3.2 Остэмы аутаматычнага рэгулявання тэхналапчных

параметрау электрапрыводау

Тэхналапчныя параметры электрапрыводау

Г1ад тэхналапчнымі параметрамі электрапрыводау разумеюць параметры, яюя характарызуюць стан прывода або размяшчэнне у прасторы яго выканаучых органау. Тэхналапчныьп параметрамі электрапрывода з'яуляюцца: момант, што разв!ваецца рухавйсом (спажываемы ток), хуткасць руху выканаучых органау, ix стажшшча у прасторы i г. д.

Найбольш часта сустракаемымі переходнымі працэсамі, яюя прыводзяць да змены тэхналапчных параметрау электрапрыводау з'яуляюцца пуск, тармажэнне і рэверс рухавікоу.

Спосабы пуску рухавжоу

Найбольш рacnaусюджанымi спосабамі пуску рухавшоу з'яуляюцца:

а) прамы пуск;

б) пуск з павольным павышэннем напружання ад нуля да намшальнага

значэння;

в) рэастатны пуск.

Пры прамым пуску pyxaaix непасрэдна падключаецца да сшкуючай ceткі. Такі спосаб пуску выкарыстоуваецца для рухавшоу малой магутнасш. Яму уласщ'вы Bsniici пускавы ток рухавіка, значныя ударныя моманты i паскарэнні у а'стэме электрапрывода, што мояса прывесці да мехашчнага пашкоджання pyxaвікa. Акрамя таго пры выкарыстоуванш такога спосабу пуску у суседніх спажыуцоу можа назірацца кароткачасовае зніжэнне (а у пэуных выпадках i павелічэнне) сілкуючага напружання.

Пуск з павольным павышэннем напружання патрабуе выкарыстоуваннс крынш рэгулюемага напружання. Гэта вядзе да дадатковых фшансавых затрат. Аднак пры гэтым значна павышаецца эканамічнасць (меней страты энергіі пры пуску) i надзейнасць рухавжа. Таю спосаб пуску выкарыстоуваецца, як звычай, для рухавжоу вялжай магутнасці.

Рэастатны спосаб пуску заключаецца ва увядзенш у ланцуг рухавжа пускавых рэастатау, ягая пасля пуску рухавжа шунщруюцца. Тага спосаб пуску пеэканам1чны, бо у пускавым рэастаце маюць месца вялшя страты энергп. Аднак ён вельм! просты i таму шырока выкарыстоуваецца. Найбольшае распаусюджванне ён атрымау для рухавжоу сярэдняй магутнасщ.

Спосабы тармажэння pyxaeiicoy i ix рэверс

Магчыма мехашчнае i электрычнае тармажэнне рухавжоу. Найбольшае распаусюджванне атрымала электрычнае тармажэнне. Яно бывае дынамічнаё i супрацьуключэннем.

Пры дынамічным тармажэнш рухавж пастаяннага току адключаецца ад электрычнай cerai i замыкаецца на тармазное супращуленне. Абмотка узбуджэння пры гэтым застаецца уключанай. Pyxaвiк працуе у рэжыме генератара. Па абмотцы якара прапякае трк. Гэты ток узаемадзейнічае 3 магнітным полем статара, у вышку чаго утвараецца тармазны момант. Чым ' меней тармазное супраціуленне, тым большы па велічьнп ток будзе працякаць i гым хутчэй рухавш спыніцца.

Дынамічнае тармажэнне для трохфазных асінхронных рухавікоу здзяйсняецца адключэннем ix ад электрычнай cеткі i падачай пастаяннага напружання на дзве з яго фаз. Мехашзм утварэння тармазнога моманту пры гэтым будзе тагам самым, як i пры дынамічным тармажэнні pyxaвiкoy пастаяннага току.

Тармажэнне супрацьуключэннем здзяйсняецца для рухавжоу пастаяннага току заменай палярнасщ у абмотцы якара пры нязменнай палярнасщ сілкавання абмотю узбуджэння щ наадварот. Пасля спынення рухавжа сшкаванне адключаецца.

Тармажэнне трохфазных асшхронных рухавжоу супраць уключэннем здзяйсняецца заменай чаргавання двух любых фаз. Пасля спынення рухавжа сшка- ванне адключаецца.

Рэверс рухашкоу здзяйсняецца таюм жа чынам, як i тармажэнне супраць уключэннем.

Кантактная апаратура схем аутаматычнага юравання

Для аутаматычнага юравання i засцяроп шырока выкарыстоуваецца рознага кшталту камутацыйная апаратура. Гэта кантактары, магштныя пускальнЫ, рэле i шшыя.

Кантактар уяуляе сабой двухпазщыйны камутацыйны апарат з самавяртан- нем, яга прыводзвда у дзеянне з дапамогаю электрамагштных сш.

Магн1тны пускальнж - гэта комплекснае камутацыинае прыстасаванне, яко'е ! складаецца з аднаго (нярэверсны магштны пускальшк) або двух (рэверсны магштны пускальшк) кантактарау у спалучэнш з засцярогай, цеплавымі рэле i прызначанае для пуску, рэверсу, адключэння рухавжа i яго засцяроп ад перагрузю.

Рэле уяуляе сабой слабаточны апарат, які выкарыстоуваецца у прыстаса- ианнях аутаматычнага кіравання i засцярогі. У залежнасці ад игналу, на які спрацоувае рэле, бываюць рэле току, напружання, часу i шшыя. Умоуна-графіч- нае пазначэнне рэле i яго кантактау такое ж самае, як у кантактау. Рознща у тым, што рэле не маюць сшавых кантактау. Падшсваюць рэле току - КА, рэле напружання - KV, рэле часу - КТ. У кантактах рэле часу, акрамя таго, указваюць, Kani мае месца вытрымка часу.

Шляхавыя выключальшга уяуляюць сабой апараты, ягая пераключаюцца рабочимі органам; пры ix руху. Часта шляхавыя выключальнш усталёуваюць для кантролю i абмежавання канцавых становішчау мехашзмау.

Парадак чмтання рэлейна-кантактных схем

Рэлейна-кантакшыя схемы чытаюцца у наступнай паслядоунасш:

1 Вызначаюцца станавйичы ycix рэле, кантактарау i ix кантактау пры падачы

на схему сшкуючага напружання. Иеабходна памятаць, што усе кантакты на схемах заусёды паказваюцца у тагах становилчах, у яюх яны знаходзяцца пры абясточаных рэле i кантактарах.

2 Змаходзщца элемент, яга можа унесщ змены у стан схемы (як звычай гэта

кнопка).

3 Вызначаецца, яга элемент уключаецца або адключаецца пры спрацоуванш элемента, што вызначана у пункце 2.

4 Шукшоцца на схеме усе кантакты элемента, пра яга казалася у пункце 3. Лпалгзуецца, што! яны уключаюць або адключаюць. Шукаюцца кантакты элементау, што уключаюцца або адключаюцца, i анашзуецца да чаш прывядзе змена N стопу i г.д.

5 Разгляд схемы тагам чынам працягваецца да таго часу, пакуль яна не прыйдзе ва устапяваушыйся стан. Kani гэты стан адпавядае першапачатковаму, разгляд схемы сканчваецца, а калі не, то яе разгляд працягваецца з пункта 2.

Прынцыпы аутаматычнага кіравання

Найбольшае распаусюджанне у нескладаных cicтэмax аутаматычнага кіравання атрымага чатыры прынцыпы гаравання: юраванне у функцьп току, часу, хуткасщ i шляху.

Kipaeaннe у функцьп току уяуляе сабой тага спосаб гаравання, калі гаруючы сжнал выпрацоуваецца у залежнасщ ад сшы току у абмотцы якара. Пры гараван- Hi у функцьп часу гараванне здзяйсняецца па загадзя заданай праграме дзеяння, якая вызначаецца вытрымкамі часу. Пры гараванш у функцьп хуткасщ i шляху гаруючы ciгнал падаецца у залежнасщ ад хуткасщ або пройдзенага шляху.

У складаных сютэмах аутаматычнага юравання гараванне здзяйсняецца па болыыай колькасщ розных прынцыпау. Напрыклад, для сютэм з сачэннем выкарыстоуваецца прынцып жорсткай адмоунай адваротнай сувязі па частаце вярчэння у спалучэнні з іншымі адваротным1 сувязямг

Юраванне у функцьп току

Падача кмруючага ciraany у функцьп току забяспечваецца з дапамогаю рэле току, якое уключаецца у сілавы ланцуг pyxaвіка.

Пуск рухавжа пастаяннага току здзяйсняецца нашсканнем кнопга SB1. Пры гэтым замыкаецца ланцуг кантактара КМ1, яга уключаецца. КМ1 замыкае свае кантакты КМ1:1 i КМ1:2. Кантакт КМ1:2 устанаулівае кантактар КМ1 на самасшкаванне. Гэта значыць, што пасля адпускання кнопга SB1 кантактар КМ1 будзе сшкавацца праз свой уласны кантакт КМ1:2. Кантакт КМ1:1 падключыць pyxaeiK праз супращуленне R да электрычнай ceткі. Пры гэтым ад гадка току спрацуе рэле току КА i разамкне свой аднайменны кантакт.

Адначасова з КА спрацуе рэле напружання KV i замкне свой аднайменны кантакт. Кантактар КМ2 пры гэтым спрацаваць не паспее, бо кантакт КА раза- мкнецца на долі секунд раней, чым замкнецца кантакт KV (KV проста пад- ключаецца да электрычнай ceткі, а КА спрацоувае ад гадка току). Па меры разгону рухавжа пускавы ток будзе памяншацца i у пэуны момант часу ён стане недастатковым каб утрымліваць ва уключаным стане рэле КА. Яно адключыцца i замкне свой кантакт. У вышку замкнецца ланцуг сшкавання кантактара КМ2. Ён уключыцца. Cваім кантактам КМ2:1 кантактар КМ2 зашунщруе пускавое супращуленне R i рухавж пачне працаваць з сшкаваннем непасрэдна ад электрычнай cerai. Кантактам КМ2:2 кантактар КМ2 устанауліваецца на самасшкаванне. Неабходнасць гэтага выклжана тым, што пасля шунщравання пускавога супращулення адбудзецца друп гадок току i пауторна уключыцца рэле току КА i разамкце свой аднайменны кантакт. Kani б адсутшчау кантакт КМ2:2 кантактар КМ2 адключыуся б пры гэтым.

Спыненне рухавжа здзяйсняецца нащсканнем кнопка SB2. Пры гэтым кантактар КМ1 губляе сшкаванне, адключаецца i размыкае свае кантакты. У вышку рухавж адключаецца ад электрычнай ceTKi, адключаецца рэле KV, якое CBaiM аднайменным кантактам адключае КМ2. Схема вяртаецца у перша- пачатковы стан.

Кіраванне у функцьп часу

Юраванне у функцьп часу можа быць забяспечана уключэннем у схему гаравання рэле часу, якое i пасылае К1руючы ciгнала.

Схема, прыведзеная на мапюнку 3.13, працуе падобным чынам, што i схема на мапюнку 3.12. Розшца у тым, што кантактар КМ2, яга шунщруе пускавое супраціуленне, уключаецца на першай схеме пры памяншэнш току да пэунага значэння, а на мапюнку 3.13 ён уключаецца праз пэуную вытрымку часу, якую забяспечвае рэле часу КТ1.

KipaeaHHe у функцьп хуткасщ (ЭРС)

KipaeaHHe у функцьп хуткасщ можа быць забяспечана з дапамогаю рэле кантролю хуткасць Аднак на практыцы хуткасць у схемах юравання вымяраецца Ускосным чынам. Напрыклад, падчас тармажэння, каш рухавж адключаны ад электрычнай сети, а яго якар па шерцьп працягвае круцщца, абмотка узбу¬джэння застаецца уключанай. Пры гэтым рухавж працуе у рэжыме генератара, а па вывадах абмотга якара узшкае электрарухаючая сыа ЭРС. ЭРС падаецца на рэле напружання або кантактар. Тагам чынам яны будуць уключацца i адклю- чацца у залежнасщ ад велічыш ЭРС, а значыць i ад хуткасщ рухавжа. Гэта вьжа- рыстана на схеме, што прыведзена на малюнку 3.14. Хуткасць у момант тарма жэння ускосна вымярае КМЗ.

Пры пуску рухавжа выкарыстоуваецца тое, што зшжэнне напружання на пускавым супращуленш, а значыць i на вывадах абмоткі якара, залежыць ад' хуткасщ рухавжа. У момант яго падключэння да электрычнай сети пускавы ток будзе вялш, зшжэнне напружання на пускавым супращуленш вялжае, а на аб¬мотцы якара — малое. Па меры разгону рухавжа зшжэнне напружання на пускавым супращуленш памяншаецца, а на абмотцы якара павялічваецца. Такім чынам, калі падключыць да абмотю рэле напружання або кантактар, то ён будзе. пасылаць гаруючы сігнал у залежнасщ ад хуткасщ рухавжа. На малюнку 2.12 гакую функцыю выконвае кантактар КМ2.

+

На схеме, што прыведзена на малюнку 2.12, для пуску рухавжа вьжарьртоу- наюцца кантактары КМ1 i КМ2. Для тармажэння - кантактар КМЗ. Блаюроука тармажэння падчас пуску i нармальнай працы рухавіка здзяйсняецца' з дапамогаю кантакта КМ1:2. Блаюроука пуску рухавжа падчас тармажэння длсягаецца увядзеннем у схему кантакта КМЗ:2.

KipaeaHHe у функцьп шляху можа быць забяспечана з дапамогаю шляхавых иыключальшкау, яюя усталёуваюцца напрыканцы перамяшчэння выканаучых органау (гл. схему 3.15).

Рэвермуныя i нерэвериуныя схемы юравання асшхроннымі рухавжамі