- •Ақпараттық-дидактикалық материал
- •4. Сабаққа дайындалуға арналған сұрақтар: Негізгі білім бойынша:
- •4 Кесте Ауыз судың радиациялық қауіпсіздік көрсеткіштері
- •1 Сурет. Жер асты суларының орналасу схемасы
- •2 Сурет. Жер асты су көздерінен суды алушы су құбырының бас қондырғыларының жобасы
- •3 Сурет. Жер беткі су көздерінен суды алушы су құбырының бас қондырғыларының жобасы
- •4 Сурет. Артезиандық скважина құрылымының жобасы
- •5 Сурет. Шахты құдығы
- •6 Сурет. Өзендік су құбырының санитарлық қорғау аймағының 1 белдеуінің жобасы
- •Жер беткі су көздерінің сқа қорғау шаралары
- •7 Сурет. Горизонтальды тұндырғыштың жобасы
- •8 Сурет. Сүзгіштің жобасы
- •Ашықсу қоймаларынан су сынамасын алу әдісі.
- •Судың физикалық қасиетін зерттеу.
- •Судың органолептикалық көрсеткіштерін зерттеу.
- •2. Нитриттер азотын анықтау:
- •3.Нитраттар азотын анықтаудың 2 әдісі бар:
- •1 Әдіс:
- •2 Әдіс:
- •5. Сульфаттарды анықтау:
- •6.Темірді анықтау:
- •7. Судың кермектілігін анықтау:
- •8. Активті қалдық хлорды анықтау
7. Судың кермектілігін анықтау:
Карбонатты кермектілікті анықтау әдісі.
1. 150 мл колбаға 100 мл зерттелетін суды құяды
2. 2 тамшы метиллоранж қосады
3. Тұз қышқылыныњ 0,1н қалыпты ерітіндісімен қызғылт түске боялғанша титрлейді.
4. Мына формула бойынша анықталады:
А х 0,1 х 1000
Х= -------------------
V
Мұндағы:
Х – карбонаты (жоюға болатын) кермектілік мг/эквивалентті.
А – титрлеуге кеткен 0,1 н тұз қышқылы ерітінділірінің мөлшері
0,1 –тұз қышқылдың титрінің қалыпты жағдайы
V – зерттелетін судың мөлшері
Жалпы кермектілікті анықтау әдісі: 250мл колбаға 100 мл зерттелетін суды қүяды және оған 5 мл аммиак -буфер ерітіндісімен 5-7 тамшы қара хромогенді индикаторды қосады. Сосын трилон Б-ның 0,05 н ерітіндісімен қызыл түсін көк-жасыл түске (күлгін түсті) боялғанша бірте-бірте титрлеп, араластырады. Кермектілік мына формула бойынша анықталады:
а х К х 0,05х 1000
Х= ---------------------
V
мұндағы :
Х – жалпы кермектілік мг/экв)
а – трилон Б ерітіндісінің шығыны, мл
0,05 – трилон Б ерітіндісінің қалыптылығы
К – трилон Б ерітіндісінің түзету коэффиценті (0,95)
V – зерттелетін су көлемі
8. Активті қалдық хлорды анықтау
Реактивтер:
0,005н ерітіндісі Метилоранж
5н ерітіндісі тұз қышқылы
0,005н Метилоранж ерітіндісін даярлау: 50г Метилоранж реактивін 1л –га дейінгі өлшеулі қолбада дистилденген суда ерітеды. Осы ерітіндінің 1мл-рі 0,0217мг еркін хлорға сәйкес келеді
5н тұз қышқылының ерітіндісін дайындау: 400мл концентрленген тұз қышқылын олшеулі колбада дистилденген сумен 1л-ге дейін жеткіземіз.
Анализ барысы: Фарфорлы ыдысқа 100мл зерттеулі суды құямыз,оған 5н тұз қышқылының ерітіндісінің 2-3 тамшысын косамыз да ,жылдам араластыра отырып метилоранж ерітіндісімен жойылмайтын қызғылт түс шыкканша титрлейміз,
Есептеу: Х = 0,04+(U х 0,0217) х 1000
V
Мұндағы:
U-0,005н метилоранж ерітіндісінің титірлеуге кеткен мөлшері
V-зерттеу сұрыптаудың мөлшері
0 ,0217-метилоранж ерітіндісінің титрі
0 ,04-эмпиринттік коэфициент