- •1 Психология пәні, мақсаты, міндеті мен әдістерін сипаттаңыз
- •2. Психологияның даму тарихын кесте түрінде бейнелеңіз
- •3. Психология ғылымның негізгі салаларының өзара байланысын талдаңыз
- •4 Психология ғылымының дамуындағы негізгі кезеңдеріне сипаттама беріңіз
- •5.Психологиялық зерттеудің негізгі әдістерінің өзарабайланысын көрсетіңіз.
- •6. Тұлғаның қалыптасуы мен дамуына әсер етуші факторларды айқындаңыз
- •7. Тұлға дамуының концепцияларының негізгілерін сипаттаңыз
- •8. Түйсік және оның түрлерінің өзарақатынасына анықтама беріңіз
- •9 Түйсіктің заңдылықтарының табиғатын көрсетіңіз
- •10.Түйсіктердің қандай негізге сүйеніп жіктелетінің атаңыз.
- •11. Қабылдау түрлері мен заңдылықтарының өзарабайланысын орнатыңыз
- •12. Қабылдаудың негізгі ерекшеліктері табиғатын сипаттаңыз
- •13. Қабылдаудың түрлерi: кеңiстiктi, уақытты және қозғалысты қабылдау өзарақатынасын көрсетіңіз
- •14Естің негізгі процестерінің ерекшеліктеріне анықтама беріңіз
- •Арнайы мақсат қою, оны меңгеруге ұмтылу;
- •15.Естің түрлері мен процестерінің өзарабайланысын көрсетіңіз.
- •16 Естің психологиялық теорияларын анықтаңыз
- •17. Естің индивидуалды ерекшеліктері және дамуын сипаттаңыз
- •18. Есте сақтау мен жаттау ережелерін сипаттаңыз
- •19 Ойлау түрлері мен формаларының табиғатын талдаңыз
- •20.Ойлаудың қасиеттері мен ерекшеліктерінің айырмашылығын көрсетіңіз.
- •21 Сөйлеу және оның түрлерінің өзарақатынасына мысал келтіріңіз
- •22. Ауызша және жазбаша сөйлеу ерекшеліктерін салыстырмалы түрде талдаңыз
- •23. Сөйлеу және оның қызметтеріне сапалық талдау жасаңыз
- •24 Зейін қызметтері мен түрлерінің арақатынасын анықтаңыз
- •25.Зейіннің психологиялық теорияларын интерпритациялаңыз.
- •26 Қиял және оның психикалық іс-әрекеттегі рөлін айқындаңыз
- •27. Қиял және оның түрлеріне мысал келтіріңіз
- •28. Қиял және шығармашылық өзарабайланысын айқындаңыз
- •29 Эмоция түсінігіне толық сипаттама жасап, анықтаңыз
- •30.Эмоцияның негізгі түрлеріне салыстырмалы талдау жасаңыз.
- •31 Эмоцияның негiзгi қызметтерiне талдаңыз
- •32. Жоғары деңгейдегі сезімдер табиғатын түсіндіріңіз
- •33. Еріктің негізгі қызметтеріне болжам жасаңыз
- •34 Адамның еріктік қасиеттері мен дамуы жолдарын көрсетіп, дәлелдеңіз
- •35.Темперамент өзгермейді деген тұжырымды сыни бағалаңыз.
- •36 Гиппократтың темперамент туралы теориясы туралы көзқарасыңызды көрсетіңіз
- •37. Ойлауды дамытуға арналған әдістерді сипаттама беріңіз
- •38. Павловтың темперамент туралы теориясын түсіндіріңіз
- •39 Темперамент типтерінің кәсіби әрекетке әсерін айқындаңыз
- •41 Мінездің қалыптасуына әсер ететін заңдылықтарын дәлелдеңіз
- •42. 47. Мінездің тұлғалық ерекшеліктері туралы көзқарасыңызды беріңіз
- •43. Темперамент пен мінездің айырмашылықтарын сызба түрінде көрсетіңіз
- •44 Мінез туралы Кречмер мен Шелдонның теориясын сыни бағалаңыз
- •46 К.Леонград бойынша мінез типтерінің сипаттамасын жасаңыз
- •49 Қарым-қатынаста комплимент айтудың қажеттілігін дәлелдеңіз
- •50.Өмір қиындықтарын жеңуде көмектесетін тұлғалық еріктік сапаларды қарастырыңыз.
- •55.Мінездің өзгеруіне себеп болатын факторларды анықтаңыз.
- •56 Логикалық ойлауды дамытуға арналған әдіс-тәсілдерді қарастырыңыз
- •59 Адам қабілеттерін дамыту жолдары туралы баяндаңыз
13. Қабылдаудың түрлерi: кеңiстiктi, уақытты және қозғалысты қабылдау өзарақатынасын көрсетіңіз
Қабылдау дегеніміз – заттар мен құбылыстардың миымызда тұтастай бейнеленуі болып табылады.
Кеңістік пен уақыт – материяның ӛмір сүруінің негізгі формалары.
Кеңістікті қабылдау – заттар мен құбылыстардың кӛлемін, тұрқын, түрін, аумағын, алыс – жақындығын, тайыз – тереңдігін, бағыт – бағдарын қабылдау деген сӛз. Кеңістікті қабылдау ӛте күрделі процесс. Мысалы: заттың кӛлемі мен түрін қабылдау – кӛру, сипай сезу, қимыл – қозғалыс түйсіктерінің күрделі үйлесімі арқылы ғана жүзеге асады. Дүниедегі заттың барлығы да кеңістікте орналасқан. Олардың әрқайсысының белгілі тұрқы (ұзын, қысқа, енді, енсіз, биік немесе аласа т.б.). Сондай – ақ олар бізден түрлі қашықтықта тұрады.
Уақытты қабылдау. Сыртқы дүниедегі заттар мен құбылыстарда болатын
ӛзгерістердің санаға әсер етіп қалдыратын бейнесі. Сыртқы дүниедегі оқиғалардың бәрі бір бағытта, яғни ӛткен шақтан осы шаққа, одан келер шаққа ағады. Уақыттың шақтарын қабылдауда субъективтік моменттер орын алады. Мысалы: ӛткен шақ адамға ӛте қысқа мерзімді болып кӛрінеді. Ӛткен шақты сағаттап санап отырмай, айлап, жылдап, ғасырлап есептейміз. Адам ӛмірінде оқиға қызықсыз, елеусіз болса, уақыт мүлдем ӛтпей қояды.Қозғалысты қабылдау - әртүрлі объекттердің уақыт аралығында кеңістікте өзгеруі. Ол әртүрлі анализаторлардың байланысына тәуелді. Мысалы: көру, кинестетикалық анализаторлар.Қашықтық пен заттардың кӛлемін қабылдауда кӛздің конвергенциясы,
яғни екі кӛздің кӛрінетін затқа бір кӛздей болып әрекет етуі қажет болады (конвергенция – латынның конвергере деген сӛзі, қазақша жақындату деген
мағынаны білдіреді). Бұл құбылыс жақындағы нәрсені ажыратуда байқалады. Көз тіккен нәрсе неғұрлым жақын тұрса, конвергенция да сонша күшті болады да, көз ішке бұрыла береді. Кӛздің түрлі қашықтықтағы заттарды кӛруге бейімделу қабілеттілігін «аккомадация» деп атайды.
14Естің негізгі процестерінің ерекшеліктеріне анықтама беріңіз
Естiң негiзгi процестерi: есте қалдыру, есте сақтау, қайта жаңғырту, тану және ұмыту. Есте қалдыру дегенiмiз - жаңадан қабылданған бейнелер мен мәлiметтердi және олардың мәнiн есте бұрыңғы сақталғандармен байланыстырып отыруды айтамыз. Жаңа бiлiмдердi алуда және iс-әрекеттердiң жаңа түрлерiне ие болуда ол орын алады. Бiрақ есте қалдыруда әр нәрсе сақтала бермейдi. Бiр экспериментте адамдарға карточкалар берiлдi. Ол жерде сүреттер мен сандар болған. Бiрiншi зерттелiнүшiлiрге сол сүреттерде заттарды танысын деп тапсырма бердi, ал екiншiлерге сандарға қарап карточкаларды реттерiмен қойсын деген. Тапсырма бiткеннен кейi, карточкадағыны есiңiзге түсiрiңiзшi дегенде, бiрiншiлер тек сүреттердi, екiншiлер сандарды ғана түсiрiптi. Осыған орай, еске қалдыру әрекеттердiң мақсаттарыменен, мотивтерiменен және тәсiлдерменен айқындалынып отырады. Бұл есте қалдырудың таңдамалығын көрсетедi. Өйткенi адам бастан көшiргеннен және болмыстан өмiр мен тiршiлiкке қажеттi әсерлердi, бiлiмдердi және мәлiметтердi жадысына қалдыруды мақсаттайды. Арнайы есте үшiн мынадай шарттар қажет: