- •I.Төтенше жағдайлардың түрлері мен сипаттамалары
- •II. Төтенше жағдайлардың алдын алу және олардан қорғану шаралары
- •III. Төтенше жағдайларды жою жұмыстары
- •IV. Аудан, және ауыл әкімдерінің төтенше жағдай саласы бойынша атқаратын міндеттері.
- •«Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы» қр Заңы
- •(2006.10.01 Берілген өзгерістер мен толықтырулар)
- •VI.Төтенше жағдайлар салдарынан зақымданған тұрғын үйлерді қаржыландыруға қажет құжаттар тізімі
- •Нұсқаулық Эвакуациялық шараларын ұйымдастыру
- •Құтқару әліппесі экстремалдық жағдайлар кезіндегі іс-қимылдың қысқаша нұсқауы
- •Егер көшеде болсыңыз:
- •Егер автокөліктің ішінде болсаңыз:
- •Назар аударыңыздар! Радио үнемі қосулы тұрсын! Төтенше жағдайлар қызметінің дабылын тыңдаңыздар!
- •Орманда жүргенде есіңізде болсын:
- •Ескерту шаралары:
- •Қар көшкіні, опырылып құлау
- •Қар көшкінінің қауіпті белгілері:
- •Қар көшкіні болған жағдайда:
- •Әр адамның негізгі парызы
- •Көшкіннің болу белгілері
- •Көшкіннің жақындау қаупі және белгілері
- •Көшкін қаупі бар аймақтарда қауіпсіздік шараларын сақтау.
- •Дауыл, құйын
- •Абайлаңыз: су
- •Егер сіз қайықта болсаңыз:
- •Білулеріңіз тиіс:
- •Балаларды жүзуге үйретіңіз! Мұз үстіндегі қауіпсіздік шаралары мен өзін-өзі құтқару.
- •Мұз үстіндегі жол ерекшеліктері.
- •Мұз үстінде жүру ерекшеліктері:
- •Мұз үстінен жүру ережесі:
- •Егер аяғыңыздың астында мұз жарылсы:
- •Егер сіз көмек көрсететін болсаңыз:
- •Мұз үстінде қалып қойғанда не істеу керек:
- •Қалай жылыну керек
- •Қарттарға бірнеше кеңес:
- •Құрғақшылық
- •Найзағай
- •Найзағайға қалай дайындалу керек.
- •Алғашқы медициналық көмек.
- •Көп таралған зақымданулар және алғашқы көмек көрсету.
- •Қатты қан кету
- •Естен танып қалу
- •Жүректің қатты ауыруы
- •Улы шөптермен улану:
- •Жарақаттанушыны тасымалдау
- •Жарақаттанушыны тасымалдау түрлері
- •Көпшілік орындарда өрт болған жағдайдағы әдістер мен ұсыныстар
- •Көпшілік тобырынан қалай аман қалуға болады
- •Адам нанғысыз жағдайлардан қалай шығыуға болады (Джоуш Пайвелен мен Дейвид Боргенихттің «Аман қалудың ең нашар көрінісі» кітабынан)
- •Жұмылдыру дайындығы, азаматтық қорғаныс, авариялар мен дүлей апаттардың алдын алуды және жоюды ұйымдастыру департаментінің семинарға арналған тест сұрақтары
Көшкіннің болу белгілері
Көшкін қаупі бар аймақтары жаңбырдың үздіксіз жауу;
Көшкін қаупі бар аймақтарында күннің жылуы;
Көлде деңгейінің күрт төмендеуі немесе жоңғар жағында шұңқыр пайда болуы;
Жер сілкінісі.
Көшкіннің жақындау қаупі және белгілері
Көшкінге қауіпті арналарда судың тоқтап не болмаса күрт азайып кетуі;
Көшкінге қаупі арналардың жоғары жағында қатты дыбыстың пайда болуы;
Көшкін алып келген тастардың соққысынан болған қозғалыстар;
Көшкін соққысынан болған шаңды бұлттардың пайда болуы;
Судың лайлануынан пайда болған көшкін алдындағы себептер.
Көшкін қаупі бар аймақтарда қауіпсіздік шараларын сақтау.
таулы аймақтардағы жағдайларды бұқаралық ақпараттық құралдаынан тыңдаңыз;
Қатерлі аймақта тоқтаусыз жаңбыр жауса, ол жерден тез арада кетуге тырысыңыз;
Келе жатқан көшкін ағынына 50-60 м жақындамаңыз;
Тау шеттеріне және көшкін ағатын аймаққа тоқтамаңыз;
Қауіпті жерлерде адамдар арасындағы қашықтық 20-30 м болсын;
Қаупі бар аймақтарға тынығуға бармаңыз, көлдің жағысына лагер палаткасын тікпеңіз:
Көшкін болатынын сезген жағдайда, тауға шығып, неғұрлым алысырақ кетуге тырысыңыз;
Көшкін өткеннен кейін ол жерге түспеңіз, себебі ол жерде тағы да көшкін қаупі болуы ықтимал;
Қауіпті аймақтада қауіпсіздік шараларын сақтаңыз;
Теңіздің мұз жағында болу, қауіп төнген жағдайда дауыл тллқыны болмағанда ауа температурасының жағымсыз жағында болу;
Көлдің бөгет бойымен, жылжып жүрген үлкен мұздың немесе қар көшкіні үстімен жүрмеңіз;
Дауыл, құйын
Дауыл – ең көп тараған табиғат апаттарының бірі. Әсіресе, бұл жел, мұзда, теңізде, тауда өте қауіпті. Кез келген қатты жел қыста дауылмен, жазда шаңды, құмды дауылымен байқалады.
Егер ашық жерде жел қатты тұрса, тез арада тығылу қажет.
Жазық немесе құрлық далада – жерге жатып, тастан, қалың қамыстардан ұстап алу қажет. Киімнің алдың жауып, тыныс алу жолдарын шаң мен құмнан сақтану үшін, орап алу қажет. Өзімен бірге фляга су алып алу қажет.
Тауда – болған жағдайда, шың басынан, асудан аулақ кеткен абзал.
Қауіпсіз орындарда тығылу – ну орманда, үлкен қорғандардың артына жасырыну қажет. Сонымен қатар, тасты және қауіпті аймақтардан алыс жүру қажет.
Құйын - өте қауіпті. Құйын жылдмдығы 100 м/с дейін жетеді, ең тез жылдамдығы 30-40 км/сағ. Құйынмен бірге аспанға ұшқан шыбықтар, майда тастар және т.б. нәрселердің ұшуы адамдарға қаупті тудырады.
Құйынның дауылдан айырмашылығы, ол кіші болып келеді, сондықтан оған кез болмау мүмкіншіліктері бар. Тек қана құйынның бағытын және жылдамдығын анықтап, қарсы бағытта жүру қажет. Құйынға кезіккен жағдайда кез келген жерге қадалған заттан ұстап, бетті, әсіресе, көзді қолмен не болмаса матамен жабу қажет. Егер құйын, боран, дауылболады дегенді болжамшылардан естісеңіз, үйдің ауласындағы барлық заттарды жерге қағып, қатайтып қою қажет. Әсіресе, бұл салмағы аз үй соғуға қажетті заттарға: татқтайша, фанерлерді, шифрларды ұшырып алып кетпейтіндей етіп байлау қажет. Бұл заттарды бір-біріне байлап, жерге нықтап қою қажет. Оларды сарайларға тығып, ұшып кетпейтіндей орында орналастру қажет. Жел тұратын бетке қарап тұрған терезені фанерлермен немесе тақтайшалармен жапқан абзал.
Алдын ала электр құралдарын сөндіріңіз, керосин шамын алыңыз. Сонымен қатар, құрғақ таменқ ішпес үшін, артық балонмен газ плитасын алыңыз.
Сондай-ақ, үйіңізге артығымен тамақ, су, ал қас кезінде көбірек отын жинап қойыңыз.
Дауыл, құйын құйын жақындап келе жатқаннан, үйіңіздің жағдайы нашар, дауылға төзбейд деген жағдайда, погребті паналаңыз (төсенгеш, жылы киім, су, тамақ, шырақ, міндеттті түрде күрек пен балта алыңыз).