- •I.Төтенше жағдайлардың түрлері мен сипаттамалары
- •II. Төтенше жағдайлардың алдын алу және олардан қорғану шаралары
- •III. Төтенше жағдайларды жою жұмыстары
- •IV. Аудан, және ауыл әкімдерінің төтенше жағдай саласы бойынша атқаратын міндеттері.
- •«Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы» қр Заңы
- •(2006.10.01 Берілген өзгерістер мен толықтырулар)
- •VI.Төтенше жағдайлар салдарынан зақымданған тұрғын үйлерді қаржыландыруға қажет құжаттар тізімі
- •Нұсқаулық Эвакуациялық шараларын ұйымдастыру
- •Құтқару әліппесі экстремалдық жағдайлар кезіндегі іс-қимылдың қысқаша нұсқауы
- •Егер көшеде болсыңыз:
- •Егер автокөліктің ішінде болсаңыз:
- •Назар аударыңыздар! Радио үнемі қосулы тұрсын! Төтенше жағдайлар қызметінің дабылын тыңдаңыздар!
- •Орманда жүргенде есіңізде болсын:
- •Ескерту шаралары:
- •Қар көшкіні, опырылып құлау
- •Қар көшкінінің қауіпті белгілері:
- •Қар көшкіні болған жағдайда:
- •Әр адамның негізгі парызы
- •Көшкіннің болу белгілері
- •Көшкіннің жақындау қаупі және белгілері
- •Көшкін қаупі бар аймақтарда қауіпсіздік шараларын сақтау.
- •Дауыл, құйын
- •Абайлаңыз: су
- •Егер сіз қайықта болсаңыз:
- •Білулеріңіз тиіс:
- •Балаларды жүзуге үйретіңіз! Мұз үстіндегі қауіпсіздік шаралары мен өзін-өзі құтқару.
- •Мұз үстіндегі жол ерекшеліктері.
- •Мұз үстінде жүру ерекшеліктері:
- •Мұз үстінен жүру ережесі:
- •Егер аяғыңыздың астында мұз жарылсы:
- •Егер сіз көмек көрсететін болсаңыз:
- •Мұз үстінде қалып қойғанда не істеу керек:
- •Қалай жылыну керек
- •Қарттарға бірнеше кеңес:
- •Құрғақшылық
- •Найзағай
- •Найзағайға қалай дайындалу керек.
- •Алғашқы медициналық көмек.
- •Көп таралған зақымданулар және алғашқы көмек көрсету.
- •Қатты қан кету
- •Естен танып қалу
- •Жүректің қатты ауыруы
- •Улы шөптермен улану:
- •Жарақаттанушыны тасымалдау
- •Жарақаттанушыны тасымалдау түрлері
- •Көпшілік орындарда өрт болған жағдайдағы әдістер мен ұсыныстар
- •Көпшілік тобырынан қалай аман қалуға болады
- •Адам нанғысыз жағдайлардан қалай шығыуға болады (Джоуш Пайвелен мен Дейвид Боргенихттің «Аман қалудың ең нашар көрінісі» кітабынан)
- •Жұмылдыру дайындығы, азаматтық қорғаныс, авариялар мен дүлей апаттардың алдын алуды және жоюды ұйымдастыру департаментінің семинарға арналған тест сұрақтары
Абайлаңыз: су
Құтқарушылардың тәжірибесіне сүйенсек, бақытсыздыққа көбіне балалар, мастар мен қатар денсаулығы дұрыс және жүзуді жақсы білетіндер де ұшырайды.
Суға түскенде қандай жағдайларды жасамау керек:
белгі қойылған жерден аспаңдар!
рұқсат етілмеген жерде шомылмаңдар;
балалар шомылғанда қараусыз қалдырмаңдар;
шомылғанда камера, доп, тақталарды пайдаланбаңыздар;
суда бұзықтық жасамаңдар;
өтірік дабыл көтермеңдер;
өтіп жатқан кеме, катер мен қайықтардан секірмеңіздер;
таныс емес жерде шомылмаңдар.
Егер сіз қайықта болсаңыз:
техникалық жағдайы нашар, қараусыз қалоған қайықтарды пайдаланбаңыз;
құтқарушы құралсыз суға түспеңіз;
техниклық құжатта көрсетілгеннен артық жүк пен азаматтарды алмаңыз!
мас күйде суда жүзбеңіз!
қайықтың мұрындығы мен шетіне отырмаңыз!
жүзу барысында бір орыннан екіншісіне, бір қайықтан басқа қайыққа ауыспаңыз;
қайықтан сүңгіуге секірмеңіз;
қараңғы уақытта жүзу құралдарын пайдаланбаңыз!
14 жасқа дейінгі балаларға үлкендердің бақылауынсыз жүзу құралдарын пайдалануға тиым салынады.
Ыстық күн мен құмда «қыздырынып» болған соң салқын суға түсуге асықпаңыз.
Температураның тез ауытқуы қан тамырының қысқаруына, құлап қалуға әкеп соқтырады.
Егер бақытсыздық болған жағдайда есіңізде болсын! Зардап шеккен адамға тынысы тоқтағаннан кейін 6 минуттан кешікпей өмірге қайтаруға болады.
Зардап шегушінің басын бір жағына бұрып, аузын құмнан т.б. тазарту қажет, тыныс жолдары мен асқазанынан суды шығару қажет, осының барлығын 10 секунд ішінде істеу керек. Қан қысымының жиілігі мен тынысын анықтау қажет. |
Білулеріңіз тиіс:
Сіңір тартылғанда не істеу керек:
саусақтарыңызды жұдырығыңызға тең жинап, сермеп, қайта жинаңыз.
аяғыңызды бауырыңызға жинап, сіңір тартылған аяғыңызды өзіңізге қарай қатты тартыңыз;
Егер сіңір тартылуы қоймасы, онда аталғандарды қайталау керек.
Егер сіз су иіріміне тап болсаңыз:
Суға басыңызды батырып, ауаны көп жұтып, ағысқа қарай қатты көтеріліп, су бетіне жүзіп шығыңыз.
Балаларды жүзуге үйретіңіз! Мұз үстіндегі қауіпсіздік шаралары мен өзін-өзі құтқару.
Әрбір адам төтенше жағдайға тап болуы мүмкін, мұз үстінде балық аулау, аңға шығу, шеру, мұз үстінде жүргенде, ұшақтар мен поездтар апатқа ұшырағанда т.б.
Қыс мезгілінде табиғат адамға аяныш жасамайды. Ол жеңілтектік, білімсіздік, ырықсыздарды қатты жасайды. «Мұзды аймақта» жарақат алу, адам өлімі, мұз астына түсіпкеткенде, далада қалып қою, ауыру т.б. Мұзда қалу жағдайында әр адам өзін құтқаруға дайын болуы тиіс, құтқару ережелерін, аман қалу жолдарырн, өзін-өзі құтқару амалдарын дұрыс ұйымдастыра білуі қажет.
Мұздың тығыздығы мен қауіпсіздік шаралары бір адам үшін қыс мезгілінде (-50 гардус) мұз қалыңдығы 4-5 см, екі адамға 8 см, 5-7 адамға 12-14 см қауіпсіз болады.
Ең қалың мұздың түсі көкшіл (не жасылдау) ауасыз (көпіршіксіз) болып келеді. Екі есе әлсіз- мұз, сүт түсті (қатты қардан соң) жарылмай-ақ сынады. Мұздыңүстімен аяқ астында майда жарықшақтар мен жәй дыбыс шығарғанда басқадай шаралар болмасы жүруге болады.
Ең қауіпті мұз: көктемгі күн жылына бастағанда, жаңбыр жауғаннан кейінге мұз ақ түске айналады, кейде сары түске енеді.
Күзде боран мен қардан кейінгі мұз үстімен жүруге болмайды. Қатты ағымды өзендердің үстіндегі мұзбен жүргенде абай болу қажат.
Қан қасымы ми жиілігі анықталмаған жағжайда жасанды түрде «ауыздан-ауызға» жасау қажет немесе бір мезгілде жүрегіне массаж жасау қажет.
Зардап шегушіні жағаға жеткізу түрлері: