Улы шөптермен улану:

Улы шөптер мен улы емес шөпттердің ұқсастығынан улану байқалады. Көп жағдайда балалар межде секілді ақжелкенмен ұқсас, белладон жесісімен, шиеге ұқсастығынан меңдуана дәнімен, макқа ұқсастығынан кене дәндеріне уланады. Әсіресе балалар борщевик қайыңынан (және т.б. түрлерінен) үрлегіш жасап, қатты күйікке тап болады.

Керек:

Егер сіз улы шөптермен уланып қалсаңыз, сізге құсқыңыз келгенше жеткілікті түрде су ішу қажет (ауыз суы). Егер жақсармасаңыз «Жедел жәрдем» қызметін шақыртыңыз.

Жарақаттанушыны тасымалдау

Есінен айырылған жарақаттанушыны тасымалдау өте қауіпті. Қатты қан кету, ашық сынық кезенде бірінші медициналық көмек көрсету, естен танған адамды тасымалдау қауіпті.

Жарақаттанушыны тасымалдау түрлері

• Қазақпен тасы малдау;

• Екі футболкадан немесе палтодан жасалған тасымалдағыштар. Түймелерін қадап, жеңін теріс қаратып қадаға таңылады. Жарақаттанушы үстіне жатқызылады.

• Шанамен, шаңғымен тасымалдау;

• Отырғызып, тасымалдағыштармен тасу;

• Жіппен таңып тасу;

• Кесілген қолдорбамен тасу;

• Ағаштан жасалған сүргілермен мата, терімен тасымалдау;

• Жарақаттанушының тасымалдану барысындағы қалпы:

• жарақаттанушы естен танып қалған жағдайда, арқасы және аяқ-қолы сынған жағдайда – арқамен жатқызып тасымалдау;

• жарақаттанушы естен танып қалған жағдайда, арқа жауырыны сынғанда – ішімен жатқызу;

• жамбас сүйектері сынып, ішкі құрсақ ашық жарақаттанғанда, буын тізелері қисайғанда – арқамен жатқызып тасымалдау;

• жарақаттанушы есінен танып қалған жағдайда және қансырағанда – басты төмен және аяқтығоғары көтеріп арқамен жатқызу;

• жарақаттанушы есінен танып, басқа амал болмаған жағдайда бір жанымен жатқызу;

• дененің жоғарғы жағы немесе мойын жарақаттанғанда жартылай отырғызып, аяғын алдына созу;

• кеудесі жарақаттанып және іш құрылысы басқа да жерлері кенеттен аурып немесе қуық органдары жарақаттанғанда (тізенің астындағы жағына тіреуіш қою) – тіземен жантайып отырғызу.

Көпшілік орындарда өрт болған жағдайдағы әдістер мен ұсыныстар

Фейерверктер – бұл керемет. Әсіресе, оны атқан кезде саусақ қосылып ұшпайды, күйіктің иісі шықпайды. Сол себептен«Гагаринді» космосқа ұшырудан алдын, нұстауларын оқу қажет. Сол жерде қытайлық ағайындар орыс тілінде былай жазған:

• барлық фейерверкті ашық ауада атылады, ал жабық бөлмеде атуға болмайды;

• жаққаннан кейін ол жерден тезірек шығу қажет. Олай етпеген жағдайда, барлығы да дұрыс болмауы мүмкін.

Көпшілік тобырынан қалай аман қалуға болады

• Ешқашан көпшілікке қарсы жүрмеу керек;

• Көпшіліктің ортасынан және темір тор, сөрелерден, қоршаулардан, бағаналардан, қабырғалардан аулақ жүру қажет.

• Қолмен ешнәрседен ұстамау керек – қолыңызды сындырып кетуі мүмкін;

• Есіңізде болсын, киімді түймелеп, мүмкіндігінше өкшесі биік аяқ киім кимеңіз;

• Ешқашан жерге түсіп кеткен сөмкеңізді немесе қолшатырыңызды жерден көтеруге тырыспаңыз - өмір қымбатырақ;

• Арттан келген соққылардан құтылу үшін, шынтағыңызды бүгіп алыңыз;

• Егер сіз құлап қалсаңыз басыңызды соққыдан қорғаңыз және тұруға ұмтылыңыз – бір аяғыңызға сүйене отырып, көпшілік қозғалысының бағытымен тез тұрып кетіңіз.

Ең жақсысы мұндай жағдайларға ұшырамау.