2. Przewóz pasażerów.

1. Podstawowe wiadomości o umowie przewozu pasażerów.

Umowa przewozu pasażera – umowa, na podstawie której, przewoźnik podejmuje się za opłatą, przewieźć drogą morską pasażera i jego bagaż.

Dowodem zawarcia umowy przewozu i uiszczenia opłaty za podróż jest bilet pasażerski. Jest on także dowodem uprawnień posiadacza do odbycia podróży na określonej trasie i korzystania z określonych świadczeń przysługujących pasażerowi. Bilet pasażerski może być imienny lub na okaziciela, przy czym pasażer nie może bez zgody przewoźnika przenieść na osobę trzecią imiennego biletu pasażerskiego.

Pasażer obowiązany jest przestrzegać porządku obowiązującego na statku oraz wykonywać wszelkie zarządzenia porządkowe.

Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkody na osobie pasażera oraz za szkody w bagażu, zgodnie z Konwencją Ateńską z 1974 r. Postanowienia Konwencji Ateńskiej stosuje się odpowiednio do przewozu osób, które za zgodą przewoźnika odbywają podróż bez opłaty za przewóz.

W razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pasażer obowiązany jest, o ile to możliwe, bezzwłocznie zawiadomić przewoźnika o wypadku, który je spowodował. Pasażer obowiązany jest ponadto zgłosić swe roszczenie do przewoźnika na piśmie najpóźniej w ciągu 15 dni od zejścia ze statku. Domniemywa się, że pasażer, który nie dopełnił tych obowiązków, ukończył podróż zdrowy i cały.

Osoba, która odbywa podróż bez zgody kapitana statku, jest obowiązana uiścić podwójną opłatę za odbytą podróż. Kapitan może przy pierwszej nadarzającej się sposobności wysadzić tę osobę na ląd lub ją przekazać na statek płynący do portu, w którym ta osoba dostała się na statek, udzielając zarazem właściwej władzy wszelkich znanych mu informacji o obywatelstwie tej osoby, porcie i okolicznościach w jakich ukryła się na statku.

2. Inkorporacja konwencji ateńskiej z 1974 roku.

Przewozy pasażerskie uregulowane są przez jednolite przepisy o charakterze międzynarodowym:

• Konwencję ateńską z 1974 roku w sprawie przewozu morzem pasażerów i ich bagażu

• protokół do Konwencji ateńskiej z 1976 roku

• protokół do Konwencji ateńskiej z 1990 roku

Polska ratyfikowała Konwencję ateńską inkorporując jej postanowienie do polskiego systemu prawa morskiego (art. 176 Kodeksu Morskiego). Od roku 1989 jesteśmy także uczestnikiem protokołu z 1976 roku, nie przystąpiliśmy natomiast – jak dotąd – do protokołu z 1990 roku.

Konwencja ateńska nie reguluje w sposób wyczerpujący wszystkich kwestii prawnych związanych z przewozem pasażera morzem. Większość zawartych tam przepisów dotyczy odpowiedzialności przewoźnika pasażerskiego.

Stosownie do art. 176 §2 i 3 Kodeksu Morskiego postanowienia Konwencji ateńskiej stosuje się do wszystkich umów przewozu pasażerów i ich bagażu podlegających przepisom kodeksu morskiego. Normy konwencyjne znajdują także odpowiednie zastosowanie do przewozu osób, które za zgodą przewoźnika odbywają podróż bez opłaty za podróż (np. do tzw. przewozów z grzeczności).