріледі?

А) еңбек ресуртарының шектеулілігімен

В) ақпараттың толықсыздығымен

С) еңбек сапасы мен шарттары арасындағы айырмашылық

D) барлық аталғандар

Е) ақпарат толық емес

94$$$ Нарықты проценттік ставка:

А) инфляцияға байланысты, ақшалай сипаттағы проценттік ставка

В) инфляция процентіне азайтылған номиналды проценттік ставка

С) салымдар бойынша проценттік ставка

D) несиелер бойынша проценттік ставка

Е) А және В жауаптары дұрыс

95$$$ Адамдардың пайдасы бар белгілі бір заттарды сатып алу қажеттілігі және мүмкіндігі- бұл:

А) Игілік

В) Қажеттілік

С) Өндіріс

D) Ресурс

Е) Нарық

96$$$ Әрбір елде тарихи түрде қалыптасқан, заңмен реттелетін ақша айналымын ұйымдастыру формасы:

А) Ақша массасы

В) Ақша агрегаттары

С) Ақша жүйесі

D) Ақша бірлігі

Е) Ақша жүйесінің институттары

97$$$ Экономикалық рента – бұл ...

А) әрбір ресурстың бағасы

В) табиғи ресурстың бағасы

С) ұсынысы қатаң тіркелетін ресурс бағасы

D) сұранысы көп болатын ресурс бағасы

Е) мұндай рента болмайды

98$$$ Жерге ұсыныс өскен кезде:

А) жер рентасы өседі

В) жер ұсынысы өседі

С) жер бағасы төмендейді

D) жер ұсынысы төмендейді

Е) жер рентасы өзгеріссіз қалады

99$$$ Экономикалық проблемаларды шешуге бағытталған, экономикалық саясат механизмдерін жүзеге асыруға бағытталған мемлекеттің қызметі:

А) Экономикалық заң

В) Экономикалық категория

С) Экономикалық саясат

D) Экономикалық жүйе

Е) Экономикалық қажеттілік

100$$$ Жалпы инвестицияға не кірмейді?

А) өндірістік және үй құрылысы

В) тұтыну тауарларына шығындар

С) машиналар мен жабдықтарды жаңарту шығындары

D) механизмдерді эксплуатациялау шығындары

Е) технологияны жетілдіру шығындары

101$$$ Үй шаруашылықтарды, бизнес, мемлекет және сыртқы сауда кіретін модельде, ЖҰӨ ненің қосындысына тең?

А) тұтыну, жалпы инвестициялар, таза экспорт, мемлекеттің сатып алатын тауарлары мен қызметтері

В) тұтыну, таза инвестициялар, таза экспорт, мемлекеттің сатып алатын тауарлары мен қызметтері

С) тұтыну, жалпы инвестициялар, мемлекеттің сатып алатын тауарлары мен қызметтері жалпы экспорт

D) еңбекақы, рента, процент, пайда және амортизация

Е) еңбекақы, амортизация пайда және таза экспорт

102$$$ Инфляция кезінде:

А) номиналды ЖҰӨ нақты ЖҰӨ- мен бірдей қарқанды өседі

В) номиналды ЖҰӨ нақты ЖҰӨ- ге қарағанда тез өседі

С) номиналды ЖҰӨ нақты ЖҰӨ- ге қарағанда жай өседі

D) номиналды ЖҰӨ төмендейді

Е) номиналды ЖҰӨ өзгеріссіз қалады

103$$$ Аталғандардың қайсысы ЖҰӨ құрамына кіреді?

А) үй шаруашылығының қызметі

В) көршіден ұсталған машинаны сатып алу

С) брокерден акциялар сатып алу

D) дүкендегі жаңа оқулықтың құны

Е) корпорациядан облигацияларды сатып алу

104$$$ Капиталды тұтынуға аударымдар- бұл:

А) таза инвестициялар

В) таза шетел инвестициялар

С) амортизация

D) тұтыну тауарларын сатып алуға жұмсалмайтын қорлар

Е) өндіріс процесінде қолданылатын шикізат және материалдар құны

105$$$ Егер ұлттық табыстан корпорацияның пайдаға салығын, бөлістірілмеген пайданы және әлеуметтік сақтандыру жарналарын алып тастап, оған таза трансферттік төлемдерді қосатын болсақ, онда алынған сумма-бұл:

А) жеке табыс

В) амортизация

С) ЖҰӨ

D) таза ұлттық өнім

Е) қолда бар табыс

106$$$ Трансферттік төлемдер- бұл:

А) үй шаруашылықтарына төленетін төлемдер

В) жеке адамдарға үкімет беретін төлемдер

С) ұлттық табысқа кірмейтін табыс компоненті

D) корпорация пайдасына кіретін табыс компоненті

Е) фирма пайдасынан бөлінетін ақшалай көмек

107$$$ ЖҰӨ- нің ұлттық есебіндегі «инвестициялар» түсінігі нені қамтиді?

А) мемлекеттік кәсіпорында өндірілген өнім

В) акцияларды сатып алу

С) жыл соңындағы қорлардың өсімі

D) тұтынушының сатып алған, бірақ жыл соңына толық тұтынылмаған тауарлар

Е) облигация сатып алу

108$$$ Бағалар индексі не үшін қолданылады?

А) берілген жылда және алдыңғы жылда өндіріс құрылымының айырмашылықтарын айыру үшін

В) екі әр түрлі кезеңде «тауарлы карзинаның» нарықтық құнындағы айырмашылықтарды айыру үшін

С) екі елдің бағаларының айырмашылықтарын бағалау үшін

D) көтерме және жеке бағалардың айырмашылықтарын бағалау үшін

Е) екі елдің өмір сүру деңгейі арасындағы айырмашылықтарды бағалау

109$$$ Шектеулі ресурстарды тиімді қолдану проблемаларын экономиканың жеке субъектілер (фирма, кәсіпорын)денгейінде қарастыру- бұл:

А) Микроэкономика

В) Макроэкономика

С) Менеджмент

D) Маркетинг

Е) Инновация

110$$$ Меркантилизм мектебінің қолдаған негізгі идеясы?

А) Қоғам байлығының негізгі көзі-материалды өндіріс сферасы

В) Қоғам байлығының негізгі көзі - ауыл шаруашылығы

С) Ел байлығы елге ақшаның келуімен және сыртқы сауданың дамуымен байланысты

D) Құн теориясының субъективті жақтарын қарастырған

Е) Барлық жауап дұрыс

111$$$ Талдау процесінде зерттелген құбылыстардың жеке бөліктерін бір бүтінге біріктіруге негізделетін әдіс қалай аталады?

А) ғылыми абстракция

В) индукция

С) дедукция

D) анализ

Е) синтез

112$$$ Адам қажеттіліктерін қанағаттандыратын заттар қалай аталады?

А) Игіліктер

В) Қажеттіліктер

С) Өндіріс

D) Ресурстар

Е) Нарық

113$$$ Ұлттық табыс,жиынтық сұраныс пен ұсыныс,инфляция, жұмыссыздық, экономикалық өсу мәселелері экономиканың қай саласында қарастырылады?

А) Микроэкономика

В) Макроэкономика

С) Әлемдік экономика

D) Менеджмент

Е) Маркетинг

114$$$ Шаруашылық қызметті екі салаға: экономика және хрематистикаға бөліп қарастырған ойшыл:

А) Аристотель

В) Ксенофонт

С) Платон

D) Сократ

Е) Гораций

115$$$ Қоғам байлығы материалды өндіріс сферасы, яғни өндірістің барлық салалары деп қарастырған бағыт:

А) Меркантилизм

В) Физиократтар мектебі

С) Классикалық саяси экономия

D) Маржинализм

Е) Неоклассикалық бағыт

116$$$ Өндірістің төмендеуі неге байланысты?

А) кәсіпкерлік салықтардың өсуі

В) субсидиялардың қысқаруы

С) ресурстарға бағалардың төмендеуі

D) проценттік ставканың өсуі

Е) барлық аталғандар

117$$$ Жиынтық сұраныс қисығының оңға қарай жылжуы ненің нәтижесі болып табылады ?

А) проценттік ставканың өсуі

В) табысқа салынатын салық ставкаларының төмендеуі

С) ұсынылатын тауар көлемінің ұлғаюы

D) мемлекеттік шығындардың өсуі

Е) B және D жауаптары дұрыс

118$$$ Егер кәсіпкерлікке салықтар өссе, онда

А) жиынтық ұсыныс қысқарады, жиынтық сұраныс өзгермейді

В) жиынтық сұраныс қысқарады, жиынтық ұсыныс өзгермейді

С) жиынтық сұраныс та, жиынтық ұсыныс та қысқарады

D) жиынтық ұсыныс қысқарады, жиынтық сұраныс өседі

Е) жиынтық ұсыныс та, жиынтық сұраныс та өзгермейді

119$$$ Жинақ, айналым құралдарының функциясын орындайтын қолма-қол және қолма-қолсыз формадағы барлық ақшалардың жиынтығы-бұл:

А) ақша массасы

В) ақша бірлігі

С) эмиссиялық жүйе

D) ақша түрлері

Е) баға масштабы

120$$$ М1 ақша агрегаты нені камтиды

А) колма-қол ақшалар және чек салымдары

В) чектік емес жинақ салымдары және шағын жедел салымдар

С) ірі жедел салымдар және шағын жедел салымдар

D) чек салымдары және чектік емес жинақ салымдары

Е) барлық жауап дұрыс емес

121$$$ Тұтынуға шекті бейімділік – бұл ..

А) жиынтық тұтынудың жиынтық табысқа қатынасы

В) табыстың өзгеруінен болған, тұтыну шығындарындағы өзгеріс

С) табыстың берілген денгейінде тұтыну шығындарының көлемінің өзгерісін бейнелейтін қисық

D) тұтыну шығындарының өсімінің қолда бар табыстың өсім бірлігіне қатынасы

Е) шығарылатын өнім бірлігінің шығындар өсіміне қатынасты

122$$$ Нарықтық экономиканың белгілері:

А) жеке меншік

В) адамның жеке мақсаты

С) таңдау еркіндігі

D) бәсекелестік, еркін баға жүйесі

Е) барлық жауап дұрыс

123$$$ Ақша айналымын реттейтін мемлекеттік және мемлекеттік емес мекемелер:

А) ақша массасы

В) ақша бірлігі

С) эмиссиялық жүйе

D) ақша жүйесінің институттары

Е) баға масштабы

124$$$ Нарықтық шаруашылық субьектілері:

А) үй шаруашылықтары, фирмалар, мемлекет

В) үй шаруашылықтары, фирмалар,қоғам

С) үй шаруашылықтары, фирмалар, ресурстар

D) кәсіпорындар, адамдар,қоғам

Е) барлық жауап дұрыс емес

125$$$ Инвестиция көлеміне не әсер етеді?

А) проценттік ставка деңгейі

В) кәсіпкерлердің күтімдері

С) технологиялық өзгерістер деңгейі

D) өндірістік қуаттылықтардың жұмыс жасау деңгейі

Е) барлық аталғандар

126$$$ «Экономикадағы үлкен толқындар» -дың авторы кім?

А) Н.Д.Кондратьев

В) И.Шумпетер

С) К.Маркс

D) Дж.Кейнс

Е) А.Маршалл

127$$$ Экономикадағы құлдырау себебінен жұмысын жоғалтқан адам жұмыссыздықтың қандай категориясына кіреді?

А) фрикциондық жұмыссыздық

В) құрылымдық жұмыссыздық

С) циклдық жұмыссыздық

D) маусымдық жұмыссыздық

Е) жасырын жұмыссыздық

128$$$ Филлипс қисығы жұмыссыздық деңгейі және ... деңгейі арасындағы байланысты бейнелейді:;

А) процент

В) нақты проценттік ставка

С) жиынтық сұраныс

D) инфляция

Е) өмір

129$$$ Төмендегілердің қайсысы экономикалық теорияға қатысты емес?

А) ресурстарды тиімді пайдалану

В) шексіз өндірістік ресурстар

С) тұтынушы қажеттілігін қанағаттандыру

D) игіліктердің сиректілігі

Е) барлық жауап дұрыс емес

130$$$ Ақша функциялары:

А) құн өлшемі

В) айналым құралы

С) жинақ құралы

D) әлемдік ақшалар

Е) барлық жауап дұрыс

131$$$ Экономикалық өсу түрлері:

А) интенсивті

В) экстенсивті

С) аралас

D) барлық жауап дұрыс

Е) дұрыс жауап жоқ

132$$$ Жиынтық сұраныс дегеніміз не?

А) бағалардың әрбір берілген деңгейінде үй шаруашылығы, фирмалар және үкімет сатып алғысы келетін тауарлар мен қызметтер саны

В) нарықта сатылатын тауарлар мен қызметтердің жалпы саны

С) ашық нарықта мемлекеттік құнды қағаздарды сату

D) ашық нарықта мемлекеттік құнды қағаздарды сатып алу

Е) барлық жауап дұрыс емес

133$$$ Қоғамның дамуы мен өмір сүруі үшін қажетті материалдық және рухани игіліктерді өндіру процесі қалай аталады?

А) өндіріс

В) ұдайы өндіріс

С) инфляция

D) кәсіпкерлік

Е) ақша эмиссиясы

134$$$ Нарықта ұсынылатын тауарлар мен қызметтердің жалпы саны, яғни елде өндірілетін ұлттық өнім қалай аталады?

А) жиынтық сұраныс

В) жиынтық ұсыныс

С) сұраныс

D) ұсыныс

Е) барлық жауап дұрыс емес

135$$$ Экономика құрылымының өзгеруінен пайда болатын жұмыссыздық түрі:

А) құрылымдық жұмыссыздық

В) циклдық жұмыссыздық

С) фрикциондық жұмыссыздық

D) маусымдық жұмыссыздық

Е) жасырын жұмыссыздық

136 $$$ АТС = ТС/ Q формуласымен қандай шығындар есептеледі?

А) орташа тұрақты шығындар

В) орташа өзгермелі шығындар

С) орташа жалпы шығындар

D) шекті шығындар

Е) барлық жауап дұрыс емес

137$$$ Экономикалық өсу факторлары:

А) сұраныс факторлары

В) ұсыныс факторлары

С) бөлістіру факторлары

D) технология

Е) барлық жауап дұрыс

138$$$ Экономикалық өсу модельдері:

А) Харрод-Домардың неоклассикалық моделі

В) Кейнсиандық модель

С) Кобб- Дуглас моделі

D) барлық жауап дұрыс

Е) барлық жауап дұрыс емес

139$$$ AVC=VC/Q формуласымен қандай шығындар есептеледі?

А) орташа өзгермелі шығындар

В) орташа тұрақты шығындар

С) шекті шығындар

D) Бухгалтерлік шығындар

Е) барлық жауап дұрыс емес

140$$$ Жеке меншік және бәсекелестік еркіндігіне негізделетін , жеке мүдделерге сүйенетін және мемлекет рөлін шектейтін экономикалық құрылым түрі:

А) дәстүрлі экономика

В) әкімшілік-әміршілдік экономика

С) нарықтық экономика

D) аралас экономика

Е) дұрыс жауап жоқ

141$$$ Ақшаның сатып алу қабілеті дегеніміз не?

А) ақшаның құнсыздануы

В) ақша бірлігіне сатып алуға болатын тауар мен қызмет саны

С) ақша массасының тауар массасынан асып кетуі

D) ақша сұранысын шектеу

Е) барлық жауап дұрыс емес

142$$$ Экономикада бағалардың жалпы деңгейінің көтерілуіне байланысты ақшаның құнсыздану процесі қалай аталады?

А) дефляция

В) стагфляция

С) инфляция

D) инвестиция

Е) барлық жауап дұрыс емес

143$$$ Инфляция түрлері:

А) жылжымалы

В) қарқынды

С) гиперинфляция

D) барлық жауап дұрыс

Е) барлық жауап дұрыс емес

144$$$ Нарықтық экономикалық жүйе және әкімшілік экономикалық жүйе аралас түрдегі қоғам типі:

А) дәстүрлі экономика

В) әкімшіл - әміршіл экономика

С) нарықтық экономика

D) аралас экономика

Е) барлық жауап дұрыс емес

145$$$ АFС=FС / Q формуласымен қандай шығындар есептеледі?

А) орташа өзгермелі шығындар

В) орташа тұрақты шығындар

С) айқын емес шығындар

D) шекті шығындар

Е) барлық жауап дұрыс емес

146$$$ MC=TC/Q формуласымен қандай шығындар есептеледі?

А) орташа тұрақты шығындар

В) орташа өзгермелі шығындар

С) шекті шығындар

D) орташа жалпы шығындар

Е) барлық жауап дұрыс емес

147$$$ Жиынтық сұраныс көлемінің динамикасына әсер ететін бағалық факторлар:

А) байлық эффектісі

В) проценттік ставка эффектісі

С) айырбас курсының эффектісі

D) бағалар деңгейі

Е) барлық жауап дұрыс емес

148$$$ Жиынтық сұраныс көлемінің динамикасына әсер ететін бағалық емес факторлар:

А) тұтыну шығындарындағы өзгеріс

В) инвестициялық шығындардағы өзгеріс

С) мемлекеттік шығындардағы өзгеріс

D) экспорттың таза көлемінің шығындарындағы өзгеріс

Е) барлық жауап дұрыс

149$$$ Тауарлы өндірістің соңғы категориясы:

А) экономикалық ресурстар

В) тауар

С) экономикалық қажеттіліктер

D) экономикалық игіліктер

Е) технология

150$$$ Функционалды қолданылуы бар көптеген нарықтар жиынтығы қалай аталады?

А) нарық жүйесі

В) қор биржасы

С) капитал

D) нарық механизмі

Е) өндіріс факторлары

151$$$ Ұдайы өндіріс процесі нені қамтиды?

А) тауарлар және қызметтер өндірісі

В) игіліктерді бөлістіру

С) игіліктермен алмасу

D) игіліктерді тұтыну

Е) барлық варианттар

152$$$ Нарық функциялары:

А) ақпараттық

В) баға қалыптастыру

С) реттеу, делдалдық

D) бақылау

Е) барлық жауап дұрыс

153$$$ Ақшалардың бір қолдан екінші қолға өту жылдамдығы қалай аталады?

А) ақша құны

В) ақша массасы

С) ақша жүйесі

D) ақша айналымының жылдамдығы

Е) барлық жауап дұрыс емес

154$$$ Баға мен сұраныс көлемі арасындағы кері тәуелділік:

А) ұсыныс заңы

В) сұраныс заңы

С) құн заңы

D) өсім заңы

Е) тұрақтылық заңы

155$$$ Баға масштабы- бұл:

А) Елде бірлік деп алынған ақша өлшемі

В) Ақша бірлігі ретінде елде алынған ақша металлының салмақ үлесі

С) Ақша және құнды қағаздар шығаратын мекеме

D) Ақша айналымын реттейтін мемлекеттік және мемлекеттік емес мекемелер

Е) Жинақ, айналым құралдарының функциясын орындайтын қолма-қол және қолма-қолсыз формадағы барлық ақшалардың жиынтығы

156$$$ Тауарлы өндірістің соңғы нәтижесі,сату, айырбастау, тұтыну үшін өндірілген енбек өнімі:

А) жұмыс

В) енбек

С) өндіріс

D) тауар

Е) нарық

157$$$ Бір тауардың екінші тауарға айырбасталу қасиеті қалай аталады?

А) тұтыну құны

В) айырбастау құны

С) өндіру құны

D) пайдалану құны

Е) барлық жауап дұрыс емес

158$$$ Меншік құқығының қандай түрлері бар?

А) иемдену, пайдалану құқығы

В) басқару құқығы

С) табыс құқығы

D) қауіпсіздік,егемендік құқығы

Е) барлық жауап дұрыс

159$$$ Ресурстардың толық қолданылуы кезіндегі альтернативті варианттарды көрсетіп, әр түрлі тауарлар арасында таңдау жасау қажеттілігін анықтап, экономика проблемасының мәнін ашатын қисық:

А) Сұраныс қисығы

В) Ұсыныс қисығы

С) Өндірістік мүмкіндіктер қисығы

D) Өндірістік функция

Е) Барлық жауап дұрыс емес

160$$$ Тауардың адам қажеттіліктерін қанағаттандыру қасиеті, яғни тауар пайдалылығы:

А) тұтыну құны

В) айырбастау құны

С) өндіру құны

D) пайдалану құны

Е) барлық жауап дұрыс емес

161$$$ Материалды және қаржылық ресурстар: ғимараттар, құрал-жабдықтар, қаржылық құралдар өндіріс факторларының қай тобына жатады?

А) енбек

В) капитал

С) жер

D) кәсіпкерлік

Е) ақпарат

162$$$ Меншік объектілерін иемдену бойынша адамдар арасында туындайтын экономикалық қатынастар -бұл:

А) Өндіріс

В) Нарық

С) Меншік

D) Сұраныс

Е) Ұсыныс

163$$$ Енбек ресурстары, яғни жұмыс күші өндіріс факторларының қай тобына жатады?

А) енбек

В) капитал

С) жер

D) кәсіпкерлік

Е) ақпарат

164$$$ Жеке элементтер арқылы экономикалық процестер мен құбылыстарды жалпылама қарастыру экономикалық теорияның қай әдісіне жатады?

А) Экстраполяция

В) Индукция

С) Дедукция

D) Анализ

Е) Синтез

165$$$ Өндіріс факторлары, шығындар, баға, сұраныс, ұсыныс категориялары экономиканың қай саласында қарастырылады?

А) Микроэкономика

В) Макроэкономика

С) Әлемдік экономика

D) Менеджмент

Е) Маркетинг

166$$$ Не,қалай, кім үшін өндіру керек деген проблема, баға,сұраныс, ұсыныс арқылы шешілетін, өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы экономикалық қатынастар жүйесі қалай аталады?

А) меншік

В) нарық

С) экономикалық жүйе

D) экономикалық заң

Е) экономикалық категория

167$$$ Ақшаның атқаратын қызметтері:

А) құн өлшемі

В) айналым құралы

С) жинақ құралы

D) халықаралық ақшалар

Е) барлық жауап дұрыс

168$$$ Жалпы сипаттамалар негізінде жеке нәтижелер шығару экономикалық теорияның қандай әдісіне жатады?

А) Индукция

В) Дедукция

С) Гипотеза

D) Анализ

Е) Синтез

169$$$ Экономикалық категорияларды зерттеуде шекті өлшемдерді қолданатын экономикалық бағыт:

А) Меркантилизм

В) Физиократтар мектебі

С) Классикалық саяси экономия

D) Маржинализм

Е) Неоклассикалық бағыт

170$$$ Экономикалық процестер мен құбылыстарды жеке құрамдас элементтерге бөліп қарастыру экономикалық теорияның қандай әдісіне жатады?

А) Экстраполяция

В) Индукция

С) Дедукция

D) Анализ

Е) Синтез

171$$$ Өндіріс факторлары кандай топтарға бөлінеді?

А) жер, енбек, капитал, кәсіпкерлік, ақпарат

В) жер, енбек, ақпарат

С) капитал,кәсіпкерлік

D) ақпарат, енбек, жер

Е) барлық жауап дұрыс емес

172$$$ Табиғи ресурстар,мұнай,су ,газ, орман ресурстары өндіріс факторларының қай тобына жатады?

А) енбек

В) капитал

С) жер

D) кәсіпкерлік

Е) ақпарат

173$$$ Ұсыныс көлеміне әсер ететін бағалық емес факторларды атаңыз

А) ресурстар бағасы

В) технология

С) басқа тауарлардың бағасы

D) сатушылар саны

Е) барлық жауап дұрыс

174$$$ Баға 1%- ке өзгергенде сұраныс көлемінің өзгеруін не бейнелейді?

А) айқасқан икемділік

В) табыс бойынша сұраныс икемділігі

С) баға бойынша сұраныс икемділігі

D) ұсыныс икемділігі

Е) барлық жауап дұрыс емес

175$$$ Орташа тұрақты шығындар бұл-:

А) AFC= FC/Q

В) AVC= VC/Q

С) ATC=TC/Q

D) MC= TC/Q

Е) TC=FC+VC

176$$$ Табыстың өзгеруіне байланысты сұраныс көлемінің өзгеруін не бейнелейді?

А) айқасқан икемділік

В) табыс бойынша сұраныс икемділігі

С) баға бойынша сұраныс икемділігі

D) ұсыныс икемділігі

Е) барлық жауап дұрыс емес

177$$$ Ақша айналымының жылдамдығы қай формула бойынша анықталады?

А) M=PY/V

В) Y=MP/V

С) V=PY/M

D) MV=PY

Е) барлық жауап дұрыс емес

178$$$ Ұсыныс заңы қалай бейнеленеді?

А) баға өскен кезде, ұсыныс кемиді

В) баға өскен кезде,ұсыныс өседі

С) баға өскен кезде, ұсыныс өзгеріссіз қалады

D) баға өскен кезде, сұраныс төмендейді

Е) барлық жауап дұрыс емес

179$$$ Сұранысқа әсер ететін бағалық емес факторларды атаңыз:

А) тұтынушылар табысы

В) өзара толықтыратын және алмастыратын тауарлардың бағасы

С) тұтынушылар талғамы

D) тұтынушылар күтімдері

Е) барлық жауап дұрыс

180$$$ Ұсыныс икемділігі-бұл:

А) баға 1%-ке өзгерген кезде, сұраныс көлемінің өзгеруі

В) баға 1%-ке өзгерген кезде, ұсыныс көлемінің өзгеруі

С) Y тауарына баға өзгерген кезде X тауарының көлемінің өзгеруі

D) табыстың өзгеруіне байланысты сұраныс көлемінің өзгеруі

Е) барлық жауап дұрыс емес

181$$$ Экономикалық жүйе типтерін атаңыз:

А) дәстүрлі экономика

В) әкімшілік экономика

С) нарықтық экономика

D) аралас экономика

Е) барлық жауап дұрыс

182$$$ Нарықтық экономика қандай принциптерге негізделеді?

А) жеке меншік

В) таңдау еркіндігі

С) адамдардың жеке мүддесі

D) бәсекелестік

Е) барлық жауап дұрыс

183$$$ Меншіктің қандай түрлері бар?

А) Жеке, мемлекеттік , аралас

В) жеке,аралас

С) мемлекеттік

D) жеке, ұжымдық

Е) барлық жауап дұрыс емес

184$$$ Жекешелендіру процесінің мақсаты:

А) бәсекелік ортаны құру

В) кәсіпорындар тиімділігін көтеру

С) шетел инвесторларын тарту

D) жеке меншікті дамыту

Е) барлық жауап дұрыс

185$$$ Пайда табу мақсатында, жеке, қарыздық және басқа мүлік пен қаржы есебінен жүргізілетін инициативті шаруашылық қызмет бұл:

А) бәсекелестік

В) кәсіпкерлік

С) экономикалық жүйе

D) меншік

Е) нарық

186$$$ Кәсіпкерліктің ұйымдық-құқықтық формаларын атаңыз:

А) толық серіктестік

В) акционерлік қоғам

С) жауапкершілігі шектеулі серіктестік

D) өндірісітік кооператив

Е) барлық жауап дұрыс

187$$$ Өз қызметін жүзеге асыру үшін, қосымша құралдарды тарту мақсатында акциялар шығаруға негізделген кәсіпорын түрі:

А) акционерлік қоғам

В) толық серіктестік

С) жауапкершілігі шектеулі серіктестік

D) өндірісітік кооператив

Е) концерн

188$$$ Акционерлік қоғамның шығаратын құнды қағазы:

А) облигация

В) акция

С) варрант

D) депозит

Е) ордер

189$$$ Акция түрлері:

А) жай және артықшылығы бар акциялар

В) тікелей және жанама акциялар

С) жай және жанама акциялар

D) тікелей және артықшылығы бар акциялар

Е) қосымша және негізгі акциялар

190$$$ Нарықтың пайда болу шарттары:

А) қоғамдық енбек бөлінісі

В) өндіруші еркіндігі

С) таңдау еркіндігі

D) өндірушілердің экономикалық оқшаулануы

Е) барлық жауап дұрыс

191$$$ Нарық құрылымы қандай белгілер бойынша топтастырылады?

А) экономикалық қолданылуы бойынша

В) географиялық орналасуы бойынша

С) бәсекелестікті шектеу дәрежесі бойынша

D) салалар бойынша

Е) барлық жауап дұрыс

192$$$ Нарықтық қатынастар объектілерінің экономикалық қолданылуы бойынша нарықтар қандай түрлерге бөлінеді?

А) тауарлар мен қызметтер нарығы

В) өндіріс факторларының нарығы

С) қаржы нарығы

D) ақпарат нарығы

Е) барлық жауап дұрыс

193$$$ Сұраныс заңы қалай бейнеленеді?

А) баға өскен сайын, сұраныс көлемі азаяды

В) баға өскен сайын, сұраныс көлемі өседі

С) баға өскен сайын, сұраныс көлемі тұрақты болады

D) баға өскен сайын, ұсыныс көлемі өседі

Е) барлық жауап дұрыс емес

194$$$ Y тауарына баға өзгерген кезде X тауарының сұраныс көлемінің өзгеруін не бейнелейді?

А) баға бойынша сұраныс икемділігі

В) табыс бойынша сұраныс икемділігі

С) айқасқан сұраныс икемділігі

D) ұсыныс икемділігі

Е) барлық жауап дұрыс емес

195$$$ Географиялық орналасуы бойынша нарықтар қандай түрлерге бөлінеді?

А) жергілікті нарық

В) аймақтық нарық

С) ұлттық нарық

Е) барлық жауап дұрыс

196$$$ Бәсекелестікті шектеу дәрежесі бойынша нарықтар қандай түрлерге бөлінеді?

А) монополиялық нарық

В) олигополиялық нарық

С) жетілген бәсеке нарығы

D) монополиялық бәсеке нарығы

Е) барлық жауап дұрыс

197$$$ Қосымша пайда табу мақсатында және өндіріс факторларына жетудің ен жақсы шарттары үшін шаруашылық субъектілер арасындағы туындайтын күрес:

А) бәсекелестік

В) нарық

С) табыс

D) қаржы

Е) салық

198$$$ Бәсекелестік формалары:

А) жетілген бәсекелестік

В) монополиялық бәсекелестік

С) таза монополия

D) олигополия

Е) барлық жауап дұрыс

199$$$ Нарықта жалғыз өндіруші болса, онда бұл:

А) монополиялық бәсекелестік

В) таза монополия

С) жетілген бәсекелестік

D) олигополия

Е) барлық жауап дұрыс емес

200$$$ Нарықта 3-5 ірі өндіруші болса, онда бұл:

А) монополиялық бәсекелестік

В) таза монополия

С) жетілген бәсекелестік

D) олигополия

Е) барлық жауап дұрыс емес

201$$$ Монополиялық билікті қысқарту әдістеріне қайсысы жатады?

А) монополияға қарсы саясат

В) экономикалық реттеу

С) мемлекеттік меншікті қалыптастыру

D) барлық жауап дұрыс

Е) барлық жауап дұрыс емес

202$$$ Макроэкономикалық саясатттың негізгі мақсаттарына не жатады?

А) өндірістің жоғары қарқынын қамтамасыз ету

В) жұмысбастылықтың жоғары денгейі, жұмыссыздықты төмендету

С) бағалар тұрақтылығы

D) халықаралық саудада экспорт пен импорттың тепе тендігі

Е) барлық жауап дұрыс

203$$$ Макроэкономикалық саясатттың негізгі құралдарына не жатады?

А) фискальды саясат

В) табыстар мен шығындар саясаты

С) монетарлы саясат

D) сыртқы экономикалық саясат

Е) барлық жауап дұрыс

204$$$ Макроэкономикалық денгейде елдің дамуын сипаттайтын өзара байланысты макроэкономикалық көрсеткіштер жүйесі- бұл:

А) ұлттық табыс

В) ұлттық есептер жүйесі

С) экономикалық жүйе

D) ұлттық өнім

Е) ұлтық шығындар

205$$$ Белгілі бір кезен ішінде ел ішінде өндірілген барлық тауарлар мен қызметтердің нарықтық құны:

А) жалпы ішкі өнім

В) жалпы ұлттық өнім

С) ұлттық табыс

D) таза ұлттық өнім

Е) жеке табыс

206$$$ Белгілі бір кезен ішінде ел азаматтары өндіріген барлық тауарлар мен қызметтердің нарықтық құны:

А) жалпы ішкі өнім

В) жалпы ұлттық өнім

С) ұлттық табыс

D) таза ұлттық өнім

Е) жеке табыс

207$$$ Жалпы ұлттық өнімнен амортизация суммасын алып тастағанда не шығады?

А) жалпы ішкі өнім

В) жалпы ұлттық өнім

С) ұлттық табыс

D) таза ұлттық өнім

Е) жеке табыс

208$$$ Шығындар бойынша ЖҰӨ қандай формула бойынша есептеледі?

А) GNP=C+I+G-NX

В) GNP=C+I+S-NX

С) Y=W+R+I+P

D) GNP=C+K+S-NX

Е) барлық жауап дұрыс емес

209$$$ Табыстар бойынша ЖҰӨ қандай формула бойынша есептеледі?

А) GNP=C+I+G-NX

В) GNP=C+I+S-NX

С) Y=W+R+I+P

D) GNP=C+K+S-NX

Е) барлық жауап дұрыс емес

210$$$ Капитал экономикалық өсудің жалғыз факторы ретінде қай модельде қарастырылады?

А) Харрод Домар моделі

В) Кейнс моделі

С) Кобб Дуглас моделі

D) Шерман моделі

Е) барлық жауап дұрыс емес

211$$$ Экономикалық өсу енбек пен капиталдың жоғары өнімділігінде қамтамасыз етілетіндігі қай модельде қарастырылады?

А) Харрод Домар моделі

В) Кейнс моделі

С) Кобб Дуглас моделі

D) Шерман моделі

Е) барлық жауап дұрыс емес

212$$$ Экономикада қайталанып отыратын жандану және дағдарыс процестерімен сипатталатын, бір экономикалық күйзеліс пен екінші экономикалық күйзеліс арасындағы уақыт- бұл:

А) экономикалық жүйе

В) экономикалық цикл

С) қаржы қатынастары

D) экономикалық өсу

Е) экономикалық модель

213$$$ Экономикадағы экономикалық ауытқуларға әсер ететін сыртқы факторларға қайсылары жатады?

А) халық санының өзгеруі

В) технологиядағы түпкілікті өзгерістер

С) соғыстар

D) саяси жағдайлар

Е) барлық жауап дұрыс

214$$$ Экономикадағы экономикалық ауытқуларға әсер ететін ішкі факторларға қайсылары жатады?

А) тұтыну

В) инвестициялау

С) фискальды саясат

D) монетарлы саясат

Е) барлық жауап дұрыс

215$$$ Экономикалық кризистерді болдырмау және алдын алу, экономикалық белсенділікті реттеу бойынша мемлекеттік шаралар жиынтығы- бұл:

А) кризиске қарсы саясат

В) монополияға қарсы саясат

С) инвестициялық саясат

D) әлеуметтік саясат

Е) қаржылық саясат

216$$$ Жиынтық сұраныс көлеміне әсер ететін бағалық факторлар:

А) байлық эффектісі (Пигу эффектісі)

В) проценттік ставка эффектісі(Кейнс эффектісі)

С) айырбас курсының эффектісі (Манделл -Флеминг эффектісі)

D) барлық жауап дұрыс

Е) барлық жауап дұрыс емес

217$$$ Жиынтық сұраныс көлеміне әсер ететін бағалық емес факторлар:

А) тұтыну шығындарындағы өзгерістер

В) инвестициялық шығындар

С) мемлекеттік шығындардағы өзгерістер

D) таза экспорт шығындары

Е) барлық жауап дұрыс

218$$$ Трансұлттық корпорациялардың пайда болуының негiзгi себептерi:

А) өндiрiс және капитал интернационализациясы

В) қатаң бәсекелестiк

С) пайда алуға ұмтылу

D) А және В жауаптары дұрыс

Е) барлық жауап дұрыс емес

219$$$ Инфляция себептеріне қайсылары жатады?

А) ақша эмиссиясы

В) мемлекеттік бюджет тапшылығы

С) экономиканың шығындық сипаты

D) кәсіпорындар монополиясы

Е) барлық жауап дұрыс

220$$$ Еңбек нарығы бұл - ...

А) мемлекеттiң экономикалық ресурстарды тарату сферасы;

В) товар айналымының сферасы: еңбек, капитал, жер;

С) соңғы өнiмдi сату нарығы;

D) жұмысшылар мен жұмыс берушiлердiң мүделерiнiң сәйкес келуi бойынша қоғамдық қатынастардың жүйесi;

Е) қызмет ететiн шаруашылық заңдарды бұру арқылы пайда табудың экономикалық сферасы;

221$$$ Аталған анықтамалардың қайсысы экономикалық теория пәніне қатысты емес?

А) қажеттіліктерді қанағаттандыру

В) ресурстарды оңтайлы пайдалану

С) шаруашылық субъектілер тәртібі

D) шексіз экономикалық ресурстар

Е) ұлт байлығы

222$$$Фирма мақсаттары және пайданы максимизациялау проблемалары қайда қарастырылады?

А) микроэкономикада

В) макроэкономикада

С) дүниежүзілік экономикада

D) менеджметте

Е) маркетингте

223$$$ Меркантилизм ілімі ұлт байлығының өсуін немен байланыстырған?

А) елге алтынның келуімен

В) елден алтынның шығуымен

С) импорттың өсуімен

D) экспорттың өсуімен

Е) өндірістің өсуімен

224$$ «Табиғи зерттеу және халықтар байлығының себептері» еңбегінің авторы кім?

А) А. Маршалл

В) К. Маркс

С) А. Смит

D) Д. Рикардо

Е) Дж. Кейнс

225$$$ «Жұмысбастылықтың, проценттің және ақшаның жалпы теориясы» еңбегінің авторы кім?

А) Дж. Кейнс

В) Д. Миль

С) К. Маркс

D) Д. Рикардо

Е) А. Маршалл

226$$$ Монетаристтердің қазіргі мектебі қайсы бағытқа жатады?

А) экономикалық теорияның неоклассикалық бағыты

В) экономикалық ой – пікірдің кейнсиандық бағыты

С) экономикалық ой – пікірдің неокейнсиандық бағыты

D) экономикалық ой – пікірдің институционалды – социологиялық бағыты

Е) классикалық экономикалық теорияға

227$$$ Еркін нарықтық қатынастырдың қажеттілігін және экономикаға мемлекеттің араласуын шектеуді қарастырған кімдер?

А) неоклассиктер

В) неокейнсиандықтар

С) кейнсиандықтар

D) институционалистер

Е) классиктер

228$$$ Физиократтар мектебінің атауы қай ресурспен байланысты?

А) материалды ресурстар

В) қаржы ресурстары

С) табиғи ресурстар

D) еңбек ресурстары

Е) интеллектуалды ресурстар

229$$$ Егер ғалым сұраныс пен ұсыныстың тепе - теңдігін салада қарастыратын болса, онда оның талдауы:

А) позитивті

В) нормативті

С) микроэкономикалық

D) макроэкономикалық

Е) А және В жауаптары дұрыс

230$$$ Егер бүкіл ұлттық экономиканың кризисі қарастырылса, онда бұл талдау:

А) позитивті

В) нормативті

С) микроэкономикалық

D) макроэкономикалық

Е) ситуациялық

231$$$ Позитивті экономикалық теория нені қарастырады?

А) бүкіл ұлттық экономиканы

В) жеке шаруашылық субъектілердің тәртібін

С) экономика туралы бағалық ойларды

D) экономикалық шындықты

Е) экономикалық заңдар жүйесі

232$$$ Егер нақты жағдайлар негізінде тұжырымдамалар жасалса, онда берілген тәсіл қалай аталады?

А) талдау

В) жүйелік көзқарас

С) индукция

D) абстракция

Е) дедукция

233$$$ Егер алдымен гипотеза алға қойылып, кейін ол нақты тексерілетін болса, онда берілген тәсіл қалай аталады?

А) талдау

В) жүйелік көзқарас

С) индукция

D) абстракция

Е) дедукция

234$$$ Өндірістің негізгі мақсаты:

А) максимальды пайда табу

В) қажеттіліктерді қанағаттандыру

С) өнім өндіру көлемін арттыру

D) шығындарды көбейту

Е) шығындарды азайту

235$$$ Маркстік экономикалық теория өндірісті қалай сипаттайды?

А) жер, капитал, еңбек

В) қаржылық және өндірістік капитал, еңбек

С) өндірістің заттық және жеке факторлары

D) өндіріс құралдары және адам

Е) С және Д жауаптары дұрыс

236$$$ Экономикалық теориядағы капитал – бұл:

А) қаржы ресурстары

В) қарыздық және қолма – қол ақша құралдары

С) материалды ресурстар

D) инвестициялық ресурстар

Е) өндіріс құралдары

237$$$ Экономикалық теориядағы табиғи ресурстарға қайсысы жатпайды?

А) ауылшаруашылық жерлері

В) пайдалы қазбалар кен орындары

С) минералды шикізат

D) әлемдік мұхит

Е) орман массивтері

238$$$ Экономикалық ресурстардың ортақ қасиеті:

А) шектеулі саны

В) пайдалылық

С) құндылық

D) барлық жауап дұрыс

Е) А және В жауаптары дұрыс

239$$$ Өндірістік мүмкіндіктер қисығындағы әрбір нүкте нені көрсетеді?

А) ресурстар шығындарының әрбір варианттарында екі өнімнің максимальды мүмкін өндіріс көлемі

В) берілген ресурстарда екі өнімнің максимальды мүмкін өндіріс көлемі

С) берілген ресурстарда әрбір өнімдердің максимальды мүмкін өндіріс көлемі

D) берілген ресурстарда екі өнімнің минимальды мүмкін көлемі

Е) берілген ресурстарда әрбір өнімдердің минимальды мүмкін көлемі

240$$$ Өндірістік мүмкіндіктер қисығының ішіндегі нүкте нені сипаттайды?

А) қоғам ресурстары тиімсіз қолданылады

В) берілген тауар өндірісіне ресурстар жеткіліксіз

С) ресурстар рационалды қолданылады

D) ресурстардың біреуі толық көлемде қолданылмайды

Е) қоғам ресурстары азаяды

241$$$ Өндірістік мүмкіндіктер қисығынан тыс орналасқан нүкте нені сипаттайды?

А) қоғам ресурстары тиімсіз қолданылады

В) берілген тауар өндірісіне ресурстар жеткіліксіз

С) ресурстар рационалды қолданылады

D) ресурстардың біреуі толық көлемде қолданылмайды

Е) қоғам ресурстары азаяды

242$$$ Өндірістік мүмкіндіктер қисығы немен сипатталады?

А) ресурстардың шектеулілігі

В) тиімділіктің төмендеуі

С) альтернативті шығындардың болуы

D) тиімділіктің жоғарылауы

Е) ресурстардың көп болуы

243$$$ Егер қолданылатын ресурстар саны ұлғайса, онда өндірістік мүмкіндіктер қисығы өз траекториясын қалай өзгертеді?

А) солға жылжиды

В) оңға жылжиды

С) тік болады

D) көлденең болады

Е) төменге жылжиды

244$$$ Өспелі альтернативті шығындар заңының мәні неде?

А) өндіріс көлемі өскен сайын, шығындар да өседі

В) өндіріс өскен сайын еңбек өнімділігі төмендейді

С) басқа тауарлардың қосымша бірлігін өндіргенде бір тауардың саны қысқарады

D) еңбек өнімділігі көтеріледі

Е) шекті өнім көбейеді

245$$$ Ұдайы өндіріс процесі нені қамтиды?

А) тауарлар және қызметтер өндірісі

В) игіліктерді бөлістіру

С) игіліктермен алмасу

D) игіліктерді тұтыну

Е) барлық варианттар

246$$$ Кеңейтілген ұдайы өндіріс нені қамтымайды?

А) өндірістің өсуі

В) жинақтау нормасының өсуі

С) жинақтау нормасының азаюы

D) тұтынудың ұлғаюы

Е) өндіріс технологиясының жетілуі

247$$$ Өндіріс тиімділігі немен анықталады?

А) еңбек өнімділігі

В) пайда

С) нәтиже және шығындардың қатынасы

D) өндіріс көлемі

Е) тұтыну

248$$$ Өндірістің экономикалық мәнінің басты критерийі:

А) тиімділік

В) пайда

С) өндіріс көлемі

D) сұраныс

Е) ұсыныс

249$$$ Қоғамның экономикалық жүйесі ненің зерттеу объектісі болып табылады?

А) микроэкономика

В) макроэкономика

С) әлемдік экономика

D) кәсіпорын экономикасы

Е) менеджмент

250$$$ Экономикалық жүйенің құрылымы -бұл:

А) жүйе элементтерінің жиынтығы

В) жүйе деңгейлері

С) жүйенің даму стадиялары

D) жүйе элементтерінің арасындағы байланыстар

Е) жүйе элементтерінің модельдері

251$$$ Қоғамның экономикалық жүйесінің элементтері:

А) кәсіпорындар, салалар, салалар топтары, өндіріс сфералары

В) игіліктер өндірісі және қызметтер өндірісі

С) материалды және материалды емес өндіріс

D) өндіргіш күштер және өндірістік қатынастар

Е) ұлттық экономика, экономикалық қатынастар және ұйымдар жүйесі

252$$$ Шаруашылық механизм:

А) экономикалық жүйенің бөлігі

В) экономикалық жүйе

С) субъективті және объективті экономикалық процестерді қамтиды

D) экономикалық жүйеге кірмейді

Е) тек әкімшілік экономикада болады

253$$$ Алғаш рет "экономия" терминін ұсынған ежелгі грек ойшылы?

А) Аристотель

В) Ксенофонт

С) Платон

D) Сократ

Е) Гораций

254$$$ Грек тілінен аударғанда "экономия" термині қандай мағына береді?

А) Үй шаруашылығын жүргізу туралы ғылым

В) Мемлекет шаруашылығын жүргізу туралы ғылым

С) Қоғамды басқару туралы ғылым

D) Экономиканы реттеу туралы ғылым

Е) барлық жауап дұрыс емес

255$$$ "Саяси экономия" терминінің мағынасы:

А) Үй шаруашылығын жүргізу туралы ғылым

В) Мемлекет шаруашылығын жүргізу туралы ғылым

С) Қоғамды басқару туралы ғылым

D) Экономиканы реттеу туралы ғылым

Е) барлық жауап дұрыс емес

256$$$ Экономикалық өсудің бес стадиясы қай теорияда көрсетілген?

А) У.Ростоу

В) Д.Белл

С) В.Зомбарт

D) К.Маркс

Е) Дж.Кейнc

257$$$ "Саяси экономия" терминін алғаш енгізген экономист ғалым?

А) А. Смит

В) Д.Рикардо

С) А.Монкретьен

D) К.Маркс

Е) А.Тюрго

258$$$ А.Монкретьеннің 1615 жылы шыққан мемлекетттік шаруашылықты жүргізу туралы енбегі қалай аталады?

А) "Саяси экономия трактаты"

В) "Халықтар байлығының табиғаты мен себептерін зерттеу"

С) "Капитал"

D) "Салық салу бастамасы"

Е) барлық жауап дұрыс емес

259$$$ Классикалық капитализм шарттарында меншіктің қандай типі алда болады?

А) жеке меншік

В) жеке ұжымдық

С) акционерлік

D) мемлекеттік

Е) алдыңғы қатарлы түрлер жоқ

260$$$ "Меркантилизм" термині аударғанда қандай мағына береді?

А) Экономика

В) Саудагер,купец

С) Қоғам

D) Дін

Е) Кәсіпорын

261$$$ Ел байлығын елге ақшаның келуімен және сыртқы сауданың дамуымен байланыстырған экономикалық ілім?

А) Маржинализм

В) Физиократтар мектебі

С) Институционализм

D) Меркантилизм

Е) Классикалық саяси экономия

262$$$ Мүлікті иелену мүмкіндігін қай сипаттама білдіреді?

А) иелену

В) пайдалану

С) өз құқығында болуы

D) иемдену

Е) беру

263$$$ Мемлекет иелігінен алу дегеніміз не?

А) меншік формасын ауыстыру

В) ұлттандыру

С) мемлекеттен экономикалық процестерді толық басқару функцияларын алып тастау

D) меншік формаларының көп түрлілігіне көшу

Е) жеке меншікке көшу

264$$$ Экономикалық құбылыстардың қайсысы қоғамдық еңбек бөлінісімен байланысты? А) өндірістің пайда болуы

В) пайдалылық

С) экономикалық игіліктер

D) ақша

Е) бірде біреуі байланысты емес

265$$$ Қай теория құнды жалпы пайдалылықпен байланыстырады? А) классикалық

В) маркстік

С) маржиналистік

D) сұраныс және ұсыныс теориясы

Е) Кейнс теориясы

266$$$ Маркстік теориядағы құн – бұл:

А) қоғамдық қажет еңбек шығындары

В) тауар өндірісіне капитал шығындары

С) тауар пайдалылығы

D) барлық өндіріс факторларының шығындары

Е) тауар бағасы

267$$$ Қазіргі ақшалардың пайда болуы немен байланысты?

А) алтынның өз құнын жоғалтумен

В) банк жүйесінің дамуымен

С) қағаз ақшалардың алтынға тез айналуымен

D) заңмен белгіленген курспен

Е) ақшалардың еркін курсымен

268$$$ Қағаз ақшалар қандай формада болады?

А) айналымдық банк билеті

В) айналмайтын қағаз ақшалар

С) несиелік карточкалар

D) депозит

Е) сертификат

269$$$ Несиелік ақшалардың мәні қалай анықталады?

А) құнын сақтау қабілеттілігімен

В) банк есепшотын ашу жеңілдігімен

С) оларды қағаз ақшаға теңестіру мүмкіндігімен

D) олардың құндылығымен

Е) олардың өтімділігімен

270$$$ Еңбекақы төлеу ақшаның қай функциясын орындайды?

А) төлем құралы

В) айналым құралы

С) құн өлшемі

D) жинақ құралы

Е) әлемдік ақшалар

271$$$ Сату, сатып алу кезінде тауарлар мен қызметтерді төлеу ақшаның қай функциясын орындайды?

А) төлем құралы

В) айналым құралы

С) құн өлшемі

D) жинақ құралы

Е) әлемдік ақшалар

272$$$ Вексельдер және банкноталар ақшаның қай функциясының негізінде қалыптасты?

А) құн өлшемі

В) төлем құралы

С) жинақ құралы

D) айналым құралы

Е) әлемдік ақшалар

273$$$ Алтынның демонетизациясы нені білдіреді?

А) ақшаның «бүлінуі»

В) ақшаның тозуы

С) алтынның ақша ролін жоғалтуы

D) алтын монеталарының шығарылуы

Е) алтын монеталық стандарт

274$$$ Айырбастаудың ертедегі кезеңінде ақшаның ролін не орындады?

А) ең пайдалы тауар

В) ең құнды тауар

С) трансакционды шығындарды қысқартатын тауар

D) А және В жауаптары дұрыс

Е) В және С жауаптары дұрыс

275$$$ Айырбас теңдігіне сәйкес:

А) ақшаның құны оның санына тікелей пропорционалды

В) ақшаның құны елде өндірілетін тауарлар құнына кері пропорционалды

С) айналымдағы ақша саны елде өндірілетін тауарлар құнына тікелей пропорционалды

D) ақша құны олардың айналым жылдамдығына тікелей пропорционалды

Е) ақшаның саны ұлттық табысқа тікелей пропорционалды

276$$$ Құнның жеке жұмыс уақытымен шартталуы қай теорияда түсіндіріледі?

А) марксизм

В) маржинализм

С) сұраныс және ұсыныс

D) кейнсиандық

Е) физиократтар

277$$$ Нарық – бұл:

А) тауарлар айырбасы жүретін жер

В) шаруашылықтың орталықтанған механизміне негізделген, сатушылардың және сатып алушылардың әсерлесетін әдісі

С) тауарлы өндіріс және айналым заңдарымен ұйымдастырылған айырбас

D) сатушыларды және сатып алушыларды біріктіретін экономикалық механизм

Е) тауарларды айырбастау әдісі

278$$$ Нарықтың қалыптасу шарттары:

А) өндірістің стихиялы сипаты

В) өндірушілер арасындағы тікелей байланыс

С) қоғамдық еңбек бөлінісі

D) өндіріс құралдарына мемлекеттік меншік болады

Е) орталықтанған жоспарлау болады

279$$$ Нарықтық процестерді экономикалық реттеу қажеттілігін алғаш негіздеген кім?

А) А.Маршалл

В) К.Маркс

С) неоклассиктер

D) маржиналистер

Е) Дж.Кейнс

280$$$ Мемлекеттік реттеу объектілері:

А) салалық нарықтағы бағалар

В) орташа салалық шығындар

С) коммерциялық банктердегі процент

D) айналымдағы ақша саны

Е) тауар нарығындағы тепе – теңдік

281$$$ Мемлекеттің бюджеттік саясатының негізгі құралдары:

А) салықтар

В) дисконттық саясат

С) құнды қағаздар нарығындағы операциялар

D) ақша – несие саясаты

Е) А және С жауаптары дұрыс

282 $$$ Нарықтың қай екі түрі айналым моделіне кіреді?

А) ақша нарығы және ресурстар нарығы

В) ақша нарығы және тауар нарығы

С) нақты және ақша нарығы

D) тауарлар және ресурстар нарығы

Е) ақпарат және еңбек нарығы

283$$$ Нарық инфрақұрылымына не жатады?

А) көлік және байланыс

В) авиакассалар

С) жинақ банктері

D) биржалар

Е) барлық жауап дұрыс

284$$$ Нарықтық экономиканы реттеу бойынша мемлекеттің функциялары қайсысына жатады?

А) тек әлеуметтік проблемаларды шешу

В) монополияға қарсы заңдылықтар шығару

С) бәсекелестікті қорғау

D) инфляцияны және жұмыссыздықты баяулату

Е) С және D жауаптары дұрыс

285$$$ Экономиканы нарықтық ұйымдастыру ұзақ тарихи уақыт бойы қалыптасып келеді, себебі:

А) монополизмге қарсы тұрады

В) кемшіліктері жоқ

С) мемлекет тарапынан реттеледі

D) нарық логикасына бағынады

Е) өзі реттелетін жүйе

286$$$ Аталғандардың қайсысы экономиканы тікелей реттеу элементіне жатады?

А) монополияға қарсы заңдылықты қабылдау

В) есептік саясат

С) салықтық реттеу

D) бюджет саясаты

Е) ақша – несие саясаты

287$$$ Аталғандардың қайсысы экономиканы жанама реттеу элементіне жатады?

А) еңбекақының минимальды деңгейін тағайындау

В) монополияға қарсы заңдылықты қабылдау

С) денсаулыққа зиянды тауарлар өндірісіне тиым салу

D) салықтық реттеу

Е) инфляцияға қарсы саясат

288$$$ Тұтынушылардың, өндірілетін тауардың қосымша бірлігін төмен баға бойынша сатып алу қабілеті нені түсіндіреді?

А) орын басу эффектісі

В) кемитін шекті пайдалылық принципі

С) табыс эффектісі

D) ұсыныс заңы

Е) сұраныс заңы

289$$$ Меркантилизм мектебінің қолдаған негізгі идеясы?

А) Қоғам байлығының негізгі көзі-материалды өндіріс сферасы

В) Қоғам байлығының негізгі көзі - ауыл шаруашылығы

С) Ел байлығы елге ақшаның келуімен және сыртқы сауданың дамуымен байланысты

D) Құн теориясының субъективті жақтарын қарастырған

Е) Барлық жауап дұрыс

290$$$ Өнімге бағаның төмендеуінің себебі не бола алады?

А) бизнеске салықтардың өсуі

В) тұтынушылық шығындардың өсуі

С) ресурстарға бағаның төмендеуі

D) өзара толықтыратын тауарға бағалардың төмендеуі

Е) жоғары бағалардың күтімі

291$$$ Егер екі тауар өзара толықтырылатын болса, онда бірінші тауарғабағаның өсуі:

А) екінші тауарға сұранысты төмендетеді

В) екінші тауарға сұранысты өсіреді

С) екінші тауарға сұраныс көлемін ұлғайтады

D) екінші тауарға сұраныс көлемін төмендетеді

Е) екінші тауардың бағасы өзгеріссіз қалады

292$$$ Нарықтық сұранысқа әсер етпейді:

А) тұтынушылар табысы

В) өзара алмастыратын тауарлар бағасы

С) ресустар бағалары

D) сатып алушылар саны

Е) тұтынушылық талғамдардың өзгеруі

293$$$ Келесі анықтамалардың қайсысы тауардың икемді сұранысының сипаттамасына сәйкес келмейді ?

А) алмастыратын тауарлар саны көп болады

В) сұраныс пайда болатын уақыт аралығы ұзақ болады

С) берілген тауардың бюджеттегі үлесі үлкен болады

D) берілген тауар алғашқы қажеттіліктегі тауар болып табылады

Е) барлық жауап дұрыс емес

294$$$ Маржинализм бағытының өкілдері?

А) Ф.Кенэ, А.Тюрго

В) У.Петти, Д.Рикардо

С) А.Маршалл, А.Пигу

D) Т.Мен, А.Монкретьен

Е) К.Менгер, У.Джевонс

295$$$ Неоклассикалық бағыт өкілдері?

А) Ф.Кенэ, А.Тюрго

В) У.Петти, Д.Рикардо

С) А.Маршалл, А.Пигу

D) Т.Мен, А.Монкретьен

Е) К.Менгер, У.Джевонс

296$$$ Реттелетін экономика теориясын ұсынған, яғни мемлекеттің экономикаға араласуын қолдаған мектеп

А) Кейнс мектебі

В) Маржинализм

С) Марксизм

D) Меркантилизм

Е) Классикалық саяси экономия

297$$$ Қай фактордаң өзгеруі ұсыныс қисығының қозғалысын тудырмайды?

А) ресурстар бағасы

В) салықтар және субсидиялар

С) өнім бағалары

D) нарыққа жаңа фирмалардың шығуы

Е) табиғи құбылыстар

298$$$ Ресурстарға бағалардың өсуі қандай өзгеріс тудырады?

А) сұраныс қисығын жоғары оңға жылжытады

В) сұраныс қисығын төмен солға жылжытады

С) ұсыныс қисығын оңға төмен жылжытады

D) ұсыныс қисығын солға жоғары жылжытады

Е) сұраныс және ұсыныс қисықтары өзгеріссіз болады

299$$$ Экономикалық құбылыстардың мәнді жақтарын көрсететін түсініктер қалай аталады?

А) Экономикалық категориялар

В) Экономикалық заңдар

С) Экономикалық функция

D) Экономикалық әдіс

Е) Барлық жауап дұрыс емес

300$$$ Экономикалық құбылыстардың мәнді жақтарын көрсететін түсініктер қалай аталады?

А) Экономикалық категориялар

В) Экономикалық заңдар

С) Экономикалық функция

D) Экономикалық әдіс

Е) Барлық жауап дұрыс емес

№ вопроса	Номер темы	Номер подтемы	курс	семестр	Уровень сложности	Правильные ответы
1	1	1	3	5	1	D
2	1	1	3	5	1	A
3	1	1	3	5	1	A
4	1	1	3	5	1	C
5	1	1	3	5	1	A
6	1	1	3	5	1	A
7	1	1	3	5	1	A
8	1	1	3	5	1	C
9	1	1	3	5	1	C
10	1	1	3	5	1	D
11	1	1	3	5	1	D
12	1	1	3	5	1	C
13	1	1	3	5	1	B
14	1	1	3	5	1	B
15	1	1	3	5	1	E
16	1	1	3	5	1	D
17	1	1	3	5	1	C
18	1	1	3	5	1	D
19	1	1	3	5	1	B
20	1	1	3	5	1	A
21	1	1	3	5	1	B
22	1	1	3	5	1	C
23	1	1	3	5	1	B
24	1	1	3	5	1	C
25	1	1	3	5	1	E
26	1	1	3	5	1	C
27	1	1	3	5	1	C
28	1	1	3	5	1	A
29	1	1	3	5	1	B
30	1	1	3	5	1	A
31	1	1	3	5	1	E
32	1	1	3	5	1	B
33	1	1	3	5	1	B
34	1	1	3	5	1	A
35	1	1	3	5	1	B
36	1	1	3	5	1	A
37	1	1	3	5	1	C
38	1	1	3	5	1	A
39	1	1	3	5	1	A
40	1	1	3	5	1	B
41	1	1	3	5	1	D
42	1	1	3	5	1	C
43	1	1	3	5	1	C
44	1	1	3	5	1	D
45	1	1	3	5	1	C
46	1	1	3	5	1	A
47	1	1	3	5	1	B
48	1	1	3	5	1	A
49	1	1	3	5	1	D
50	1	1	3	5	1	A
51	1	1	3	5	1	B
52	1	1	3	5	1	B
53	1	1	3	5	1	C
54	1	1	3	5	1	E
55	1	1	3	5	1	C
56	1	1	3	5	1	E
57	1	1	3	5	1	D
58	1	1	3	5	1	C
59	1	1	3	5	1	E
60	1	1	3	5	1	D
61	1	1	3	5	1	E
62	1	1	3	5	1	D
63	1	1	3	5	1	E
64	1	1	3	5	1	E
65	1	1	3	5	1	C
66	1	1	3	5	1	A
67	1	1	3	5	1	D
68	1	1	3	5	1	C
69	1	1	3	5	1	C
70	1	1	3	5	1	C
71	1	1	3	5	1	A
72	1	1	3	5	1	C
73	1	1	3	5	1	D
74	1	1	3	5	1	E
75	1	1	3	5	1	C
76	1	1	3	5	1	A
77	1	1	3	5	1	C
78	1	1	3	5	1	D
79	1	1	3	5	1	A
80	1	1	3	5	1	A
81	1	1	3	5	1	B
82	1	1	3	5	1	B
83	1	1	3	5	1	C
84	1	1	3	5	1	D
85	1	1	3	5	1	C
86	1	1	3	5	1	C
87	1	1	3	5	1	C
88	1	1	3	5	1	D
89	1	1	3	5	1	B
90	1	1	3	5	1	C
91	1	1	3	5	1	B
92	1	1	3	5	1	B
93	1	1	3	5	1	D
94	1	1	3	5	1	B
95	1	1	3	5	1	B
96	1	1	3	5	1	C
97	1	1	3	5	1	C
98	1	1	3	5	1	A
99	1	1	3	5	1	C
100	1	1	3	5	1	B
101	1	1	3	5	1	A
102	1	1	3	5	1	B
103	1	1	3	5	1	D
104	1	1	3	5	1	C
105	1	1	3	5	1	E
106	1	1	3	5	1	A
107	1	1	3	5	1	C
108	1	1	3	5	1	B
109	1	1	3	5	1	A
110	1	1	3	5	1	C
111	1	1	3	5	1	B
112	1	1	3	5	1	A
113	1	1	3	5	1	B
114	1	1	3	5	1	A
115	1	1	3	5	1	C
116	1	1	3	5	1	E
117	1	1	3	5	1	E
118	1	1	3	5	1	C
119	1	1	3	5	1	A
120	1	1	3	5	1	A
121	1	1	3	5	1	D
122	1	1	3	5	1	E
123	1	1	3	5	1	D
124	1	1	3	5	1	A
125	1	1	3	5	1	E
126	1	1	3	5	1	A
127	1	1	3	5	1	C
128	1	1	3	5	1	D
129	1	1	3	5	1	B
130	1	1	3	5	1	E
131	1	1	3	5	1	D
132	1	1	3	5	1	A
133	1	1	3	5	1	A
134	1	1	3	5	1	B
135	1	1	3	5	1	A
136	1	1	3	5	1	C
137	1	1	3	5	1	E
138	1	1	3	5	1	D
139	1	1	3	5	1	A
140	1	1	3	5	1	C
141	1	1	3	5	1	B
142	1	1	3	5	1	C
143	1	1	3	5	1	D
144	1	1	3	5	1	D
145	1	1	3	5	1	B
146	1	1	3	5	1	C
147	1	1	3	5	1	E
148	1	1	3	5	1	E
149	1	1	3	5	1	B
150	1	1	3	5	1	A
151	1	1	3	5	1	E
152	1	1	3	5	1	E
153	1	1	3	5	1	D
154	1	1	3	5	1	B
155	1	1	3	5	1	B
156	1	1	3	5	1	D
157	1	1	3	5	1	B
158	1	1	3	5	1	E
159	1	1	3	5	1	C
160	1	1	3	5	1	A
161	1	1	3	5	1	B
162	1	1	3	5	1	C
163	1	1	3	5	1	A
164	1	1	3	5	1	B
165	1	1	3	5	1	A
166	1	1	3	5	1	C
167	1	1	3	5	1	E
168	1	1	3	5	1	B
169	1	1	3	5	1	D
170	1	1	3	5	1	D
171	1	1	3	5	1	A
172	1	1	3	5	1	C
173	1	1	3	5	1	D
174	1	1	3	5	1	C
175	1	1	3	5	1	A
176	1	1	3	5	1	B
177	1	1	3	5	1	C
178	1	1	3	5	1	B
179	1	1	3	5	1	E
180	1	1	3	5	1	B
181	1	1	3	5	1	E
182	1	1	3	5	1	E
183	1	1	3	5	1	A
184	1	1	3	5	1	E
185	1	1	3	5	1	B
186	1	1	3	5	1	E
187	1	1	3	5	1	A
188	1	1	3	5	1	B
189	1	1	3	5	1	A
190	1	1	3	5	1	E
191	1	1	3	5	1	E
192	1	1	3	5	1	E
193	1	1	3	5	1	A
194	1	1	3	5	1	C
195	1	1	3	5	1	E
196	1	1	3	5	1	E
197	1	1	3	5	1	A
198	1	1	3	5	1	E
199	1	1	3	5	1	B
200	1	1	3	5	1	D
201	1	1	3	5	1	D
202	1	1	3	5	1	E
203	1	1	3	5	1	E
204	1	1	3	5	1	B
205	1	1	3	5	1	A
206	1	1	3	5	1	B
207	1	1	3	5	1	D
208	1	1	3	5	1	A
209	1	1	3	5	1	C
210	1	1	3	5	1	A
211	1	1	3	5	1	C
212	1	1	3	5	1	B
213	1	1	3	5	1	E
214	1	1	3	5	1	E
215	1	1	3	5	1	A
216	1	1	3	5	1	D
217	1	1	3	5	1	E
218	1	1	3	5	1	D
219	1	1	3	5	1	E
220	1	1	3	5	1	D
221	1	1	3	5	1	D
222	1	1	3	5	1	A
223	1	1	3	5	1	A
224	1	1	3	5	1	C
225	1	1	3	5	1	A
226	1	1	3	5	1	A
227	1	1	3	5	1	A
228	1	1	3	5	1	C
229	1	1	3	5	1	C
230	1	1	3	5	1	D
231	1	1	3	5	1	D
232	1	1	3	5	1	C
233	1	1	3	5	1	B
234	1	1	3	5	1	B
235	1	1	3	5	1	E
236	1	1	3	5	1	D
237	1	1	3	5	1	C
238	1	1	3	5	1	D
239	1	1	3	5	1	B
240	1	1	3	5	1	A
241	1	1	3	5	1	B
242	1	1	3	5	1	C
243	1	1	3	5	1	B
244	1	1	3	5	1	C
245	1	1	3	5	1	E
246	1	1	3	5	1	C
247	1	1	3	5	1	C
248	1	1	3	5	1	A
249	1	1	3	5	1	B
250	1	1	3	5	1	A
251	1	1	3	5	1	E
252	1	1	3	5	1	B
253	1	1	3	5	1	B
254	1	1	3	5	1	A
255	1	1	3	5	1	B
256	1	1	3	5	1	A
257	1	1	3	5	1	C
258	1	1	3	5	1	A
259	1	1	3	5	1	A
260	1	1	3	5	1	B
261	1	1	3	5	1	D
262	1	1	3	5	1	C
263	1	1	3	5	1	C
264	1	1	3	5	1	D
265	1	1	3	5	1	C
266	1	1	3	5	1	A
267	1	1	3	5	1	B
268	1	1	3	5	1	A
269	1	1	3	5	1	D
270	1	1	3	5	1	A
271	1	1	3	5	1	B
272	1	1	3	5	1	B
273	1	1	3	5	1	C
274	1	1	3	5	1	E
275	1	1	3	5	1	C
276	1	1	3	5	1	E
277	1	1	3	5	1	D
278	1	1	3	5	1	C
279	1	1	3	5	1	E
280	1	1	3	5	1	D
281	1	1	3	5	1	E
282	1	1	3	5	1	D
283	1	1	3	5	1	E
284	1	1	3	5	1	E
285	1	1	3	5	1	C
286	1	1	3	5	1	A
287	1	1	3	5	1	D
288	1	1	3	5	1	C
289	1	1	3	5	1	C
290	1	1	3	5	1	C
291	1	1	3	5	1	A
292	1	1	3	5	1	C
293	1	1	3	5	1	D
294	1	1	3	5	1	E
295	1	1	3	5	1	C
296	1	1	3	5	1	A
297	1	1	3	5	1	C
298	1	1	3	5	1	D
299	1	1	3	5	1	A
300	1	1	3	5	1	A