1. Тақырыбы. Қоршаған орта және қалалар мен елді мекендердегі тұрғындардың денсаулығы.

2. Мақсаты: қоршаған орта және қалалар мен елді мекендердегі тұрғындардың денсаулығы жөніндегі білімдерін қалыптастыру.

3. Оқыту мақсаты:

1. Қалалар мен ауылдық елді мекендер үрдістері жөнінде білімін қалыптастыру.

2. Антропогенді ластау көздері жөнінде білімін қалыптастыру.

3. Қалалар мен ауылдық елді мекендердің қоршаан ортасына антропогенді ластануын бағалау жөніндегі дағдыларын қалыптастыру.

4. Қала мен ауылдық елді мекендердің денсаулығына ластағыштардың алдын алу бойынша шараларды тағайындау дағдысын қалыптастыру.

4. Өткізу түрі: кеңселік кеңес беру.

5. Тақырып бойынша тапсырмалар:

№1 тапсырма. Тұрғындар денсаулығын жақсартуға арналған алдын алу шараларымен танысу (білім құзіреттілігі)

№2 тапсырма. Жағдайлық есептерді шығару (тәжірибелік дағды). специальностей ОМ и

6. Таратылатын материал: жоқ

7. Әдебиет:

1. Кенесариев Ү.И., Жақашов Н.Ж. Экология және халық денсаулығы, 2003 – 200 б., 25-30 беттер.

2. Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау, 2007 – 497 б., 15-18 беттер.

3. Қуатбаев А. Экология және қоршаған орта проблемалары: оқу құралы – 2011. – 350 б., 20-28 беттер.

4. Колумбаева С., Білдебаева Р., Шәріпова М. Экология және тұрақты даму: оқу құралы – 2012. – 153 б., 21-29 беттер.

5. Экология: оқу құралы/ C.А. Сергейчик. - Минск: Современная школа, 2010. -400 с., стр. 18-21.

6. Экология в вопросах и ответах:оқу құралы / В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2009.-378 бет,10-28 беттер.

7. Учение об окружающей среде:оқу құралы / Г.К. Ерубаева: Алматы, казак универс 2011.-153б., 5-10 беттер.

8. Экология и устойчивое развитие. учеб. пособие/ Колумбаева С.Ж., Бильдебаева Р.М., Шарипова М.А. Алматы, Қазақ университеті, 2012 -133 б., 5-7 беттер.

9. Экология: оқу құралы / В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2008.-315б, 5-14 беттер.

8. Бақылау:

Бастапқы білімін ауызша сұрау арқылы (білім құзіреттілігі):

1. Қалалардың негізгі химиялық ластаушылары. Тұрғындар денсаулығына әсері.

2. Қалалардың жағымсыз физикалық факторлары, көздері: шу, жылулық, электромагнитті, радиоактивті.

3. Қалалардың биологиялық ластануы және эпидемиологиялық қауіптілік. Қалалардың сумен қамсыздалуы және өндіріс қалдықтарынан тазартылуы.

4. Қазіргі елді мекендердің экологиялық мәселелері.Тұрғындар денсаулығына әсері.

5. Елді мекендердің урбанизациясы және оның салдары. Елді мекендердің қоршаған ортасына тән ластау көздері, атмосфера, су, топырақтың ластануына әкелетін негізгі ластауыштар.

6. Адамның аурушаңдығына қауіп тудыратын қоршаған ортаның химиялық, биологиялық және физикалық факторлары.

7. Биологиялық ластану және адам денсаулығы.

8. Антропогенді экожүйелердің қоршаған ортасының негізгі физикалық ластаушылары,көздері,адам денсаулығына әсері.

9. Замануи қоғамдағы қауіп қатер факторлары. Экологиялық қажеттілік және адамның генофонды. Қоршаған ортаны бағалауға қолданылатын амалдардың бірі бұл тұрғындар денсаулығының көрсеткіштері.

10. Қоршаған ортаның сапасын бағалау, тұрғындар денсаулығының көрсеткішін анықтаудың бір түрі ретінде.

Жағдайлық есептер

№1 есеп.

Қалада автокөліктің басымдылығы, өндіріс орындарының маңында ағаштардың жойылуы байқалып отыр. Таңғы сағаттарда (жазда) желсіздік, тұман, жерүстілік инверсиялар байқалуда. Қала тұрғындарында тыныс алу мүшелері ауруының көбеюі, қан-тамыр және жүйке-жүйе аурулары, созылмалы ауруларының қозуы (бронхиттер, бронхиалды астма, бүйрек т.б.) байқалып отыр. Тұрғындар өнеркәсіптер мен автокөліктерден шығатын шуға шағымдануда.

№	Бақылау нысандары	Адамның аймақта болу ұзақтығы			Атмосфера ластануының сандық көрсеткіші (Р)		Ингаляциялықжүктеме(S) S= «Р» *t
		Сағатпен	Тәулік бойында	ШРЕК сандық көрсеткіш- інің жоғарылауы		Тәулігінде		%
1	Өндірістік аймақ	8	0,33	20
2	Тұрғын үйлер аймағы	12	0,5	8
3	Автокөлік салоны	1,5	0,063	10
4	Рекреациялық аймақ(таза ауада жүруі)	2,5	0,104	3