56. Грамадска-палітычнае жыццё ў бсср ва ўмовах “адлігі”. Спробы рэфармавання эканомікі ў 1950 – 1960-я гг.

Пасля смерці Сталіна паступова пачынаецца працэс дэмакратызацыі і лібералізацыі грамадскага жыцця, які ў гісторыю ўвайшоў пад назвай Хрушчоўская адліга (Мікіта Сяргеевіч Хрушчоў кіраваў СССР з 1953 па 1964 гг.) Пасля ХХ з’езда КПСС у 1956 г. гэтыя прцэсы паскорыліся. На з’ездзе адбалася выкрыццё культу асобы Сталіна, а таксама абвешчана аб несправядлівасці сталінскіх рэпрэсій. . За часы Хрушчова было рэабілітавана 6 000 чалавек. ( пры сталине было рэпрэссир 20 000 000). У другой палове 50-х гг. расце грамадская актыўнасць нсельніцтва. Пашыраюцца функцыі і правы саветаў і прафсаюзаў а таксама паўнамоцтвы рэспубліканскіх урадаў. У хрушчоўскія часы пачынаецца рух шасцідесятнікаў, гэта нефармальны рух сярод творчай і навукаовай інтэлігенцыі а таксама студэнцкай моладзі які выступае з крытыкай дзяржаўнай палітыкі. У 1957 гг. адбыўся фестываль моладзі і студэнтаў. Упершыню ў гісторыі СССР у Маскву з’ехаліся іншаземцы ў вялікіх колькасцях. Пасля гэтага з’явилися стыляги (моладзь якая ўспрыняла заходні светапогляд да фестывалю). У гэты перыяд адбываюцца значныя змены ў побыце людзей. З сярэдзіны 1950-х гг. галоўным фактарам павышэння ўзроўню жыцця людей становіцца павышэнне іх грашовых даходаў, а не зніжэнне цэн, як пры Сталіне. У 1956 годзе быў прыняты новы закон аб дзяржаўных пенсіях. У выніку пенсіі павялічыліся ў двая. З 1964 г. уводзіцца пенсійнае забеспячэнне калгаснікаў па старасці і інваліднасці. Пачали стоицца “Хрушчоуки”. У прамысловасці ў 1957 г. пачалася перабудова кіравання прамысловасцю. Замест галіновых міністэрстваў былі створаны Светы народнай гаспадаркі. Аднак пасля Хрушчова Сістэму Саўнаргасаў згарнулі па дзьвюм прычынам. 1. Дзякуючы саўнаргасам тэрыторыі, якімі яны кіравалі станавіліся эканамічна незалежнымі ад астатняга СССР. Ну а ад эканамічнай незалежнасці недалёка і да палітычнай а гэта не задавальняла савецкі ўрад. 2. Іншая прычына кіраўніцтва саўнаргасаў перастала выдзяляць грошы на ваенна-прамысловы комплекс і той пачаў прыходзіць у заняпад. У сельскай гаспадарцы ў часы Хрушчова былі як станоўчыя так і адмоўныя пераўтварэнні. Станоўчыя: 1. Былі адменены натуральныя падаткі з прысядзібных гаспадарак калгаснікаў і быў уведзены адзіны падатак які залежыў ад плошчы прысядзібнай гаспадаркі. 2. Для калгасаў павышаны закупачныя цэны ў выніку чаго калгаснікам пачалі плаціць зарплату. 3. Калгасам спісалі ўсе запазычынасці. Адмоўныя: 1. Прымус сеяць кукурузу на ўсёй тэррыторыі СССР нават з палярным кругам. 2. МТС (машына-трактарныя станцыі) былі распушчаны тэхніку з гэтых станцый было загадана калгасам купіць. 3. Загад рэзаць коней і замяняць іх трактарамі. 4. У 1962 быў ўзяты курс на ліквідацыю прыватных гаспадарак калгаснікаў. 5. Калгасы ператвараліся ў саўгасы. 6. З 1956 па 1964 СССР укладываў 20 % усіх сваіх даходаў у асваенне цалінных зямель. У 1956 на 20 з’ездзе КПСС была прынята шосты пяцігадовы план развіцця эканомікі, але ў 1959 г. стала ясна, што план гэты выкананы не будзе. Тады склікалі ў 1959 г нечарговы 21 з’езд КПСС на якім было вырашана складаць не пяцігадовыя а сямігадовыя планы і была прынята першая сямігодка. Але ў 1961 годзе стала ясна, што і сямігодку не выканаюць таму ў 1961 годзе адбыўся 22 з’езд КПСС дзе было вырашана адмяніць сямігодкі а ў 1981 г завяршыць будаўніцтва камунізма.

Іменна з рашэннем пабудаваць камунізм у 1981 годзе звязаны многія вальюнтарыстычныя эксперыменты Хрушчова – загад рэзаць коней, забарона сялянам трымаць прысядзібную гаспадарку, ператварэнне калгасаў у саўгасы і т. п. Відавочна гэтыя небяспечныя эксперыменты і сталі повадам для зняцця Хрушчова з пасады і адпраўкі яго на пенсію.