- •2.Философияның басқа ғылыми пәндерден айырмашылығын табыңыз.
- •13 Ғылыми таным дамуындағы араб-мұсылмандық әлемнің тарихи бастамаларын сипаттаңыз.
- •14) Орта ғасырдағы еуропалық философия және тәжірибелік-қолданбалы білімдердің дамуын сипаттаңыз.
- •15) Орта ғасырдағы жалған ғылымдардың қалыптасуы –магия, оккультизм, алхимия мен астрологияны түсіндіріңіз.
- •16) Адамға бетбұрыс, оның жеке даралығы мен креативтілік бастауы – Қайта өрлеу дәуріндегі маңызды ерекшелігі екендігін дәйектеңіз.
- •17)Қайта өрлеу дәуріндегі пантеизм ерекшеліктерін сипаттаңыз.
- •18) Коперниктің, Галилейдің, Бруно мен Кеплердің жаратылыстанулық-ғылыми жетістіктері көрсетіңіз.
- •19) Н.Макиавелли шығармашылығындағы саясаттанудың негіздерінің қалыптасуын дәйектеңіз.
- •25 И. Кантың таным теориясындағы агностицизм мен антиномиялар ілімін талдаңыз.
- •26 Гегельдің диалектикалық пен метафизикалық ойлау тәсілдерін түсіндіріп беріңіз.
- •27 Гегельдің диалектика категорияларының ағымдылығы, ауыспалылығы туралы көзқарастарын түсіндіріңіз.
- •28) К. Маркстің қоғамды танудың әдіснамалық қағидасын түсіндіріңіз.
- •33.Психоанализдің әдіс ретіндегі қолданылуын сипаттаңыз.
- •34.Неотомизмнің басты қағидалары мен ұстанымдарын көрсет.
- •35.Хх ғасырдағы ғаламдық мәселелер философиясы және ондағы ғылым дамуы туралы көзқарастарды талдаңыз.
- •36.Көшпелілердің жалпы адамзаттық өркениеттік дамуға қосқан үлесі.
- •38.Шәкәрімнің үш анық ілімі және оның бүгінгі өмір үшін маңызын түсіндір.
- •41.Ғылыми танымның деңгейлері мен әдістері.
- •42.Танымдағы ақиқат, адасу мен жалғандық, ақиқат пен сенім мәселелерін салыстыра отырып дәйектеңіз.
- •44 Материя, қозғалыс, кеңістік пен уақыт мәселелерін талда.
- •45 Қазіргі заманғы әлемді синергетикалық, кванттық—релятивистіктұрғыдан түйсіну әлемді тереңірек түсінудің баспалдағы екендігін дәйектеңіз.
- •46 Қоғамның ғылыми таным обьектісі ретіндегі
- •47 Қоғамның рухани өмірін танудағы философияның ролін көрсетіңіз.
- •48 Адамның био-психо-әлеуметтік мәнін көрсет және адам-жеке адам-тұлға құрылымын түсіндір.
- •49 Антропогенез бен антроспосоциогенездің ғылыми және дінинұсқаларын дәйектеңіз.
- •50 Адам өмірінің мәні, мәңгілік өмір идеясын сараптаңыз
- •51. Анимизм ұғымын түсіндіріп өтіңіз
- •52. Адамның жаратылуы туралы діни түсініктерді салыстырыңыз.
- •53. Адам-жеке адам-тұлға құрылымын түсіндіріңіз.
- •54. «Мен-Тұжырымдама» идеясы бойынша мысалдар келтіріңіз.
- •55. Кеңістік пен уақыттың қазіргі заманғы тұжырымдамаларын ашып беріңіз.
- •56. Ақиқат пен сенім мәселелерін салыстырыңыз.
25 И. Кантың таным теориясындағы агностицизм мен антиномиялар ілімін талдаңыз.
Неміс классикалық философиясының негізін қалаушы – Иммануил Кант (1724-1804) болды. Оның өмірлік ұраны: «Шыдамдылық және өзіңді ұстай білу».
Философиялық шығармашылығы екі кезеңнен тұрды:
«Сыни кезеңге дейінгі кезең» (1746-1770).
«Сыни кезең» (1770-1797)(агностицизм и априоризм).
Кант таным теориясында барлық білімдер 2-ге бөлінеді:
1) Апостериори ( лат. А роsterori- келесіден) — тәжірибеден алынатын білім.
2) Априори (лат. А ргіогі — тәжірибеге дейін) — тәжірибеге, іс-әрекетке дейін, оған тәуелсіз танылатынды білдіретін ұғым.
И.Кант «Практикалық ақылға сын» еңбегінде мен не істеуім керек деген сұраққа жауап іздеп, этикалық мәселелерін қарастырады. Яғни, адамгершілік, мораль, парасат мәселелерін қарастырды. Кант теоретикалық ақылдан, оның шешілмейтін шым-шытырық қайшылықтарынан практикалық ақылға өтті. Практикалық ақыл деп аталуының себебі, оның функциясы – адамның өзін-өзі алып жүруін басшылыққа алды, яғни адамгершілік әрекеттерінің принциптерін жасады. Мораль, адамның мінез-құлқы, іс-әрекеті ешбір сыртқы жағдайға тәуелді болмауы керек, адам адамгершілік, парасатты жан, сондықтан ол адамгершілік заңдарына сүйенуі керек.
26 Гегельдің диалектикалық пен метафизикалық ойлау тәсілдерін түсіндіріп беріңіз.
Георг Вильгельм Фридрих Гегель немістің идеалист философы (1770 – 1831 жж.). 1801 жылы Иен университетінде жоғары лауазымға ие болып, «Фихте мен Шеллингтің философиялық жүйелерінің айырмашылығы» атты бірінші басылымын шығара отырып, 1807 жылы «Рух феноменологиясы» туындысын жариялады. 1812-1816 жылдары «Логика ғылымы» еңбегін жазып шықты. Ал Берлиндегі кафедрада жұмыс жасаған кезінде ол «Құқ философиясының очерктері», 1827-1830 жылдары энциклопедиялар өнімдерін тудырды
Бастаудың өзі – болмыс пен Ештеңенің қатынасының жалпы конструкциясы бойынша құрылады, болмыстың қатынасы бұл жерде шартты түрде міндеттеледі. Себебі, нақты ненің басталатындығы анықталуы тиіс болғандықтан кірістірілген. Осы тұста болмыстан басқа басталатын нәрсеге балама жоқ екендігі түсінікті. Осы құрылым арқылы бастау – болмыстың Ештеңе арқылы басталуы екендігі байыпталады. Бұнда тек қана үш маңызды субъект анық: бастау, болмыс, Ештеңе. Сондықтан болмыс пен Бейболмыстың қатынасы – сол бастау концептісінің өзін айғақтауға келіп тіреледі. Бастау Бейболмыспен теңеседі, бірақ әзірге Ештеңе түрінде сақталып, бастаудың таза мәнін ашуға Бейболмыс болмыс арқылы қатынасады.
27 Гегельдің диалектика категорияларының ағымдылығы, ауыспалылығы туралы көзқарастарын түсіндіріңіз.
Гегель идеалистік диалектиканың негізін салушы ретінде, диалектика заңдары мен категорияларын ұсынған. Гегельдiң ойынша, диалектика шынайы танымның iшкi қозғаушы күшi, ол қайсыбiр ғылымның мазмұнына iшкi байланыс пен қажеттiлiктi еңгiзедi, соның арқасында бiлiм теориялық сатыға көтерiледi. Гегельдiң өшпес еңбегi — ол диалектикалық тұрғыдан бүкiл философия саласында қорытылған ұғымдарды сараптап шықты. Соның iшiнде ол алғашқы рет диалектиканың үш негiзгi заңын ашып, сонымен қатар, барлық парлық категорияларды белгiлi бiр жүйеге келтiрiп, олардың өзара бiр-бiрiне өтетiндiгiн, iшкi байланыстарын көрсете бiлдi. Сонымен қатар, Гегель адамның дүниетанымын терең зерттеп, оның да диалектикалық жолмен жүретiнiн көрсеттi.