- •Алматы 2013
- •§ 1. Халықаралық жеке құқық түсiнiгi және атауы
- •§ 2. Халықаралық жеке құқықтың мазмұны мен мәнi
- •3 Жағдай ажыратылады.
- •§ 3. Халықаралық жеке құқықтың құқық саласы ретiндегi мәнi
- •§ 4. Халықаралық жеке құқықтың құқық жүйесiнде алатын орны
- •§5 Халықаралық жеке құқықтың қайнар көздері.
- •§ 1. Коллизиялық ереженiң (норманың) түсiнiгi және маңызы
- •§ 2. Коллизиялық ереженiң құрылымы және оның түрлерi
- •§ 1. Шетел құқығының қолдануының жалпы түсінігі
- •§ 2. Шетел құқығы нормаларының мазмұнын анықтау.
- •§ 3. Өзара түсіністік
- •§ 4. Кері сілтеме жасау және үшінші елдің құқығына сілтеме жасау
- •1879 Жылға дейінгі Renvoi тарихы
- •5 Заңында бұл мәселе мүлде қарастырылмаған елдер
- •§ 5. Жария тәртіп туралы ескерту
- •§ 6. Императивтік нормаларды қолдану
- •§7 Көп құқықтық жүйелері бар елдің құқығын қолдану
- •§ 1. Халықаралық-құқықтық реттеудегі «жеке тұлға» түсінігі
- •§ 2. Халықаралық жеке құқықтағы жеке тұлғалардың классификациясы.
- •§ 3. Жеке тұлғаның жеке заңы
- •§ 1. Заңды тұлғалардың ұлты мен статуты
- •§ 2. Қазақстан Республикасындағы шетелдік заңды тұлғалардың құқықтық жағдайы
- •§ 3. Қазақстандық заңды тұлғалардың шетелдегі қызметі (тарихи шолу)
- •§ 4. Халықаралық заңды тұлғалар
- •§1 Мемлекеттің халықаралық-құқықтық иммунитетінің негізі.
- •§2 Мемлекет иммунитетiнiң түсiнiгi мен элементтерi.
- •§3. Халықаралық жеке құқықта мемлекет иммунитетiнiң теориясы.
- •§4 Мемлекеттік заңды тұлғалардың құқықтық мәртебесі.
- •§5 Сот тәжірибиесіндегі мемлекет иммунитетінің қағидасы.
- •§6 Mемлекеттердің иммунитеті және меншігі туралы ұлттық заңнамалар
- •§1 Меншік құқығының түсінігі
- •§2 Меншік құқығындағы коллизиялық мәселелері
- •§3 Меншік құқығындағы Ұлттандыру мәселесі
- •§4 Шетел инвестициясын реттеу мәселесі
- •Қазақстан Республикасында шетелдік инвестицияларды аймақтық және көп жақты реттеу
- •§8. Сыртқы экономикалық мәмілелерді құқықтық реттеу сипаты.
- •§1 Халықаралық сипаттағы шарттық міндеттемелердің түсінігі
- •§2 Сыртқы экономикалық мәмілелерді құқықтық реттеу сипаты және орны
- •§3 Міндеттемелік статут
- •§4. Қолданылатын құқықтың түсінігі.
- •§5Тараптардың еркі
- •§6 Аса тығыз байланыс заңы – proper law және басқа коллизиялық ережелер
- •§7Қазақстан Республикасындағы сыртқы экономикалық мәмлілердің жаңа түрлері.
- •Лизинг операциясының техникасы (1 схема)
- •Лизинг операциясының техникасы (2 схема).
- •Факторинг компания
- •Факторингтік операциялар (Схема 4)
- •Факторингктік операциялар
- •Форфейтор мәмілесінің техникасы (5 схема)
- •Экспортер
- •Импортер
- •Форфейтор - банк
- •Халықаралық жеке құқықтағы есеп айырысу қатынастары
- •§1 Халықаралық есеп айырысу қатынастарының түсінігі мен мазмұны.
- •§2 Халықаралық есеп айырысу саласындағы халықаралық әдеп-ғұрыптардың унификациялануы.
- •§3 Халықаралық коммерциялық операциялардағы есеп-айырысулардың нысандары.
- •§4 Валюталық тәуекелді сақтандыру шаралары ретінде – валюталық ескертпелер.
- •§5 Халықаралық есеп айырысу қатынастарына банктердің қатысуы.
- •Халықаралық тасымалдау
- •§1 Халықаралық тасмалдаудың түсінігі және тасымалдау шартының халықаралық сипаттамасы
- •§2 Теміржол тасымалы.
- •§3 Халықаралық әуе тасымалы
- •§4 Халықаралық теңіз тасымалын материалды-құқықтық және коллизиялық-құқықтық реттеу
- •§1 Халықаралық жеке құқықтағы еңбек қатынастарының жалпы сипаттамасы
- •§2 Халықаралық жеке құқықтағы еңбек қатынастардағы коллизиялық байламдар
- •§3 Халықаралық жеке құқықтағы еңбек қатынастарын халықаралық шарттарда және Қазақстан Республикасы заңнамаларында құқықтық реттеу тәсілдері
- •12 Тарау Халықаралық жеке құқықтағы деликт мәселесі
- •§1 Деликт түсінігі
- •§2 Зиян келтіруден туындайтын міндеттемелердің коллизиялық құқықтық мәселесі
- •§3 Қазақстан Республикасындағы деликт мәселесі
- •§3 Шетелдегі деликт мәселесі
- •§1 Авторлық құқықты халықаралық
- •А) «Берн» одағы.
- •1896 Жылғы Париж конференциясы.
- •1908 Жылғы Берлин конференциясы.
- •1914 Жылғы Қосымша Берн хаттамасы.
- •1928 Жылғы Рим конференциясы.
- •1948 Жылғы Брюссель конференциясы.
- •1967 Жылғы Стокгольм конференциясы.
- •Ә) «Американаралық конвенциялар»
- •Б) «Авторлық құқықты қорғау туралы Дүниежүзілік конвенция»
- •§2. Қазақстан Республикасының авторлық құқықты қорғау жүйесінің дамуы.
- •А) Қазақстан Республикасының авторлық құқығындағы жалпы ережелер. Авторлық құқық нормаларының әрекет етуі.
- •Авторлық құқық объектілері.
- •Авторлыққа байланысты негізгі ережелер.
- •Б) Қазақстан Республикасының авторлық құқық заңдылығындағы қиыншылықтар туғызатын мәселелер.
- •Патенттiк құҚыҚ жӘне ҚазаҚстан Республикасынан тыс жерде тауар таҢбаларын ҚорҒау
- •§ 1. Патент құқығының түсiнiгi мен мазмұны
- •§ 2. Патент берiлетiн интеллектуалдық меншiктiң негiзгi объектiлерi
- •§ 3. Қазақстан Республикасының аумағында интеллектуалдық меншiк бойынша әрекет ететiн халықаралық конвенциялар
- •§ 4. Патент жүйесiн қалыптастыратын халықаралық құқық органдары
- •§ 5. Қазақстан Республикасында патент қатынастарын реттейтiн ұлттық заңнама
- •§ 6. Қазақстан Республикасында патент қатынастарын жүзеге асыратын органдар
- •ХалыҚаралыҚ жеке құҚыҚтаҒы отбасы құҚыҒы
- •§ 1. Отбасы құқығы саласындағы коллизиялық мәселе
- •§ 2. Некеге отыру және некенi тоқтату
- •§ 3. Ерлi-зайыптылар арасындағы және ата-ана мен
- •§ 4. Халықаралық жеке құқықтағы бала асырап алу, қамқоршылық пен қорғаншылық институттары
- •§ 6. Шетелдік асырап алу қатынастарына байланысты балаларды қорғау және ынтымақтастық туралы Конвенция аясында реттеу (29.05.1993ж)
- •1.Халықаралық жеке құқықтағы мұрагерліктің түсінігі және жалпы сипаттамасы.
- •2.Өсиеттің негізі.
- •3.Өсиет нысаны.
- •4.Шетел мемлекеттерінің заңнамалары.
- •5.Мүліктің иесіз қалғандығының ұғымы және тану жағдайлары
- •6. Иесіз қалған мүліктің мемлекетке өтуі және заңи негізгі өтуі.
- •1.Халықаралық коммерциялық арбитраждың түсінігі мен түрлері
- •1) Реттеу пәні бойынша:
- •2) Әрекет ету мерзімі бойынша:
- •3) Құзырет шеңберінде:
- •Пайдаланған әдебиттер: Негізгі әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Мазмұны
§ 4. Кері сілтеме жасау және үшінші елдің құқығына сілтеме жасау
І. Егер халқаралық жеке құқықтағы кез келген Х елі сотқа У шетел мемлекетінің құқығын қолдануға тапсырма берсе, У елінің құқығы олардан түсінік беруді талап етеді. Осы шешімге екі мүмкіндік қарастырылады:
1) «У елінің құқығы» ішкі құқықты білдіреді және де У елінде қолданады. Бір қарағанда бұл дұрыс шешім болып көрінеді және көптеген заңгерлер мен бірнеше соттар ең мүмкін дұрыс шешім деп есептейді.
2) Бірақ «У елінің заңы» осы елдің барлық құқықтарын білдіруі мүмкін, ең бастысы оның халықаралық жеке құқығында егер оның халықаралық жеке құқығында бұйырып тұрса, У елінің ішкі материалды азаматтық құқығы осындай жағдайда қолданылады. Х елінің халықаралық жеке құқығындағы осыған байланысты У елінің құқығы мен растауы қажет. У елінің құқығы қолданылуы үшін екі жақты заң шығарушылардың келісімі қажет. Егер халықаралық жеке құқығының екі жүйесінің арасында мұндай үйлесушілік болмаса мынадай жағдай болу мүмкін:
а) немесе У елінің коллизиялық нормасы Х елінің құқығына кері сілтеме жасайды. Бұл дегеніміз француз заңгерлерінің кері сілтеме жасау (renvoi) болып табылады және де бұл термин барлық жерде қолданыс табуда. Германияда Ruckverweisung термині қолданады, ал Англия мен Құрама Штаттарда Remissionдеп те қолданады.
ә) Не болмаса У еленің коллизиялық нормасы үшінші елдің құқығына сілтеме жасайды. Бұл сілтеме де – renvoi (бұл жерде бұл термин кең мағынада қолданылады), бірақ бұл одан арғы сілтеме (transmission), кері сілтемеге қарағанда, Weiterveisung. Осы мәселеге байланысты Z елінің коллизиялық нормалары қолданылуы керек пе деген сұрақ ашық түрде қалып отыр.
Коллизиялық проблема,2- шетел құқығына сілтеме,3-шетел құқығы кері сілтеме жасауы,4- кері сілтемені қабылдау
Сілтеме жасау мәселесі бойынша көптеген мысалдар келтіруге болады:
1.Италияда домицилиленген Британияның қол астындағы азаматы, өзінің қозғалмайтын мүлігін Англияда қалдырып, өсиет қалдырмай қайтыс болады. Ағылшын сотының алдына мұрагерлікке үміткер “А”. және “Б”. арасындағы мәселені шешуге дау туады. А. Италияның мұрагерлік туралы заңына өзінің талабын негіздейді, ал Б. болса ағылшынның мұрагерлікті басқару (Adminstration of Eastes Act) туралы заңға негіздей отырып осы мүлікке жалғыз мұрагер ретінде талап арыз беріп отыр. Ағылшынның халықаралық жеке құқығы бойынша өлген адамның домицили құқығы шешуші болып келеді. Егер сот кері сілтеме доктринасын қабылдамаса, ол Италияның ішкі құқығын қолданып, дауды А.-ның пайдасына шешіп береді. Егер де сот осы доктринаны қабылдаса, яғни ол ағылшынның құқығында шын мәнісінде негізделгендей ол біріншіден Италияның халықаралық жеке құқықты мұрагерлікке қатысты нормаларының мазмұнын анықтайды өйткені бұл норма өлген азаматтың заңына сілтеме жасап отыр, ол ағылшынның ішкі құқығын қолданып Б.-ның пайдасына шешім шығарады яғни кері сілтеме жасау оқиғасы бойынша.
2.Сонымен қатар кері сілтеме жасау және үшінші елдің құқығына сілтеме жасау азаматтық заңнан, домицили заңына дейін назар аударылуы керек. Мысалы, Германияның соты, Германияда домицилинеген, Британияның қол астындағы азаматы қозғалатын мүлікке мұрагер болушылыққа қатысты өзінің қарауына талап арыз қабылдайды. Германияның халықаралық жеке құқығы азаматтың заңы ретінде ағылшынның заңына нұсқап отыр, ал ағылшынның халықаралық жеке құқығы домицили заңы ретінде Германияның заңына кері сілтеме жасап отыр. Бұл жағдайда Германияның соты кері сілтемені қабылдап, Германияның ішкі құқығын қабылдау керек.
Бұл жоғарыда келтірілген мысалдардың бәрі мұрагерлікке қатысты болды. Кері сілтеме жасау проблемасы халықаралық жеке құқықтың кез келген саласында пайда болуы мүмкін. Мысалы: егер даудың пәні болып некеліктің жарамдылығы болса, ажырасу туралы шешім және кезектегі некені заңдастыру, және Векселдің жарамдылығы тұлғаның құқық және әрекет қабілеттілігіне байланысты болады және т.б.