- •Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі. Перыядызацыя сусветнай гісторыі.
- •Асноўныя этапы развіцця Беларусі ў кантэксце еўрапейскай і сусветнай гісторыі. Перыядызацыя курса гісторыі Беларусі.
- •Перадумовы рассялення і гаспадарчай дзейнасці першабытных людзей на тэрыторыі Беларусі. Гаспадарчая дзейнасць людзей на тэрыторыі Беларусі ў першабытную эпоху.
- •Рэлігійныя вераванні старажытных беларусаў, іх адлюстраванне ў міфалагічных вобразах. Культура старажытнай Беларусі.
- •Першыя цывілізацыі. Антычная цывілізацыя, яе роля ў гісторыі.
- •Асноўныя этапы этнічнай гісторыі Беларусі. Балты, славяне, іх роля ў этнагенезе беларусаў.
- •7. Станаўленне феадалізму ў Еўропе ( у кантэксце сярэднявечнай цывілізацыі). Асноўныя рысы феадальнага спосабу вытворчасці
- •Пачатак пераходу да класавага грамадства і ўзнікненне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян. Кіеўская Русь.
- •9. Полацкае княства - выток беларускай дзяржаўнасці.
- •10. Пераварот у духоўным жыцці ўсходніх славян з прыняццем хрысціянства. Культура Беларусі іх-хііі стст.
- •11. Утварэнне Вялікага княства Літоўскага, Рускага, Жамойцкага. Роля ўсходнеславянскіх зямель у працэсе дзяржаўнага будаўніцтва ў вкл.
- •12. Рост Вялікага княства Літоўскага ў геаграфічнай і палітычнай прасторы. Барацьба супраць агрэсіі крыжакоў, набегаў ардынцаў, суперніцтва паміж Вялікім княствам Маскоўскім і Вялікім
- •13. Эвалюцыя сацыяльна-эканамічных адносін на тэрыторыі Беларусі ў кантэксце аграрна-рамеснай цывілізацыі.
- •14. Адраджэнне і Рэфармацыя ў Еўропе.Рэнесанс і рэфармацыйны рух у вкл.
- •15. Асноўныя дасягненні беларускай культуры. Роль і месца культуры Беларусі ў еўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе.
- •16. Барацьба за гегемонію ва Усходняй Еўропе. Утварэнне Рэчы Паспалітай.
- •17. Дзяржаўна-прававое становішча вкл у Рэчы Паспалітай. Пачатак паланізацыі сацыяльных вярхоў беларускага грамадства.
- •18. Асаблівасці складвання канфесійных адносін на тэрыторыі Беларусі ў XVI- XVIII стст. Роля уніяцтва ў гісторыі беларускага народа.
- •19. Рэч Паспалітая ў еўрапейскай геапалітыцы. Падзелы Рэчы Паспалітай
- •20. Фармаванне перадіндустрыяльнай цывілізацыі. Зацвярджэнне капіталізму як грамадска-эканамічнай фармацыі.
- •21. Фармаванне індустрыяльнай цывілізацыі ў Еўропе і Амерыцы.
- •22. Расійскі шлях палітычнай мадэрнізацыі. Саслоўная, нацыянальная, канфесійная палітыка Расіі ў беларускіх губерніях.
- •24. Буржуазныя рэформы 60-70-х гадоў хіХст., асаблівасці іх правядзення на Беларусі. Станаўленне індустрыяльнага грамадства на Беларусі.
- •24. Разлажэнне феадалізму і зараджэнне капіталістычных адносін на бел землях у першай палове 19 ст. Перадумовы і наступствы сялянскай рэформы 1861г на б. См. Вопрос 23 (там то же самое)
- •26. Асаблівасці працэсу станаўлення і развіцця капіталістычных адносін у сельскай гаспадарцы і прамысловасці Беларусі ў парэформенны час.
- •27. Пачатак Беларускага нацыянальнага Адраджэння. Афармленне беларускай нацыянальнай ідэі і фарміраванне беларускай нацыі.
- •28. Барацьба палітычных партый Беларусі за выбар шляхоў грамадскага развіцця (1917г.)- Мэты і задачы беларускага палітычнага руху.
- •29. Абвяшчэнне бнр, яе гістарычнае месца.
- •30. Утварэнне бсср, яе дзяржаўна-прававы статус.
- •31. Усталяванне савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў бсср і яе асноўныя характарыстыкі..
- •32. Беларусь у гады замежнай ваеннай інтэрвенцыі і грамадзянскай вайны. Палітыка "ваеннага камунізму". Перадумовы нэПа.
- •33. Нацыянальна-дзяржаўнае будаўніцтва ў Беларусі ў 1920-1926 гг.
- •35. Асаблівасці здзяйснення індустрыялізацыі і калектывізацыі ў бсср.
- •36. Станаўленне і развіццё савецкай беларускай культуры. Палітыка беларусізацыі
- •37. Фарміраванне адміністрацыйна-каманднай эканомікі і аўтарытарна-таталітарнага рэжыму ў бсср.
- •38. Грамадска-палітычнае, эканамічнае, нацыянальна-культурнае становішча Заходняй Беларусі ў складзе Польскай дзяржавы.
- •39. Пачатак Другой сусветнай вайны. Уз'яднанне Заходняй Беларусі з бсср.
- •40. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны. Захоп Беларусі гітлераўскімі войскамі.
- •41.Нямецкі акупацыйны рэжым на Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •Партызанскі рух і падпольная барацьба на Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Вызваленне Беларусі. Вынікі вайны для беларускага народа і яго ўклад у перамогу над фашызмам.
- •43. Спецыфіка сацыяльна-эканамічнага і палітычнага развіцця бсср ў першае пасляваеннае дзесяцігоддзе (1944 - 1954 гг).
- •45. Эканоміка Беларусі ў 70-я - першай палове 80-х гадоў. Прычыны паступовага запавольвання тэмпаў эканамічнага росту і ўзнікнення цяжкасцей у сацыяльнай сферы.
- •46. Складанасці і супярэчнасці культурнага развіцця Беларусі ў пасляваенны час. Асноўныя дасягненні беларускай мастацкай культуры, адукацыі, навукі ў 1960-я-1980-ягады.
- •47. Змены ў сістэме міжнародных адносін на мяжы XX - XXI стст. Стварэнне перадумоў для пабудовы постканфрантацыйнага свету.
- •48. Спробы мадэрнізацыі савецкай грамадска-палітычнай сістэмы падчас палітыкі перабудовы. Прычыны крызісу і распаду ссср.
- •49. Абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь. Заканадаўча-прававое афармленне і шляхі далейшага ўмацавання яе дзяржаўнага суверэнітэту.
- •50. Нацыянальна-культурнае адраджэнне канца хХст. Далейшае фарміраванне беларускай нацыянальнай ідэі і роля гэтага працэсу ва ўмацаванні дзяржаўнага суверэнітэту.
- •51.Першыя спробы перабудовы эканомікі, прычыны іх правалу (1985-1990 гг). Прычыны крызісу савецкай эканамічнай сістэмы.
- •52. Пошук шляхоў пераходу да рыначнай эканомікі. Распрацоўка нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага эканамічнага развіцця краіны.
19. Рэч Паспалітая ў еўрапейскай геапалітыцы. Падзелы Рэчы Паспалітай
На фоне эканамiчнага развiцця еурапейскiх краiн у XYII-XYIII ст.Рэч Паспалiтая выглядала застылай у летаргiчным сне. Узровень канца XYI ст. застауся вышэйшай адзнакай гаспадарчай i ваеннай магутнасцi краiны. Каб рушыць паперад - патрэбны рэформыграмадстве: палiтычныя, ваенныя, эканамiчныя.Неабходнасць была i у канцынтрацыi улады у руках манарха.
Шляхта не жадала аддаць сваё усеуладзем, якое перарастала у анархiюВольны Сойм з-зп "лiберум вета" стау недзеяздольным. Такое становiшча у РП старанна апекавалi суседзi:Прусiя,Аустрыя i Расiя.Iм было выгадна мець суседам слабую краiну. Але з 60-х гадоу XYIII ст. у "РП" пачала праводзiцца iнтэнсiуная рэфармацыйная дзейнасць.Дзякуючы рэформам Тызенгауза на пауночным захадзе Беларусi з'явiлася значная колькасць мануфактур,скасаваны шэраг прывiлей шляхты, працуе "адукацыйная камiсiя". У 1764 г. было уведзена абмежаванне "лiберум вета",але ужо рэформы прывялi да незадаволенасцi з боку магнатау якiя iмкнулiся як i раней панаваць. Грамадства аказалася расколатым на варожыя групоукi,якiя шукалi падтрымкi у больш моцных суседзяу:Расii,Аустрыi,Прусii.З дапамогай апошнiх пачалi стварацца канфедэрацыi "узброенныея арганiзацыi" Пачалiся межусобныя войны. Пасля гэтага адбываецца у 1772 годзе першы падзел Рэчы Паспалiтай.Да Расii адыйшла Усходняя частка Беларусi з гарадамi Полацк, Вiцебск, Ворша,
Магiлеу, Рагачоу,Гомель. Але нават гэта не астанавiла варагуючыя магнацкiя групоукi.
Выратаваць Рэч Паспалiтую магла толькi цэнтралiзацыя. Такая спроба была зроблена 3 мая 1791 года, падчас прыняцця канстытуцыi Рэчы Паспалiтай - першай у Еуропе. Канстатуцыя 3 мая заклала асновы вываду РП з палiтычнагу крызiсу i ставiла яе на шлях буржуазнага развiцця. Але час быу упушчаны.Ды гэтыя мерапрыемствы выклiкалi незадаволенасць у Расii Аустрыi i Прусii.У сярэдзiне мая 1792 года Расiя накiравала у Польшчу 100 тыч. войска.Пад час баявых дзеянняу войскi Рэчы Паспалiтай панеслі
паражэнне Опсай,Мiрам,Зельвай,Бярэсцем.Рэч Паспалiтая капiтулiравала, канстытуцыя 1791 года была адменена.А у студзенi 1793 года ажыццявiлi другi падзел Рэчы Паспалiтай.Да Расii адыйшлi землi Беларусi па лiнii Друя-Пiнск.Стала зразумела,што ад канчатковага падзелу Рэчы Паспалiтай можа выратаваць рашучае супрацiуленне аб'яднанага грамадства. Паустанне 1794г. на чале з Тадэвушам Касцюшкам давала для гэтага апошнi шанс. Але атрады Касцюшкi не вытрымалi удары рускiх войск на чале з Суворавым.6 лiстапада 1794 года рускiя войскi занялi Варшаву.Паустанне было разгромлена. У кастрычнiку 1795 года трэцi падзел Рэчы Паспалiтай.Па iм уся тэрыторыя Беларусi была далучана да Расiйскай iмперыi.Сяляне,гараджане спакойна успрынялi далучэнне да Расii.Новыя парадкi заусёды неслi у сябе надзею на лепшую будучыню.
20. Фармаванне перадіндустрыяльнай цывілізацыі. Зацвярджэнне капіталізму як грамадска-эканамічнай фармацыі.
21. Фармаванне індустрыяльнай цывілізацыі ў Еўропе і Амерыцы.
В 16в в Зап Европе начинают создаваться предпосылки формир-ия перединдустриальной Цивилизации(16-18 вв) С конца18-конц20 – период индустриальной цивилизации. В 16в-процесс становления нового общественно-экономич строя – капитализма(оснван на частной собственности на средства произв-ва и эксплуатации наемной рабочей силы). Основные черты: 1 Господство товаро-денежн отн-ний и частной собств на ср-ва производства. 2 Превращении рабоч силы в товар. Исходным пунктом стан-ния капитализма явл-ся процесс первоначального накопления капитала, кот включает в себя с одной стороны концентрацию денежных средств в руках промышленников, с другой – избавл-ие мелких промышл-ов от средств пр-ва. Эти предпосылки возникают в Европе в связи с Вел географ открытиями.(В экономику вводятся большие матер ресурсы, форм-ся система колонизма, меняется направление торговых связей). Первой капит. гос-вом стала Голландия. С сер17в на путь капитализма становятся Англия(бурж рев-ия –верх-во закона и создала основы правового гос-ва). В конце18в в Англии начался пром переворот. До конца 19в Англия явл-ся пром и торговым лидером мира. В конце 18в начинается пром переворот в США. Франция и Германия – только в сер19в. До 60гг 19в завершился процесс капитализации Европы. Сформировалась Европ индустр цивил-ия чертами кот явл-сь развитие кап отн-ий, становл-ие власти буржуазн демократии, идеи просвещения. Процесс утвержденія індустр цівілізацыі начался в паўночна-амерык калоніях Англіі. Іх вайна за независ-ть имела хар-ер буржуазн рев-ыі і привела к обр-ию США.