Тақырып 6. Экономиканы реттеудің рыноктық механизмі.

2.Мақсаты

• Экономикалық теория негіздері бойынша білім қалыптастыру

• Экономикалық теория негіздерін оқу барысында ынталандыруды дамыту.

3. Оқыту мақсаты

• Сабақ тақырыбына сәйкес жаңа түсініктерді меңгеру.

• Сұраныс пен ұсыныстың мәндерін рыноктың өзін-өзі реттеу құралы ретінде мәнін анықтау.

• Рынок механизміндегі бәсекенің рөлін анықтау.

• Шағын топтармен, тестік тапсырмалармен және пікір сайыс сұрақтарымен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтар:

1. Сұраныс заңы, сұраныс қисығы. Сұранысқа әсер ететін бағалы емес факторлар.

Сұраныс икемділігі.

2. Ұсыныс, ұсыныс заңы, ұсыныс қисығы. Ұсынысқа әсер ететін бағалы емес факторлар. Ұсыныс икемділігі.

3. Рыноктық тепе - теңдік және баға.

4. Бәсекенің мәні және оның формасы. Жетілген және жетілмеген бәсеке.

5. Оқытудың әдістері: Шағын топпен жұмыс жасау, тесттік тапсырмалар (бақылау сұрақтары).

6. Әдебиеттер

1. Шеденов Ө,Қ., Жүнісов Б.А., Байжомартов Ү.С., Комягин Б.И. "Жалпы экономикалық теория" Алматы-Ақтөбе, 2009.

2. Экономикалық теория бойынша практикалық оқу құралы /профессор Жатқанбаевтың жетекшілігімен/ Алматы, 2006ж. 300 бет.

3. Әубәкіров Я.Ә., Байжұмаев Б.Б., Жақыпова Ф.Н., Табеев Т.П. Экономикалық теория курсы - Алматы, 2005.

4. Әубәкіров Я.Ә., Досқалиев С.Ә.,Байжұмаев Б.Б., Жәйшибеков Ж.Қ. Экономикалық теория негіздері. Оқуқұралы - Алматы, Санат, 2004.

5. Есқалиев М.Д., Өткен кезеңнің ойшыл экономистері және қазіргі көзұарас. Алматы, 2004.

6. Экономикалық теория (оқу құралы) С. Әкімбаев, А.С. Баймұхамбетов Астана, 2002ж.

7. Бақылау (тестік тапсырмалар)

1.Бұл математикалық өрнек қай заңды сипаттайды?:

а) сұраныс заңы

б) ұсыныс заңы

в) еңбек өнімділігінің кему заңы

г) өндіріс шығындарының арту заңы

д) шекті пайдалылықтың кему заңы

2. Қандай факторлар сұранысқа әсер етеді?

а) тұтынушы талғамы, бензин бағасы

б) ресурс бағасы, тұтынушы талғамы

в) тұтынушы табысы, нан бағасы

г) тұтынушы талғамы, тұтынушы табысы

д) ресурс бағасы, тұтынушы табысы

3. Қандай факторлар ұсынысқа әсер етеді?

а) технологияның жақсаруы, тұтынушының кірісі

б) тұтынушы талғамы, ресурс бағасы

в) ресурс бағалары, тұтынушының кірісі

г) тұтынушы кірісі, тұтынушы талғамы

д) технологияның жақсаруы, ресурстар бағасы

4. Баға бойынша сұраныс қай кезде икемді болады?

а) Ed<1

б) Ed>1

в) Ed<1 және Ed>1

г) Ed=1

д) Ed=0

5. Баға бойынша ұсыныс қай кезде икемсіз?

а) Es>1

б) Es=1

в)Es<1

г) Es>1 және Es<1

д) Es=0

6. Егер тауарға сұраныс өсіп, ал ұсыныс өзгеріссіз қалса, онда:

а) тепе теңдік баға мен сату көлемі артады

б) тепе теңдік баға көтеріледі, ал сату көлемі азаяды

в) тепе теңдік баға мен сату көлемі азаяды

г) тепе теңдік баға төмендейді, ал сату көлемі өседі

д) өзгеріс болмайды

7. Сұраныстың қисық бойымен орын ауыстыруы немен байланысты?

а) сұраныстың артуымен

б) сұраныстың төмендеуімен

в) сұраныстың ұсыныстан жоғары болуымен

г) бағаның өзгеруімен

д) тауарға сұраныстың өзгеруімен

8. Егер тауар бағасы 1 %-ға төмендегенде сұраныс 2%-ға артса, онда сұраныс:

а) икемсіз

б) икемді

в) бірлік икемді

г) абсолютті икемді

д) абсолютті икемсіз

9. Абсолютті икемсіз сұраныс қисығы қандай болады?

а) тік сызық

б) көлденең сызық

в) қисық сызықты

г) теріс бағытталған тура сызық

д) оңбағытталған қисық сызықты

10. Сұраныстың баға бойынша икемділік коэффициенті қалай анықталады?

а) бағаның пайыздық төмендеуінің сұраныс көлемінің пайыздық артуына қатынасы

б) жалпы түсімнің пайыздық өзгерісінің сұраныс көлемінің пайыздық артуына қатынасы

в) жалпы түсімнің пайыздық кемуінің бағаның пайыздық артуына қатынасы

г) сұраныс көлемінің пайыздық өзгерісінің бағаның пайыздық өзгерісіне қатынасы

д) жалпы түсімнің пайыздық өзгеруі