Фразеологизмнар

Аның яше җиткән инде – ему возраст позволяет (уже);

Синең башың яшь әле – ты еще молод;

Минем яшем чыкты инде – мне уже поздно; мои года уже вышли;

Ул яшен яшәгән инде – он уже свое прожил.

КҮНЕГҮЛӘР

1. Җөмләләрне тутырыгыз:

С… алтыда Искәндәр… әнисе тора. Аның әтисе сәгать җ… эшкә китә и…. Лекцияләр институтта сәгать сигездә б…. Беренче дәрес унынчы егерме м… б…. Искәндәрнең гаиләсе кич б… сәгать җидедә ашарга у…. Б… Искәндәрнең гаиләсе концертка бара. Бүген Рафис концертка б…, ул телевизордан я… кино карый. Алар өйгә унынчы я… гына кайталар.

Ул миңа «Кит!» – д…. Сез миңа н… әйтәсез? Без сиңа: «Укы!» – д…. Сергей Мәскәудә т…. Мин эшләргә я…. Автобус Әлмәткә сәгать тугызда к…. Концерт сәгать н… бетә. Мин ә…: «Концертка б…», – дим. Мөхәммәт бабайга ничә я…? Минем гаиләм Казанда я…. Син к… яшисең?

2. Тәрҗемә итегез:

1) Ул эшләргә ярата. Мин ашарга яратам. Син аны яратасыңмы? Сез бу китапны укымагыз! Син әйбәт укы!

2) Ул миңа китапны бирми. Син кая барасың? Мин институтка укырга барам. Сез миңа кычкырмагыз. Мин аңа моны әйтмим. Без укымыйбыз, хәзер без эшлибез инде.

3) Ул әйтә: «Бар», – ди. Алар аңа әйтәләр: «Анда барма», – диләр. Ул нәрсә әйтә? Ул сезгә: «Китмәгез», – ди. Мин аннан сорыйм: «Син бүген безгә киләсеңме?» – дим. Ул миңа: «Гафу ит, бүген килмим, эшләрем күп, вакытым юк», – ди.

4) Минем кечкенә улым ашамый. Мин аңа: «Аша!» – дим, ә ул ашамый. Ә мин ашарга яратам. Укытучы студентка: «Чыгыгыз!» – ди.

5) Ул сәгать җидедә тора. Мин җиденче яртыда торам. Сез Казанда торасызмы? Әйе, без Казанда яшибез. Сез кайчан торасыз? Мин сәгать алтыда торам. Син сәгать ничәдә ятасың? Мин сәгать унбердә генә ятам.

6) Җиденче ун минут. Сигез туларга егерме минут. Тугызынчы биш минут. Алтынчы ярты. Бер туларга ун минут. Өч туларга биш минут. Дүрт туларга егерме биш минут. Өченче егерме биш минут.

7) Минем бүлмәмдә йөз илле китап бар. Бүлмәмнең стеналары яшел, түшәме ак, ә идәне кызыл. Бүлмәмдә бер өстәл, ике урындык, компьютер бар. Кич белән мин китап укыйм, ә аннары компьютерда эшлим һәм уыйныйм.

8) Хәзер татар теле дәресе бара. Бүген безнең контроль эш була. Без күнегүләр өстендә эшлибез. Алдан дәфтәрләребезгә «Минем гаиләм» темасына инша язабыз, ә аннары сыйныф алдында укыйбыз. Укытучы безгә сораулар бирә, һәм без аларга җавап бирәбез.

9) Мин җиденче яртыда торам. Җидедә ашыйм. Сигезенче унбиш минутта институтка укырга китәм. Сигездә мин инде лекциядә утырам. Аннары мин сәгать икедә ашыйм, һәм өчтә яңадан институтка китапханәгә китәм. Кич белән мин дәресләргә әзерләнәм.

10) Сиңа ничә яшь? Миңа унҗиде яшь. Миңа октябрьдә унсигез тула инде. Ә сеңлеңә ничә яшь? Ул әле кечкенә. Аңа унбер яшь кенә. Ул мәктәптә укыймы? Әйе, ул хәзер бишенче сыйныфта укый. Ул кайсы дәресләрне ярата? Ул математика һәм тарихны ярата.

3. Сүзләр белән языгыз:

6.10; 7.15; 8.20; 9.30; 10.40; 11.50; 13.00; 5.05; 2.50; 3.30; 14.25; 15.35; 16.00.

2,2; 0,7; 2+5 = 7; 17–13+4 = 8; 24:6 = 4; 155 = 75.

4. Татарчага тәрҗемә итегез:

1) Я живу в городе, а мой друг живет в деревне. Сегодня я поеду в деревню. Автобус будет в два часа.

2) Ты где живешь? Я живу в Казани. А где живут Марина с Алексеем? Они живут в Москве. Они живут там уже три года.

3) Ты встаешь в половине седьмого, в пятнадцать минут восьмого завтракаешь, и в половине восьмого уходишь на работу.

4) Книга состоит из страниц. Всякое слово состоит из букв. Сколько букв в слове «китап»? В этом слове пять букв.

5) Я ему говорю: «Иди», а он не идет. Ты ему говоришь: «Извини, у меня нет времени, много работы».

6) Десять минут десятого. Двадцать минут девятого. Без пятнадцати восемь. Без двадцати пяти семь. Половина восьмого. Время семь часов.

7) В моей комнате есть один стол, два стула и компьютер. Я вечером читаю книги, потом играю на компьютере. У меня в комнате сто шестьдесят книг.

8) К двум прибавить чеьаты, будет шесть. Семь, умноженное на восемь, будет пятьдесят шесть. Сорок восемь, деленное на восемь, будет шесть. От восьми вычесть семь, останется один.

9) Когда начинается концерт? Концерт начинается в шесть часов. А сколько будет длиться концерт? Всего два часа. В девять часов вы будуте уже дома.

Моему дедешке шестьдесят два года, а бабушке шестьдесят. И дедушка, и бабушка на пенсии. Они уже не работают. А мой отец работает на заводе инженером. Каждый день он встает в шесть часов и в половине седьмого уходит на работу.

5. Җөмләләр төзегез:

Үрнәк: Гаиләм, Алабугада, минем, яши. Минем гаиләм Алабугада яши.

1) Яртыда, концерт, башлана, җиденче.

2) Ничәдә, сәгать, торасың, син?

3) Лекция, бетә, беренче, егерме, унынчы, минутта.

4) Укымыйм, мин, күп.

5) Бишенче, Асия, укый, сыйныфта, әле, гына.

6) Киләсеңме, бүген, безгә, син.

7) Телевизор, белән, кич, ярата, Рафис, карарга.

8) «Вакыт», информацион, башлана, тугызда, тапшыру, сәгать.

9) Бабайга, алтмыш, яшь, ике, Мөхәммәт.

10) Без, яшәмибез, өчен, ашау, яшәр, ашыйбыз, өчен.