Иярчен урын ќљмлђ

Ќљмлђнећ

тљре

Иярчен ќљмлђне баш

ќљмлђгђ бђйлђњче чара

Мисаллар

Аналитик

тљре

Синтетик

тљре

1. Ялгызак мљнђсђбђтле сњз: анда, шунда, шуннан, шул тљштђ, шул турга, шул

ќирдђн џ.б.

2. Парлы мљнђсђбђтле

сњз: кайда – шунда,

каян – шуннан,

кая – шул таба џ.б.

Бђйлек сњз:

урынга (урыннан, урында), турга, тљшкђ, ќиргђ, якка џ.б.

Бер читтђ сабан туйларында гына сатыла торган лимонад сатыла иде, шунда киттек. (Н.Ђ.)

Кая барсаћ, анда тулган тљндђй зольмђт берлђ ќир.

(Г.Сљн.)

Аяклар кая атлый, шул таба ашык. (Ђ.Б.)

Ул, каурыйны канына манчып, Нургали ага књрсђткђн урынга њзенећ имзасын салды. (Ф.Л.)

Койма аша куе сђрви куаклары салынып торган турга ќай-ланган безнећ утыргыч тљннђрен гел буш тормый. (М.Г.)

Тњгђрђк икмђк кеше баткан ќирдђ туктап ђйлђнђ башларга тиеш. (Ф.Л.)

Яшьлђр кайтасы якта инде таћ беленђ башлаган иде. (Г.Б.)

Ќљмлђнећ

тљре

Иярчен ќљмлђне баш

ќљмлђгђ бђйлђњче чара

Мисаллар

Иярчен

вакыт

ќљмлђ

Синтетик

тљре

1. Хђл фигыль формасы:

-гач, -гђч, -кач, -кђч

-ганчы, -гђнче,

-канчы, -кђнче

2. Урын-вакыт килеше кушымчасы:

-да, -дђ,

-та, -тђ

3. Њткђн заман сый-фат фигыль фор-масы: –ган,-гђн,-кан,

-кђн + -да, -дђ урын-вакыт килеше кушымчасы

4. Исем фигыль фор-масы: -у, -њ + -га, -гђ юнђлеш килеше кушымчасы

5. Кабатлаулар

6. Бђйлек яки бђйлек

сњз:

вакытта, мђлдђ, ќитђрђк, чакта, борын, бирле, белђн, арада, алдыннан, соћ, дигђндђ

Љйгђ тђмле аш исе таралгач, Сирай бабай да кузгала.

(Г.С.)

Шул сњз белђн ул њзе кергђнче башланган тарткалашуларга яћа кљч љстђгђн булып чыкты. (Ђ.Б.)

Мин юкта килен булып тљшкђн Тђрќимђ безнећ љйдђ бљтенлђй њз булып беткђн. (Х.С.)

Без кузгалып кына киткђндђ, югары очтан Микиш Дьякон килеп тљште. (Г.Б.)

Лопес, Ђхмђт књренњгђ, тизрђк њз бњлмђсенђ ашыга. (М.Г.)

Уналты яше тулар-тулмас, Мђрфуга, шђџђргђ китеп, завод ашханђсенђ эшкђ урнашты. (С.С.)

Бар љметлђр сњнеп беткђн мђлдђ,

Соћгы яра булып, син калыктыћ. (И.И.)

Яшел айгырга исђ мин ќил кљчлерђк чакта атланырга яратам.

(Г.С.)

Ђле балалар уянмас борын, ќђйге кояш белђн бергђ торып, без утраудан чыгып киттек. (Ђ.Е.)

Гадел њлгђннђн бирле, дљньяныћ яме юк. (Н.Г.)

Сез фронтка авыр сугышлар барган вакытта килдегез. (М.Ђ.)

Апрель ќитњ белђн, тђрђзђлђрнећ эчен-тышын юу иш янына куш булды. (С.С.)

Алар љс-башларын кљл-балчыктан каккалаган арада, югары очтан бљкре башкорт ђби килеп чыкты. (И.С.)

Поезд кузгалыр алдыннан, тимер футлярга салынган бармак башы кадђр генђ Коръђнне муеныма асты. (М.Г.)

Ђ кљчлђре беткђннђн соћ, њлем ачысы белђн упкынга сикереп џђлак булалар икђн. (Г.Ђ.)

Инде йљрђгем туктый дигђндђ, Рђшидђ уянып китђ. (Ф.Б.)