44. Орманды жүктердің транспортық сипаттамасы

Сүйрету (ағаштарды,шыбықтарды және сортименттерді құлатқан жерден жинайтын жерге дейін тасымалдау) — орманды дайындау сатысындағы ең негізгі жұмыс.Оның үлесіне орман кесудің еңбек шығындарының 25-30 % және орман дайындаудың еңбек шығындарының 10-12 % келеді.

Орманды сүйрету кезінде қолданылатын машиналардың кең тараған түрі –сүйрету тракторлары. Олар мобильді, маневрлі, орман кұлататын жерге келе алады, құлатылған ағаштарды (шыбықтарды) жинауға және орман өнімдерін артатын жерге апаруға ыңғайлы.Қазіргі кезде арқанмен,гидроманипулятормен және іліп алғыш құралмен жабдықталған сүйрету тракторлары қолданылады .

Арту жұмыстарының көбісі қазіргі кезде жақ тәрізді орман өнімдерін артқышпен жасалады. Пакттерді бір уақытта түсіру мен оларды жан жаққа орналастыру үшін түсіретін-тарататын құрылғылар кең пайдаланады.

Пакетті түсіру үшін іліп алғыштармен эстакаданың шетіне береді, арқандармен түсіретін пакеттерді автопоезддан немесе тіркестен эстакадаға түсіреді,

Таласқа түсетін нұсқалардың біреуі ретінде мұнаралы парталды кранды қарастыруға болады Қазіргі кезде шамалы рельске жақын қоймаларда орман өнімдерін арту үшін автокөлік крандарын колдану мүмкіншіліктері бар.Автокөлік крандарының кемшіліктері бумаларды ілу және ағыту қолмен жасалынады және де ұзын жүктермен жұмыс істеу қыйын .

Су жиегіндегі қоймаларда салды-көлікті агрегаттар қолданылады.Олар дөңгелектері бар жартылай тіркемемен жабдықталған.жартылай тіркемеде жинақталған орман өнімдерінің бумасын арқанмен буады. Осылай буылған буманы жинау алаңына немесе суға тастайтын жерге жеткізеді.Су жиегіндегі қоймаларда сонымен қатарбуманы іліп алатын көтергіші бар өзі жүретін артқыштар да қолданылады.

45. Астықты жүктерді ттжм

Барлық астық түріндегі жүктерді негізгі үш топқа бөлуге болады :

- дәнді - бидай, арпа, тары, сұлы және т.б;

- бұршақты – бұршақ, соя, жасымақ және т.б.;

- майлы — күнбағыс, зығыр, конопляжәне т. б.

Астықтардың негізгі қасиеттері мына мінездемелермен сипатталады:

- түрі,

- тығыземестігі,

- ылғалдылығы,

- сусымалығы (қозғалыс дәрежесі),

- Тазалық дәрежесі.

Астық түрі белгілі бір астықтың төгілу тығыздығымен анықталады.Олардың тығыздығы күнбағыс дәндері үшін 0,3-0,45 т/м³ ,күріш үшін 0,85-0,9 т/м³.

Тығыземестік – астық салмағындағы бос көлемнің барлығы,тығыземестіктің коэффицентімен мінезделеді, %

Мұндағы V_шт – штабелденген жүктің геометриалық көлемі, м³;

V_гр – әр бөлігінің бостығын есептемегендегі жүк көлемі, м³.

Тығыземестік астықтардың ауажіберушілік қасиетімен және оның тасымалдаған кездегі отыру қабілеттілігімен анықталады және әр астықтыта орта есеппен 0,3-0,8%.

Ылғалдылық, %, — астықтағы ылғалдылықтың салмаққа қатынасы, ол ылғалдылық сыналу кезінде 105°С дейін қыздыру арқылы кептіріліп қалыпты массаға дейін жеткізіледі :

мұндағы т_в и т_с — ылғалды және кептірілген сыналатын жүктердің салмақтары (кептірілерден бұрын және кейін).

Ылғалдық дәрежесіне қарай астықтарды құрғақ (W₃ до 14%), орташа құрғақ (W₃ = 14—16%), ылғалды (W₃ = 16—18%), және шикі (W₃ свыше 18%) деп бөледі.