Мейнандер. История Финляндии
.pdfИСТОРИЯ
ФИНЛЯНДИИ
СТОРИЯ
ФИНЛЯНДИИ
Линии, структуры, переломные моменты
Хенрик Мейнандер
ВЕСЬ
мир
ИЗДАТЕЛьство
Москва 2008
Содержание
к читателю |
|
vii |
1. У истоков |
|
1 |
Псрныс обитатели страlIЫ .. "",'. .. '. .. "" ... . . ", .. , |
2 |
|
ВИК11Ш'И И Крестовые 110ХОl\Ы . , , .. , , ... , . , . , . , . , . .. , , , , , |
5 |
|
ВОЗllИКfIOВСllие IIrнеl\СКО1'О rОСУl\арстна , , , , , , , '.. , " , , , , , |
8 |
|
3еМЛСl\слие и ТОРГОВЛЯ """ . """"", . "'. .. ,.",.,, |
11 |
|
2. Рождение княжества, , .. , .. , .. , , .. , ... , . , . , . , , , . . . , , , , , , , |
17 |
|
Кальмарская У1IИЯ , . , , , . , . , , , , , . , . , . . . . , , , , , , .. , . . , , , , , , |
17 |
|
Реформация как llOЛИ'l'ика , . , . , . , . ... , , , , , , , , ... , , , , , , , , |
22 |
|
УllравлеllИl; и :>КOIlOмика |
26 |
|
ВОЙI1],] и РОl\овые распри |
31 |
|
З. Северная держава "", . """"' ... . '"""' .. . ' "",,,, |
35 |
|
Движущие силы ЭКСllаllСИИ , , , , ... , , , , , , , , , , .. , , , . , , , , " |
36 |
|
Эllоха графd. """""""",'. . . . """"'. . '" "",,, |
40 |
|
З(;ленос золото, , , , , , , , , , , , , , , , , , , . .. . , , , , , , . , . . . , , , , , " |
44 |
|
ЕI\Иl1ая лютеранская КУЛI,тура ,'. .. """"'..'""",,, 47 |
||
Еl\иновластие и катастрофа, , , , , .. , , , , , , , , , .. , , . , , , , , , , , |
52 |
|
4. Стокголъм-Санкт-Петербург , , , .. . ' , , , , , , , , . . . , . , , . , , , , . , |
57 |
|
Город на Неве и СнеаБОРl' """" . " .. """""",,' . '58 |
||
ЭКOllOмические и ссщиаЛЫ1ые преобраэования , . , . , . , '., |
62 |
|
Эllоха IIраК'I'ИIf,иэма |
"""""""""""", . "",,'. . ' |
67 |
Густавианская эпоха |
,.",.,'. .. '""""'. . '"".,,,. .. |
71 |
Финская война, , , . , , , . , . , , , , .. , ... , ... , . , .. , , , , , , , . , . . . |
76 |
vi СОДЕРЖАНИЕ
5. Рах Russica |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
79 |
Присоединение к России |
о |
о |
о |
О |
О |
О О |
О |
|
О О |
О |
О |
|
О О О О О О О О О о о о о о о о о О О |
80 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Нововведения императора о о о о О О О О О О О о о о о о о о о о о о О О О О О О О О |
84 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Долгое прощание |
о |
|
о о |
о |
о |
О |
О |
О |
О |
О |
О |
О |
О О |
О |
|
О О |
О |
О |
|
О О О О О О О О О о о о о о О О О О О |
88 |
||||||||||||||||||||||||||
Укрепление национального самосознания о о о О • О о о о о о о о о о |
93 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Накануне Крымской войны |
|
о |
О |
О О |
О |
|
О О |
О |
О |
|
О |
|
О О |
|
О |
О |
О О |
•• |
о |
о |
о |
о |
|
о |
|
о |
о |
О |
О |
О |
98 |
||||||||||||||||
6. Крепнущая автономия |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
О |
О |
О О |
О |
|
О О |
О |
о |
|
о |
|
О О |
|
О |
О |
О О |
О О |
О |
О |
О |
О |
|
О |
|
О О |
О |
О |
о |
103 |
|||||||||||
Возрождение |
сейма |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
О |
О |
О |
О О |
О |
|
О О |
О |
О |
|
О |
|
О О |
|
О |
О |
О О |
о о |
О |
О |
О |
О |
|
О |
|
О О |
О |
О |
О |
103 |
|||||||||
Национальная и глобальная политика |
|
|
о о о о о о • |
о о О О |
О О О |
|
О О о |
о о |
107 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Зарождение индустриализации |
о |
о |
|
о о |
о |
о |
|
О |
|
О О |
|
О |
О |
О О |
о о |
О |
О |
О |
О |
|
О |
О О • |
|
О |
о |
111 |
|||||||||||||||||||||
Гражданское |
общество |
|
о |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
о о |
о |
|
о о |
о |
о |
|
О |
|
О О |
|
О О О О о о о О О |
О |
|
О |
О • |
|
О |
О |
О |
116 |
|||||||||||||||||
Культурное самоопределение о о о •• о о О О О О О О О О О О О О О О О О О О О О |
121 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Противоречия и отделение |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
126 |
||||||||||
7. Борющаяся независимость |
|
о |
о |
о |
о |
о |
• о |
о |
|
о О |
О |
О |
|
О |
|
О О |
• |
|
О |
О О |
О О |
|
О |
О |
О |
О |
• |
|
• |
о |
О |
О |
О |
133 |
|||||||||||||
Гражданская война |
|
о о |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
|
о о |
О |
|
О О |
О |
О |
|
О |
|
О О |
О |
О |
о о |
О О |
|
О |
О |
О |
О |
О |
О О |
о |
о |
о |
133 |
|||||||||||
Нерешительный парламентаризм |
|
|
о о |
О |
О |
|
О О О О о о О О О О О О |
О . О О О О О |
139 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Прирост и технологии о о о о о о О О О О О О О О О О О О О О О О о о о О О • О О О О О О |
146 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Национальное, современное, популярное |
|
|
о о 00 |
00 |
0 |
0 |
0 |
о о О 00 |
О |
151 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Уроки Зимней войны о о о о о о О О О О О О О О О О |
О |
О О |
О |
О |
О О |
О |
О |
|
О |
О • |
|
О |
О |
о о |
о |
О |
О |
156 |
|||||||||||||||||||||||||||||
Амбивалентный соратник |
|
о |
о |
О |
о |
о О |
О |
|
О О |
О |
О |
О |
• |
О |
О |
О |
О О |
О |
О |
|
О |
• |
|
О |
О |
О |
О О |
О |
О |
О |
162 |
||||||||||||||||
8. Благосостояние и нейтралитет |
|
о |
о о |
о |
|
о о о |
о |
о |
о о |
о |
о |
о о о |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
о о |
|
о |
о |
О |
169 |
|||||||||||||||||||||||
В тени «холодной |
войны» о |
о |
О |
О |
О |
О О |
О |
|
О О О |
О |
• |
|
О О |
О |
О |
О О О |
О |
• |
|
• |
|
•• |
о |
о |
О |
|
О |
О |
О |
170 |
|||||||||||||||||
Структурные преобразования |
|
о о |
о |
|
о о о |
о |
о |
о О |
О |
|
О |
О О О |
О |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
|
О |
О |
176 |
|||||||||||||||||||||||
Социальное и городское о о О О О О О О О О О • О |
О |
О О |
О |
|
О |
О О • |
|
О |
О |
О |
О |
О |
О |
|
О |
О |
|
О |
О |
183 |
|||||||||||||||||||||||||||
Культурная революция |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
о |
о о |
о |
о о О |
• |
О |
О О |
О |
|
О |
О О • |
|
О |
о |
о |
о |
о |
о |
|
о |
о |
о |
о |
о |
187 |
||||||||||||||||
Активная внешняя политика о о О О О о о о о О О О О О О О О О О О О О О О О О • О |
192 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Смены власти о о о о о о о о |
о о О |
О |
О |
О |
О |
О |
О |
О • |
|
• |
о о |
о |
о |
о |
о |
о |
|
о о • о |
о |
О |
О |
|
О |
О |
О |
|
О |
О |
• |
О |
О |
198 |
|||||||||||||||
9. Финляндия и Европа о о о о о о о о о о о о о о о О О О |
О |
|
О |
О |
О |
|
О • |
О О |
О |
О |
О |
|
О |
|
О |
О |
О |
О |
о |
о |
о |
203 |
|||||||||||||||||||||||||
Быстрая переориентация на Запад |
|
о о |
|
о |
о |
|
о |
о |
о • о о о о О О О |
|
О |
О • |
|
О |
О |
О |
О |
204 |
|||||||||||||||||||||||||||||
Кризис и обновление о о о о о о о о о о о О О О О О О О О • О О О о о О О О О о • • о о О |
210 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Национальная деконструкция? |
|
о о |
о о о |
о |
о |
|
о |
О |
О |
О О О О |
|
О |
О |
О |
|
О |
|
О |
|
О |
О |
О |
О |
О |
215 |
||||||||||||||||||||||
Европейские перспективы о о О О О О О О О О О |
О |
|
О |
О |
О |
• |
О О О |
|
О |
О |
|
О |
|
О |
• |
О |
О |
О |
О |
О |
|
О |
220 |
||||||||||||||||||||||||
Карта-схема |
о О О О О |
О О О |
О О |
О |
О О |
О |
О |
О |
О |
О |
О |
О |
о |
о |
о о |
|
о |
о о |
о |
о |
• |
о |
о |
о о О О |
|
О |
О |
|
•• |
• |
|
о |
о |
О |
О |
О |
|
О |
226 |
||||||||
Литература о |
о О О О О |
О О О |
О О |
О |
О О |
О |
О |
О |
|
О |
О |
• |
О |
О |
О |
О О |
|
О |
О О |
О |
О |
О |
О |
О |
О О |
О О |
|
О |
О |
|
О |
|
О |
О |
О |
О |
О |
О |
О |
|
|
227 |
|||||
Именной указатель о о |
О О |
О |
О О |
О |
О |
О |
|
О |
О |
О |
О |
О |
О |
О О |
|
О |
О О |
О • |
|
• |
|
о |
о |
о о |
о о |
|
О |
О |
|
О |
|
О |
О |
О |
О |
О |
О |
О |
|
|
233 |
К читателю
Идея настоящей обзорной монографии возникла осенью 2002 г., во время Международной книжной ярмарки в Гётеборге. В толпе меня дернул за рукав директор издательства WSOY Алекси Сил тала. Он напрямик спросил, не могу ли я написать новую версию полной истории Финляндии для широкой публики. Идея, разуме
ется, показалась мне привлекательной, и, получив подобные
предложения также от других, я решился приступить к ее осу
ществлению.
Каждая историческая монография основывается на предыду щих исследованиях. Однако автор постоянно отбирает факты и их конкурирующие интерпретации, из-за чего конечный резуль тат становится новым повествованием с собственными акцента ми и перспективами. Таким образом, целью данной книги являет ся сведение важнейших научных достижений последних десяти
пятнадцати лет в единое хронологическое целое, которое в то же
время представляет собой мое понимание истории Финляндии.
Я стремился дать последовательный анализ превращения Фин
ЛЯндии в отдельную нацию и в государство, находящееся в посто
Янном и зачастую противоречивом взаимодействии с обществен ным развитием других частей Балтийского региона, Европы и ми ра в целом. Я также заостряю внимание на особых природных ре
СУрсах Финляндии, ее культурной специфике и технологической Подготовленности, поскольку эти факторы в большой степени
Обусловили реакцию страны на влияния извне. Наконец, я стрем
люсь показать, что многие переломные моменты в финской исто
рии явились случайными результатами примечательных цепных
реакций всемирной истории.
К ЧИТАТЕЛЮ
Выражаю теплую благодарность моим редакторам Андерсу Бьёрнссону, Райнеру Кнапасу и Пану Пульме за обоснованные
возражения и дополнения к рукописи, ответственность за воз
можные недостатки которой лежит, разумеется, лично на мне. Книга написана при содействии Фонда имени Альфреда Кордели
на и Шведского культурного фонда, которым я также благодарен.
Хельсинки, QBrycm 2006 r.
х.м