Иярчен хђбђр ќљмлђ

Ќљмлђнећ

тљре

Иярчен ќљмлђне баш

ќљмлђгђ бђйлђњче чара

Мисаллар

Иярчен

хђбђр ќљмлђ

Аналитик

тљре

1. Ялгызак мљнђсђбђтле сњз: шул, бу, менђ нђрсђ, шундый, шунда, шул-дыр, икенче нђрсђ џ.б.

2. Парлы мљнђсђбђтле сњз: кем – шул,

нђрсђ – шул,

ничек – шулай,

кайда – анда џ.б.

3. Кљттерњ интонациясе

4. ки ияртњче теркђгече

Тик шул булды эш: берњземђ дњрт кушамат кушылып калды. (Г.С.)

Мђсьђлђ шунда: бу хђллђрдђн ялгыш нђтиќђ ясаудан сак була белергђ кирђк. (М.Ђ.)

Безне ић кызыктырганы икенче нђрсђ иде: без кыћгыраулар чыћлатып пар атта килњче яшь ќизнине каршы алырга барабыз. (Г.Б.)

Син кайда,

Мин анда. (И.И.)

Ић мљџиме: ул ирекле иде. (Н.Г.)

Хикмђт шунда ки, Наилђ апагызны Фазылныћ абыйсы озатып йљри. (К.К.)

Ќљмлђнећ

тљре

Иярчен ќљмлђне баш

ќљмлђгђ бђйлђњче чара

Мисаллар

Иярчен аергыч ќљмлђ

Синтетик

тљре

1. Янђшђ тору

2. Сыйфат ясаучы кушымча:

-лы, -ле, -сыз, -сез;

-дагы, -дђге

3. Охшату-чагышты-

ру кушымчасы:

-дай, -дђй

4. Килђчђк заман сыйфат фигыль формасы: -ыр, -ер,

-ар, -ђр, -р;

-асы, -ђсе,

-ыйсы, -исе;

-ачак, -ђчђк,

-ячак, -ячђк

5. Килђчђк заман сый-фат фигыль формасы: -ыр, -ер + -лык, -лек сњз ясагыч кушымчасы

6. Њткђн заман сыйфат фигыль формасы:

-ган, -гђн, -кан, -кђн

7. Хђзерге заман сый-фат фигыль формасы: -а торган, -ђ торган,

-ый торган, -и торган, -й торган

8. Иялек килеше ку-шымчасы: -ныћ, -нећ

9. Бђйлек яки бђйлек сњз: кебек, шикелле, сыман, кадђрле, чаклы, хђтле, дигђн

Эче тулы куанычын табигать белђн уртаклашты. (С.С.)

Самолетлар янында башы элмђкле озын арканнар ята.

(М.Г.)

Ђтисе уйнагандагы књпме авазлар, тылсымлы йомарлам булып, хђтеренећ кай тљшендђдер оеп тора. (Р.Н.)

Гомер буена кеше идеалга омтыла, њзе табынырдай кљчле затка тартыла. (С.С.)

Ђ њземне тоям кайчак

Кош очар биеклектђ. (З.М.)

Кияњ узасы књпер монда якын гына иде. (Г.Б.)

Кайсыбыз менђчђк тулпарлар

Кешнилђр тибенеп улакка?! (Н.Гам.)

Утардан сыерларны чыгарганда, гадђттђгечђ, бик кычкыр-мыйча, илла савымчы кызлар ишетерлек тавыш белђн аларга тљртмђле ќыр калдырып китњен ташламады. (Ђ.Б.)

Ќанымдагы син тоймаган хисне

Шул сурђткђ књпме сљйлђдем. (И.И.)

Минем бит ђле бер малай да белми торган яшерен серем бар. (М.Г.)

Мал-туарлары булмаганнарныћ соћгы алабута онын, соћгы мендђрен џђм чњпрђк-чапракларын алып чыктылар.

(М.Г-њ.)

Гљлсирин борылып карамаса гына ярар иде дигђн уй мине кљйдереп ала. (М.Г.)

Чирећне белђ икђн, бљтен уећны белђ икђн кебегрђк имеш-мимешлђргђ ышанып бетмђстђн, Моратбакый, нигђдер, аныћ белђн кызыксына башлады. (М.Г.)