- •Тезмђ кушма ќљмлђ
- •Иярчен ия ќљмлђ
- •Иярчен хђбђр ќљмлђ
- •Иярчен аергыч ќљмлђ
- •Иярчен аергыч ќљмлђ
- •Иярчен тђмамлык ќљмлђ
- •Иярчен тђмамлык ќљмлђ
- •Иярчен урын ќљмлђ
- •Иярчен вакыт ќљмлђ
- •Иярчен вакыт ќљмлђ
- •Иярчен рђвеш ќљмлђ
- •Иярчен књлђм ќљмлђ
- •Иярчен књлђм ќљмлђ
- •Иярчен сђбђп ќљмлђ
- •Иярчен сђбђп ќљмлђ
- •Иярчен максат ќљмлђ
- •Иярчен шарт ќљмлђ
- •Иярчен шарт ќљмлђ
- •Иярчен кире ќљмлђ
- •Иярчен кире ќљмлђ
- •Иярчен аныклагыч ќљмлђ
Иярчен сђбђп ќљмлђ
Ќљмлђнећ тљре |
Иярчен ќљмлђне баш ќљмлђгђ бђйлђњче чара |
Мисаллар |
Иярчен сђбђп ќљмлђ
Аналитик тљре
|
1. Ялгызак мљнђсђбђтле сњз: шућа књрђ, шуныћ љчен, шул сђбђпле, шунлыктан, шуныћ аркасында, шућа, џ.б.
2. Кљттерњ интонациясе
3. Ияртњче теркђгеч: чљнки, ник дисђћ, ник дигђндђ, ки
|
Байтирђкнећ болай ачылып китње сирђк була иде, шућа књрђ аны Солтания бњлдермичђ тыћлады. (М.Г.)
Анда бер олауныћ тђртђ бавы љзелгђн булып чыкты, бљтен обоз шуныћ љчен тукталган икђн. (М.Ђ.)
Ђ тљннђрен мин ићемђ шинельне салам: ќђйге тљндђ су салкыны бик нык сиздерђ иде. (Х.С.)
Дустыныћ елавындагы ачлык ачысын Фђрит бљтен йљрђге белђн тойды, чљнки ул њзе дђ аныћ кебек њк ач иде. (Ф.С.)
Сљйлђшкђндђ ќићелрђк, ник дисђћ, сине куркыта торган кыен ђйбердђн сњзлђр артына яшеренеп була. (Ф.С.)
|
Иярчен максат ќљмлђ
Ќљмлђнећ тљре |
Иярчен ќљмлђне баш ќљмлђгђ бђйлђњче чара |
Мисаллар |
Аналитик тљре
Синтетик тљре
|
Ялгызак мљнђсђбђтле сњз: шуныћ љчен, моныћ љчен, аныћ љчен џ.б.
Бђйлек яки бђйлек сњз: љчен, дип
|
Шуныћ љчен, иптђш, кул куябыз бњген: Кара болыт капламасын туган илнећ књген. (Ђ.Ер.)
Кара књннђн, арты басылмасын љчен эченђ каен тузы куеп, ђти тегеп бирде аны. (М.Г.)
Љем минем яктырсын дип, Ут элдердем шђмнђргђ. (Л.Л.)
|
Иярчен шарт ќљмлђ
Ќљмлђнећ тљре |
Иярчен ќљмлђне баш ќљмлђгђ бђйлђњче чара |
Мисаллар |
Иярчен шарт ќљмлђ
Синтетик тљре
|
1. Шарт фигыль формасы: -са, -сђ 2. Сорау кушымчасы: -мы, -ме*
3. Боерык фигыль формасы: -сын, -сен 4. Њткђн заман сыйфат фигыль формасы: -ган, -гђн, -кан, -кђн + -да, -дђ урын-вакыт килеше кушымчасы 5. Ияртњче теркђгеч: ђгђр (ђгђр дђ, ђгђр дђ мђгђр, ђгђренки) + -са, -сђ шарт фигыль формасы 6. Ияртњче теркђгеч: ђгђр + икђн бђйлек сњзе 7. Бђйлек сњз: икђн, исђ |
Аптырап карама син мића, Чыланса керфегем, књзлђрем, йљзлђрем. (И.И.) Безнећ авылныћ кояшы кичкырын Бишна урманы љстенђ тљшђ башладымы, кљннећ ић ягымлы вакыты ќиткђн була. (Г.Б.) Кабарган болытлар оешып тыгызлансын гына, дљнья мунча керђчђк. (Н.Г.) Анда-санда њсеп утырган сирђк њги ана яфракларын искђ алмаганда, чокыр гына тњгел, њлем базы бу. (Н.Ђ.)
Ђгђр џђркем табигатьнећ тамырын йолкып китђ башласа, ќир љсте шђрђлђнер иде. (Н.Г.)
Ђгђр ул Нуриђсмага яшђњ турында менђ хђзер хђбђр сала икђн, бђлкем, ул аягына да басар. (Ф.С.) Халык сукрана икђн – зарар юк. (Ђ.Е.) Ќђйлђр ќитте исђ, кала манзарасыныћ борынгы ќыерчыкларын яшеллек каплый. (М.Г.) |
* -мы / -ме сорау кушымчасы, хђбђр составында килгђнгђ, синтетик чара буларак каралды.