8.3 Болжамдық мәнділіктің бағасы

Аналогтік кесте болжамдық мәнділіктің бағасының тесті кезінде пайда болады. Бізге ауруды болжауда кейбір тесттің қабілеттілігін бағалау қажет деп санаймыз.

Бұдан кейін мына көрсеткіштің негізінде анықтаймыз:

Болжаудың оң-ақиқат саны (ОА) –аурушаңдықты алдын-ала болжауға болатын берілген тест мәнімен сәйкес және щынымен ауыратын науқастар саны;

Оң-жалған саны (ОЖ) болжамдар(берілген көрсеткіштер мәнімен сәйкес ауру алдына ала болжанады, бірақ пациент сау болып шықты);

Теріс-жалған саны (ТЖ) болжамдар(берілген көрсеткіштер мәнімен сәйкес пациент сау екені алдына ала болжанады, бірақ ол негізінде ауырады);

Теріс-ақиқат саны (ТА) болжамдар (науқас сау болуы қажет еді және ол шынымен сау ).

Кейбір көрсеткіштер негізіндегі болжам (тесттің)	Аурушаңдық шығуы
	жағымсыз	жағымды
жағымсыз	ОА(a) Оң-ақиқат болжамдар саны	ОЖ(b) Оң-жалған болжамдар саны
жағымды	ТЖ(c) Теріс-жалған болжамдар саны	ТА(d) Теріс-ақиқат болжамдар саны

		стрептококковтық ангинаның клиникалық диагнозы			барлығы
		қатысқандар	қатыспағандар
Шырыш себудегі ß-гемолитический стрептококк	иа	ОА(a) 27	ОЖ(b) 35	62
	жоқ	ТЖ(c) 10	ТА(d) 77	87
	барлығы	37	112	149

Болжамдық фактор үшін сезімталдық пен өзіндікті, ал сондай-ақ барлық зерттелуші айналымда аурушаңдығы(немесе кез келген басқа жағдайдың) бар болатындар санына қатынасы сияқты анықталатын таратылуды (prevalence)анықтауға болады:

Оң нәтиженің болжамдық бағасы (positivepredictivevalue) –оң (паталогиялық) нәтижелі тест кезіндегі аурушаңдықтың бар болу ықтималдығы:

Оң нәтиже үшін ақиқат қатынасы (likelihoodratio) сауларға қарағанда науқастарда тесттің оң нәтижесінің ықтималдығы қанша үлкен екенін көрсетеді

Теріс нәтиже үшін ақиқат қатынасы сауларға қарағанда науқастарда тесттің теріс ықтималдығы қанша үлкен екенін көрсетеді

Диагностикалық тиімділік тесті, алынған нәтиженің жалпы санына тест нәтижесінің ақиқаттық(оң да және теріс те) проценттік қатынасымен өрнектеледі.

ТАҚЫРЫП 8-ге өздігінен шешу үшін тапсырмалар

ТАҚЫРЫП 6 –дан қиысу кестесін қолдана отырып тапсырмаларды шешу

«Кездейсоқ шамалардың негізгі статистикалық сипаттамаларына» бақылау тапсырмасы

НҰСҚА 1

Ашық түрде пайдалы қазбалармен табыс көзі жүргізлетін кейбір аудандарда тұрғындар өз балаларының денсаулығына алаңдауда- кәсіпорын бірқатар аурушаңдық себебі болатынына күмән бар. Халықаралық ВОЗ бағдарламасының бір бойынша 7-12 жастағы балаларда( қалыпты115-150 г/л құрайды) гемоглабин мөлшеріне таңдамалық зерттеу жүргізілді. Зерттеу нәтижесі кестеде келтірілген. Эксперт, бұл нәтижелерді көріп, тез арада қосымша зерттеу жүргізуді талап етті. Эксперт әрекетімен дәйекті түсінік беріңдер.

n	(г/л)	Мо(г/л)	Ме(г/л)
25	120	130	115

НҰСҚА 2

Қалыпты жағдайда пульс 60-80 соғу/мин құратыны белгілі. Кестедегі берілгендер бойынша қанша адамда брадикардия байқалатынын және қанша адамда тахикардия байқалатынын анықта. Өз жауабыңды түсіндір.

n	(соғу /мин)	D (соғу /мин2)	Мо (соғу /мин)	Ме (соғу /мин)	Q25 (соғу /мин)	Q75 (соғу /мин)	Q75- Q25 (соғу /мин)
43	70	121	75	75	60	80	21

НҰСҚА 3

Кестедегі берілгендер бойынша дәйекті жауабын бер, қандай топта бойдың шашырауы жоғары.

	n	см	D (см2)
Ересектер	16	178	121
балалар	25	88	49

НҰСҚА 4

Қалыпты жағдайда пульс 60-80 соғу/мин құратыны белгілі. Кейбір қалашық тұрғындарының ересектер ЖЖЖ таңдамалық зерттеу нәтижесі бойынша келесі нәтижелер алынды. Дәрігерлерде алаңдау үшін негіз бар ма? Өз жауабыңды түсіндір.

n	(соғу /мин)	D (соғу /мин 2)	Мо (соғу /мин)	Ме (соғу /мин)	Q25 (соғу /мин)	Q75 (соғу /мин)	Q75- Q25 (соғу /мин)
43	70	121	75	75	60	80	21

НҰСҚА 5

Медико-биологиялық зерттеу жүргізу кезінде талаптардың бірі біртекті таңдамаларды сұрыптау болды. Кестедегі берілгендер бойынша таңдама осы талапқа сәйкес келе ме, дәйекті жауап бер. Алынған нәтижені түсіндір.

Талданатын шама	n	(г/л)	D (г/л2)
гемоглобин	43	135	2304

НҰСҚА 6

Пульс жиілігін талдау кезінде зерттеуші кәсіпорын жұмысшыларының тобының 50% зерттелушілері Х1 ден Х2 дейінгі аралықтағы пульске ие екенін тапты. Графиктегі берілгендер бойынша осы аралықты анықта

НҰСҚА 7

Графиктегі берілгендер бойынша қандай топта пульс жиілігінің шашырау мәні жоғары. Өз жауабыңды түсіндір.

-

НҰСҚА 8

Кестедегі берілгендер бойынша орташа мәнді, мода, медиана, төменгі және жоғарғы квартилдерді, квартильаралық қадамды тап.

Ұйқы (сағат /тәулік)	Жағдайлар саны	Жағдайлар проценті
6	5	25
7	7	35
8	2	10
9	6	30

НҰСҚА 9

Кестедегі берілгендер бойынша, генералды жиынтықтағыларда лимфоцит орташа мөлшері қалыпқа сәйкес келетінін анықта. (қалып 18-40 % құрайды).Өз жауабыңды түсіндір.

n	(%)	D (%2)
16	25	64

НҰСҚА 10

Кестедегі берілгендер бойынша,гипотензивтік препараттан оны гипертония науқастарының генералды жиынтығына қолдану кезінде клиникалық мәнділік тиімділігінің бар болуын анықта. Жауабыңды түсіндір.

n	қабылд. дейін (мм.сын.бағ)	қабылд. кейін (мм.сын.бағ)	sd (айырма шашырауы) (мм.сын.бағ2)
9	163	128	39

НҰСҚА 11

Ашық түрде пайдалы қазбалармен табыс көзі жүргізлетін кейбір аудандарда тұрғындар өз балаларының денсаулығына алаңдауда-кәсіпорын бірқатар аурушаңдық себебі болатынына күмән бар. Ауданда барлығы 1520 балалар саналынды. Халықаралық ӘДҰ бағдарламасының бір бойынша 7-12 жастағы балаларда гемоглабин мөлшеріне таңдамалық зерттеу жүргізілді.Зерттеу нәтижесі кестеде келтірілген.Тұрғындарға, олардың балаларында гемоглабин орташамен қалыпқа сәйкес келе ме дәйекті жауабын бер(қалып 115-150 г/л құрады)

n	(г/л)	D(г/л2)	Мо(г/л)	Ме(г/л)
25	121	3600	130	130

НҰСҚА 12

Кестедегі берілгендер бойынша кездейсоқ шаманың тарамдалуы қалыпты заңға бағына ма, анықта. Өз жауабыңды түсіндір.

п =90

125,04

s=15,9

As=0,324

Ex=0,725

α=0,05