N_1201_s_1179_a_4

НҰСҚА/ВАРИАНТ 04

1. Ұрықта (зиготада) хромосома жиынтығы қандай?

A. 1n

B.+ 2n

C. 3n

D. 4n

E. 5n

2. Диплоидты ядроның мейоздық бөліну кезінде хромосома жиынтығы қандай?

A.+ гаплоидты

B. триплоидты

C. диплоидты

D. тетраплоидты

E. пентоплоидты

3. Митоз соңында хромосомада неше хроматид болады?

A.+ 1

B. 2

C. 3

D. 4

E. 5

4. Хромосоманың мейоз-2-нің анафазасында неше хроматид болады?

A.+ 1

B. 2

C. 3

D. 4

E. 5

5. Мейоздың соңында хромосомада неше хроматид болады?

A.+ 1

B. 2

C. 3

D. 4

E. 5

6. Мейоздың бірінші бөлінуінен кейін жасушада хромосома жиынтығы қандай?

A.+ гаплоидты

B. триплоидты

C. диплоидты

D. тетраплоидты

E. пентоплоидты

7. Мына суретте бейнеленген процесті анықтаңыз?

A. заттардың енуі

B. фагоцитоз

C. пиноцитоз

D. липидтер арқылы заттардың енуі

E.+ ақуыздар арқылы заттардың енуі

8. Кальмодулин ақуызында Са₂ иондарын байланыстыратын неше орталық бар?

1. 1

2. 2

3. 3

4. +4

5. 5

9. Мына суреттен мембрана арқылы тасымалдау түрін көрсетіңіз?

A. фагоцитоз

B. экзоцитоз

C.+ белсенді тасымалдау

D. белсенсіз тасымалдау

E. эндоцитоз

10. Клеткалық сигнализациядағы азот оксидінің (NО) атқаратын қызметін көрсетіңіз:

1. +миокардта қан ағымын жақсартады

2. ақуыз биосинтезіне қатысады

3. орталық жүйке жүйесінде,нейрондар арасында сигналды беру

4. ДНҚ ның энхансер немесе сайлансерлік бөліктерімен байланысы

5. клетка тек рецепторы бар сигналға ғана жауап береді

11. Мына суретте мембрана арқылы заттарды тасымалдау бейнеленген. Берілген варианттардың ішінен тасымалдау түрін анықтаңыз:

A. фагоцитоз

B. экзоцитоз

C.+ белсенді тасымалдау

D. белсенсіз тасымалдау

E. эндоцитоз

12. Жасушаішілік сигналды берудегі негізгі механизмдер қалай аталады?

1. мессенджерлер

2. +фосфорлену және дефосфорлену

3. эндокринді механизмі

4. аутокринді механизмі

E. паракринді механизмі

13. Нуклеин қышқылының мономері не болып табылады?

1. ген

2. +нуклеотидтер

3. аминқышқылдар

4. ДНҚ

E. РНҚ

14. Биомембрана арқылы тасмалдау жолдарын көрсетіңіз:

A. диффузия және осмос

B.+ унипорт, симпорт және антипорт

C. унипорт, симпорт және осмос

D. диффузия, осмос және жеңілденген диффузия

E. эндоцитоз және фагоцитоз

15. ДНҚ молекуласында генетикалық кодтың көмегімен не шифрланған?

А.+ амин қышқылдар бірізділігі

B. нуклеотидтердің бірізділігі

C. кодондардың бірізділігі

D. триплеттердің бірізділігі

E. экзондардың бірізділігі

16. Репликон дегеніміз не?

1. +репликацияның басталу нүктесінен біткенге дейінгі ДНҚ бөлігі

2. ДНҚ тізбегінің ұзаруы

3. жетекші тізбек

4. ДНҚ- ның екі еселенуі

E. ДНҚ –ның кешеуілдейтін тізбегі

17. Мембрананы бірнеше рет тесіп өтетін ақуыздар қалай аталады?

A. монотопты

B.+ политопты

C. перифериялық

D. рецепторлық

Е. батырылған

18. Генетикалық кодтың триплеттілігі туралы болжау айтқан кім?

A. Г.Мендель

B.+ Гамов

C. Т.Морган

D. Уотсон

E. Огоа

19. Генетикалық кодта неше триплеттер аминқышқылдарды кодтайды?

A. 3

B. 64

C. 16

D. 32

E.+ 61

20. Нонсенс-кодондар қандай қызмет атқарады?

А. аминоқышқылдарын кодтайды

B. ақуыздарды кодтайды

C. нуклеотидтерді кодтайды

D.+ үтір белгісі ролін атқарады

E. пептидті байланысты түзеді

21. Кодтың қайсы қасиеті дұрыс болып табылады?

A. бірін-бірі жабады

B.+ универсальдығы

C. коллинеарлығы

D. үздіктігі;

E. ерекшелікті емес

22. Транскрипция жиілігін анықтайтын эукариоттың ДНҚ молекуласындағы реттеуші аймақтың нуклеотидтер бірізділігі қандай?

A. ТАТА-бокс

B. ТАТА-фактор

C.+ ЦААТ-бокс

D. энхансер

E. сайленсер

23. ДНҚ екі спиральді құрылымды моделін ұсынған кім?

A. Мишер

B.+ Уотсон және Крик

C. Чарграфф

D. Эвери және әріптестері

E. Морган

24. ДНҚ спиралінің бір орамында неше нуклеотидтер болады?

A. 5

B.+ 10

C. 15

D. 7

E. 12

25. Суретте метафазалық хромосома бейнеленген. 2-цифрымен не көрсетілген?

5

A.-хроматида

B.+ центромера

C. теломера

D. хромонема

Е. спутник

26. Мейоздың қай фазасында хромосоманың редукциясы жүреді?

A. метафаза I

B. интерфаза

C. метафаза II

D.+ анафаза I

E. телофаза

27. Интегральді ақуыздар қандай қызмет атқарады?

A.+ мембранаға тікелей өтеді

B. мембрананың сыртқы жағына қарай орналасады

C. мембрананың сыртында орналасады

D. қорғаныштық

E. қоректік

28. Фагоцитоз – дегеніміз не?

A. судың енуі

B. газдардың енуі

C. сұйықтықтың жұтылуы

D.+ ірі заттардың жұтылуы

E. ұсақ заттардың жұтылуы

29. Қандай элементтердің көмегімен фагоцитоз жүзеге асады?

A.+ гранулоциттер және макрофагтар

B. иондар

C. везикула

D. глюкоза

E. АТФ

30. Белсенсіз тасымдалдауға мысал келтіріңіз:

1. су гидролизі

2. +жасушаға қаннан глюкозаның түсуі

3. АТФ гидролизі

4. қан ағынына глюкозаның енуі

5. АДФ гидролизі

31. Аллельді гендердің өзара әсерлесуінде бір ген екіншісін басып тастайтын болса, ол аталады:

A.+ толық доминанттылық

B. толымсыз доминанттылық

C. аса жоғары доминанттылық

D. кодоминанттылық

E. аллельдердің біреуінің істен шығарылуы

32. Бір аллельді жұптардың гендері бірдей, ешқайсысы да басқа әсерді баса алмайтын, аллельді гендердің өзара әсерлесу түрін көрсетіңіз:;

A. толық доминанттылық

B. толымсыз доминанттылық

C. аса жоғары доминанттылық

D.+ кодоминанттылық

E. аллельдердің біреуінің істен шығарылуы

33. Белгілердің фенотипті көрінуі аллельді емес гендердің санына пропорциональді болатын аллельді емес гендердің өзара әсерлесу түрін көрсетіңі?

A. эпистаз

B. комплементарлық

C. жаңадан пайда болу

D.+ полимерия

E. плейотропия

34. Басқа гендердің әсерін күшейтетін немесе төмендететін гендер категорияларын көрсетіңіз?

A. эпистаз - гені доминантты

B. эпистаз - ген-рецессивті

C. қайтадан пайда болатын - ген

D. ген-полимерии

E.+ ген-модификатор

35. Овогенезде жоқ кезеңді көрсетіңіз?

A. көбею кезеңі

B. өсу кезеңі

C. жынысты пісіп жетілу кезеңі

D.+ морфодифференцировка кезеңі

E. овуляция кезеңі

36. Суретте бөлшектену процесі көрсетілген. Бөлшектену немен аяқталады?

A. ұрықтанған жұмыртқа жасушасы

B.+ бірқабатты көпжасушалы ұрық

C. екі қабатты көпжасушалы ұрық

D. алғашқы қуыс

E. екіншілік қуыс

37. Үш нуклеотидтен (немесе антикодоннан) қандай құрылым тұрады?

A.+ т-РНҚ

B. ДНҚ

C. р-РНҚ

D. а-РНҚ

E. м-РНҚ

38. Жасуша цитоплазмасында т-РНҚ-ң шамамен нешесі кездеседі?

A. 5 түрі

B.+ 40 түрі

C. 70 түрі

D. 100 түрі

Е. 150 түрі

39. Амино-ациль-т-РНҚ-ң пайда болуына әкелетін қосылыс қалай аталады?

A. екі т-РНҚ

B.+ т-РНК аминқышқылымен

3. т-РНҚ және м-РНҚ

4. ДНҚ және а-РНҚ

5. а-РНҚ және м-РНҚ

40. м-РНҚ биологиялық қызметі қандай?

1. құрылымдық

2. тасымалдаушы

3. +ақуыз синтезінің матрицасы

4. қорғаныстық

5. сплайсингке қатысады

41. РНҚ-ң ДНҚ-нан құрылымдық айырмашылығы неде?

1. дезоксирибозаның болуы

2. спиральдің болуы

3. екі тізбектің болуы

4. тиминнің болуы

5. +бір тізбектің болуы

42. Цитоплазмада митохондрия қалай қозғалады?

A. өз еркімен

B.+ микротүтікш елер көмегімен

C. талшықтар көмегімен

D. электрохимиялық градиент бойынша

E. кірпікшелер көмегімен

43. Центрольдің құрылымында не болады:

A. микрофиламенттер

B. суббірліктер

C. матрикс, гребнилар

D. стопкаға жинақталған, қуыстар

E.+ айнала 9 триплеттік микротүтікшелерден орналасқан цилиндр

44. Тегіс эндоплазмалық ретикулумның ең басты қызметі не?

1. РНҚ синтезі

2. АТФ дырату

3. ақуыз синтезі

4. +майлар және стероидтар синтезі

5. АТФ синтезі

45. Кедір-бұдырлы эндоплазмалық ретикулумның негізгі қызметі не?

A.+ ақуыз синтезі

B. АТФ синтезі

C. РНҚ синтезі

D. липидтердің синтезі

E. ақуызды ыдырату

46. Сорттау, биомолекуланың химияляқ модификациясы, лизосоманың пайда болуы қайда жүзеге асады?

A. ядрода

B. рибосомада

C. митохондрияда

D. ядрышықта

E.+ Гольджи комплексінде

47. Екі мембранамен қоршалған органоидқа не жатады?

A. лизосома

B. рибосома

C. Гольджи комплексі

D+.митохондрия

E. тегіс ЭПТ

48. Жасушалардың бөлінуіне қатысады:

A.+ центриоль

B. митохондрия

C. рибосомалар

D. тегіс ЭПТ

E. пероксисомалар

49. Митохондрияның негізгі қызметі қандай?

A. көмірсу синтезі

B.+ АТФ синтезі

C. майлар синтезі

D. АТФ ыдырату

E. көмірсу газын ыдырату

50. Бір мембранамен қоршалған органоидқа не жатады?

A. ядро

B. пластидтер

C. митохондрия

D.+лизосомалар

E. рибосомалар

51. Гольджи комплексінің қызметін көрсетіңіз:

A. ақуыз синтезіне қатысу

B. АТФ синтезі

C. ДНҚ синетзі

D.+ экзоцитозға қатысу

E. гликолизге қатысу

52. Көрсетілген сурет бойынша, ДНҚ және РНҚ молекулаларының құрылымындағы ұқсастықты көрсетіңіз?

A. рибозаның болуы

B.+ нуклеотидтердің болуы

C. дезоксирибозаның болуы

D. урацилдің болуы

E. бір тізбектің болуы

53. Гетерозиготалы қой көзді ата-анадан көк көзді баланың туылу мүмкіндігін анықтаңыз:

1. +25%

2. 100%

3. 75%

4. 50%

5. 30%

54. Гетерозиготалы қалыпты естейтін ата-анадан тілсіз-саңырау баланың дүниеге келу мүмкіндігі қандай? (саңыраудың белгісі - рецессивті).

1. 75%

2. 0%

3. 50%

4. 100%

5. +25%

55. Қаны қалыпты ұйтын ата-анадан гемофилик ұл бала дүниеге келді. Ата-анасының генотипін анықтаңыздар:

А. Х^h Х^h , Х^h У

В. +Х^H Х^h , Х^H У

С. Х^H Х^H , Х^h У

D. Х^H Х^H , Х^H У

E. HH , hh

56. Анасында I қан тобы ал әкесінде IY қан тобы болса, балаларындағы қан тобын аңықтаңыздар:

1. +II және III

2. I және IY

3. I және II

4. I және III

5. III және IY

57. I⁰I⁰ қан тобы бар бала, қандай жанұялық жұпта болуы мүмкін:

1. II және III

2. I және III

3. I және IY

4. II және II

5. +I және I

58. Ата-анасының қан топтары I (0) және II (А) жанұяда, I (0) қан тобы бар бала дүниеге келді. Екінші баладағы қан тобы қандай болатынын анықтаңыздар.

1. III және II

2. II және III

3. +I және II

4. III және IY

5. IY және I

59. Некеде гомозиготалы алты саусақты ер адам және бес саусақты әйел адамнан бала дүниеге келді. Оның генотипін анықтаңыздар:

1. РР

2. рр

3. +Рр

4. РР,Рр

5. рр,РР

60. Бес саусақты әйел адамның және алты саусақты ер адамның гетерозиготалы некеден бес саусақты баланың дүниеге келуі мүмкін бе (ген алтысаусақтылық (Р) доминантты)?

А. 100%

В. 25%

С. 75%

D.+ 50%

E. 30%

61. Берілген ген бойынша әкесі гемофилиямен ауыратын,анасы гетерозиготалы отбасында дені сау балалардың дүниеге келуі мүмкін бе (Х-тіркес рецессивті тұқымқуалау)?

А.+ 50%

В. 75%

С. 25%

D. 100%

E. 30%

62. Бассүйек –бұғана дизостозасымен гетерозиготалы ата-ана некесінен қаңқаның құрылысы қалыпты баланың дүниеге келуі мүмкін бе?

А. 50%

В. 75%

С. 100%

D.+ 25%

E. 30%

63. м-РНҚ-на ақпараттың көшірілетін ДНҚ бөлігі қалай аталады?

A. оперон

B. мутон

C. экзон

D. интрон

E.+ ген

64. Кестеде көрсетілген үдеріс қалай аталады?

A. репликация

B. транскрипция

C. процессинг

D.+ трансляция

E. сплайсинг

65. Көрсетілген молекуладағы екі тізбек арасында қандай компоненттер сутектік байланыс арқылы қосылады?

A.+ азоттық негіздер

B. қанттар

C. фосфор қышқыл қалдығы және пентоза

D. азоттық негіздер және пентоза

E. рибоза және дезоксирибоза

66. Трансляцияның тікелей өнімі глобулалық ақуыздың бастапқы формасын анықтаңыз:

A. кездейсоқ шумақ

B. екінші құрылымы

C. балқытылған глобула

D.+ нативті ақуыз

E. үшінші құрылымы

67. Суретте Жакоб және Моно оперонының кестесі. Ақуыз–репрессор қосылатын бөлік қалай аталады?

A. конститутивті ген

B. ақуыз-репрессор

C.+ оператор

D. құрылымдық гендер

E. ДНҚ

68. Мына суретте Гольджи аппараты көрсетілген. Жасушаның қандай органоидтының пайда болуы Гольджи аппаратымен байланысты?

A.+ лизосома

B. вакуолдар

C. пластидтер

D. митохондря

E. жасуша орталығы

69. Суретте көрсетілгендей, мембрана жүйесі каналдардан, көпіршіктерден, цистерналардан тұратын жасуша органоидтын анықтаңыз?

A. Гольджи аппараты

B.+ ЭПР

C. митохондрия

D. ядро

E. рибосома

70. Мына суретте, қуысы жасушалық шырынға толы, мембранамен қоршалған жасуша органоидты көрсетілген. Жасуша құрылымын анықтаңыз?

A. лизосома

B.+ вакуоль

C. ядро

D. ядрошық

E. рибосома

71. Мына суретте екі центрольден тұратын жасуша органоидты көрсетілген. Берілген органоидтың қызметін анықтаңыз?

A. мембрананың бөлінуі

B.+ жасушаның бөлінуі

C. ярданың бөлінуі

D. митохондрияның бөлінуі

E. цитоплазманың бөлінуі

72. Мын суретте метафазалық хромосома берілген, хромосоманы жабысудан сақтайтын бөлікті көрсетіңіз:

A. центромерлер

B.+ теломерлер

C. спутниктер

D. пуфалар

E. кинетохорлар

73. Трансляция орнына аминқышқылдарды алып келуді қамтамасыз ететін құрылымды сурет бойынша анықтаңыз?

A.+ т-РНҚ

B. м-РНҚ

C. а-РНҚ

D. аз-ядролы-РНҚ

E. р-РНҚ

74. Егер бір ген екінші аллелді емес гендерді басып тастайтын болса, ол қалай аталады?

1. доминанттылық

2. +эпистаз

3. толымсыз доминанттылық

4. жоғары доминанттылық

5. полимерия

75. Көрсетілген суретте жасушалық циклдің қай кезеңінде жасушаның полюстеріне центриольдердің қозғалуы басталады?

A.+ профаза

B. метафаза

C. анафаза

D. телофаза

E. прометафаза

76. Көрсетілген суретте жасушалық циклдің қай кезеңінде жасушаның центриольдері полюстерде, хромосомалар жасуша орталығында орналасады?

A. профаза

B.+ метафаза

C. анафаза

D. телофаза

E. цитокинез

77. Сурет бойынша метацентрикалық хромосоманы анықтаңыз?

1 2 3 4 5

A. 1

B.+ 2

C. 3

D. 4

E. 5

78. Берілген суретте ағзаның қандай үдерісі бейнеленген?

A.+ бөлшектену

B. гаструляция

C. гистогенез

D. органогенез

E. нейруляция

79. Прокариоттағы Оказаки фрагменттері қанша нуклеотидтерден тұрады?

A.+ 1000-2000 нукл.;

B. 100-200 нукл.;

C. 500-700 нукл.;

D. 10-20 нукл.;

E. 3000-5000 нукл.

80. Репликация аймағындағы полинуклеотидтік тізбектің ажырайтын жері қалай аталады:

A. ұйтқы-РНҚ

B.+ репликациялық вилкалар (ашалар)

C. репликондар

D. праймерлер

E. матрицалар

81. Кімнің ДНҚ молекуласы жеке бір репликоннан тұрады?

A. сүтқоректілердің

B. адамның

C.+ бактерия

D. қарапайымдылар

E. буынаяқтылар.

82. Үш нуклеотидтен (немесе антикодоннан) қандай құрылым тұрады?

A.+ т-РНҚ

B. ДНҚ

C. р-РНҚ

D. а-РНҚ

E. м-РНҚ

83. Клетка цитоплазмасында т-РНҚ-ң шамамен нешесі кездеседі?

A. 5 түрі

B.+ 40 түрі

C. 70 түрі

D. 100 түрі

Е. 150 түрі

84. Амино-ациль-т-РНҚ-ң пайда болуына әкелетін қосылысты көрсетіңіз:

A. екі т-РНҚ

B.+ т-РНК аминқышқылымен

C. т-РНҚ және м-РНҚ

D. ДНҚ және а-РНҚ

5. а-РНҚ және м-РНҚ

85. Құрылымды ақуыздарға не жатады?

A.+ коллаген, гистондары

B. иммуноглобулиндер

C. гемоглобин, альбумин

D. ферменттер, гормондар

E. актин и миозин

86. Алмаспайтын аминқышқылдарын көрсетіңіз:

A.+ триптофан, валин, фенилаланин

B. аспаргин, тирозин

C. цистеин, серин, глицин

D. глутатамин, пролин

E. тирозин, глутамин аминқышқылы

87. Бір-бірімен пептидті байланысқан аминқышқылдар қалдықтарының бірізділігі – бұл ақуыздың нешінші құрылымы?

A. екінші құрылымы

B.+ алғашқы құрылымы

C. үшінші құрылымы

D. төртінші құрылымы

E. фолдинг

88. :Жинақталған бүктесінді (иректелген) конфигурация қандай құрылым?

А. α-спиральді

B.+ β-құрылымды

C. α-спиралді және β-құрылымды

D. аминқышқыл қалдықтарының бірізділігі

E. төртінші құрылым

89. Қандай құрылымның пайда болуы, функциональді белсенділікке ие болуда шешуші роль атқарады?

А. алғашқы

В. екінші

C.+ үшінші

D. екінші және үшінші

E. төртінші

90. Қай ақуздардың құрылысы α-спиральді және β-құрылымды болып келеді?

1. β-кератин

2. жібек фибрионы

3. α-кератин

4. +тропомиозин

5. тубулин91. Ақуыздарды клеткаішілік тасымалдауға қатысатын молекуланы көрсетіңіз:

1. +шаперондар

2. фолдаза

3. домендер

4. белсенді орталықтар

5. нативті ақуыз

92. Кодтың қайсы қасиеті дұрыс болып саналады:

A.+ өзгешелігі, ерекшелігі

B. ерекшелікті емес

C. үздікті

D. коллинеарлы

E. бірін-бірі жабады

93. Кодтың коллинеарлығы –қандай бірізділікке сәйкес келеді?

1. +пептидті тізбектегі амин қышқылдарының және ген экзондарының триплеттері

2. пептидті тізбектегі амин қышқылдарының және т-РНҚ триплеттерінің

3. ДНҚ триплеттері және м-РНҚ триплеттерінің

4. т-РНҚ триплеттері және м-РНҚ триплеттерінің

5. ДНҚ интрондары және а-РНҚ триплеттерінің

94. Генетикалық кодтың қайсы қасиетінде аминқышқылдарды бірнеше триплеттермен кодтайды?

1. +кодтың көптігі

2. универсальдығы

3. өзгешелігі, ерекшелігі

4. бірін-бірі жаппайды

5. үздіксіздік

95. Екінші ретті лизосомалар қалай пайда болады?

A. Гольджи комплексі бүршіктенген кезде

B.+ алғашқы лизосоманың субстратпен қосылған кезінде

C. Гольджи комплексіндегі процессинг нәтижесінде

D. клетканың автолизі кезінде

E. Гольджи аппаратындағы жаңа цистерналардың пайда болуы кезінде

96. Ағзаның қандай фундаментальді қасиеттерін генетика оқытады?

A. құрылысын және тіршілігін

B. өсу және дамуды

C.+ тұқымқуалаушылықты және өзгергіштікті

D. көбею және тұқымқуалаушылықты

E. жекеленген даму және өзгергіштік

97. Генетикада негізгі арнаулы әдіс қандай әдіс болып саналады?

A.+ гибридологиялық

B. цитологиялық

C. онтогенетикалық

D. статистикалық

E. физика-химиялық

98. Хромосоманың генетикалы инертті және тығыз бөлігі қалай аталады?

A. эухроматин

B.+ гетерохроматин

C. хроматидтер

D. кинетохор

E. хроматиндік фибриллалар

99. Жасушалық циклдің қай кезеңінде хроматиннің спирализациясы максимальдіге жетеді?

A. телофазада

B. профазада

C. интерфазада

D. анафазада

E.+ метафазада

100. Молекулалық қозғалыстарға қандай ақуыздар жатады?

A. эластин

B. кератин

C.+ миозин

D. ламиналар

E. тубулин