diff_calc_econ_ua
.pdfНанесемо площину всі характерні точки функції y e |
1 |
x x і використавши всі її згадані |
|
вище особливості, накреслимо графік цієї функції (мал.22). |
|
y |
|
x=0 |
|
1
1.5
-1 -0.5 |
0 |
1 |
x |
y |
+ |
|
|
∞ |
+ |
0 |
– |
|
|
|
|
0 |
|
1.5 |
x |
y |
|
|
|
|
|
|
|
y |
– |
|
|
∞ |
|
– |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
x |
y |
перегин |
|
|
|
|
|
|
y |
– |
0 |
+ |
∞ |
|
+ |
|
|
|
-0.5 |
|
0 |
|
|
x |
|
|
|
|
Мал.22 |
|
|
|
Приклад 2. Провести повне |
дослідження |
функції y |
|
x3 |
, побудувати |
її графік за |
||||||||||||||||||||||||||
3 x2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
результатами дослідження. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Розв’язання. Слідуючи запропонованій схемі, маємо: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
1. 3 x2 0; x |
|
|
; |
|
D y ; |
|
|
|
|
|
|
|
3; . |
|
|
|
|
|
||||||||||||||
3 |
3 |
3; |
3 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
2. |
x |
|
|
і x |
|
|
|
– точки розриву. |
; |
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
, |
3; |
– інтервали |
|||||||||||
3 |
|
3 |
|
|
3 |
|
3; |
|
3 |
|||||||||||||||||||||||
неперервності функції. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
3. |
y x |
|
x 3 |
|
|
|
x3 |
y x . Отже, y x |
– функція непарна. Її графік розташо- |
|||||||||||||||||||||||
3 x 2 |
|
3 x2 |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ваний симетрично відноснопочатку координат, тому подальші дослідження досить проводити для x 0.
71
4. При x 0 |
y 0, при y 0 |
x 0, тобто графік функції проходить через точку O 0;0 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
– початок координат. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0; |
|
і |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
5. |
y 0 |
при |
x 0, |
y при |
|
x |
|
; |
|
y 0 |
|
в інтервалі |
|
|
y 0 |
в інтервалі |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 |
|
3 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3; (мал.23). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
0 |
|
+ ∞ |
– |
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
6. |
x 3 – точку розриву функції. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
||||||||||||
|
lim y |
lim |
|
|
lim |
|
3 |
|
|
3 |
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
3 |
|
|
0 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Мал.23 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
x 3 0 |
x |
3 0 3 x2 |
|
x |
3 0 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 3 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
||||||
|
lim y |
lim |
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
3 |
|
; |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
x 3 0 |
x 3 0 3 x2 |
|
x 3 0 |
|
|
3 x |
|
3 x |
|
|
x 3 0 |
|
3 3 0 3 3 0 |
|
|
0 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
|
– вертикальна асимптота. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
Знаходимо похилі асимптоти y kx b, |
|
де |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k lim |
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
1, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x x |
|
x x 3 x2 |
|
|
x 3 x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
оскільки степені многочленів чисельника і знаменника однакові.
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
x3 3x x3 |
|
3x |
|
|
|
|
|
|||
b |
lim y kx lim |
|
|
x |
|
|
lim |
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
x |
|
3 x |
2 |
|
|
|
x |
3 x |
2 |
|
x 3 x |
2 |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
оскільки степінь многочлена чисельника менша степеня многочлена знаменника.
Отже y x – похила асимптота.
|
x |
3 |
|
|
|
3x |
2 |
3 x |
2 |
x |
3 |
2x |
|
x |
2 |
9 3x |
2 |
2x |
2 |
|
|
x |
2 |
9 x |
2 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
7. y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||
|
3 x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
3 x2 |
|
|
|
|
|
|
3 x2 |
|
|
|
|
3 x2 |
|
y 0, якщо |
x2 9 x2 0, |
звідки x 0; |
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
екстр. |
|
|
|
|
точка |
|
|
мах |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
немає |
|
|
|
розриву |
|
|
|
|
|
||||||||
x 3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
∞ |
|
|
|
+ |
0 |
|
|
|
+ |
|
+ 0 |
– |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
x |
|||||||||||||||||||||||||||||||
y , якщо |
3 x2 |
0, звідки x |
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ymax |
|
27 |
|
|
9 |
|
|
при x 3 |
(мал.24). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Мал.24 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
3 9 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
2 |
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
9x |
x |
|
|
|
18x 4x |
3 x |
|
2 3 x |
2x 9x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
8. y x |
3 x |
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x |
2 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
2x 9 2x2 |
3 x2 2 4x 3 x2 9x2 x |
4 |
|
2x 3 x2 27 9x2 6x2 2x4 18x2 2x4 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x2 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x2 4 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
2x 27 3x |
2 |
|
|
6x 9 x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
точка |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
перегин розриву |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
3 x |
2 3 |
|
|
|
|
|
3 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
∞ |
|
– |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
– |
|
|
|
||||||||||||||||||||
y x 0, якщо x 0; y x , якщо |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
|
, |
|
yперегин |
|
|
0 |
при x 0 (мал.25). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Мал.25 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
Зауважимо, що в зв’язку з тим, що точка x 0 |
знаходиться на межі півінтервалу [0; ), в |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
якомудосліджуєтьсяфункція,виникланеобхідністьдослідитизнак y |
і y напівінтервалі |
|
3;0 . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
72 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9. Будуєто графік функції за результатами дослідження (мал.26).
y
4.5
x 3
y x
-3 |
3 |
0 |
3 |
3 |
x |
-4.5
x 3
|
|
|
|
0 |
+ |
∞ |
|
|
|
– |
y |
|||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|||||||
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
екстр. |
|
точка |
|
|
|
y |
||||
|
|
|
|
немає |
|
розриву мах |
||||||||
|
∞ |
+ |
0 |
+ |
|
+ 0 |
|
– |
y |
|||||
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
3 |
|
x |
||
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|||||||
|
|
|
перегин |
|
точка |
|
|
|
y |
|||||
|
|
|
розриву |
|
|
|
||||||||
|
∞ |
– |
0 |
+ |
|
|
|
|
– |
y |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
3 |
|
0 |
|
|
3 |
|
|
|
|
x |
||
|
|
|
|
Мал.26 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Приклад 3. Провести повне дослідження функції |
y |
x |
2 |
і побудувати її графік за |
||||||||||
x2 |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
результатами дослідження.
Розв’язання. 1. x2 1 0, звідки x 1;
D y ; 1 1;1 1; .
73
2. В інтервалах ; 1 , 1;1 і 1; функція неперервна, |
x 1 |
і x 1 – точки розри– |
ву функції. |
|
|
3. y x |
x 2 |
|
|
x2 |
|
y x , отже |
y x – парна функція, її графік розташований си- |
|
x 2 1 |
x2 1 |
|||||||
|
|
|
|
метрично відносно осі Oy – тому досить провести подальші дослідження лише для x 0.
4. При x 0, |
|
y 0,при y 0 |
x 0,тобтографікфункціїпроходитьчерезпочатоккоординат. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. y 0 |
при |
|
x 0, |
y при x 1; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
0 |
|
|
– |
∞ |
|
+ |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
y 0 для x 0;1 і y 0 для x 1; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(мал.27). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6. x 1 – точка розриву функції. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Мал.27 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 0 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
lim |
|
y |
lim |
|
x2 |
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
; |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 1 x 1 |
|
|
1 0 1 1 0 1 |
|
|
0 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x 1 0 |
|
x 1 0 x2 1 |
|
|
x 1 0 |
|
|
x 1 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
lim |
|
y |
lim |
|
|
x2 |
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
1 0 2 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
; |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 1 |
|
|
|
|
|
x 1 x 1 |
|
|
|
1 0 1 1 0 1 |
0 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x 1 0 |
|
x 1 0 x |
|
|
x 1 0 |
|
|
x 1 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x 1 |
– вертикальна асимптота. Оскільки |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
мах |
|
|
|
|
|
точка |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
k lim |
|
|
|
lim |
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
розриву |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y ∞ |
|
|
|
|
+ |
|
|
|
– |
|
|
– |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x x |
|
|
x x x2 |
|
|
x x2 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
b lim y kx lim |
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-1 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Мал.28 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
x x |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
то пряма y kx b, |
тобто y 1 – горизонтальна асимптота. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
2x x |
2 |
1 2x x |
2 |
|
|
|
|
2x x |
2 |
1 x |
2 |
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
7. y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
x2 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
x2 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
y 0, якщо x 0; |
y 0, якщо x 1; |
ymax 0 |
|
при x 0 (мал.28). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
12x x |
|
|
|
|
|
x |
|
1 x |
|
|
1 4x |
|
|
|
|
|
2 3x |
|
1 |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
1 |
2 x |
2 |
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
2 |
|
|
|
2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
8. y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||||||||
|
x |
2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
3 |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
y 0; y при x 1. Результати дослід-
ження зображені на мал.29.
9. Будуємо графік функції (мал.30) за резуль– татами дослідження і додатковими точками:
|
1 |
|
|
1 |
|
y 1.5 1.8, |
y 2 |
4 |
|
|
y |
|
|
|
|
, |
|
. |
|||
2 |
3 |
3 |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
y |
перегину |
точка |
|
немає |
розриву |
|
|
y ∞ |
0 |
|
– |
– |
+ |
||
-1 |
0 |
1 |
x |
Мал.29
9. Застосування похідної в економічній теорії
Розглянемо деякі приклади застосування похідної в економічній теорії. Чисельні закони теорії виробництва й споживання, попиту і пропозиції є прямими наслідками математичних теорем.
Розглянемо економічне тлумачення теореми Ферма. Один із базових законів теорії
74
виробництва формулюється таким чином: оптимальний для виробника рівень випуску товару визначається рівністю граничних витрат і граничного прибутку. Тобто рівень випуску x0 являється оптимальним для виробника, якщо MS x0 MD x0 , де MS –
граничні витрати, а MD – граничнай прибуток.
Позначимо функцію прибутку через C x . Тоді C x D x S x . Очевидно, що оптимальним рівнем виробництва є той, при якому прибуток максимальний, тобто таке значення випуску x0 , при якому функція C x має екстремум (максимум). За теоремою
Ферма в цій точці C x 0. Але C x D x S x , тому D x0 S x0 , тобто
MD x0 MS x0 .
Інше важливе поняття теорії виробництва – це рівень найбільш економічного ви-
робництва, при якому середні витрати через виробництво товару мінімальні. Відповідний економічний закон формулюється так: рівень найбільш економічного виробництва визна-
чається рівністю середніх і граничних витрат.
Одержимо цю теорему через наслідок теореми Ферма. Середні витрати AS x
визначаються як S x , тобто витрати по виробництву товару, поділені на його кількість. x
Мінімум цієї величини досягається в критичній точці функції y AS x , тобто за умовою
|
|
|
|
|
|
S |
|
|
x |
S x S |
0, або S |
|
|
, тобто MS x AS x . |
|
AS |
x2 |
|
x |
Поняття опуклості графіка функції також знаходить свою інтерпритацію в еконо-
мічній теорії. Один із найбільш відомих економічних законів – закон спадної прибутко-
вості – формулюється так: зі збільшенням виробництва додаткова продукція, яка одержа-
на на кожну нову одиницю ресурсу (трудового, технологічного й т.д.), з деякого моменту спадає.
Інакше кажучи, величина y , де x – приріст ресурсу, а y – приріст випуску
x
продукції, зменшується при збільшенні x. Таким чином, закон спадної прибутковості мо– же бути записаний так: функція y f x , яка виражає залежність випуску продукції від вкладеного ресурсу, є функцією, графік якої опуклий.
Іншим базисним поняттям економічної теорії є функція корисності u u x , де x –
товар, а u – корисність. Ця величина дуже суб’єктивна для кожного окремого споживача,
але достатньо об’єктивна для суспільства в цілому. Закон спадної корисності звучить таким чином: зі збільшенням кількості товару додаткова корисність від кожної нової його одиниці з деякого моменту спадає. Очевидно цей закон можна переформулювати так:
графік функції корисності є опуклим. При такому формулюванні закон спадної корисності є відправною точкою для математичного дослідження теорії попиту й пропозиції.
75
Додатки
Додаток 1
Завдання. Знайти похідну від заданих функцій.
Варіант 1
1. |
S 5t3 t2 . |
|
ctg |
1 |
|
|
|
|||||
2 r sin cos . |
6. |
y 3 |
x . |
|
|
|||||||
|
y arcsin 1 x |
|
|
|||||||||
7. |
2x x2 . |
|||||||||||
|
|
x2 |
|
|
|
|||||||
3. |
y |
. |
|
|
8. |
y lnln 3 2x2 . |
|
|
||||
|
|
|
||||||||||
|
|
ln x |
9. |
y x4 1 2x3 2 . |
|
|
||||||
4. |
y arctg |
4x 1 |
. |
|
|
|||||||
5. |
y cos2 x2 . |
10. f t tsin 2t . |
|
|
Варіант 2
1. y arccosx3.
2 y esin 2x .
3.y 4x x4 .
4.y ln x2 5x 6 .
1
5. y 1 cos2x 3 .
1. y x2 ln x.
sin x
2 y 3 4 .
3.y cos 3 4x .
4.y 2x2 7 3.
5.y x4 2x 3.
1. y ecos2 x .
2 y lnln x2 1 .
3.y 3 2sin x 5.
4.y x ln2.
6.y 5lg3 4x 1 .
7.y e x2 ln x.
8.S t 1 e4t .
9.y 3sin2 x sin3 x.
1ex
10.y 1 ex .
Варіант 3
6.y sin2 x . cosx
7.y x2 2x 2 e3x .
8.y ln x 1 ln x 1 .
9.y arctg1 x .
10.S t 3sin3 t3 .
Варіант 4 |
|
|
|
|
6. f t |
1 |
|
1 |
. |
3cos2 t |
|
|||
|
|
cost |
x5
7.y x3 2 .
8.z t t3 1 t.
9.y 10x tg x .
76
5. y arctgx arcsin x 3 .
1. S t |
t3 |
. |
|
1 t 2 |
|||
|
|
2 y 3sin 3x 5 .
3.y 1 cos2 x 4 .
4.y tg 2x .
5.y x2 log3 x.
1. y 5 tgx x2 .
1
2 y . ex 1
3.y xx 3ln x 2 .
4.y 2x3 5 7 .
5.y arctgln3x .
1. r 2cos2 2 . 2 y ctgx .
3.z 41 cosx4 .
4.S t sin3t cos3t .
x2
5. y ln .
1 x2
1. S t t |
10. |
||
|
2t 1 |
|
|
2 y 3 |
|
|
|
2 x5 . |
|
3.y x3e2x .
4.y ln 11 ex 2 .
5. y arctg 1 . x
10. y 5ctg 5x ctg 8 .
Варіант 5
6.y 32x 3 .
7.y earcsin 2x .
8.y ln x2 4x .
9.y sin2 x sin x2 .
10.y 5 arctgx ln 1 x2 .
Варіант 6
6. y sin x .
1 lnsin x
7.y cos 3x 2 .
8.S t ln 2t3 3t2 .
9.y ctg4 x .
2
10. y ex 2arcsin3x .
Варіант 7
6.y 33x 2 .
7.y arcsin sin x .
8.y 3 2x3 3 5 .
9.y x4 1 e6x .
10.y arctg4 2x 1 .
Варіант 8
6.y 3cos x2 .
7.y 5sin 2 3x .
8.y arcsin x .
9.r tg tg .
10.y ylog5 3x 4 t .
77
1. r sin3 3 cos3 2 .
2 y 3 2x .
3 2x
3.y ln 10x x2 .
4.y ex x3 3x2 .
5.y 72x 3 5 .
1. y cos 6x 1x .
2 y cos2 x ln tg x . 2
3.y 7sin3 x .
4.y ctg xsin x .
5.y cos2 x2 .
1. y ex lnsin x.
2 f x 5ctg 3 4x .
3.y 2tg2 x .
4.y log5 x2 4x .
2
5. S t 3tt 1.
1. |
y cos2 6x 7 . |
||||||
2 |
y xe1 cos x . |
|
|||||
3. |
y |
|
1 |
. |
|
||
|
|
|
|
||||
|
|
tg8 2x |
|
||||
4. |
f t lg t cost . |
||||||
5. |
r |
|
|
. |
|||
1 2 |
|||||||
|
|
|
|
1. S t 31 2tgt .
Варіант 9 |
|
|
|
|
6. |
|
x |
|
|
2 |
||||
y ctg x e |
|
. |
||
|
|
|
|
|
7. |
y 5log5 x3 |
1 . |
||
8. |
y 6arccos3x . |
|
|
|
9. |
y cos 3x 3 x . |
|||
10. y tg 3x 1 3. |
||||
Варіант 10 |
|
|
|
|
6. |
ctg |
1 |
|
|
y 3 |
x . |
|
|
7.y arcsin 1 x 2x x2 .
8.y lnln 3 2x2 .
9.y x4 1 2x3 2 .
10.f t tsin 2t .
Варіант 11
6.y 1 3tg2x .
7.y cos x3 3x .
8.y eln x .
9.y 9arcsin 4x.
10.y arccos1 3x .
Варіант 12
6.y sin3 cos3x.
7.y 14ctg4 x.
8.y arcsin 3x .
9.y ctg31 x2 .
10.y x arctgx .
Варіант 13
6. y 12arcsin 2x .
78
2 y arcctg6x 1.
3.y log53 cosx.
4.y ln x3 sin 2x .
|
y |
|
x2 |
|
|
5. |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|||
|
1 5x |
|
|||
1. |
S t |
1 tg4 t |
1 tg2 t . |
||
|
|
|
4 |
|
2 |
2 |
y ln e2x 1 2arctgex . |
3.y log34 sin3x 1 .
4.y x2 ctg 4x .
5.y 5x4 3 7 .
1. y ln e 2x xe 3x . 2 y 6cos2 x 7.
3.y arctg3x2 .
4.y tg3 7x 1 .
5.r 2 2 3 .
1. y 1 x2 arctgx. 2 y 5sin 3x ctg 3x 4 .
3.y arccos2 5x .
4.S t ln tg7t.
x3
5.y 1 x2 .
1. y 3ln x 3ln x . 2 S t et 1 t .
3. y ln sin3 4x arctg 4x .
7. |
y 2cos x3 . |
|
|||
|
y sin |
4 |
x2 |
|
|
8. |
|
|
|
1 . |
|
|
|
||||
|
|
|
4 |
|
9.y 3 5e2x .
10.y 12 x3 6 5 .
Варіант 14
6.y sinx x .
7.y 1 7tg x .
8.r 2cos cos2 .
tg1
9. y 2 x .
10. y 3ectgx .
Варіант 15
6.S t t2t1.
7.y lg x3 3ln x .
8. y 1 . sin2 5x
9.y 3tg5x .
10.y arcsin x3 5 .
Варіант 16
6.y x 12cos2x.
7.y ctg 3x 2 .
cos |
5 |
x |
|
|
|||
8. y e |
2 . |
9.f t 51 t2 3 .
10.y x2 tg 4 .
Варіант 17
6.y 1 x2 .
1x2
7.f x 1 cos5 3x 3 .
8.y cos 3xsin 2 .
79
4.y 7e x3 .
5.y lg ex .
1. y x3 ln x2 5 .
|
|
|
x |
|
||
|
tg |
|
|
|
|
|
2 y 3 |
4 |
2 |
||||
|
|
. |
3.y 3lg2 4x.
4.f x 12 e3x 5 .
5.y x2 4 x .
1. |
y ln |
4x2 1. |
||
2 |
y 1 arctg5x. |
|||
|
2 |
|
x |
|
3. |
sin2 |
|
||
y e |
2 . |
4.y 5x2 3x 4 .
5.y 3log4 2x 1 .
1. y ln x 1 x2 . 2 f x aarcsin 3x .
3.y 2tg x2 .
4.r 1 3cos . sin 2
5.y 4x arctg3 x.
1. y 1 x2 arctgx. 2 y sin 3ln2 x .
3.y 23 tg3 x 15 tg5 x.
4.y 7ln 1 3x .
5.S t sint tcost .
9.r 14 4 13 3 .
10.y sin 2x .
Варіант 18
6. y arcsin 2x 1 .
3
7. S t t t 2.
8.y 2sin x4 .
9.y 6cos7x 5 3.
10.y 4e4x 5 2 .2
Варіант 19 |
|
|
|
6. r |
2 |
. |
|
1 2 |
|||
|
|
7.y 3ctg x .
8.S t e2t sin3t.
9.y 5tge5x .
10.y arcsin 3x .
Варіант 20
6.y ln 1 log3 x .
7.y 2ctg 8x 1 .
8.y 5e1 3x .
9.y cos 6 3x .
10.S t sin3 2t t2 .
Варіант 21
6.y 12xx .
7.y 34x2 12 .
8.f x e1 3x2 .
9.y x2 cos 5x .
10.y 2log3 cosx .
80